drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono decyzję I i II instancji, II SA/Op 99/17 - Wyrok WSA w Opolu z 2017-04-27, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Op 99/17 - Wyrok WSA w Opolu

Data orzeczenia
2017-04-27 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2017-02-22
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu
Sędziowie
Daria Sachanbińska /sprawozdawca/
Ewa Janowska /przewodniczący/
Jerzy Krupiński
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Sygn. powiązane
I OSK 1787/17 - Wyrok NSA z 2018-01-25
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2015 poz 541 art. 7 ust. 1 pkt 5
Ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw.
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 2
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Janowska Sędziowie Sędzia NSA Jerzy Krupiński Sędzia WSA Daria Sachanbińska (spr.) Protokolant St. sekretarz sądowy Agnieszka Jurek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2017 r. sprawy ze skargi G. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 28 listopada 2016 r., nr [...] w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty Opolskiego z dnia 16 czerwca 2016 r., nr [...], 2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu na rzecz G. D. kwotę 680 (sześćset osiemdziesiąt) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez G. D. (zwanego dalej skarżącym), reprezentowanego przez pełnomocnika, jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 28 listopada 2016 r., nr [...], utrzymująca w mocy decyzję Starosty Opolskiego z dnia 16 czerwca 2016 r., nr [...], orzekającą o zatrzymaniu skarżącemu prawa jazdy kat. B i nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.

Zaskarżona decyzja wydana została w następującym stanie faktycznym:

Wnioskami z dnia 14 marca 2016 r. Komendant Wojewódzki Policji w [...] wystąpił do Starosty Opolskiego o skierowanie skarżącego na badania psychologiczne oraz sprawdzenie kwalifikacji w związku z otrzymaniem łącznie 25 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie od 3 grudnia 2014 r. do 1 maja 2015 r., tj. w dniu 3 grudnia 2014 r. - 5 punktów, w dniu 2 lutego 2015 r. - 6 punktów, w dniu 9 lutego 2015 r. - 10 punktów i w dniu 1 maja 2015 r. - 4 punkty.

Pismem z dnia 17 marca 2016 r. Starosta Opolski zawiadomił o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie zatrzymania prawa jazdy. Następnie postanowieniem z dnia 21 kwietnia 2016 r. zawiesił to postępowanie wobec treści pisma skarżącego z dnia 20 kwietnia 2016 r., reprezentowanego przez pełnomocnika, w którym wskazano, że w dniu zwrócenia się przez Komendanta z ww. wnioskami skarżący nie przekroczył liczby 24 punktów karnych. Na dzień 3 grudnia 2015 r. sprawa dotycząca zdarzenia z dnia 9 lutego 2015 r., za które naliczono 10 punktów karnych, toczyła się bowiem przed Sądem Okręgowym w [...] na skutek wniesionej apelacji, a prawomocne rozstrzygnięcie zapadło dopiero w dniu 18 lutego 2016 r., w związku z czym wpisane punkty mają charakter tymczasowych, natomiast zainteresowany posiadał jedynie 15 punktów karnych. Analogiczna sytuacja dotyczyła 6 punktów karnych za zdarzenie z dnia 2 lutego 2015 r., które powinny zostać usunięte z ewidencji w dniu 2 lutego 2016 r., tj. po upływie rocznego terminu od zdarzenia.

Na wezwanie Starosty, Naczelnik Wydziału Ruchu Drogowego KWP w [...] w piśmie z dnia 2 maja 2016 r. wyjaśnił, że punkty w okresie od 3 grudnia 2014 r. do 1 maja 2015 r. zostały naliczone prawidłowo. Podał, że punkty przypisane za wykroczenie drogowe z dnia 9 lutego 2015 r. miały charakter tymczasowych, a za pozostałe wykroczenia - ze względu na ukaranie mandatami karnymi - miały charakter ostatecznych. Punkty naliczone od dnia 3 grudnia 2014 r. nie uległy przy tym przedawnieniu, z uwagi na dopuszczenie się przed upływem roku naruszeń, za które suma punktów ostatecznych i podlegających wpisowi tymczasowemu przekroczyła 24.

Po podjęciu postanowieniem z dnia 6 maja 2016 r. zawieszonego postępowania, Starosta Opolski, decyzją z dnia 16 czerwca 2016 r., działając na podstawie na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 541), zwanej dalej ustawą zmieniającą, zatrzymał skarżącemu prawo jazdy kat. B, dokument nr [...], druk nr [...], wydane przez organ dnia 14 lutego 2008 r. i nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności ze względu na ochronę zdrowia i życia ludzkiego (uczestników ruchu drogowego) oraz ze względu na interes społeczny przejawiający się koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym. W uzasadnieniu, po przedstawieniu stanu faktycznego i prawnego sprawy, organ pierwszej instancji stwierdził, że wdanie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy jest obligatoryjne w razie przekroczenia 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego, nawet jeśli organ nie dysponuje fizycznie dokumentem prawa jazdy. Organ wskazał też, że pomimo kwestionowania przez skarżącego ilości posiadanych punktów karnych, Komendant Wojewódzki Policji potwierdził, że wykroczenia wymienione we wnioskach z dnia 14 marca 2016 r. zostały rozstrzygnięte prawomocnymi mandatami karnymi i wyrokami sądów, w związku z czym nie ma podstaw prawnych do ich uchylenia.

W odwołaniu od powyższej decyzji skarżący, reprezentowany przez pełnomocnika, zarzucił organowi naruszenie art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 K.p.a. polegające na przedwczesnym rozstrzygnięciu sprawy wobec niedokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, oraz na wadliwym zgromadzeniu materiału dowodowego. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i wstrzymanie jego natychmiastowego wykonania do czasu zakończenia postępowania odwoławczego. Skarżący podniósł, że organ nie uwzględnił odbycia przez niego szkolenia w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w [...] w czerwcu 2015 r., na podstawie którego anulowano 6 punktów karnych, co winno znaleźć odzwierciedlenie w ewidencji punktów karnych. W konsekwencji błędnie naliczono skarżącemu ilość punktów, przyjmując 25 zamiast 19. Skarżący argumentował też, że organ po raz drugi pochopnie skierował wniosek do [...] Komendanta Wojewódzkiego w [...], pomimo wadliwie naliczonej ilości punktów karnych. W zakresie żądania wstrzymania natychmiastowego wykonania decyzji podniósł, że organ nie uzasadnił zastosowania tego rygoru, a jedynie w sposób ogólnikowy wskazał, iż zagrożony jest interes społeczny.

W wyniku rozpatrzenia odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu decyzją z dnia 28 listopada 2016 r. utrzymało w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. W uzasadnieniu decyzji organ przedstawił stan faktyczny sprawy, a następnie stwierdził, że z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy zmieniającej oraz art. 130 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.), zwanej dalej Prawem o ruchu drogowym, wynika w sposób niewątpliwy, iż w sytuacji, kiedy kierowca przekroczy liczbę 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego, starosta jest zobowiązany wydać decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy. Przy czym nie jest on uprawniony ani do samodzielnego ustalania ilości punktów przypisanych kierowcy z powodu naruszenia przepisów ruchu drogowego, ani do weryfikacji wskazanych we wniosku komendanta policji punktów. Kwestie związane ze sposobem naliczania punktów, ich ilością, pozostawione są organowi prowadzącemu ewidencję, tj. komendantowi wojewódzkiemu Policji, a ewentualna kontrola prawidłowości dokonywanych wpisów może być dokonana w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Dalej Kolegium przypomniało, że zaskarżona decyzja wydana została po otrzymaniu wniosków [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji o skierowanie na badania psychologiczne oraz na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdem skarżącego, posiadającego prawo jazdy kat. B, w związku z otrzymaniem 25 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie od dnia 3 grudnia 2014 r. do dnia 1 maja 2015 r. Starosta Opolski zasadnie więc wszczął z urzędu postępowanie w sprawie zatrzymania prawa jazdy, a w dalszej kolejności, wydał decyzję w tym przedmiocie. Kolegium podniosło też, że w dacie odbywania szkolenia w czerwcu 2015 r. skarżący miał już wpisane do ewidencji 25 punktów łącznie: ostatecznych i tymczasowych. Natomiast odbycie szkolenia nie powoduje zmniejszenia liczby punktów otrzymanych za naruszenia przepisów ruchu drogowego wobec osoby, która przed jego rozpoczęciem dopuściła się naruszeń, za które suma punktów ostatecznych i podlegających wpisowi tymczasowemu przekroczyła lub przekroczyłaby 24. Zdaniem Kolegium, wobec rodzaju naruszeń przepisów ruchu drogowego wskazanych we wniosku [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...] z dnia 14 marca 2016 r., w szczególności naruszenia polegającego na nieustąpieniu w dniu 9 lutego 2015 r. pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych oraz przekraczania dopuszczalnej prędkości (2 luty 2015 r., 1 maja 2015 r.), Starosta Opolski zasadnie nadał decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy rygor natychmiastowej wykonalności. Ponadto Kolegium za niezasadne uznało pozostałe zarzuty odwołania dotyczące naruszenia przepisów postępowania.

W skardze na powyższą decyzję G. D., reprezentowany przez pełnomocnika, zarzucił organowi naruszenie art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. g w zw. z art. 130 ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym w zw. z § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającym przepisy ruchu drogowego, przez wydanie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy w sytuacji, gdy wniosek Komendanta Wojewódzkiego Policji pozbawiony był podstawy prawnej, bowiem w ewidencji punktów karnych powinien być zapis o ilości 21, a nie 25 punktów karnych, jak to wskazano we wniosku oraz z uwagi na odbyte przez skarżącego w dniu 16 lutego 2015 r. szkolenie; ilość punktów karnych nie przekraczała 24. Ponadto skarżący zarzucił naruszenie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy wadliwie zebrany w sprawie materiał dowodowy uzasadniał uchylenie decyzji organu pierwszej instancji i umorzenie postępowania. Kolejnym zarzutem było naruszenie art. 7 w zw. z art. 77 § 1 oraz art. 80 K.p.a. poprzez brak wyczerpującego, rzetelnego i wszechstronnego rozpatrzenia materiału sprawy, co doprowadziło do poczynienia przez organ drugiej instancji całkowicie dowolnych i nieuprawnionych ustaleń faktycznych. Stosownie do powyższego, skarżący wnosił o uchylenie decyzji organów obu instancji oraz o wstrzymanie wykonalności decyzji i dopuszczenie dowodu z zaświadczenia Dyrektora Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w [...] z dnia 16 lutego 2015 r., który to dowód został dołączony do skargi. W uzasadnieniu skarżący podniósł, że organy obu instancji oparły rozstrzygnięcia na przesłankach wskazanych we wniosku Komendanta, który nie wskazał, że anulowaniu uległo 6 punktów karnych z uwagi na szkolenie, jakie skarżący odbył w dniu 16 lutego 2015 r. i nastąpiło to przed przekroczeniem przez stronę 24 punktów karnych, gdyż w chwili odbycia szkolenia, tj. na dzień 16 lutego 2015 r., G. D. miał przypisanych 11 punktów ostatecznych: za zdarzenie z 3 grudnia 2014 r. - 5 punktów i za zdarzenie z 2 lutego 2015 r. - 6 punktów, a także 10 punktów tymczasowych. Na dzień 14 marca 2016 r. brak było więc podstaw do wystąpienia z wnioskiem o skierowanie na badania psychologiczne oraz sprawdzenie kwalifikacji. Ponadto, odnosząc się do podanej w odwołaniu innej daty szkolenia (czerwiec 2015 r.), w skardze wyjaśniono, iż skarżący nie był wcześniej w posiadaniu zaświadczenia o odbyciu szkolenia, z uwagi na jego zagubienie. Niemniej jednak to organ odwoławczy powinien tę okoliczność należycie wyjaśnić, natomiast Komendant w pisemnym wyjaśnieniu z dnia 2 maja 2016 r. nie wspomniał o szkoleniu ani nie zweryfikował wskazywanej daty jego odbycia przez stronę. Skarżący powtórzył, że jest to już druga sytuacja pochopnego wniesienia do Starosty wniosku o skierowanie na badania psychologiczne i zatrzymania prawa jazdy. Reasumując stwierdził, że nie zaszły przesłanki do wydania decyzji w przedmiocie zatrzymania mu prawa jazdy.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu wniosło o oddalenie skargi, podtrzymując stanowisko i argumentację przedstawione w zaskarżonej decyzji. Kolegium podało również, że 6 punktów karnych odjęto skarżącemu za wykroczenie drogowe z dnia 18 czerwca 2014 r., które nie zostało objęte wnioskiem Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...] z dnia 14 marca 2016 r.

Na rozprawie pełnomocnik skarżącego podtrzymał skargę i wywody w niej zawarte, dodatkowo zwracając uwagę na pismo Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia 9 lutego 2017 r. odnoszące się do zmniejszenia liczby punktów za naruszenie przepisów o ruchu drogowym w związku z odbytym szkoleniem. Zakwestionował również naliczanie punktów karnych przez organy Policji i wniósł o zasądzenie kosztów postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie, jednak z innych przyczyn niż podniesione przez skarżącego.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1066, z późn. zm.), sądy administracyjne kontrolują działalność administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Z tego też powodu, w postępowaniu sądowym nie mogą być brane pod uwagę argumenty natury słusznościowej czy celowościowej. Badana jest wyłącznie legalność aktu administracyjnego, czyli prawidłowość zastosowania przepisów prawa do zaistniałego stanu faktycznego, trafność wykładni tych przepisów oraz prawidłowość zastosowania przyjętej procedury.

Stosownie do art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.), zwanej dalej P.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz wskazaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a. Oznacza to, że sąd bierze z urzędu pod uwagę wszelkie naruszenia prawa procesowego i materialnego niezależnie od treści podnoszonych w skardze zarzutów, jednakże w zakresie oceny legalności nie może wykraczać poza sprawę, która była lub winna być przedmiotem postępowania przed organami administracji publicznej i której dotyczy zaskarżone rozstrzygnięcie.

Na zasadzie art. 145 § 1 pkt 1 P.p.s.a., uwzględnienie skargi na decyzję administracyjną następuje w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (lit. a), naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (lit. b) lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (lit. c).

Przeprowadzona przez Sąd, w granicach tak określonej kognicji, kontrola legalności zaskarżonej decyzji, a także - z mocy art. 135 P.p.s.a. - poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, wykazała, że akty te zostały wydane z naruszeniem przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, a więc skutkującym koniecznością ich uchylenia na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a P.p.s.a.

Przedstawienie przyczyn, które legły u podstaw takiej oceny Sądu, rozpocząć należy od przypomnienia, że przedmiot kontroli stanowi decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu, którą utrzymano w mocy decyzję Starosty Opolskiego orzekającą o zatrzymaniu skarżącemu prawa jazdy i o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. Podstawę prawną wydanych w sprawie decyzji stanowił przepis art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, nadal zwanej w skrócie "ustawą zmieniającą". Zgodnie z tym przepisem, starosta wydaje decyzję administracyjną o zatrzymaniu prawa jazdy w przypadku przekroczenia liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 4 (tj. Prawa o ruchu drogowym). Wprowadzona tym przepisem sankcja obowiązuje od dnia 18 maja 2015 r., tj. od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej. Natomiast poprzednio omawianą kwestię regulował art. 138 ust. 1 w zw. z art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. g Prawa o ruchu drogowym, który również stanowił, że w przypadku przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy. Przepis ten został jednak uchylony z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2016 r. poz. 627, z późn. zm.), tj. z dniem 19 stycznia 2013 r. (art. 125 pkt 14 w zw. z art. 139 ustawy o kierujących pojazdami). W przepisach ustawy o kierujących pojazdami nie wprowadzono jednak odpowiednika przepisu art. 138 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym.

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy decyzja Starosty o zatrzymaniu prawa jazdy została wydana w związku z otrzymaniem przez skarżącego 25 punktów za naruszenie przepisów drogowych w okresie od 3 grudnia 2014 r. do dnia 1 maja 2105 r. Jednocześnie dostrzec trzeba, że rozstrzygnięcie to zostało wydane w czasie, gdy już obowiązywał art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy zmieniającej. Rozważenia jednak wymagało, czy przepis ten mógł mieć zastosowanie do popełnionych przez skarżącego naruszeń, które miały miejsce przed jego wejściem w życie, a nadto w okresie, w którym nie było przepisu nakładającego sankcję w postaci zatrzymania prawa jazdy. Wskazówkę interpretacyjną w tym zakresie, jak trafnie przyjmuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych, może stanowić rozwiązanie przyjęte przez samego ustawodawcę w art. 136 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami, który w dacie orzekania przez organy stanowił, że w stosunku do osób, które dopuściły się naruszeń przepisów ruchu drogowego przed dniem 4 stycznia 2016 r. i naruszenia te skutkowały przekroczeniem liczby 24 punktów za naruszenia przepisów ruchu drogowego, stosuje się tryb postępowania oraz skutki według stanu prawnego na dzień popełnienia naruszenia powodującego przekroczenie dopuszczalnej liczby punktów. Choć regulacja ta nie znajduje bezpośrednio zastosowania w kontrolowanej sprawie, bez wątpienia wskazuje na to, że także dla ustawodawcy istotnym momentem dla przyjęcia stanu prawnego, który winien mieć zastosowanie wobec kierowców, którzy dopuszczają się naruszeń przepisów ruchu drogowego skutkujących przekroczeniem 24 punktów, jest dzień popełnienia naruszenia powodującego przekroczenie tak wyznaczonej dopuszczalnej liczby punktów (por. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 26 kwietnia 2016 r., sygn. akt III SA/Po 75/16; wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 lutego 2017 r., sygn. akt VII SA/Wa 374/16, wszystkie orzeczenia powołane w uzasadnieniu dostępne są na stronie internetowej Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych - http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Podkreślenia również wymaga, że w ustawie zmieniającej brak jest przepisów intertemporalnych. Natomiast - jak zasadnie wskazuje się w orzecznictwie sądowoadministracyjnym - brak jednoznacznego stanowiska ustawodawcy co do tego, jakie należy stosować przepisy do zdarzeń mających miejsce przed wejściem w życie nowych przepisów, nie oznacza istnienia "luki normatywnej", gdyż powinna ona zostać wypełniona w drodze wykładni przez organy stosujące prawo, jednak regułą w tym zakresie nie może być automatyczne stosowanie przepisów nowej ustawy do stanów prawnych (zdarzeń) mających miejsce i zakończonych przed datą wejścia w życie nowej ustawy. Kwestia przyznania pierwszeństwa zasadzie dalszego działania przepisów dotychczasowych, czy też zasadzie bezpośredniego działania ustawy nowej, musi każdorazowo wynikać z konkretnej sprawy i charakteru przepisów podlegających zmianie, przy czym jednocześnie należy brać pod uwagę skutki, jakie może wywołać przyjęcie jednej lub drugiej zasady (por. uchwała składu siedmiu sędziów NSA z dnia 10 kwietnia 2006 r., sygn. akt I OPS 1/06, opubl. ONSAiwsa 2006 r. nr 3, poz. 71; uchwała składu pięciu sędziów NSA z dnia 20 października 1997 r., sygn. akt FPK 11/97, opubl. ONSA 1998 r. z. 1, poz. 10 oraz powołane tam orzecznictwo i literatura). W tym zakresie należy kierować się poszanowaniem podstawowej zasady prawa międzyczasowego, wynikającej z art. 2 Konstytucji RP, niedziałania prawa wstecz (lex retro non agit), sprowadzającej się w istocie do zakazu stosowania nowo ustanowionych uregulowań do zdarzeń, które miały miejsce przed wejściem w życie tych norm, z którymi to zdarzeniami prawo nie wiązało dotąd skutków prawnych przewidzianych nowymi unormowaniami. Sytuacja, w której prawo działa wstecz, jest też niezgodna z wynikającą z art. 2 Konstytucji RP zasadą demokratycznego państwa prawa. W ocenie Sądu, zastosowanie art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy zmieniającej do zdarzeń mających miejsce w okresie od 3 grudnia 2014 r. do 1 maja 2015 r. prowadzi do naruszenia zasady niedziałania prawa wstecz i jednocześnie pogorszenia sytuacji prawnej skarżącego. W tym zakresie zgodzić należy się z poglądem judykatury, że zasada niedziałania prawa wstecz jest dyrektywą legislacyjną skierowaną do organów stanowiących prawo, jak również dyrektywą interpretacyjną dla organów stosujących prawo, dokonujących wykładni przepisów prawnych. Powyższa zasada, chociaż nie została wprost wyrażona w Konstytucji RP, stanowi podstawową zasadę porządku prawnego opartego na założeniu, że "każdy przepis normuje przyszłość, nie zaś przeszłość". Odstąpienie od tej zasady, w realiach kontrolowanej sprawy, jest tym bardziej nieuzasadnione, jeśli zważy się, że rozwiązanie przewidziane w art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy zmieniającej jest elementem nadzoru administracyjnego nad osobami uprawnionymi do kierowania pojazdami, a więc wchodzi ono w sferę podporządkowania jednostek władzy państwowej. Nie ulega także wątpliwości, że zastosowanie omawianej regulacji nie poprawia sytuacji tych osób, lecz sytuację tę pogarsza, zdecydowanie ograniczając przysługujące im w tym względzie uprawnienia. Aczkolwiek przyczynia się to do ochrony życia i zdrowia innych uczestników ruchu drogowego, prowadząc do czasowego wyeliminowania z tego ruchu osób, które nagminnie naruszają jego reguły, nie można jednak przyjąć, aby omawiane rozwiązanie - na tle całokształtu wspomnianego systemu reperkusji i związanych z nim konsekwencji prawnych - było dla tej ochrony niezbędne, zwłaszcza że zagrożenie tych wartości na tym etapie jest wyłącznie potencjalne. Warto przy tym wskazać, że w przypadku przekroczenia 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego dochodzi do zatrzymania prawa jazdy przez Policję (por. art. 135 ust. 1 pkt. 1 lit. g Prawa o ruchu drogowym). Trudno również uznać, aby stosowanie powyższej regulacji z mocą wsteczną było jedynym możliwym do zastosowania rozwiązaniem kwestii intertemporalnych czy rozwiązywało jakiś nagły, niemożliwy do przewidzenia dla ustawodawcy wcześniej problem (tak: WSA w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt VIII SA/Wa 837/15 oraz WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt III SA/Po 158/16).

Stosownie do powyższego Sąd uznał, że w kontrolowanej sprawie organy dopuściły się naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy zmieniającej w związku z art. 2 Konstytucji RP.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a P.p.s.a. oraz art. 135 P.p.s.a., orzeczono jak w punkcie 1 wyroku.

Rozstrzygnięcie dotyczące kosztów postępowania, zawarte w punkcie 2 wyroku, oparto o przepis art. 200 i art. 205 § 2 P.p.s.a. Na wysokość tych kosztów składa się uiszczony wpis od skargi w kwocie 200 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika skarżącego w kwocie 480 zł.

Wskazania co do dalszego postępowania wynikają wprost z treści uzasadnienia niniejszego wyroku i sprowadzają się do ponownego rozpatrzenia sprawy przez organ pierwszej instancji, z uwzględnieniem oceny prawnej przedstawionej przez Sąd, stosownie do art. 153 P.p.s.a.

Wyjaśnić jeszcze należy, że kierując się zasadą szybkości oraz sprawności postępowania sądowego, a także uwzględniając zasadę ekonomiki procesowej, Sąd nie rozpatrywał wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, gdyż wyznaczony termin rozprawy nie był odległy, natomiast - po myśli art. 61 § 6 pkt 1 P.p.s.a. - wstrzymanie wykonania aktu lub czynności traci moc z dniem wydania przez sąd orzeczenia uwzględniającego skargę.

Końcowo już tylko wskazać trzeba, że w świetle art. 106 § 3 P.p.s.a. sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. W ocenie Sądu, brak było podstaw do przeprowadzenia wnioskowanego przez skarżącego dowodu, ponieważ nie był on konieczny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Ponadto zaświadczenie z dnia 16 lutego 2015 r. o odbyciu przez skarżącego szkolenia znajduje się w aktach organu pierwszej instancji.



Powered by SoftProdukt