Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz – spr. Sędziowie Sędzia WSA Teresa Cisyk Sędzia NSA Gerard Czech Protokolant St. inspektor sądowy Grażyna Jankowska-Stykała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 maja 2017 r. sprawy ze skargi Prokuratora Okręgowego w Gliwicach na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 6 lutego 2017 r., nr [...] w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie rejestracji pojazdu uchyla zaskarżoną decyzję.

Przedmiotem skargi, wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez Prokuratora Okręgowego w Gliwicach, jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 6 lutego 2017 r., nr [...], uchylająca decyzję Starosty Głubczyckiego z dnia 29 października 2013 r., nr [...] i stwierdzająca, że wydanie z upoważnienia Starosty Głubczyckiego decyzji z dnia 31 sierpnia 2009 r., nr [...], w przedmiocie rejestracji samochodu osobowego marki [...], o nr rej. [...], nastąpiło z naruszeniem prawa.

Zaskarżona decyzją wydana została w następującym stanie faktycznym:

B. S., reprezentowana przez pełnomocnika – A. L., złożyła w dniu 4 sierpnia 2009 r. w Starostwie Powiatowym w Głubczycach wniosek o rejestrację pojazdu marki [...] nr indentyfikacyjny [...].

Decyzją z dnia 4 sierpnia 2009 r., nr [...], Podinspektor Wydziału Komunikacji i Transportu, działający z upoważnienia Starosty Głubczyckiego, dokonał rejestracji czasowej pojazdu wskazanego we wniosku, a następnie decyzją z dnia 31 sierpnia 2009 r. nr [...], zarejestrował ten pojazd na stałe, wydając dowód rejestracyjny, znak legalizacyjny oraz tablice rejestracyjne o numerze [...].

W dniu 14 września 2012 r. Prokurator Okręgowy w Gliwicach, działając w trybie art. 184 § 1 i 2 K.p.a. i art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. w związku z art. 145 § 2 K.p.a., wniósł sprzeciw od decyzji ostatecznej Starosty Głubczyckiego z dnia 31 sierpnia 2009 r. w sprawie zarejestrowania ww. pojazdu na B. S. W uzasadnieniu wskazał, że zaistniały podstawy do wznowienia postępowania zakończonego zakwestionowaną decyzją, gdyż w toku śledztwa nadzorowanego przez Prokuraturę Okręgową w Gliwicach (sygn. akt [...]) stwierdzono, iż dokumenty przedłożone do rejestracji w postaci dowodu rejestracyjnego oraz karty pojazdu są fałszywe. Ustalenie to zostało dokonane na podstawie opinii biegłego z zakresu badań technicznych dokumentów z dnia 22 kwietnia 2011 r. Prokurator podniósł, że podrobienie dokumentów służących rejestracji pojazdu jest niewątpliwe i nosi cechy oczywistości, co uzasadnia zastosowanie przepisu art. 145 § 2 K.p.a.

Postanowieniem z dnia 19 września 2012 r. nr [...], Starosta Głubczycki wznowił z urzędu postępowanie zakończone decyzją ostateczną z dnia 31 sierpnia 2009 r., po czym decyzją z dnia 1 października 2012 r., opartą o przepisy art. 151 § 1 pkt 2 K.p.a. w związku z art. 145 § 1 i 2 K.p.a. oraz art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., nr 108, poz. 908 ze zm.), postanowił uchylić decyzję z dnia 31 sierpnia 2009 r. o rejestracji samochodu osobowego marki [...], nr rej. [...], odmówić zarejestrowania tego pojazdu i wezwać B. S. do zwrotu dowodu rejestracyjnego, tablic rejestracyjnych i karty pojazdu. Organ wywiódł, że skuteczna rejestracja może zostać dokonana wyłącznie na podstawie prawdziwych dokumentów, a zgodnie z opinią biegłego z zakresu badań technicznych dokumentów z dnia 22 kwietnia 2011 r. przedłożone przez stronę zagraniczne dokumenty, tj. dowód rejestracyjny i karta pojazdu okazały się fałszywe (podrobione).

Powyższa decyzja została uchylona przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu decyzją z dnia 28 lutego 2013 r. na skutek odwołania wniesionego przez B. S. Przekazując sprawę organowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania organ odwoławczy stwierdził, że wydając rozstrzygniecie organ pierwszej instancji nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego i oparł się wyłącznie na informacjach Prokuratora.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Starosta Głubczycki, działając na podstawie art. 73 ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz art. 149 § 2 K.p.a. i art. 151 § 1 pkt 1 K.p.a., decyzją z dnia 7 maja 2013 r., nr [...], odmówił uchylenia decyzji z dnia 31 sierpnia 2009 r. w sprawie rejestracji pojazdu. Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie wyjaśnił, że postępowanie przygotowawcze prowadzone przez Komendę Wojewódzką Policji w [...] (sygn. [...]), dotyczące sfałszowania m.in. dowodu będącego podstawą wydania decyzji o rejestracji, nie zostało zakończone, wobec czego brak było podstaw do zastosowania trybu przewidzianego w art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. Nie spełniła się również przesłanka z art. 145 § 2 K.p.a., gdyż stwierdzenie sfałszowania dokumentów stanowiących podstawę zarejestrowania pojazdu nastąpiło dopiero w toku prowadzonego śledztwa, w oparciu o opinię biegłego z dnia 22 kwietnia 2011 r.

Pismem z dnia 27 sierpnia 2013 r. Prokurator Okręgowy w Gliwicach wniósł do Starosty Głubczyckiego o dopuszczenie dowodu z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w [...] z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt [...], skazującego A. L. za przestępstwo podrobienia umowy kupna-sprzedaży samochodu osobowego nr rej. [...], z dnia 16 lipca 2009 r.

Postanowieniem z dnia 11 października 2013 r. Starosta Głubczycki, powołując się na przepis art. 149 § 1 K.p.a. i art. 150 § 1 K.p.a. w związku z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., ponownie wznowił postępowanie zakończone decyzją własną z dnia 31 sierpnia 2009 r., nr [...], w sprawie rejestracji pojazdu.

Następnie Starosta Głubczycki wydał decyzję z dnia 29 października 2013 r. nr [...], którą uchylił decyzję ostateczną z dnia 31 sierpnia 2009 r. i odmówił zarejestrowania pojazdu marki [...], o nr rej. [...]. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał art. 151 § 1 pkt 1 pkt 2 K.p.a. w związku z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. oraz art. 72 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym. W uzasadnieniu stwierdził, że skuteczna rejestracja może być dokonana wyłącznie na podstawie prawdziwych dokumentów, a dokumenty na podstawie których dokonano rejestracji, tj. [...] dowód rejestracyjny i [...] karta pojazdu okazały się fałszywe (podrobione), co wynika z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w [...] z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. [...].

Prokurator Okręgowy w Gliwicach pismem z dnia 19 listopada 2013 r., zgłosił swój udział we wznowionym postępowaniu, po czym wniósł odwołanie od decyzji z dnia 29 października 2013 r., zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu przez organ pierwszej instancji, że będący dowodem w sprawie wyrok Sądu Rejonowego w [...] z dnia 27 lutego 2013 r., stwierdza podrobienie dokumentów w postaci dowodu rejestracyjnego i karty pojazdu, podczas gdy wyrokiem tym A. L. została skazana za popełnienie występku podrobienia umowy kupna-sprzedaży tego pojazdu.

W wyniku rozpatrzenia odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu decyzją z dnia 24 kwietnia 2014 r., nr [...], orzekło o uchyleniu decyzji dnia 29 października 2013 r. i umorzeniu postępowania pierwszej instancji w całości. Uzasadniając rozstrzygnięcie Kolegium wskazało, że decyzja organu pierwszej instancji została wydana w wyniku ponownego wznowienia postępowania oraz że aktualnie w obrocie prawnym funkcjonują dwie sprzeczne ze sobą decyzje Starosty Głubczyckiego, tj. decyzja ostateczna z dnia 7 maja 2013 r. i będąca przedmiotem odwołania decyzja z dnia 29 października 2013 r. Sprawa rozstrzygnięta ostatnią z tych decyzji była już rozstrzygnięta prawomocną decyzją, stąd zaistniała przesłanka do umorzenia postępowania, które jest w tych okolicznościach bezprzedmiotowe, co uzasadnia podjęcie rozstrzygnięcia w trybie art. 138 § 1 pkt 2 w związku z art. 105 § 1 K.p.a.

Na powyższą decyzję Prokurator Okręgowy w Gliwicach wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, w której podnosił, że postępowanie Starosty Głubczyckiego nie stało się bezprzedmiotowe i wobec tego nie zachodziła podstawa do jego umorzenia, gdyż decyzja z dnia 29 października 2013 r. oparta została na innej podstawie faktycznej i prawnej.

Wyrokiem z dnia 7 października 2014 r., sygn. akt II SA/Op 384/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu uchylił zaskarżoną decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 24 kwietnia 2014 r. W uzasadnieniu Sąd zaznaczył, że jego ocena ograniczona była do problematyki umorzenia postępowania i związanej z tym kwestii jego bezprzedmiotowości. Uznając, że decyzja wydana została z naruszeniem przepisów art. 7, art. 16 § 1, art. 77 § 1, art. 80, art. 105 § 1 i art. 138 § 1 pkt 2 in fine K.p.a., w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, Sąd wskazał, że organ odwoławczy w zakresie prowadzonego postępowania nie ustalił w sposób prawidłowy okoliczności faktycznych rozpoznawanej sprawy. W kontekście przesłanki z art. 156 § 1 pkt 3 K.p.a. Sąd nie podzielił stanowiska Kolegium, że postępowanie wznowieniowe w sprawie rejestracji pojazdu zakończonej ostateczną decyzją z dnia 4 sierpnia 2009 r., należało umorzyć jako bezprzedmiotowe z uwagi na to, że w sprawie tej rejestracji już wcześniej wznowione było postępowanie i zakończyło się ono wydaniem ostatecznej decyzji z dnia 7 maja 2013 r. Sąd zaznaczył, że przepisy art. 145 § 1, art. 145a § 1 i art. 145b § 1 K.p.a. wskazują niezależne od innych podstawy do żądania wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną, co oznacza, że każdy z przepisów może być źródłem odrębnego postępowania. Stosownie do tego stwierdził, że powaga rzeczy osądzonej co do sprawy prowadzonej w trybie wznowienia postępowania zaistnieje wtedy, gdy podstawą ponownego wznowienia postępowania w danej sprawie będą te same podstawy, które były już przedmiotem wcześniejszego postępowania wznowieniowego. Nie chodzi tu jednak o samo wskazanie tej samej podstawy prawnej wznowienia, lecz o konkretne okoliczności faktyczne mogące wyczerpywać znamiona przesłanki wznowienia, które były już wcześniej badane w kontekście tych przesłanek i tworzyły stan faktyczny będący podstawą rozstrzygnięcia podjętego we wznowionym postępowaniu. Powaga rzeczy osądzonej zaistnieje tylko w sytuacji, gdy rozstrzygnięcie podjęte zostanie we wznowionych postępowaniach na podstawie identycznego stanu faktycznego i w oparciu o tożsame okoliczności faktyczne mające charakter prawotwórczy, co do tego trybu. Dalej Sąd zaznaczył, że granice postępowania co do ustalenia podstaw wznowienia wyznaczają art. 145 § 1, art. 145a i art. 145b K.p.a., przy czym w postępowaniu wszczętym z urzędu zawężają je te z przesłanek, które mogą być podstawą wznowienia postępowania jedynie na wniosek strony. Granic tych nie zawęża natomiast w żadnym razie postanowienie o wznowieniu postępowania. Bez względu na podstawę wznowienia wskazaną w postanowieniu, organ, jako dysponent postępowania wszczętego z urzędu, może i powinien badać wszystkie te przesłanki wznowienia postępowania administracyjnego, których badanie z urzędu jest dopuszczalne. Na gruncie rozpoznawanej sprawy Sąd dostrzegł, że postępowanie wznowione zostało postanowieniem z dnia 19 września 2013 r., a okolicznością faktyczną, która spowodowała wydanie postanowienia, było uzyskanie przez organ informacji o istnieniu prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w [...] Wydział [...] Karny z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt [...], którym stwierdzono, że umowa sprzedaży zarejestrowanego samochodu na rzecz T. M., z dnia 12 listopada 2009 r., została podrobiona. We wcześniejszym postępowaniu wznowieniowym organ, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. w zw. z art. 145 § 2 K.p.a., badał natomiast czy fałszywe były przedłożone do rejestracji dokumenty w postaci zagranicznej karty pojazdu i dowodu rejestracyjnego. Oznacza to, że choć organ wznowił po raz drugi postępowanie także na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., to jednak wznowienie to nastąpiło w związku z ujawnieniem innych okoliczności faktycznych, znajdujących potwierdzenie w wyroku karnym, który to stwierdza podrobienie umowy kupna-sprzedaży zarejestrowanego samochodu, a nie karty pojazdu i dowodu rejestracyjnego. Kolegium nieprawidłowo uznało zatem, że stan faktyczny podlegający ocenie we wznowionym postępowaniu jest taki sam jak ten, na podstawie którego we wcześniejszym postępowaniu wydano decyzję z dnia 7 maja 2013 r. Fakt istnienia wyroku karnego przed wydaniem wcześniejszej decyzji nie zmienia sytuacji, że dopiero na skutek uzyskania wiedzy o tymże wyroku przez organ wyszła na jaw nowa istotna okoliczność faktyczna istniejąca już w dniu rejestracji pojazdu, w postaci braku umowy skutecznie przenoszącej własność spornego samochodu na T. M., który następnie zbył ten pojazd na rzecz B. S. Dalej Sąd wskazał, że o ile karta pojazdu i dowód rejestracyjny, które były badane we wcześniejszym postępowaniu, stanowiły dowód w sprawie rejestracji pojazdu i ich ewentualne fałszerstwo mogło być badane na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., to już stwierdzenie wskazywanym wyrokiem karnym na podrobienie umowy kupna-sprzedaży nie mogło stanowić takiej przesłanki w sytuacji, gdy z akt sprawy nie wynika, że była ona przedłożona organowi przy rejestracji pojazdu jako dowód mogący potwierdzić własność pojazdu. Wyrok karny, a w szczególności wynikająca z niego okoliczność stwierdzenia podrobienia umowy mogła być badana w kontekście zaistnienia przesłanki z art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a., jako mogącej mieć istotne znaczenie dla ustalenia okoliczności dotyczącej przedstawienia przez rejestrującego pojazd dowodu jego własności. Wynikający z wyroku fakt podrobienia umowy mógł być badany jako nowa okoliczność, gdyż zaistniał przed nabyciem samochodu przez podmioty dokonujące jego rejestracji, a zatem była to okoliczność istniejąca na dzień wydania decyzji o rejestracji. Stosownie do przedstawionej oceny Sąd stwierdził, że Kolegium nieprawidłowo umorzyło postępowanie jako bezprzedmiotowe uznając, że zaistniała powaga rzeczy osądzonej i nie zbadało jakie znaczenie może mieć ujawniony wyrok karny dla zaistnienia przesłanek wznowienia postępowania zakończonego decyzją o rejestracji pojazdu, w tym szczególnie przesłanki określonej w art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a. We wskazaniach co do dalszego postępowania Sąd nakazał ponowne rozpoznanie sprawy w jej całokształcie i dokonanie, przy uwzględnieniu wyroku karnego z dnia z dnia 27 lutego 2013 r., całościowej oceny ujawnionej okoliczności faktycznej dotyczącej podrobienia umowy w zakresie zbadania zaistnienia przesłanek wznowienia, w tym z art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a., oraz podjęcie stosownego rozstrzygnięcia na postawie art. 151 K.p.a.

Od powyższego wyroku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu wniosło skargę kasacyjną, która została przez Naczelny Sąd Administracyjny oddalona wyrokiem z dnia 18 października 2016 r., sygn. akt I OSK 3251/14. Sąd uznał, że zarzuty skargi kasacyjnej nie były trafne i wskazał, że zgromadzony w aktach sprawy materiał dowodowy wymagał prawidłowego i precyzyjnego ustalenia okoliczności stanu faktycznego, a także ocenił jako prawidłowe stanowisko Sądu pierwszej instancji w zakresie rozważań co do wypełnienia przesłanki bezprzedmiotowości postępowania administracyjnego. Podzielił też rozważania dotyczące powagi rzeczy osądzonej we wznowionym postępowaniu i stwierdził, że prawidłowe ustalenie stanu faktycznego, w kontekście możliwości wystąpienia kolejnej, dotąd nie rozpatrywanej przesłanki wznowienia postępowania, warunkowało w przedmiotowej sprawie, zgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, jej rozstrzygnięcie. Dlatego, okoliczność zapadnięcia prawomocnego wyroku karnego stwierdzającego sfałszowanie umowy sprzedaży pojazdu na rzecz T. M. z dnia 12 listopada 2009 r., który następnie sprzedać miał pojazd B. S., słusznie wskazana została w kwestionowanym wyroku jako nowa, nieznana dotąd organowi podstawa wznowienia. Jednocześnie, umowa sprzedaży, która okazała się być fałszywym dowodem w sprawie rejestracji pojazdu, stanowiła istotną okoliczność faktyczną. Przestępstwo sfałszowania umowy, stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu karnego, miało tak związek jak i wpływ na wydanie decyzji w sprawie rejestracji pojazdu, a Sąd pierwszej instancji słusznie wskazał na brak zbadania przez organ znaczenia i wpływu ujawnienia prawomocnego wyroku karnego, dla zaistnienia przesłanek wznowienia postępowania zakończonego decyzją o rejestracji pojazdu. Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił jednak uwagę, że badanie to winno być przeprowadzone również w aspekcie przesłanki wskazanej w przepisie art. 145 § 1 pkt 2 K.p.a. oraz w zależności od jego wyniku, przy poszanowaniu treści przepisu art. 146 K.p.a.

Rozpoznając ponownie sprawę, decyzją z dnia 6 lutego 2017 r., nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze uchyliło decyzję Starosty Głubczyckiego z dnia 29 października 2013 r. i stwierdziło, że wydanie decyzji z dnia 31 sierpnia 2009 r., nr [...], w przedmiocie rejestracji samochodu osobowego marki [...], o numerze rejestracyjnym [...], nastąpiło z naruszeniem prawa. W uzasadnieniu, uwzględniając wydane w sprawie wyroki, Kolegium dokonało w pierwszej kolejności analizy stanu faktycznego przedmiotowej sprawy pod kątem przesłanki określonej w art. 145 § 1 pkt 2 K.p.a. W tym zakresie stwierdziło, że o ile okoliczność skazania A. L. za przestępstwo podrobienia umowy z dnia 16 lipca 2009 r. sprzedaży samochodu T. M., niewątpliwie miała istotne znaczenie dla ustalenia okoliczności dotyczącej przedstawienia dowodu własności pojazdu przez rejestrującego pojazd, zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, to jednak w zakresie przesłanki wznowienia określonej w art. 145 § 1 pkt 2 K.p.a., zachodzi konieczność ustalenia, czy omawiany stan faktyczny, przy uwzględnieniu wyroku Sądu karnego z dnia 27 lutego 2013 r., pozwala na stwierdzenie, że decyzja z dnia 31 sierpnia 2009 r. została wydana w wyniku przestępstwa. W tej mierze Kolegium wyjaśniło, że przesłanka wznowienia postępowania z art. 145 § 1 pkt 2 K.p.a. ograniczona jest przedmiotowo wyłącznie do stanów faktycznych, w których wydana decyzja była wynikiem przestępstwa, w którym czyn karalny skierowany był wobec funkcjonariusza publicznego, lub funkcjonariusz publiczny uczestniczył w czynie karalnym, w wyniku którego została wydana decyzja. Tak więc art. 145 § 1 pkt 2 K.p.a. odnosi się wyłącznie do przestępstw dotyczących wydania decyzji przez organ administracji publicznej, a zatem przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego określonych w rozdziale XXIX Kodeksu karnego. Na gruncie rozpatrywanej sprawy Kolegium uznało, że nie doszło do wydania decyzji w wyniku przestępstwa i nie zaistniała przesłanka określona w art. 145 § 1 pkt 2 K.p.a. Następnie Kolegium dokonało analizy stanu faktycznego z punktu widzenia przesłanki określonej w art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a. Uwzględniając ponownie okoliczność wydania wyroku skazującego A. L. za przestępstwo podrobienia umowy sprzedaży samochodu, organ odwoławczy uznał, że miała ona istotne znaczenie dla ustalenia faktu dotyczącego przedstawienia przez rejestrującego pojazd, zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, dowodu własności pojazdu. Kolegium wyjaśniło, że osoba, na rzecz której dokonuje się rejestracji pojazdu, powinna udokumentować swoje prawo własności do tego pojazdu, gdyż zarejestrowany może być jedynie pojazd, który stanowi przedmiot uregulowanego prawa własności. Skoro natomiast umowa sprzedaży z dnia 16 lipca 2009 r. została sfałszowana, to - w ocenie Kolegium - brak było aktu skutecznie przenoszącego własność spornego samochodu na T. M., który następnie zbył pojazd na rzecz B. S. nie mając do tego tytułu prawnego. W konsekwencji, stan własnościowy przedmiotowego pojazdu jest wątpliwy i rozpoznając sprawę w trybie wznowienia postępowania, należało stwierdzić, że zaistniała podstawa, o której mowa w art. 145 § 1 pkt. 5 K.p.a., co uzasadniało uchylenie decyzji dotychczasowej i wydanie nowej, rozstrzygającej o istocie sprawy (art. 151 § 1 pkt 1 K.p.a.). Kolegium zauważyło, że zgodnie z art. 146 § 1 in fine K.p.a., uchylenie decyzji z przyczyny określonej m.in. w art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a. nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło pięć lat. Tymczasem doręczenie decyzji z dnia 31 sierpnia 2009 r. nastąpiło w dacie jej wydania, tj. w dniu 31.08.2009 r., zatem od momentu doręczenia decyzji upłynęło ponad 7 lat. Dlatego, wskazując na art. 151 § 2 K.p.a., Kolegium za zasadne uznało stwierdzenie, że wydanie tej decyzji nastąpiło z naruszeniem prawa. Dodatkowo organ zaznaczył, że z przyczyn szeroko omówionych w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu oraz przywołanych w niniejszym uzasadnieniu, nie znalazł podstaw do uchylenia decyzji w oparciu o regulację art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., a biorąc pod uwagę znane w dacie orzekania okoliczności sprawy, doszedł do przekonania, że brak jest podstaw do ich oceny w świetle innych przesłanek wymienionych w art. 145, art. 145a i art. 145b K.p.a. Odnosząc się do zarzutów odwołania Kolegium zauważyło, że skarżący Prokurator zasadnie zarzucił organowi błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż wyrok Sądu Rejonowego w [...] z dnia 27 lutego 2013 r. stwierdza podrobienie dokumentów w postaci dowodu rejestracyjnego i karty pojazdu. Organ uznał jednak, że wobec przedstawionych wcześniej okoliczności sprawy brak było podstaw do wydania w sprawie decyzji na podstawie o art. 138 § 2 K.p.a.

We wniesionej skardze Prokurator Okręgowy w Gliwicach zarzucił zaskarżonej decyzji obrazę art. 7 i art. 77 K.p.a. w zw. z art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a., polegającą na uchyleniu w całości decyzji organu pierwszej instancji i stwierdzeniu, że decyzja o rejestracji pojazdu zapadła z naruszeniem prawa, w sytuacji, gdy postępowanie administracyjne nie doprowadziło do wyjaśniania, czy przy rejestracji pojazdu pełnomocnik wnioskodawcy składając wniosek posłużył się fałszywym dokumentem w postaci umowy kupna samochodu marki [...] z dnia 16 lipca 2009 r., a więc czy zachodzi w sprawie przesłanka wznowieniowa z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., która uzasadniałaby uchylenie decyzji o rejestracji pojazdu i odmowie jego zarejestrowania. Stosownie do tego, Prokurator podnosząc, że zaskarżona decyzja jest przedwczesna, wniósł o jej uchylenie. Wywodził, że w świetle bezspornego ustalenia fałszywości umowy kupna samochodu konieczne było dokonanie w sprawie jednoznacznego ustalenia faktycznego, czy dokumentem tym posłużono się składając wniosek rejestrację pojazdu, gdyż miałoby to istotne znaczenie dla ustalenia, czy w prowadzonym postępowaniu wznowieniowym wystąpiła przesłanka z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. Skarżący podniósł, że nie ulega wątpliwości, iż zagadnienie własności rejestrowanego samochodu ma istotne znaczenie dla uwzględnienia wniosku strony o rejestrację, które to kwestie zostały całkowicie pominięte przez organ odwoławczy w zaskarżonej decyzji, gdyż nie odniósł się on do posłużenia się wskazaną umową w postępowaniu administracyjnym, wywołanym wnioskiem B. S. o zarejestrowanie samochodu [...]. Skarżący zwrócił uwagę, że obowiązek poczynienia ustaleń faktycznych w tym zakresie i dokonania właściwej analizy prawnej aktualizował się po stronie organu odwoławczego w świetle jego własnych ustaleń, czynionych przy okazji wydawania poprzedniej decyzji z dnia 24 kwietnia 2014 r., w uzasadnieniu której wyraźnie wskazano, że rejestracji pojazdu Starosta Głubczycki dokonał na podstawie wniosku pełnomocnika B. S. w osobie A. L. (tj. sprawcy przestępstwa podrobienia umowy kupna samochodu) oraz dołączonych do niego dokumentów, wśród których w pkt 9 wymieniona została umowa kupna - sprzedaży z dnia 16 lipca 2009 r., zawarta pomiędzy T. M. a M. S. Posłużenie się przy rejestracji samochodu fałszywą umową jego kupna uzasadniałoby w pełni zastosowanie art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., co w konsekwencji stanowiłoby podstawę do zastosowania w sprawie art. 151 § 1 pkt 2 K.p.a., prowadzącego do uchylenia decyzji z dnia 31 sierpnia 2009 r. i odmowy rejestracji pojazdu, skoro dotychczas nie upłynął dziesięcioletni termin przedawnienia, o którym mowa w art. 146 § 1 K.p.a. Zdaniem skarżącego Prokuratora, nie można przy tym nie zauważyć, że w wydanych w sprawie wyrokach zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, jak i Naczelny Sąd Administracyjny, wyraźnie zaakcentowały konieczność prawidłowego i precyzyjnego ustalenia stanu faktycznego w zakresie podstawy wznowienia postępowania administracyjnego, co warunkuje prawidłowość rozstrzygnięcia. Stosownie do tego, organ odwoławczy powinien ustalić przede wszystkim, czy podrobioną umową posłużono się przy rejestracji pojazdu, czy dokument ten od chwili złożenia podania o rejestrację pozostawał w aktach sprawy administracyjnej i o ile obecnie brak go w aktach, to co się z nim stało. Tymczasem w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ nie wymienia już wskazanej umowy jako dokumentu, na podstawie którego dokonana została rejestracja pojazdu. Charakter tego pominięcia wymaga zatem dowodowej weryfikacji, gdyż okoliczność, czy fałszywym dokumentem posłużono się przy rejestracji, czy też nie, ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu podtrzymało stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji i wniosło o oddalenie skargi.

Na rozprawie, popierając skargę i wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji, Prokurator podkreślił, że Kolegium nie było skrępowane wytycznymi orzekających w sprawie Sądów co do badanych przesłanek i skoro powołuje się w decyzji na fakt, że podstawą rejestracji była również umowa sprzedaży, to musi wziąć pod uwagę te okoliczności i ocenić je w kontekście art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:

Skargę należało uwzględnić.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1066, z późn. zm.), sądy administracyjne kontrolują działalność administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Z tego też powodu, w postępowaniu sądowym nie mogą być brane pod uwagę argumenty natury słusznościowej czy celowościowej. Badana jest wyłącznie legalność aktu administracyjnego, czyli prawidłowość zastosowania przepisów prawa do zaistniałego stanu faktycznego, trafność wykładni tych przepisów oraz prawidłowość zastosowania przyjętej procedury.

Stosownie do art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.), zwanej dalej P.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz wskazaną podstawą prawną.

Na zasadzie art. 145 § 1 pkt 1 P.p.s.a., uwzględnienie skargi na decyzję administracją następuje w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (lit. a), naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (lit. b) lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (lit. c).

Przeprowadzona przez Sąd, we wskazanym zakresie i według wskazanych kryteriów, kontrola legalności zaskarżonej decyzji wykazała, że decyzja ta wydana została z naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, tj. art. 7, art. 77 § 1, i art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23, z późn. zm.) zwanego K.p.a. i w konsekwencji także z naruszeniem art. 151 § 2 K.p.a. Naruszenia te związane są przy tym z naruszeniem art. 153 P.p.s.a.

Uzasadniając tak dokonaną ocenę, w pierwszej kolejności podkreślić trzeba, że zaskarżona decyzja została wydana w trybie wznowienia postępowania w sprawie rejestracji samochodu marki [...], nr rej. [...], dokonanej na postawie decyzji Starosty Głubczyckiego z dnia 31 sierpnia 2009 r. Podstawę do przeprowadzenia postępowania w tej sprawie, co do przyczyn wznowienia i rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, stanowiło postanowienie Starosty Głubczyckiego z dnia 11 października 2013 r., wydane na podstawie art. 149 § 1 K.p.a. W postanowieniu tym, jako podstawę wznowienia postępowania wskazano przesłankę określoną w art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., zgodnie z którym, w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe. Przyjęcie takiej podstawy wznowienia związane było z wydaniem przez Sąd Rejonowy w [...], Wydział [...] Karny, wyroku z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt [...], którym prawomocnie orzeczono o uznaniu A. L. winną m.in. popełnienia przestępstwa podrobienia umowy kupna-sprzedaży samochodu zarejestrowanego pod nr rej. [...], zawartej przez T. M. i skazano ją za to przestępstwo. W postanowieniu o wznowieniu zaznaczono, że wyrok ten stwierdza sfałszowanie dokumentów, na podstawie których zarejestrowano pojazd.

Odnośnie zakresu wznowionego postępowania wyjaśnić w tym miejscu przyjdzie, że jego granice, co do ustalenia, czy zaistniała przesłanka wznowienia, wyznaczają przepisy art. 145 § 1, art. 145a i art. 145b K.p.a., określające wyczerpująco te przesłanki. O ile też, stosownie do art. 147 K.p.a., w postępowaniu wznowionym z urzędu przesłanki powyższe podlegają zawężeniu o te z nich, które mogą być podstawą wznowienia postępowania jedynie na wniosek strony, to jednak, co należy podkreślić, postanowienie o wznowieniu postępowania nie zawęża granic tego postępowania wyłącznie do podstawy wznowienia wskazanej w tym postanowieniu. Bez względu na to, jaka podstawa wznowienia zostanie wskazana w postanowieniu, organ w postępowaniu wznowionym z urzędu może i powinien badać w sposób całościowy i wyczerpujący wszystkie przesłanki wznowienia postępowania, których badanie z urzędu jest dopuszczalne. Wskazanie w postanowieniu danej okoliczności jako podstawy wznowienia powoduje zatem konieczność rozważenia jej przez organ w kontekście ewentualnego wystąpienia wadliwości określonych w art. 145 § 1 pkt 1-3 i pkt 5-8 K.p.a. Ocena ta powinna być dokonana z poszanowaniem zasad obowiązujących w postępowaniu administracyjnym, w tym art. 7 K.p.a., który wskazuje na konieczność podejmowania wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. Tak samo należy uwzględnić przepis art. 77 § 1 K.p.a., nakładający na organy obowiązek wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, który zgodnie z kolei z art. 80 K.p.a. w całości powinien być podstawą dokonywanej oceny.

Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie, wydając zaskarżoną decyzję organ odwoławczy nie rozpoznał sprawy w sposób wyczerpujący, a dokonana ocena - w świetle okoliczności faktycznej stanowiącej podstawę wznowienia postępowania, w postaci wydania przez Sąd Rejonowy w [...] Wydział [...] Karny wyroku z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt [...] - jest niepełna. Trafnie podnosi skarżący Prokurator, że brak dokonania ustaleń oraz oceny tej okoliczności w kontekście art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. powoduje, że badana decyzja nie realizuje wskazanych zasad postępowania w sposób wystarczający do stwierdzenia jej legalności. W rezultacie, jako wydana przedwcześnie, narusza także 151 § 2 K.p.a., gdyż nie została poprzedzona wyczerpującym postępowaniem co do przyczyn wznowienia.

Dokonując takiej oceny Sąd miał na uwadze, że podjęcie zaskarżonej decyzji przez Kolegium nastąpiło w granicach związania wynikającego z art. 153 P.p.s.a., a ocena prawna oraz wskazania co do postępowania w tej sprawie wyrażone zostały w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 7 października 2014 r., sygn. akt II SA/Op 384/14 oraz wyroku NSA z dnia 18 października 2016 r., sygn. akt I OSK 3251/14.

Wyjaśnić w tym zakresie przyjdzie, że zgodnie art. 153 P.p.s.a., ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie. Powołany przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący, a wyrażona w nim zasada związania oznacza, że orzeczenie sądu oddziałuje na przyszłe postępowanie tak administracyjne, jak i sądowoadministracyjne. Zarówno organ administracji, jak i sąd, rozpatrując sprawę ponownie, obowiązane są zastosować się do oceny prawnej oraz wskazań zawartych w uzasadnieniu wyroku. W pojęciu "ocena prawna" mieści się przede wszystkim wykładnia przepisów prawa materialnego i procesowego, a także sposób ich zastosowania w rozpoznawanej sprawie. Może ona zatem dotyczyć ujawnionych w postępowaniu administracyjnym istotnych okoliczności stanu faktycznego, w szczególności kwestii zastosowania do nich określonych regulacji prawnych. Wskazania co do dalszego postępowania zasadniczo stanowią natomiast konsekwencję oceny prawnej, określając sposób i kierunek działania przy ponownym rozpoznaniu sprawy.

Związanie oceną prawną, jak i zawartymi w orzeczeniu wskazaniami co do dalszego postępowania powoduje, że determinują one działania każdego organu w postępowaniu administracyjnym, podejmowane w sprawie, której dotyczyło postępowanie sądowoadministracyjne, aż do czasu jej rozstrzygnięcia. W przypadku rozpoznawania sprawy przez sąd oznacza ono z kolei, że ilekroć dana sprawa będzie przedmiotem rozpoznania przez ten sąd, będzie on związany oceną prawną wyrażoną w tym orzeczeniu. Związanie na zasadzie art. 153 P.p.s.a. powoduje bowiem, że ani organ administracji, ani sąd, nie mogą w przyszłości formułować innych, nowych ocen prawnych, które pozostawałyby w sprzeczności z poglądem wcześniej wyrażonym w uzasadnieniu wyroku i mają obowiązek podporządkować się mu w pełnym zakresie. Obowiązek ten może być wyłączony jedynie w wypadku zmiany stanu prawnego na co wprost wskazuje brzmienie art. 153 P.p.s.a, bądź wzruszenia wyroku zawierającego ocenę prawną w przewidzianym do tego trybie. Ponadto przyjąć można, że odstąpienie od wiążącej oceny będzie także dopuszczalne w przypadku istotnej zmiany okoliczności faktycznych, tj. gdy po wydaniu wyroku, w prowadzonym ponownie postępowaniu zmianie ulegną istotne okoliczności i ustalony zostanie stan faktyczny odmienny od przyjętego przez sąd za podstawę dokonanej oceny.

Dokonując oceny legalności aktualnie zaskarżonej decyzji, Sąd nie stwierdził, aby w niniejszej sprawie zaistniały okoliczności umożliwiające odstąpienie od oceny i wskazań co do dalszego postępowania sformułowanych w wydanych wcześniej wyrokach, w granicach niniejszej sprawy. Jednocześnie też Sąd uznał, że podejmując zaskarżoną decyzję Kolegium tylko w części uwzględniło wcześniejszą, wiążącą ocenę Sądu i zastosowało się do wskazań sformułowanych w tych wyrokach wobec czego zaskarżona decyzja - poza tym, że narusza przepisy postępowania administracyjnego - wydana została także z naruszeniem art. 153 P.p.s.a.

Oceniając decyzję Kolegium, w pierwszej kolejności wskazać przyjdzie, że uwzględniając stanowisko wyrażone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 października 2016 r., Kolegium prawidłowo dokonało analizy okoliczności skazania A. L. przez Sąd Rejonowy w [...] wyrokiem z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt [...], za przestępstwo podrobienia m.in. umowy sprzedaży samochodu z dnia 16 lipca 2009 r. (wskazanej w pkt 78 komparycji tego wyroku), pod kątem przesłanki określonej w art. 145 § 1 pkt 2 K.p.a., dotyczącej wydania decyzji w wyniku przestępstwa. W ocenie Sądu, Kolegium prawidłowo uznało, że okoliczność ta niewątpliwie miała istotne znaczenie dla ustalenia, czy przez rejestrującego pojazd został przedstawiony dowód własności pojazdu. Przypomnieć przyjdzie, że w powołanym wyroku NSA stwierdzono, iż okoliczność zapadnięcia prawomocnego wyroku karnego stanowiła nową, nieznaną dotąd organowi podstawę, a umowa sprzedaży, która okazała się być fałszywym dowodem w sprawie rejestracji pojazdu, stanowiła istotną okoliczność faktyczną. Przestępstwo sfałszowania umowy, stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu karnego, miało tak związek jak i wpływ na wydanie decyzji w sprawie rejestracji pojazdu. Badanie przez organ znaczenia i wpływu ujawnienia prawomocnego wyroku karnego dla zaistnienia przesłanek wznowienia postępowania zakończonego decyzją o rejestracji pojazdu powinno być jednak przeprowadzone również w aspekcie

Zdaniem Sądu, w kontekście przesłanki wznowieniowej z art. 145 § 1 pkt 2 K.p.a., Kolegium prawidłowo uznało, że decyzja o rejestracji pojazdu nie została wydana w wyniku przestępstwa, albowiem stwierdzone prawomocnym wyrokiem przestępstwo podrobienia umowy sprzedaży, choć miało wpływ na wydanie kwestionowanej decyzji, to nie może zostać zakwalifikowane jako przestępstwo przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. Zaakceptować należy pogląd, że przesłanka z art. 145 § 1 pkt 2 K.p.a. ograniczona jest przedmiotowo wyłącznie do stanów faktycznych, w których wydana decyzja była wynikiem przestępstwa, w którym czyn karalny skierowany był wobec funkcjonariusza publicznego, lub funkcjonariusz publiczny uczestniczył w czynie karalnym, w wyniku którego została wydana decyzja. Omawiana przesłanka odnosi się wyłącznie do przestępstw dotyczących wydania decyzji przez organ administracji publicznej, a zatem przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego określonych w rozdziale XXIX Kodeksu karnego. To z kolei powoduje, że w badanym stanie faktycznie Kolegium prawidłowo uznało, iż decyzja o rejestracji pojazdu nie została wydana w wyniku przestępstwa, skoro brak jest związku przyczynowego pomiędzy przestępstwem a wydaniem decyzji o rejestracji pojazdu.

Podobnie należy ocenić dokonaną przez Kolegium analizę okoliczności dotyczących stwierdzenia przez sąd karny podrobienia umowy sprzedaży samochodu na rzecz T. M., w kontekście zaistnienia przesłanki z art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a., tj. wyjścia na jaw nowej okoliczności faktycznej, która istniała już na dzień rejestracji, jako mogącej mieć istotne znaczenie dla ustalenia okoliczności dotyczącej przedstawienia dowodu własności pojazdu przez rejestrującego pojazd. Zgodzić należy się ze stanowiskiem, że osoba, na rzecz której ma zostać dokonana rejestracja pojazdu, powinna udokumentować swoje prawo własności do tego pojazdu. Rejestracja pojazdu dokonywana jest bowiem na podstawie dokumentów wymienionych w art. 72 ustawy Prawo o ruchu drogowym, w tym - stosowanie do ust. 1 pkt 1 tego przepisu - m.in. na podstawie dowodu własności pojazdu lub dokumentu potwierdzającego powierzenie pojazdu, o którym mowa w art. 73 ust. 5 ustawy. Natomiast zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz. U. z 2007 r. Nr 186, poz. 1322, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym na dzień dokonania rejestracji pojazdu, tj. na dzień 31 sierpnia 2009 r.; w celu rejestracji pojazdu warunkiem koniecznym rejestracji było, z zastrzeżeniem ust. 2-13 oraz § 3, złożenie przez właściciela pojazdu w organie rejestrującym wniosku o rejestrację z dołączonym: dowodem własności pojazdu, kartą pojazdu, jeżeli była wydana, dowodem rejestracyjnym jeżeli pojazd był zarejestrowany oraz tablicami rejestracyjnymi, jeżeli pojazd był zarejestrowany, a w przypadku pojazdu sprowadzonego z zagranicy bez tablic rejestracyjnych lub konieczności zwrotu tych tablic do organu rejestrującego państwa, z którego pojazd został sprowadzony - stosownego oświadczenia. W myśl natomiast § 3 ust. 1 komentowanego rozporządzenia, w przypadku zgłoszenia do pierwszej rejestracji pojazdu sprowadzonego z zagranicy jego właściciel zobowiązany był dołączyć do wniosku o rejestrację, z zastrzeżeniem ust. 2-5, następujące dokumenty: dowód własności pojazdu, dowód rejestracyjny, jeżeli pojazd był zarejestrowany, dowód odprawy celnej przywozowej, jeżeli pojazd został sprowadzony z terytorium państwa trzeciego niebędącego państwem członkowskim, dokument potwierdzający zapłatę akcyzy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli samochód osobowy został sprowadzony z terytorium państwa członkowskiego, zaświadczenie wydane przez właściwy organ potwierdzające uiszczenie podatku od towarów i usług, jeżeli pojazd został sprowadzony z terytorium państwa członkowskiego lub brak takiego obowiązku oraz zaświadczenie o pozytywnym wyniku badania technicznego pojazdu.

Zauważyć przyjdzie, że przepis art. 72 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym formułuje wymagania formalne rejestracji i musi być rozumiany restrykcyjnie, co oznacza, że niespełnienie wymogu wskazanego pkt 1 tego przepisu, tj. brak dowodu własności pojazdu lub dokumentu potwierdzającego powierzenie pojazdu, o którym mowa w art. 73 ust. 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym, stanowi bezwzględną przeszkodę do zarejestrowania samochodu i skutkuje odmową rejestracji. Oznacza to również, że organ dokonujący rejestracji pojazdu nie może czynić własnych ustaleń na okoliczności objęte wymaganymi dokumentami, w tym co do ustalenia prawa własności. Jak celnie wskazano w zaskarżonej decyzji, nie jest rzeczą organów rozpoznających wniosek o rejestrację prowadzenie ustaleń w zakresie istnienia określonego prawa lub stosunku prawnego. Postępowanie w tym przedmiocie zastrzeżone zostało przez art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego do właściwości sądów powszechnych.

W niniejszej sprawie Kolegium doszło zatem do słusznego przekonania, że skoro umowa sprzedaży z dnia 16 lipca 2009 r. została sfałszowana, to brak było w badanym stanie faktycznym aktu skutecznie przenoszącego własność spornego samochodu na T. M., który następnie zbył pojazd na rzecz B. S. - nie mając do tego tytułu prawnego. W konsekwencji, brak było również podstaw do przyjęcia, że przy rejestracji pojazdu udokumentowany został jego stan własnościowy. Tym samym, rozpoznając sprawę w trybie wznowienia postępowania, prawidłowo Kolegium stwierdziło, że w związku z wydaniem wyroku stwierdzającego sfałszowanie umowy sprzedaży samochodu, podmiotowi, od którego samochód nabył następnie podmiot dokonujący jego rejestracji, zaistniała przesłanka wznowienia, o której mowa w art. 145 § 1 pkt. 5 K.p.a., w postaci wyjścia na jaw istotnej dla sprawy nowej okoliczności faktycznej istniejącej w dniu wydania decyzji, a nieznanej organowi dokonującemu rejestracji. Niewątpliwie taką okolicznością było fałszowanie umowy kupna samochodu przez T. M., gdyż fakt ten spowodował, że strona rejestrująca nie dysponowała prawidłowym dowodem własności samochodu. Kryterium przedłożenia dowodu prawa własności nie mogło spełniać przedstawienie dokumentu nabycia pojazdu od osoby nieuprawnionej (w postaci faktury VAT), albowiem czynność dokonana przez osobę nieuprawnioną nie mogła doprowadzić do przeniesienia własności. W takiej sytuacji Kolegium zobligowane było do uchylenia dotychczasowej decyzji i dokonania odmowy rejestracji pojazdu. Wobec jednak zaistnienia negatywnej przesłanki z art. 146 § 1 K.p.a., w postaci upływu pięciu lat od doręczenia decyzji o rejestracji, prawidłowo stwierdziło, że brak jest podstaw do uchylenia tej decyzji.

Niemniej jednak, w ocenie Sądu, podjęcie w niniejszej sprawie rozstrzygnięcia na podstawie art. 151 § 2 K.p.a. nastąpiło przedwcześnie, bez rozpoznania sprawy w pełnym zakresie. Kolegium odstąpiło bowiem od dokonania oceny okoliczności sfałszowania umowy zakupu pojazdu przez T. M., także w świetle przesłanki z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., zgodnie z którym w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe. Oczywistym jest, że wykazanie prawa własności pojazdu powinno być udokumentowane autentycznymi dokumentami. Podkreślić natomiast jeszcze raz trzeba, że sfałszowanie pierwotnej umowy sprzedaży, które zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu karnego, powoduje, że dokument ten nie stanowił dowodu, iż T. M. stał się właścicielem przedmiotowego pojazdu, a w konsekwencji B. S. nie mogła skutecznie nabyć prawa własności tego samochodu. Dlatego, w ocenie Sądu, rację ma skarżący twierdząc, że w świetle bezspornego stwierdzenia, iż umowa kupna samochodu przez T. M. jest fałszywa, konieczne było dokonanie przez organy jednoznacznego ustalenia faktycznego, czy dokumentem tym wnioskodawca posłużył się składając wniosek o rejestrację pojazdu, co ma istotne znaczenie dla ustalenia, czy w prowadzonym postępowaniu wystąpiła przesłanka z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. Zauważyć przyjdzie, że kopia tej umowy znajduje się w aktach administracyjnych sprawy i widnieje na niej adnotacja pracownika organu rejestrującego tożsama, jak na pozostałych dokumentach, tj. na druku wniosku, fakturze VAT, zaświadczeniu wprowadzającego pojazd, dowodzie zapłaty akcyzy. Sugeruje to, że powyższy dokument został przedłożony wraz z wnioskiem o rejestrację pojazdu. Ponadto, jak zasadnie dostrzegł skarżący Prokurator, w uzasadnieniu decyzji Kolegium z dnia 24 kwietnia 2014 r., w zakresie ustaleń faktycznych na str. 1 decyzji wyraźnie wskazano, że rejestracji pojazdu na stałe dokonano na podstawie wniosku, do którego dołączono dokumenty. Kolegium wyliczyło enumeratywnie te dokumenty i wśród nich wskazało pod poz. 9 umowę z dnia 16 lipca 2009 r. Umowa ta mogła być zatem istotnym dowodem mającym na celu wykazanie prawa własności pojazdu poprzednika prawnego podmiotu dokonującego rejestracji. Rozpoznając niniejszą sprawę i dokonując oceny w kontekście przesłanek wznowienia organ odwoławczy pominął jednak ustalenie i rozważenie tej kwestii, podczas gdy posłużenie się przy rejestracji pojazdu fałszywym dokumentem w zakresie wykazania prawa własności pojazdu powodowałoby zaistnienie przesłanki wznowienia z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. Działając w granicach prawa, organ administracji nie może bowiem opierać się na fałszywych dokumentach, a rejestracja pojazdu może być dokonana na podstawie dokumentów potwierdzających niesporne stany w sferze stosunków właścicielskich. Trafnie wywodzi skarżący Prokurator, że w konsekwencji stwierdzenia zaistnienia przesłanki art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., stosownie do art. 146 § 1 K.p.a., możliwe byłoby z kolei podjęcie rozstrzygnięcia na podstawie art. 151 § 1 pkt 2 K.p.a., gdyż nie upłynął termin dziesięciu lat od dnia doręczenia decyzji o rejestracji pojazdu.

Brak dokonania w sprawie oceny okoliczności sfałszowania umowy zakupu samochodu z dnia 16 lipca 2009 r., w kontekście przesłanki z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. spowodował, że zaskarżona decyzja wydana we wznowionym postępowaniu, narusza art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 K.p.a. Powtórzyć jeszcze raz przyjdzie, że w postępowaniu wznowionym z urzędu organ powinien badać wszystkie przesłanki wznowienia postępowania, których badanie z urzędu jest dopuszczalne. Wobec tego zobligowany jest do oceny okoliczności faktycznej wskazanej jako podstawa wznowienia w zakresie ewentualnego wystąpienia wadliwości określonych w art. 145 § 1 pkt 1-3 i pkt 5-8 K.p.a.

Nie można nie dostrzegać, że w niniejszej sprawie Kolegium, stwierdzając brak podstaw do uchylenia decyzji w oparciu o regulację art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., nie dokonało jednak żadnej oceny w odniesieniu do tej przesłanki. Takie działanie nie znajduje uzasadnienia w wyroku tut. Sądu z dnia 7 października 2014 r., II SA/Op 384/14. Zauważyć trzeba, że w wyroku tym, wiążącym w niniejszej sprawie, zasadniczym przedmiotem oceny Sądu było umorzenie wznowionego postępowania i związana z tym kwestia jego bezprzedmiotowości. Sąd, w sposób wiążący rozstrzygnął, że wznowione po raz drugi postępowanie nie jest bezprzedmiotowe. Uznał też, że wyrok karny, a w szczególności wynikająca z niego okoliczność stwierdzenia podrobienia umowy sprzedaży pojazdu, powinna zostać zbadana w kontekście zaistnienia przesłanki z art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a., niemniej jednak nie ustalił, że okoliczność ta, jako stanowiąca podstawę wznowienia, powinna podlegać ocenie tylko i wyłącznie w odniesieniu do tejże przesłanki. Sąd zaznaczył przy tym, że stwierdzenie wyrokiem karnym podrobienia umowy kupna-sprzedaży nie mogło być badane na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. w sytuacji, gdy z akt sprawy nie wynika, że była ona przedłożona organowi przy rejestracji pojazdu jako dowód mogący potwierdzić własność pojazdu, jednak Sąd nie dokonywał oceny ani ustaleń w odniesieniu do tej okoliczności i kwestia ta nie była przedmiotem rozważań Sądu. Jednocześnie też, oceniając legalność działań Kolegium, Sąd ten uznał, że organ odwoławczy powinien samodzielnie ustalić stan faktyczny podlegający ocenie i dokonać jego subsumcji. Zwrócić należy uwagę, że Sąd wskazał ponadto, iż rozpoznając sprawę Kolegium nie zbadało, jakie znaczenie może mieć ujawniony wyrok karny dla zaistnienia przesłanek wznowienia postępowania zakończonego decyzją o rejestracji pojazdu, w tym szczególnie przesłanki określonej w art. 145 § 1 pkt 5 K.p.a. O ile więc we wskazaniach co do dalszego postępowania Sąd zaakcentował konieczność zbadania sprawy na podstawie przesłanki określonej w pkt 5 art. 145 § 1 K.p.a., to jednak wyraźnie wskazał też na konieczność dokonania całościowej oceny ujawnionej okoliczności faktycznej dotyczącej podrobienia umowy kupna-sprzedaży samochodu z dnia 16 lipca 2009 r., w zakresie zbadania zaistnienia przesłanek wznowienia. Skoro rozpoznając ponownie sprawę Kolegium nie dokonało ustaleń ani oceny co do tego, czy sporna umowa była przedłożona wraz z wnioskiem o rejestrację pojazdu i czy jej sfałszowanie mogło wyczerpywać znamiona przesłanki z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a., to w ocenie składu orzekającego w niniejszej sprawie, stwierdzić należało, że sprawa nie została rozpoznana w sposób wyczerpujący w kontekście przesłanek wznowienia, które powinny podlegać badaniu z urzędu, co stanowi niewykonanie w całości wskazań Sądu. W związku z tym do wydania zaskarżonej decyzji doszło z naruszeniem art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 K.p.a. oraz art. 153 P.p.s.a.

Stwierdzone przez Sąd naruszenia przepisów postępowania niewątpliwie mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, albowiem w art. 146 § 1 K.p.a. w odniesieniu do przesłanki z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a. ustawodawca przewidział dziesięcioletni termin, w którym może nastąpić uchylenie decyzji na tej podstawie. Mając zatem to na uwadze, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. Sąd orzekł o uchyleniu zaskarżonej decyzji.

Wskazania co do dalszego postępowania wynikają wprost z powyższych rozważań Sądu i sprowadzają się do ponownego rozpoznania sprawy przez organ odwoławczy w jej całokształcie. Organ ustali, czy umowa, której kopia znajduje się w aktach administracyjnych, została przedłożona wraz z wnioskiem i stanowiła dowód w sprawie o rejestrację pojazdu. Przy uwzględnieniu wyroku karnego z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt [...], organ dokona całościowej oceny ujawnionej okoliczności faktycznej dotyczącej podrobienia umowy sprzedaży pojazdu z dnia 16 lipca 2009 r. w kontekście zaistnienia przesłanek wznowienia, podlegających badaniu z urzędu, w tym także przesłanki z art. 145 § 1 pkt 1 K.p.a.