drukuj    zapisz    Powrót do listy

6136 Ochrona przyrody 642 Skargi na akty prawa miejscowego wojewodów i organów administracji niezespolonej oraz na niewykonywanie przez nich czynn, Ochrona przyrody, Wojewoda, oddalono skargę, II SA/Kr 1004/17 - Wyrok WSA w Krakowie z 2018-02-07, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Kr 1004/17 - Wyrok WSA w Krakowie

Data orzeczenia
2018-02-07 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2017-08-10
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Sędziowie
Krystyna Daniel
Magda Froncisz /sprawozdawca/
Małgorzata Łoboz /przewodniczący/
Symbol z opisem
6136 Ochrona przyrody
642 Skargi na akty prawa miejscowego wojewodów i organów administracji niezespolonej oraz na niewykonywanie przez nich czynn
Hasła tematyczne
Ochrona przyrody
Sygn. powiązane
II OSK 1718/18 - Wyrok NSA z 2019-07-17
Skarżony organ
Wojewoda
Treść wyniku
oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2017 poz 1369 art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Małgorzata Łoboz Sędziowie : WSA Krystyna Daniel WSA Magda Froncisz (spr.) Protokolant : starszy sekretarz sądowy Małgorzata Piwowar po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2018 r. sprawy ze skargi R. R. na rozporządzenie nr [...] Wojewody [...] z dnia 23 maja 2005 r. w sprawie ochrony Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego skargę oddala

Uzasadnienie

Sygn. akt II SA/Kr [...]

Uzasadnienie

W dniu 21 czerwca 2017 r. skarżący R. R. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na rozporządzenie Nr [...] Wojewody z dnia 23 maja 2005r. w sprawie ochrony [...] Parku Krajobrazowego zarzucając, że wydane zostało niezgodnie z trybem określonym art. 16 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody i z jego pominięciem oraz wnosząc o wyeliminowanie go z obrotu prawnego w całości poprzez stwierdzenie jego nieważności.

W uzasadnieniu skargi skarżący wskazał, że obecna sytuacja, polegająca na funkcjonowaniu w obrocie prawnym rozporządzenia wydanego z pominięciem ustawowego trybu uzgodnień, budzi obawy o legalność aktów administracyjnych wydanych w oparciu o jego przepisy. Obecny stan faktyczny polega na tym, że zakazy dotyczące możliwości realizacji nowej zabudowy w pasie przybrzeżnym wód powierzchniowych na obszarze [...] Parku Krajobrazowego, wynikające z przepisów rozporządzenia nr [...] Wojewody z dnia 23 maja 2005 r. w sprawie ochrony [...] Parku Krajobrazowego, są przez organy administracji samorządowej stosowane bezpośrednio w postępowaniach administracyjnych mimo, że nie zostały uzgodnione z odpowiednimi radami gmin w obowiązującym trybie art. 16 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody.

Działanie Wojewody, skutkujące wydaniem zaskarżonego rozporządzenia narusza, zdaniem skarżącego, następujące przepisy:

art. 87 w zw. z art. 94 Konstytucji poprzez wydanie aktu prawa miejscowego sprzecznego z postanowieniami Konstytucji, gdyż ogranicza on wykonywanie prawa

własności, a takie ograniczenia może wprowadzać jedynie ustawa;

art. 64 ust. 3 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji poprzez pozbawienie skarżącego możliwości wykonywania prawa własności nieruchomości w związku z wprowadzeniem zakazu zabudowy na mocy aktu prawa miejscowego oraz złamanie zasady proporcjonalności poprzez uzasadnienie ograniczenia prawa własności wymogami ochrony środowiska w sposób nieadekwatny do rzeczywistych skutków wykonywania prawa;

art. 16 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody poprzez brak wymaganego uzgodnienia

treści zaskarżonego rozporządzenia z właściwymi radami gmin.

Skarżący podniósł, że Naczelny Sąd Administracyjny w swym orzecznictwie stwierdza, że wprowadzenie nowego rozporządzenia w sprawie parku krajobrazowego (obszaru chronionego krajobrazu) - w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody - wymaga uzgodnienia z właściwymi radami gmin. Ustawodawca nie przewidział możliwości zwolnienia organu wydającego rozporządzenie z ustawowej procedury przyjęcia rozporządzenia.

Zaskarżone rozporządzenie nr [...] Wojewody wydane zostało z pominięciem wymogów art. 16 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody.

Stwierdzenie nieważności rozporządzenia nr [...] Wojewody, jako wydanego niezgodnie z trybem art. 16 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody, jest konieczne do wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji administracyjnych wydanych

na jego podstawie przez Burmistrza C..

W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o oddalenie skargi. Podał, że odnośnie stanowienia zaskarżonego aktu prawa miejscowego nie odnaleziono akt sprawy jego dotyczących, za wyjątkiem jedynie tych dokumentów, które zostały zgromadzone i przekazane do akt niniejszej sprawy.

W uzasadnieniu stanowiska organ wskazał:

Po pierwsze, skierowana została względem aktu w chwili obecnej już nieobowiązującego. Zaskarżone rozporządzenie Wojewody Nr [...] z dnia 23 maja 2005 r. w sprawie [...] Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. [...]. z 2005 r. Nr [...] poz. 2239) zostało wycofane z obrotu prawnego wobec jego uchylenia Uchwałą Nr [...] Sejmiku Województwa z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie [...] Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. [...]. 2017. 3894).

Po drugie, zarzuty skargi dotyczące naruszenia przez Wojewodę przy stanowieniu rozporządzenia Nr [...] z dnia 23 maja 2005 r. trybu określonego treścią art. 16 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody również nie znajdują usprawiedliwionych podstaw, bowiem rozporządzenie to, jak wynika z treści przypisów stanowiących jego integralną część, nie odnosiło się do utworzenia w/w parku, lecz do parku już istniejącego, a przywołane i kwestionowane przez skarżącego rozporządzenie miało charakter jedynie dostosowujący do zmian ustawowych na dzień stanowienia tego aktu.

I tak z przypisu 3 jednoznacznie wynika, że :

"3) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem: Nr [...] Wojewody Tarnowskiego z dnia 16 listopada 1995 r. w sprawie utworzenia [...] Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Tarn. Nr [...], poz. 137), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, z tym że na podstawie art. 7 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 3. poz. 21) utworzony park krajobrazowy stał się parkiem krajobrazowym w rozumieniu ustawy z dnia 16 października 1991 r. ochronie przyrody w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 7 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz na podstawie art. 153 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880)."

Reasumując uzgodnienia, których brak zarzuca skarżący, w przypadku rozporządzenia objętego zarzutami skargi, nie były wymagane w dacie stanowienia tego rozporządzenia. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 16 ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r., tj. na dzień stanowienia kwestionowanego rozporządzenia, jedynie projekt rozporządzenia w sprawie utworzenia, zmiany granic lub likwidacji parku krajobrazowego wymagał uzgodnienia z właściwą miejscowo radą gminy. Jak już wykazano powyżej przedmiotowy park już istniał i z chwilą wejścia w/w ustawy z 2004 r. oraz wprowadzenia nią trybu, o którym mowa w art. 16 ust. 4 tej ustawy, tryb ten nie miał zastosowania do parków już istniejących, uprzednio już utworzonych, co bezsprzecznie też zachodziło w niniejszej sprawie. Tym samym kwestionowane skargą rozporządzenie odpowiadało prawu i wykładni przepisów obowiązujących w dacie jego stanowienia, co uzasadnia wniosek, że zarzuty skargi należy uznać za chybione, co znajduje potwierdzenie w ocenie prawnej zawartej w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 lipca 2011 r., sygn. akt II OSK [...], LEX nr 950523, zgodnie z którą:

"1. Prawidłowe jest stanowisko o ciągłości funkcjonowania parków krajobrazowych w rozumieniu dyspozycji art. 153 u.o.p. w związku z art. 6 ust. 1 pkt 3 u.o.p. Oznacza to, że utworzone lub wprowadzone przed dniem wejścia w życie u.o.p. z 2004 r. parki krajobrazowe stają się także formą ochrony przyrody w rozumieniu tejże ustawy. Stąd brak jest podstaw do przyjęcia stanowiska, że park krajobrazowy powinien być ponownie utworzony zgodnie z art. 16 u.o.p., ponieważ pierwszy raz ustawodawca expressis verbis zaliczył je dopiero w u.o.p. z 2004 r. do form ochrony przyrody (art. 6 ust. 1 pkt 3 u.o.p.).

2. Upoważnienie do wydania rozporządzenia jako aktu prawa miejscowego obejmuje również upoważnienie do jego nowelizacji. Ponadto nie do przyjęcia jest pogląd, że każdorazowa zmiana zakazów obowiązujących na terenie parku krajobrazowego wymagałaby zawsze wydania nowego rozporządzenia, tak jak w przypadku utworzenia, zmiany granic lub zniesienia parku krajobrazowego.

3. Powtórzenie ustawowych zakazów w rozporządzeniu wojewody nie jest naruszeniem zasady proporcjonalności, jeżeli jest to konieczne dla prawidłowego funkcjonowania danej formy ochrony przyrody.

4. Społeczne cele ochrony określone w rozporządzeniu, takie jak racjonalna gospodarka przestrzenna, hamowanie presji urbanistycznej, wprowadzanie i rozwijanie funkcji zgodnych z uwarunkowaniami środowiska, a szczególnie turystyki, wypoczynku i edukacji, nie są sprzeczne ze szczególnymi celami ochrony określonymi w art. 16 ust. 3 u.o.p., a także w związku z art. 3 pkt 1 u.o.p.

5. Z dyspozycji art. 4 ust. 6 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego wynika upoważnienie do konsultacji - czego nie należy utożsamiać w prawie polskim z obowiązkiem uzgadniania - wszelkich spraw dotyczących społeczności lokalnej."

Po trzecie Wojewoda podniósł, że w chwili obecnej Wojewoda nie jest biernie legitymowany do występowania w niniejszej sprawie, z uwagi na zmianę kompetencji i właściwości określonych treścią art. 16 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody, na skutek nowelizacji przywołanej ustawy dokonanej na mocy art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. z 2009 r., nr 92, poz. 753). Aktualnie nie wojewoda, lecz właściwy sejmik województwa, jest organem właściwym w zakresie stanowienia aktów prawa miejscowego dotyczących parków krajobrazowych.

W związku z wezwaniem Sądu do uzupełnienia braków formalnych skargi skarżący wskazał, że przedkłada dowód, że przed wniesieniem skargi wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa - kopie pism skierowanych do Wojewody i Marszałka Województwa;

Określając naruszenie interesu prawnego lub uprawnienia skarżący wskazał, że Burmistrz C., powołując się na zakazy zawarte w zaskarżonym rozporządzeniu Wojewody nr [...] z dnia 23 maja 2005 r. odmówił skarżącemu wydania decyzji o warunkach zabudowy. Kopie decyzji Burmistrza C. skarżący przedłożył w załączeniu do pisma z 14.09.2017 r. i wskazał, że Burmistrz C., stosując art. 61 ust. 1 pkt 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stwierdza, że planowana inwestycja jest niezgodna z przepisami odrębnymi, tj. zawartymi w rozporządzeniu Wojewody nr [...] z dnia 23 maja 2005 r. i przez to narusza interes prawny i uprawnienie skarżącego do zabudowy działki.

Skarżący podtrzymał swoje stanowisko, że zaskarżone rozporządzenie Wojewody nie powinno być stosowane, z uwagi na brak wymaganego uzgodnienia z Radą Gminy C..

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1066 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości między innymi poprzez kontrolę legalności działalności administracji publicznej. Zgodnie natomiast z art. 3 § 1 w zw. z § 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2017 r. poz. 1369 ze zm.), dalej jako "p.p.s.a.", zakres kontroli administracji publicznej obejmuje także orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego oraz inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego.

Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 p.p.s.a. stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności (art. 147 § 1 p.p.s.a.).

Przedmiotem sądowej kontroli w niniejszej sprawie jest rozporządzenie Nr [...] Wojewody z dnia 23 maja 2005r. w sprawie ochrony [...] Parku Krajobrazowego opublikowane w Dzienniku Urzędowym (Dz. Urz. Woj. [...] z 2005 r. nr [...] poz. 2239).

Skarżący nie wskazał konkretnego przepisu tego aktu, który by naruszał interes prawny lub uprawnienie skarżącego wskazując, że interes prawny skarżący upatruje w braku możliwości zabudowy jego działki położonej w obszarze tego parku.

Zarzuty skargi koncentrują się przede wszystkim wokół naruszenia procedury dotyczącej konieczności uzgodnienia projektu zaskarżonego rozporządzenia z właściwymi radami gmin.

Sąd uznał, że nie było podstaw do odrzucenia skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 5a p.p.s.a., bowiem skarżący wykazał naruszenie interesu prawnego poprzez odmowę ustalenia przez właściwy organ warunków zabudowy dla działki [...] w m. [...], gm. C..

Przed wniesieniem skargi do Sądu skarżący wezwał też organ do usunięcia naruszenia prawa.

Skarga nie zasługuje jednakże na uwzględnienie, bowiem zdaniem Sądu zaskarżonemu rozporządzeniu w sprawie ochrony [...] Parku Krajobrazowego nie można przypisać cech o charakterze prawotwórczym w zakresie tożsamym z "utworzeniem parku krajobrazowego". Pomimo pojawiających się w orzecznictwie różnych poglądów, skład orzekający Sądu, oceniając charakter postanowień zaskarżonego rozporządzenia stwierdził, że w przypadku jego wydania nie zachodził obowiązek dokonania uzgodnień, o których mowa w art. 16 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody. W tym zakresie Sąd podziela stanowisko zaprezentowane m.in. w wyrokach NSA z 10 lipca 2008 r., sygn. akt II OSK [...], z 26 lutego 2015 r., sygn. akt II OSK [...], z 8 lipca 2011 r., sygn. akt II OSK [...].

Jest bezsporne w sprawie, że zaskarżonym rozporządzeniem Wojewody z dnia 23 maja 2005 r. nie dokonano zmiany powierzchni i w konsekwencji zmiany granic [...] Parku Krajobrazowego, utworzonego wcześniej, a to mocą rozporządzenia Nr [...] Wojewody [...] z dnia 16 listopada 1995 r. w sprawie utworzenia [...] Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. [...] Nr [...], poz. 137), mocą którego utworzono [...] Park Krajobrazowy o powierzchni 17.633,92 ha. Zdaniem sądu zaskarżone rozporządzenie nie możne być uznane za akt administracji publicznej podjęty w sprawie utworzenia parku krajobrazowego. W sposób oczywisty zaskarżone rozporządzenie nie likwiduje parku utworzonego uprzednio mocą rozporządzenia Wojewody [...] Nie ziściła się także przesłanka "zmiany granic" parku krajobrazowego, nakazująca uzgodnienie projektu rozporządzenia w sprawie utworzenia, zmiany granic lub likwidacji parku krajobrazowego z właściwą miejscowo radą gminy, o której mowa w art. 16 ust. 4 tej ustawy w pierwotnym brzmieniu, obowiązującym w dacie wydania rozporządzenia. Lektura złożonego do akt dziennika urzędowego Wojewody [...] i zawartego w nim aktu, jak i treść zaskarżonego rozporządzenia wskazuje, że w istocie do zmiany granic w nowym rozporządzeniu nie doszło.

Art. 16 ustawy o ochronie przyrody, w brzmieniu obowiązującym w dniu 23 maja 2005 r. (Dz.U. z 2004 nr 92 poz. 880 z dnia 30.04.2004 r.) w ust. 3 stanowił, że utworzenie parku krajobrazowego lub powiększenie jego obszaru następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, obszar, przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, szczególne cele ochrony oraz zakazy właściwe dla danego parku krajobrazowego lub jego części wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 17 ust. 1, wynikające z potrzeb jego ochrony. Likwidacja lub zmniejszenie obszaru parku krajobrazowego następuje w drodze rozporządzenia wojewody, po uzgodnieniu z właściwymi miejscowo radami gmin, z powodu bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych oraz walorów krajobrazowych na obszarach projektowanych do wyłączenia spod ochrony.

Dalej ust. 4 przytaczanego przepisu stanowił, że projekt rozporządzenia w sprawie utworzenia, zmiany granic lub likwidacji parku krajobrazowego wymaga uzgodnienia z właściwą miejscowo radą gminy. Jak wynika z analizy obu aktów powierzchnia parku nie wykazuje różnic. Dokonując porównania szczegółowego opisu granic parku nie sposób uznać, jakoby zaskarżony akt dokonał "zmiany granic" parku krajobrazowego; nadto, jak wcześniej powiedziano, niewątpliwie też rozporządzenie parku nie likwiduje.

Pozostaje więc do rozważenia jeszcze kwestia, czy tworzy ono taki park, bo w takim przypadku obowiązkiem organu administracji było uzgodnienie projektu rozporządzenia z właściwymi miejscowo radami gmin.

Analizując dalej 16 ust. 4 należy dodać, że ustawodawca wymienia w nim enumeratywnie konkretne przypadki w jakich czynność uzgadniania musi mieć miejsce. Zdaniem sądu przeprowadzenie prostego rozumowania wystarczy do stwierdzenia, że zaskarżonym rozporządzeniem nie został utworzony [...] Park Krajobrazowy, z prostego powodu, że został on utworzony w dniu 16 listopada 1995 r. przez Wojewodę [...], aktem tej samej rangi (Dz. Urz. Woj. Tarn. Nr [...], poz. 137). Nie można zatem utworzyć czegoś, co już istnieje. Wprawdzie zaskarżony akt w kolejnych paragrafach określa nazwę parku, obszar, powierzchnię, granice, etc., jednakże niespornie wszystkie te elementy są zawarte w treści aktu z 1995 r.

Można jeszcze rozważyć, czy zmiana polegająca na wprowadzeniu zakazów, o których mowa w art. 17 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody stanowiła utworzenie parku krajobrazowego, bo także w przypadku odpowiedzi twierdzącej na tę kwestię pozostałaby konieczność uzgodnienia projektu rozporządzenia z właściwymi miejscowo radami gmin.

W art. 153 ustawy o ochronie przyrody wskazano, że formy ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-4 i 6-10 (w tym parki krajobrazowe), utworzone lub wprowadzone przed dniem wejścia w życie ustawy stają się formami ochrony przyrody w rozumieniu niniejszej ustawy. Wynika z tego, że z woli ustawodawcy, zachowano ciągłość form ochrony przyrody, nie przewidując konieczności wydawania w tej kwestii aktów prawnych potwierdzających ich istnienie, bowiem dotychczasowe przepisy wykonawcze, zachowują moc do czasu wejścia w życie aktów wykonawczych wydanych na podstawie niniejszej ustawy. Z akt sprawy, zdaniem sądu, wynika, że wydanie rozporządzenia przez Wojewodę miało za cel dostosowanie zakazów obowiązujących na terenie parku krajobrazowego do obowiązującej w dacie wydania rozporządzenia treści art. 17 u.o. p..

Reasumując, zdaniem sądu, wydanego na podstawie nowych przepisów rozporządzenia, dotyczącego istniejącego już parku krajobrazowego, nie sposób uznać za akt tworzący ten park, mając chociażby na uwadze przytoczone wyżej przepisy art. 16 ust. 3 zdanie 1 ustawy o ochronie przyrody, w zw. z art. 17 ust. 1 określającym potrzeby jego ochrony. Co istotne, zdaniem sądu, ustawodawca przewidział zamknięty katalog sytuacji, w których konieczne jest uzyskanie uzgodnienia projektu rozporządzenia z organem gminy i są to utworzenie, likwidacja, bądź zmiana granic parku krajobrazowego.

Analiza przytoczonych wyżej przepisów ustawy o ochronie przyrody prowadzi do wniosku, że na utworzenie parku krajobrazowego składa się określenie jego nazwy, obszaru, przebiegu granicy i otuliny, jeżeli została wyznaczona, szczególnych celów ochrony oraz zakazów właściwych dla danego parku krajobrazowego lub jego części, wybranych spośród zakazów, o których mowa w art. 17 ust. 1, przy czym tylko łączne określenie wszystkich tych elementów stanowi o utworzeniu parku krajobrazowego. Nie stanowi natomiast, zdaniem składu orzekającego, o utworzeniu parku krajobrazowego zmiana jednego z tych elementów, w tym przypadku wprowadzenie zakazów, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, na terenie istniejącego parku krajobrazowego, nawet jeżeli park ten, tak jak w niniejszej sprawie, został utworzony na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów. Oznacza to, że w przypadku wydania nowego rozporządzenia, na podstawie przepisów nowej ustawy o ochronie przyrody, nie dochodzi do utworzenia parku krajobrazowego, bowiem – jak w niniejszej sprawie, podstawowe elementy konstytuujące tej formy ochrony przyrody, zostały już określone w poprzednim akcie prawnym. Pamiętać bowiem trzeba, że naczelnym celem ustawodawcy jest zasada ciągłości funkcjonowania form ochrony przyrody.

Mimo, że sądowi znane jest orzecznictwo sądów administracyjnych skłaniające się ku wykładni rozszerzającej konieczność uzgodnienia projektu wskazujące, że uzgodnienia wymaga każda zmiana zawartości aktu tworzącego park krajobrazowy, Sąd w tym składzie tego poglądu nie podziela. W ocenie Sądu, zważywszy na daleko idące skutki braku uzgodnienia, niedopuszczalna jest rozszerzająca wykładnia art. 16 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody. Inaczej mówiąc, mimo pojawiających się w orzecznictwie różnych poglądów, skład orzekający oceniając charakter postanowień zaskarżonego rozporządzenia stwierdził, że w przypadku jego wydania nie zachodził obowiązek dokonania uzgodnień o których mowa w art. 16 ust. 4 ustawy.

Na poparcie zajętego przez sąd stanowiska można jeszcze przytoczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lutego 2015 r., w sprawie II OSK [...]. Naczelny Sąd Administracyjny w tamtej sprawie podzielił pogląd wyrażony w wyroku tego samego sądu z dnia 10 lipca 2007 r., sygn. akt II OSK [...], w którym wskazano, że "obowiązek uzgadniania projektu rozporządzenia odnosi się tylko do aktów mających na celu utworzenie, zmianę obszaru bądź likwidację parku krajobrazowego, gdyż tylko takie działania mają znaczenie dla gmin wpływając na ich uprawnienia". Na marginesie można dodać, że w sprawie II OSK [...] stan faktyczny był zbliżony do tego, który wystąpił w sprawie rozpoznawanej, bo jak napisano w uzasadnieniu orzeczenia "w istocie bowiem rozporządzenie z dnia 8 września 2005 r. służyło określeniu w sposób precyzyjny, wyznaczonych granic Parku utworzonego rozporządzeniem z dnia 31 sierpnia 1998 r. Potrzeba dokładnego opisania granic Parku wynikała ze zmian użytych uprzednio oznaczeń, co było rezultatem choćby dokonanych na przestrzeni obowiązywania rozporządzenia o utworzeniu Parku, podziałów i scaleń gruntów. Użyte uprzednio nieprecyzyjne określenia kierunków zastąpiono wskazaniem przebiegu konkretnych działek ewidencyjnych. Podobnie, użyte w rozporządzeniu z dnia 8 września 2005 r. nazwy zwyczajowe wsi zostały zastąpione właściwymi oznaczeniami. Z tych względów, wbrew twierdzeniom Sądu I instancji, nie sposób przyjąć, by zapisy zaskarżonego rozporządzenia określały odmiennie przebieg granic ustalony w rozporządzeniu o utworzeniu [...] Parku Krajobrazowego. Tym samym nie zachodziła konieczność wypełnienia ustawowego obowiązku wynikającego z art. 16 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody. W świetle powyższego stwierdzić należy, że brak było podstaw do przyjęcia, że zaskarżone rozporządzenie zostało wydane z naruszeniem prawa, które nie da się pogodzić z obowiązującym porządkiem prawnym, co wiązało się z koniecznością zastosowania przez Sąd I instancji przepisu art. 147 § 1 p.p.s.a. Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać zatem należy, że nie doszło do naruszenia art. 16 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody".

Wbrew stanowisku skargi, zdaniem Sądu, nie doszło też do naruszenia powołanych w skardze przepisów konstytucji RP. Sąd wskazuje, że prawo własności jest chronione konstytucyjnie, jednakże nie jest prawem bezwzględnym. Doznaje w określonych sytuacjach ograniczeń. Dopuszcza je Konstytucja RP w art. 64 ust. 3 stanowiąc, że własność może być ograniczona, tyle że tylko w drodze ustawy i tylko w takim zakresie, w jakim nie narusza to istoty prawa własności, a więc z poszanowaniem zasady proporcjonalności, tj. zakazem nadmiernej w stosunku do chronionej wartości ingerencji w sferę praw i wolności jednostki. Z kolei, stosownie do regulacji art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, w tym prawa własności, mogą być ustanawiane tylko wtedy gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i wolności publicznej albo wolności i praw innych osób. Ingerencja w sferę prawa własności musi zatem pozostawać w racjonalnej i odpowiedniej proporcji do ww. celów, dla osiągnięcia których ustanawia się określone ograniczenia, przy czym ograniczenia te winny być dokonane wyłącznie w formie przepisów ustawowych. Takimi przepisami ustawowymi w niniejszej sprawie są regulacje ustawy o ochronie przyrody, upoważniające do tworzenia i ochrony parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych, w konsekwencji ograniczając sposób wykonywania prawa własności. Ograniczenia te mają zatem swe źródło w ustawie, tak jak tego wymaga Konstytucja RP, jeżeli tak to ograniczenia wykonywania prawa własności wynikające z zaskarżonego rozporządzenia są prawnie dopuszczalne, jeżeli zostały spełnione wskazane powyżej konstytucyjne warunki ograniczenia prawa własności.

Podnoszone przez skarżącego ograniczenia prawa własności w zakresie przez niego wskazanym, które wynikają z wydania zaskarżonego rozporządzenia, mieszczą się w granicach dopuszczanych prawem i nie stoją w sprzeczności z porządkiem prawnym. Zmiana zakresu korzystania wynikająca z postanowień rozporządzenia jest wyrazem dopuszczalnej przez ustawodawcę ingerencji w korzystanie z nieruchomości.

Nie można wobec tego zasadnie twierdzić, iż rozporządzenie to ogranicza wykonywanie prawa własności, skoro to właśnie między innymi ono doprecyzowuje granice, w jakich wykonywanie prawa własności przez skarżącego jest dopuszczalne. Wydanie rozporządzenia, bez ingerencji w dotychczasowy sposób zagospodarowania działki skarżącego, nie skutkuje pozbawieniem uprawnień właścicielskich skarżącego, który nadal może korzystać z przysługującego mu prawa własności w sposób zgodny z przepisami ustaw, jak i zasadami współżycia społecznego, a także to prawo zbywać.

Reasumując prawna ochrona prawa własności zapewnia właścicielowi (współwłaścicielowi) nieruchomości możliwość szerokiego wykonywania tego prawa, a ograniczenie w sposobie korzystania z rzeczy może nastąpić tylko w drodze ustawy (art. 64 ust. 3 Konstytucji RP). Ustawa zatem (w tym przypadku o ochronie przyrody) może ograniczać prawo własności, a wydane zgodnie z jej zapisami rozporządzenie kształtuje sposób wykonywania tego prawa i nie ma cech dowolności.

Z przedstawionych względów skargę należało zatem oddalić, o czym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie orzekł jak w sentencji wyroku, na podstawie art. 151 p.p.s.a..



Powered by SoftProdukt