Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Zalewski, Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal, Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak (sprawozdawca), Protokolant Starszy inspektor Ewa Lachowska, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 10 lutego 2011r. sprawy ze skargi M. M.i A. M. na decyzję Wojewody z dnia [...] września 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zameldowania na pobyt stały 1/ oddala skargę; 2/ przyznaje adwokatowi M. C. wynagrodzenie w kwocie 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu, którą wypłacić z funduszów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie.

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r., znak: [...], Burmistrza Miasta Ł. orzekł o odmowie zameldowania A. M. i M. M. na pobyt stały w lokalu przy ul. R. [...] w Ł. Organ uzasadnił rozstrzygnięcie brakiem spełnienia ustawowych warunków zameldowania w świetle ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r., Nr 139, poz. 1993, z późn. zm.).

W odwołaniu od decyzji A. M. i M. M. podniosły zarzut, iż organ nie wziął pod uwagę okoliczności, z powodu których nie zamieszkują w lokalu, w którym chcą być zameldowane, w szczególności tego, że zostały zmuszone do opuszczenia lokalu wskutek postępowania ich matki.

Decyzją z dnia [...] września 2010 r., znak: [...], wydaną z upoważnienia Wojewody L., utrzymano w mocy decyzję Burmistrza Miasta Ł.

W uzasadnieniu organ odwoławczy podniósł, iż przeprowadzone przez organ I instancji postępowanie dowodowe wykazało, że odwołujące się w lokalu, w którym chcą być zameldowane, nie zamieszkują od około 12 lat. Zostały wymeldowane ze spornego lokalu decyzją administracyjną na wniosek matki, będącej najemcą lokalu. Nie ma realnych możliwości by odwołujące się zamieszkały w przedmiotowym lokalu, ponieważ nie wyraża na to zgody ich matka. Powyższe ustalenia wskazują, że w stosunku do odwołujących się, nie powstał obowiązek meldunkowy określony w art. 10 ust. 1 ustawy o ewidencji ludności. W świetle utrwalonej linii orzecznictwa sądownictwa administracyjnego warunkiem zameldowania jest zamieszkiwanie w lokalu za wiedzą i zgodą osoby uprawnionej do dysponowania lokalem. Okoliczności, z powodu których strony nie zamieszkują w spornym lokalu nie mają związku ze sprawą administracyjną o zameldowanie, a tym samym nie mogą przesądzać o jej rozstrzygnięciu

W świetle ustawy o ewidencji ludności zameldowanie w lokalu służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu zamieszkiwania osoby w danym lokalu. Z faktu zameldowania nie można wywodzić żadnych praw majątkowych do lokalu. Odwołujące się powinny dokonać zameldowania w lokalu, gdzie faktycznie zamieszkują i którym koncentruje się ich życie osobiste.

W skardze do sądu administracyjnego A. M. i M. M. podniosły zarzut oparcia decyzji na błędnych ustaleniach faktycznych i nieuwzględnienia wszystkich okoliczności związanych ze sprawą. W ocenie skarżących organ nie uwzględnił faktu, iż będąc jeszcze małoletnie zostały wyrzucone z mieszkania przez matkę i zamieszkały z babcią, która została ich prawnym opiekunem. W tej sytuacji nie można mówić o dobrowolnym charakterze opuszczenia spornego lokalu. Wymeldowanie ze spornego lokalu przez matkę skarżących miało na celu uniemożliwienie im powrotu. Tymczasem skarżące chcą zamieszkać z powrotem w spornym lokalu, aby nie dopuścić do jego dewastacji przez matkę i inne osoby tam przebywające. Ponadto skarżące nie mogą zajmować dłużej mieszkania babci, z uwagi na sytuację tam panującą – chorobę babci oraz konflikt z pozostałymi członkami rodziny tam zamieszkującymi. W takiej sytuacji w mieszkaniu, w którym aktualnie przebywają nie mają warunków do nauki i spokojnego bytowania.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda L. wniósł o jej oddalenie, w całości podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ organ administracji publicznej nie dopuścił się naruszeń prawa uzasadniających usunięcie z obrotu prawnego zaskarżonej decyzji.

Z przepisu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.; dalej także jako: ustawa) wynika, że ewidencja ludności służy do odzwierciedlenia stanu faktycznego i dostarcza wiedzy m.in. o rzeczywistym miejscu pobytu obywateli. Ewidencja stanowi zatem rodzaj urzędowego rejestru stanu faktycznego w zakresie miejsca pobytu obywateli i jej celem nie jest w żaden sposób wiążące ustalanie stanu prawnego w zakresie praw do danego lokalu (domu).

W świetle art. 6 ust. 1 ustawy pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa sądowoadministracyjnego pobyt stały w danym lokalu oznacza zamieszkiwanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego lub długotrwałego przebywania, z wolą koncentracji w danym miejscu swoich spraw życiowych, w tym założenia ośrodka osobistych i majątkowych interesów (por. dla przykładu wyrok NSA z 14 maja 2001 r.; V SA 1496/00; LEX nr 54454). O skoncentrowaniu w danym miejscu spraw życiowych osoby, która ma podlegać zameldowaniu świadczy nie tylko fizyczne jej tam przebywanie, ale i zamiar. Czynniki te wyrażają się w tym, że w miejscu takim osoba ta powinna zaspokajać podstawowe potrzeby życiowe: nocować, spożywać posiłki, przyjmować gości, przechowywać rzeczy osobiste, etc. Czynności te powinny w toku postępowania meldunkowego zostać stwierdzone na podstawie nie budzących wątpliwości okoliczności faktycznych.

W badanej sprawie faktem ustalonym przez organ i niekwestionowanym przez strony jest to, że skarżące w przedmiotowym lokalu, w którym chcą być zameldowane nie zamieszkują od około 12 lat. Już z tej przyczyny roszczenia skarżących o zameldowanie nie mogą być uwzględnione, nie została bowiem spełniona jedna z przesłanek meldunku na pobyt stały – w postaci faktycznego zamieszkania w spornym lokalu. Rozstrzygnięcie zgodne z wolą skarżących musiałoby prowadzić do stworzenia fikcji meldunkowej, sprzecznej z przepisami ustawy o ewidencji ludności i wynikającymi z niej celami funkcjonowania ewidencji.

Wbrew twierdzeniom skarżących okoliczności, które sprawiły, że nie zamieszkują w lokalu, w którym chcą być zameldowane nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy meldunkowej. Meldunek urzędowo potwierdza fakt pobytu danej osobie pod wskazanym adresem. Dopóki nie znajdzie to odzwierciedlenia w rzeczywistości, tj. w rzeczywistym fakcie przebywania w danym lokalu, z zamiarem skoncentrowania tam swoich spraw życiowych, czynność zameldowania nie może być dokonana.

Należy z całą mocą podkreślić, że czynność zameldowania, czy odmowy zameldowania pod określonym adresem nie tworzy ani tym bardziej nie pozbawia żadnych praw do spornego lokalu. Innymi słowy: ani z faktu zameldowania nie można wywodzić uprawnień do lokalu, ani z faktu odmowy meldunku wyprowadzać tezy o pozbawieniu praw do lokalu. Jeżeli skarżące uważają, że zostały bezprawnie pozbawione swoich praw do lokalu, powinny skorzystać ze środków prawnych odzyskania władztwa nad lokalem. O spornych prawach do lokalu rozstrzygać może jednak tylko sąd powszechny, a nie organ prowadzący ewidencję ludności, czy sąd administracyjny kontrolujący rozstrzygnięcia administracyjne w przedmiocie meldunku.

Jeżeli skarżące uzyskają faktyczne władztwo nad spornym lokalem i zamieszkają tam faktycznie, będą miały nie tylko prawo, ale wręcz obowiązek zameldowania. W dacie wydawania przez organ skarżonej decyzji z uwagi na brak przesłanki faktycznego pobytu zameldowanie skarżących było niedopuszczalne.

Odwoływanie się przez skarżące do argumentów podnoszonych w toczącej się przed tutejszym sądem sprawie III SA/Lu 46/06, w której również były stronami, jest bezcelowe z uwagi na odmienny przedmiot spraw oraz odmienne przesłanki rozstrzygnięcia przez sąd. W sprawie III SA/Lu 46/06 przyczyną uwzględnienia skargi i stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji była kwestia niewłaściwego reprezentowania skarżących, wówczas jeszcze małoletnich w postępowaniu administracyjnym. Kwestie te nie mają żadnego znaczenia w badanej sprawie.

Mając powyższe na uwadze, sąd oddalił skargę na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.; dalej jako: p.p.s.a.).

Orzeczenie w przedmiocie przyznania adwokatowi M. C. wynagrodzenia tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu oparto na przepisach art. 242 p.p.s.a. oraz § 2 ust. 3, § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c) i § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348, z późn. zm.).