Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Boniecka-Płaczkowska (spr.) Sędziowie: sędzia WSA Jolanta Rudnicka asesor WSA Przemysław Żmich Protokolant Michał Samoraj po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 stycznia 2008 r. sprawy ze skarg M. B. i J. B. oraz J. Spółka Jawna w W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] kwietnia 2007 r., nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. na rzecz J. Spółki Jawnej w W. kwotę 474 (czterysta siedemdziesiąt cztery) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] sierpnia 2007 r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W., po rozpatrzeniu wniosku J. Spółki Jawnej w W. złożonego w trybie art. 127 § 3 kpa o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej ostateczną decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] kwietnia 2007 r., nr [...], którą na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 kpa po wznowieniu postępowania zakończonego ostateczną decyzją tego samego organu nr [...] z [...] czerwca 2006 r., stwierdzającą nieważność decyzji Naczelnika Dzielnicy W. nr [...] z [...] października 1979 r., o odmowie przyznania M. S. i W. W. - dawnym właścicielom nieruchomości - prawa użytkowania wieczystego gruntu położonego w W. przy ul. [...], oznaczonego nr hip. [...], odmówiono uchylenia tej decyzji (nr [...]), utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy.

W uzasadnieniu organ wskazał, że decyzją z dnia [...] kwietnia 2007 r., nr [...] we wznowionym postępowaniu, orzeczono o odmowie uchylenia na wniosek J. Spółki Jawnej w W. ostatecznej decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego nr [...] z [...] czerwca 2006 r., stwierdzającej nieważność decyzji Naczelnika Dzielnicy W. z [...] października 1979 r., nr [...], którą odmówiono dawnym właścicielom nieruchomości położonej przy ul. [...] w W., oznaczonej nr hip. [...] przyznania prawa użytkowania wieczystego do jej gruntu.

Stwierdzenie nieważności decyzji nastąpiło ze względu na rażące naruszenie prawa, ponieważ zebrany w sprawie materiał dowodowy nie uzasadniał poglądu, że korzystanie z gruntu przez dotychczasowych właścicieli nie dawało się pogodzić z przeznaczeniem tego gruntu według planu zabudowania.

Dnia 5 września 2006 r., do Kolegium wpłynął wniosek J. Spółki Jawnej w W. o wznowienie postępowania zakończonego decyzją z [...] czerwca 2006 r. We wniosku wskazano, że Spółka jest następcą prawnym Banku [...] Spółka Akcyjna, któremu służyło prawo użytkowania wieczystego do dwóch działek gruntu nr [...] i [...] położonych w obrębie dawnego nr hip. [...]. Bank [...] nie brał udziału w postępowaniu nadzorczym, w wyniku którego podjęto decyzję nr [...] mimo, że miał legitymację strony tego postępowania. Umową zawartą w formie aktu notarialnego 11 sierpnia 2006 r., Bank [...] Spółka Akcyjna przeniósł na Spółkę prawo użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu wraz z własnością budynku znajdującego się na gruncie oraz własnością lokalu mieszkalnego nr [...] w budynku.

Postanowieniem nr [...] z [...] stycznia 2007 r. organ wznowił postępowanie, w celu zbadania zasadności zarzutów wznowienia, czyli nie uczestniczenia przez wnioskodawców w tym postępowaniu oraz innych okoliczności istniejących w dniu podjęcia decyzji, nieznanych organowi orzekającemu w sprawie.

W decyzji odmawiającej uchylenia decyzji dotychczasowej Samorządowe Kolegium Odwoławcze przedstawiło następującą argumentację:

Decyzja o odmowie ustanowienia na podstawie przepisów dekretu warszawskiego na rzecz dawnego właściciela prawa własności czasowej (obecnie użytkowania wieczystego) do gruntu przedmiotowej nieruchomości umożliwiła Państwu jako właścicielowi tego gruntu i znajdujących się na nim budynków zadysponowanie nimi poprzez oddanie w użytkowanie wieczyste osobom trzecim, innym niż były ich właściciel. W sytuacji, gdy umowa ustanowienia użytkowania wieczystego na rzecz osoby trzeciej była poprzedzona decyzją administracyjną w tym przedmiocie, to ta decyzja a nie decyzja odmowna była podstawą ustanowienia na rzecz określonej osoby trzeciej użytkowania wieczystego i zawarcia umowy. Ustalenie, czy z powodu zawarcia umowy notarialnej o oddaniu gruntów i ewentualnie znajdujących się na tym gruncie budynków w użytkowanie wieczyste osobie trzeciej nastąpiła nieodwracalność skutków prawnych decyzji administracyjnej, na podstawie której zawarto umowę może być przedmiotem badania w postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji, która jest podstawą umowy. Nie jest natomiast przedmiotem badania w sprawie o stwierdzenie nieważności decyzji odmawiającej przyznania prawa do gruntu dawnemu właścicielowi tego gruntu. Są to bowiem dwie różne sprawy administracyjne dotyczące odrębnych decyzji administracyjnych.

Organ wskazał, że jeśli w dniu wydania decyzji grunt był zabudowany, to skutkiem decyzji odmownej było przejście budynków na własność gminy, następnie zaś Państwa. Przejście to następowało wprost z mocy prawa jako główny skutek prawny decyzji o odmowie przyznania dotychczasowemu właścicielowi prawa własności czasowej do gruntu. Stwierdzenie w decyzji odmownej o przejściu budynków na własność Państwa ma charakter deklaratoryjny. W sytuacji decyzyjnego trybu ustanawiania prawa użytkowania wieczystego nieodwracalność skutków prawnych związana z ustanowieniem tego prawa nie podlega ocenie również w tym zakresie przy badaniu i ustalaniu prawnych konsekwencji decyzji odmownej i to także wtedy, gdy budynki pozostają na gruncie w dniu orzekania w przedmiocie nieważności decyzji odmownej. Wprawdzie stwierdzenie nieważności tej decyzji spowodowałoby, że nie występuje i to od początku określona w art. 8 dekretu przesłanka przejścia na własność gminy a następnie Państwa położonych na tym gruncie budynków, lecz jednak budynki te skutkiem samego tylko stwierdzenia nieważności decyzji odmownej nie stałyby się własnością dawnego właściciela gruntu. Nie jest bowiem możliwe odwrócenie wprost skutku prawnego decyzji odmownej w odniesieniu do prawa własności tych budynków. Wynika to z samej istoty użytkowania wieczystego, iż budynki stanowią odrębny od gruntu będącego własnością Państwa lub gminy przedmiot własności użytkownika wieczystego gruntu. Organ skazał, że stanowisko to odnosi się też do sytuacji, gdy odmowa przyznania prawa własności czasowej dotyczyła gruntu wówczas niezabudowanego, a wzniesione później budynki stanowią własność obecnego użytkownika wieczystego gruntu, ustanowionego na podstawie decyzji administracyjnej. Jeśli grunt nie był zabudowany w dniu wydania decyzji odmownej, to w jej następstwie nie zaistniał skutek prawny o jakim mowa w art. 8 dekretu. Wobec tego bezprzedmiotowe jest również zagadnienie jego odwrócenia w wyniku samego tylko stwierdzenia nieważności decyzji odmownej. Organ podkreślił, że kwestia nieodwracalności skutków prawnych decyzji odmownej z powodu istnienia prawa użytkowania wieczystego gruntu należącego do osoby trzeciej i jej prawa własności budynków znajdujących się na tym gruncie, wzniesionych po wydaniu decyzji odmownej będzie tym bardziej aktualna dopiero w ewentualnym postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji o ustanowieniu prawa użytkowania wieczystego gruntu. Samo więc ustanowienie na rzecz osoby trzeciej użytkowania wieczystego gruntów [...] umową zawartą na podstawie decyzji administracyjnej w tym przedmiocie, nie powoduje nieodwracalności w rozumieniu art. 156 § 2 kpa skutków prawnych decyzji o odmowie przyznania byłemu właścicielowi tych gruntów prawa użytkowania wieczystego. Stwierdzenie nieważności decyzji odmownej otworzy w tej sytuacji możliwość wszczęcia z tego powodu postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji, którą ustanowiono na rzecz osoby trzeciej prawo użytkowania wieczystego i tym samym dokonywania w tym postępowaniu ustaleń i ocen, czy zawarcie na podstawie tej ostatniej decyzji umowy użytkowania wieczystego i przyznanie tego prawa powoduje w świetle aktualnego stanu prawnego nieodwracalność skutków prawnych decyzji o ustanowieniu prawa.

Od powyższej decyzji J. Spółka Jawna złożyła wniosek w trybie art. 127 § 3 kpa o ponowne rozpatrzenie sprawy. We wniosku podniesiono, że grunt oznaczony nr hip. [...] liczący [...] m2 powierzchni nie pokrywa się z powierzchnią działek o nr ewid. [...] i [...] liczących łącznie [...] m2. Budynek, którego powierzchnia odpowiada sumie powierzchni działek wzniesiony został po 1948 r. przez podmiot państwowy. Zarzucono, że organ pominął także inne istotne fakty związane ze staraniami dawnych właścicieli o zezwolenie na odbudowę zniszczonego wskutek wojny budynku. W dacie złożenia wniosku na podstawie przepisów dekretu na gruncie znajdowały się gruzy i pozostałości murów z dwóch oficyn. Dawni właściciele nieruchomości nie złożyli niezbędnych dokumentów wraz z dowodem wniesienia opłaty manipulacyjnej, stanowiących załączniki do wniosku o wydanie promesy na odbudowę budynku. Z tego powodu nie otrzymali wnioskowanej promesy, zaś nieruchomość przekazano jednostkom państwowym realizującym planową odbudowę Warszawy. W roku 1948 obowiązywał plan zagospodarowania, który dla gruntu przy ul. [...] przewidywał zabudowę prywatną, wobec czego możliwe było zagospodarowanie go przez dawnych właścicieli. Konsekwencją nie złożenia w określonym terminie wniosku o promesę była odmowa przyznania prawa własności czasowej orzeczona decyzją z [...] października 1979 r., której uzasadnienie jest chybione ale sentencja zasadna faktycznie i prawnie. Z powodu niewykonania warunków określonych w piśmie z 12 października 1948 r., po bezskutecznym upływie zakreślonego terminu zaistniały podstawy do orzeczenia odmowy przyznania prawa własności czasowej i dlatego decyzji w tym przedmiocie nie można było uznać za nieważną z mocy prawa. Wnioskodawca podniósł też, że niezbędne jest zbadanie przez Kolegium legitymacji prawnej uczestników postępowania, ponieważ w aktach sprawy znajdują się dwa dokumenty określające następstwo prawne po W. W. - postanowienie sądu i zapis w formie notarialnej z których wynika, że następcami są dwie różne osoby. Ponowne przeprowadzenie postępowania dotyczącego stwierdzenia nieważności decyzji z [...] października 1979 r., z udziałem Spółki jako następcy prawnego Banku [...]o jest konieczne.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze rozpatrując ponownie sprawę wskazało, że wniosek Spółki nie może być uwzględniony ponieważ Spółka poza powtórzeniem argumentacji wniosku o wznowienie postępowania w sprawie nie przedstawiła żadnych nowych argumentów ani dowodów, które mogłyby poskutkować zmianą oceny ustalonego w sprawie stanu faktycznego i prawnego. W komparycji decyzji nr [...] podano jako jej podstawę prawną m.in. art. 151 § 1 pkt. 1 kpa. Przepis ten określa rodzaje decyzji kończących wznowione postępowanie. Organ administracji publicznej po przeprowadzeniu postępowania określonego w art. 149 § 2 kpa wydaje decyzję, w której albo odmawia uchylenia decyzji ostatecznej gdy stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1 albo uchyla decyzję dotychczasową, gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1 i wydaje nową decyzję rozstrzygającą o istocie sprawy. Art. 145 § 1 kpa określający przesłanki wznowienia postępowania w punkcie 4 stwierdza, że jedną z nich jest sytuacja, w której strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu. Zaistnienie tej przesłanki spowodowało wznowienie postępowania w przedmiotowej sprawie, co nastąpiło postanowieniem nr [...] z [...] stycznia 2007 r.

Organ powołując przepis art. 149 kpa, z którego w § 1 wynika, że wznowienie postępowania następuje w drodze postanowienia, które stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy, wskazał, że nietrafny jest zarzut, iż postępowanie dotyczące zbadania legalności decyzji z [...] października 1979 r., o odmowie przyznania M. S. i W. W. nie zostało przeprowadzone we wznowionym postępowaniu.

Organ podkreślił, że wznowienie postępowania jest instytucją procesową stwarzającą możliwość prawną ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie, w którym ona zapadła było dotknięte kwalifikowaną wadliwością wyliczoną wyczerpująco w przepisach prawa procesowego. Wnioskodawca wskazał dwie przesłanki wznowienia postępowania, tj. strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu (pkt. 4) i że wyszły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję. W toku wznowionego postępowania ustalono, że Bank [...] SA jako poprzednik prawny J. Spółki Jawnej nie brał czynnego udziału w postępowaniu nadzorczym zakończonym decyzją z [...] czerwca 2006 r., zaś żadne nowe okoliczności faktyczne istotne dla sprawy spełniające warunki określone w pkt. 5 przepisu nie zaistniały. Stwierdzenie nieważności decyzji z [...] października 1979 r., Naczelnika Dzielnicy W. nastąpiło z powodu rażącego naruszenia nią prawa - art. 7 ust. 2 dekretu z 26 października 194 r., o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz.U. Nr 50 poz. 279). W myśl tego przepisu gmina powinna uwzględnić wniosek dotychczasowego właściciela gruntu lub jego następców prawnych, jeżeli korzystanie z gruntu dało się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania. Jak wynika z powyższego sformułowania, odmowa przyznania prawa do gruntu powinna być uzasadniona niemożnością pogodzenia sposobu korzystania z gruntu przez dotychczasowego właściciela z przeznaczeniem tego gruntu w obowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego. Organ wskazał, że w aktach własnościowych nieruchomości brak było planu, który mógłby w przedmiotowej sprawie stanowić podstawę odmowy. W uzasadnieniu decyzji także nie odniesiono się do ustaleń jakiegokolwiek, obowiązującego wtedy planu zagospodarowania przestrzennego (z roku 1969 lub 1931) i już tylko z tego powodu wadliwość decyzji z 1979 r., jest bezsporna. Brak jest też innych dokumentów wskazujących na to, że korzystanie z gruntu przez dotychczasowych właścicieli nie dawało się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowy. Zdaniem organu nie miała znaczenia podnoszona przez wnioskodawcę wznowienia postępowania sprawa promesy na zabudowę nieruchomości, ponieważ takiego warunku nie zawierały przepisy dekretu powołane jako podstawa prawna decyzji odmownej. Ze względu na ustalenia dokonane przez Kolegium w postępowaniu nadzorczym organ ten uznał, że decyzją z [...] października 197 r., Naczelnika Dzielnicy W. rażąco naruszono prawo i z tego powodu wyeliminował ją z obrotu prawnego.

Odnosząc się do kwestii legitymacji stron organ wskazał, że fakt, iż osoba posiadająca legitymację strony postępowania nie brała w postępowaniu udziału nie przesądza jeszcze o wadliwości z tego powodu podjętej w tym postępowaniu decyzji i taki stan zaistniał w niniejszej sprawie. Mimo nie uczestniczenia przedstawiciela Banku [...] SA w postępowaniu nadzorczym dotyczącym zbadania legalności decyzji odmawiającej przyznania dawnym właścicielom nieruchomości położonej przy ul. [...] w W. prawa użytkowania wieczystego do gruntu, decyzja podjęta w tym postępowaniu stwierdzająca kwalifikowaną wadliwość decyzji z [...] października 1979 r. jest prawidłowa. Odnośnie legitymacji stron postępowania nadzorczego organ wyjaśnił, że wiążącym dokumentem, wskazującym spadkobierców jest postanowienie sądu.

Organ reasumując stwierdził, że wnioskodawcy nie wskazali żadnych nowych okoliczności sprawy, które mogłyby skutkować zmianą wydanej przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzji nadzorczej, nie stwierdzono też we wznowionym postępowaniu, aby nie uczestniczenie przez poprzednika prawnego w postępowaniu nadzorczym skutkowało wadliwością podjętej w jego wyniku decyzji, zatem odmowa uchylenia decyzji z [...] czerwca 2006 r., nr [...], była w ocenie organu, w pełni uzasadniona.

Organ podkreślił, że podstawy wznowienia postępowania są wyliczone w kodeksie postępowania administracyjnego wyczerpująco, wyjście poza nie jest rażącym naruszeniem prawa, będącym podstawą stwierdzenia nieważności decyzji. Art. 151 § 1 pkt 1 kpa stanowi expressis verbis, iż w przypadku ustalenia braku podstaw określonych w art. 145 § 1 kpa organ podejmuje decyzję odmawiającą uchylenia decyzji dotychczasowej, co miało miejsce w niniejszej sprawie.

Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wnieśli M. B. i J. B. (sprawa I SA/Wa 1667/07) i J. Spółki Jawnej w W. (sprawa I SA/Wa 1668/07). Skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji.

Wskazali, że aktem notarialnym z dnia 26 października 2006 r. prawo użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości składającej się z działek ewidencyjnych nr [...] i [...] z obrębu [...] wraz ze znajdującymi się na nich budynkiem przy ul. [...] nabyli w całości M. i J. B.

Podkreślili, że nabywcy nieruchomości złożyli wraz ze spółką odwołanie od decyzji z dnia [...] kwietnia 2007 r. i mimo tego zostali pominięci w postępowaniu zakończonym decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] sierpnia 2007 r.

Skarżący wskazali, że jak wynika z treści uzasadnienia decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] czerwca 2006 r. rażącej wadliwości decyzji z dnia [...] października 1979 r. dopatrzono się w pominięciu sprawy ustalenia zgodności korzystania z gruntu przez dotychczasowych właścicieli z obowiązującym wówczas planem zabudowy. Tymczasem, wbrew ustaleniom Samorządowego Kolegium Odwoławczego zawartym w decyzji z dnia [..] czerwca 2006 r. kwestie te były badane przed podjęciem decyzji odmownej, gdyż w udzielonej w odpowiedzi na wniosek tzw. "promesie" z dnia 12 października 1948 r. Zarząd Miejski w W. stwierdził, że przedmiotowa nieruchomość znajduje się na terenie objętym planem zagospodarowania przestrzennego i teren nieruchomości przeznaczono pod budownictwo prywatne.

Zdaniem skarżących brak właściwych kroków ze strony byłych właścicieli doprowadzi do sytuacji, w której grunt nieruchomości hip. [...] wraz z innymi nieruchomościami przyznany został pod zabudowę dla Banku [...], który w oparciu o zatwierdzoną dokumentację wzniósł na niej budynek mieszkalno-użytkowy. A zatem, w czasie gdy zapadła decyzja z dnia [...] października 1979 r., w której odmówiono M. S. i W. W. przyznania prawa własności czasowej do gruntu przy ul. [...], kwestia możliwości korzystania przez dawnych właścicieli z gruntu przedmiotowej nieruchomości została już rozstrzygnięta ich "milczącym" stanowiskiem, a grunt nieruchomości zabudowano w sposób trwały przez Bank [...].

Powyższe ustalenia doprowadziły skarżących do wniosku, iż w ówczesnym stanie fatycznym prawidłowa była decyzja orzekająca o odmowie przyznania dotychczasowym właścicielom prawa własności czasowej w trybie przepisu art. 7 ust. 5 tj. z jakichkolwiek innych przyczyn obejmujących w szczególności: nie wywiązanie się z warunków promesy, niemożność ustanowienia prawa własności czasowej gruntu zabudowanego budynkiem należącym do osoby trzeciej, a następnie należało przyznać i wypłacić uprawnionym odszkodowanie stosownie do przepisu art. 9 dekretu.

Wobec powyższego w ocenie skarżących wadliwość decyzji odmownej sprowadza się w istocie do błędnej podstawy prawnej i uzasadnienia przy nie zmienionym meritum rozstrzygnięcia i kwalifikacja taka wyklucza stosowanie przepisu art. 156 § 1 pkt 2 zastrzeżonego jedynie do decyzji podjętych z rażącym naruszeniem prawa.

Skarżący wskazali, że we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wnieśli o zbadanie legitymacji prawnej strony występującej w sprawie jako spadkobierca W. W. na mocy postanowienia Sądu Powiatowego w Z. z dnia 16 lipca 1969 r., sygn. [...]. Jak wynika z tego postanowienia dziedziczenie po W. W. ustalono na podstawie testamentu, zaś w testamencie, którego kopię załączyli, przedmiotem zapisu było "ewentualne odszkodowanie". Dlatego zasadniczym zagadnieniem jest ustalenie, co wchodziło w skład spadku po W. W. W ocenie skarżących zapis testamentowy przesądza o tym, że w skład spadku nie wchodziły roszczenia o uzyskanie własności czasowej lub wieczystego użytkowania, a jedynie roszczenie o odszkodowanie.

Skarżący podkreślili, że o tym, iż wolą spadkodawcy było rozdysponowanie roszczeniem odszkodowawczym przesądza również korespondencja znajdująca się w aktach sprawy, z której wynika, że M. S. i W. W. nie mogąc spełnić warunku określonego w promesie złożyli formalny wniosek o wypłacenie odszkodowania przewidzianego w dekrecie i tym roszczeniem rozdysponował W. W. w testamencie. Dlatego zdaniem skarżących prawa osoby występującej w tej sprawie jako spadkobierca nie mogą w omawianym zakresie dotyczyć roszczenia o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia [...] października 1979 r. i roszczenia przyznania wieczystego użytkowania.

Skarżący wskazali, że aktem notarialnym z dnia 19 kwietnia 2007 r. M. i J. B. nabyli od T. J. S. i M. S. S. udziały w prawach i roszczeniach do przedmiotowej nieruchomości nabywając w tej sposób prawa strony we wszystkich postępowaniach dotyczących nieruchomości przy ul. [...].

W odpowiedzi na skargi organ wniósł o ich oddalenie i podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Odnosząc się do zarzutów skargi organ wskazał, że w toku postępowania nadzorczego badana jest legalność decyzji administracyjnej nie zaś innych dokumentów znajdujących się w aktach własnościowych nieruchomości, w tym wskazywanej przez skarżących promesy. Sposób zachowania adresatów decyzji - wskazywane przez skarżących ich "milczące stanowisko" nie ma żadnego wpływu na ocenę prawidłowości decyzji dekretowej. Fakt nabycia przez M. i J. B. udziałów w prawach i roszczeniach do nieruchomości położonej przy ul. [...] został przyjęty do wiadomości i uznany przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze za istotny, co znalazło wyraz w uwzględnieniu ich wniosku o wznowienie postępowania w sprawie dotyczącej oceny legalności decyzji Naczelnika Dzielnicy W. z dnia [...] października 1979 r., nr [...].

Na rozprawie w dniu 22 stycznia 2008 r. Sąd zarządził połączenie w trybie art. 111 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 ze zm.), dalej "ppsa", sprawy I SA/Wa 1667/07 oraz sprawy I SA/Wa 1668/07 w celu ich wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.).- sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonego aktu administracyjnego. Oznacza to, że kontrola sądowoadministracyjna sprowadza się do zbadania, czy organy wydając zaskarżony akt nie naruszyły przepisów prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Ocena dokonywana jest według stanu faktycznego i prawnego na dzień wydania aktu, na podstawie materiału dowodowego zebranego w toku postępowania administracyjnego.

Natomiast zgodnie z treścią art. 134 § 1 ppsa sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Rozpoznając sprawę w ramach wskazanych kryteriów uznać należy, że skarga jest zasadna. Od decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] kwietnia 2007 r. zostały złożone dwa wnioski o ponowne rozpoznanie sprawy jeden przez J. Spółkę Jawną w W. oraz drugi przez M. i J. B. W tym drugim wniosku wnioskodawcy wskazali, że umową z dnia 26 października 2006 r. nabyli prawo użytkowania wieczystego spornych działek oraz wnieśli o dopuszczenie ich do udziału w postępowaniu administracyjnym. Jednakże organ nie rozpatrzył wniosku M. i J. B. o ponowne rozpoznanie sprawy, nie zobowiązał ich do złożenia umowy celem ustalenia, w jakim zakresie nastąpiło nabycie prawa, co z kolei rzutuje na określenie podmiotów mających interes prawny w rozumieniu art. 28 kpa do uczestniczenia w postępowaniu. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. rozpoznało jedynie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy złożony przez spółkę i w jego następstwie wydało decyzję z dnia [...] sierpnia 2007 r.

Zasadny jest także zarzut skargi, że w postępowaniu administracyjnym nie brał udziału spadkobierca po W. W. Jak wynika z akt sprawy, właścicielami nieruchomości nr hip. [...] przy ul [...] w W. byli M. S. i W. W. M. S. zmarła 8 kwietnia 1969 r., a prawa do spadku po niej nabyli: H. C., M. K., J. S., M. S. i T. S. J. S. zmarła 4 lutego 1996 r. Spadek po niej nabyli M. S. i T. S. Po H. C. zmarłej 6 listopada 2000 r. prawa do spadku nabyli W. C. i M. C.-S. Z kolei po W. C. zmarłym 27 marca 2004 r. spadek nabyła M. C.-S.

Natomiast z postanowienia Sądu Powiatowego w Z. z dnia 16 lipca 1969 r. w sprawie [...] wynika, że spadek po W. W. zmarłym 2 lipca 1969 r. nabyła w całości na podstawie testamentu z 21 lutego 1967 r. M. C. Jednakże nie brała ona udziału w postępowaniu zakończonym zaskarżoną decyzją, jak również w postępowaniu zakończonym decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego z [...] czerwca 2006 r.

Do akt administracyjnych złożony został wypis z aktu notarialnego z 8 września 2005 r. sporządzonego przez notariusza Z. S. - wydanie zapisu. Z §1 tego aktu wynika, że W. W. pozostawił własnoręczny testament sporządzony 21 lutego 1967 r., w którym m.in. zapisał swojej siostrzenicy H. C. prawa do ewentualnego odszkodowania za przejętą przez Skarb Państwa zabudowaną nieruchomość, położoną w W. przy ul. [...] - w 1/2 części. Przy czym istnieje rozbieżność pomiędzy treścią § 1 a § 2 tego aktu notarialnego. Z jego § 2 wynika, że kurator spadku po W. W. przenosi na rzecz M. C.-S. (spadkobierczyni po H. i W. C.), prawa i roszczenia do ewentualnego odzyskania przejętej przez Skarb Państwa nieruchomości m.in. przy ul. [...] bądź uzyskania odszkodowania za tę nieruchomość, czyli że przeniesione zostało więcej praw, niż o których mowa § 1. Wobec takich rozbieżności i zaistniałych wątpliwości organ tym bardziej obowiązany był zapewnić udział w postępowaniu spadkobiercy ustalonemu w prawomocnym postanowieniu spadkowym. W tym miejscu podkreślić należy, że do akt sądowych złożony został odpis testamentu W. W. z dnia 21 lutego 1967 r. Z pkt III a) testamentu wynika, że "ewentualne odszkodowanie za umiastowienie w W. nieruchomości przy ul [...] (...) zapisuję H. C.". Treść tego punktu jednoznacznie wskazuje, że zapis na rzecz H. C. dotyczył jedynie odszkodowania. Jest to logiczne, zarówno bowiem w dacie sporządzania testamentu, a nawet do chwili śmierci byłych właścicieli, wniosek dekretowy nie był rozpoznany. Wobec tego spadkodawca rozdysponował prawem do "ewentualnego" odszkodowania na wypadek, gdyby wniosek dekretowy nie został uwzględniony.

Z powyższych względów w postępowaniu toczącym się po wznowieniu postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o odmowie przyznania prawa własności czasowej powinien brać udział spadkobierca po W. W.

Ponadto wskazać należy, że decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z [...] sierpnia 2007 r. nie została doręczona T. S. i M. S. Wprawdzie jak wynika z treści skarg T. i M. S. aktem notarialnym z dnia 19 kwietnia 2007 r. zbyli na rzecz skarżących M. i J. B. udziały w prawach i roszczeniach do przedmiotowej nieruchomości, lecz wobec tego, że Sąd ocenia legalność decyzji na datę jej wydania, o czym mowa wyżej, to zdarzenia zaistniałe po tej dacie nie są objęte zakresem kontroli legalności. Jednakże z powyższych ocen prawnych wynika, że organ naruszył prawo dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego z art. 145 § 1 pkt 4 kpa, gdyż strony bez własnej winy nie brały udziału w postępowaniu. W orzecznictwie i w doktrynie zgodnie podnosi się, że pozbawienie strony możliwości udziału w postępowaniu administracyjnym, stanowi przesłankę do jego wznowienia. Stwierdzenie przez sąd naruszenia prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego prowadzi do uchylenia zaskarżonej decyzji niezależnie od tego, czy naruszenie mogło, czy też nie mogło mieć wpływu na wynik sprawy (por. Jan Paweł Tamo, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Wyd. II, Warszawa, 2006 s. 310 i cytowane tam orzecznictwo).

Biorąc pod uwagę powyżej wskazanie nieprawidłowości Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. b ppsa uchylił zaskarżoną decyzję i decyzję ją poprzedzającą. Rozstrzygnięcie z pkt 2 wyroku uzasadnione jest treścią art. 152 ppsa. O zwrocie kosztów postępowania sądowego orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a.

Organ ponownie rozpoznając sprawę ustali krąg osób, które mają interes prawny do udziału w mniejszym postępowaniu oraz zapewni im czynny udział jako stronom postępowania w jego każdym stadium (w tym spadkobiercę po W. W.). Organ wezwie M. i J. B. do złożenia umowy z dnia 26 października 2006r o nabyciu prawa użytkowania wieczystego oraz umowy z dnia 19 kwietnia 2007 r. dotyczącej nabycia praw i roszczeń od T. i M. S. Pozwoli to na ustalenie w jakim zakresie i w jakie prawa skarżący B. wstąpili i czy wobec tego J. Spółka Jawna oraz T. i M. S. mają interes prawny w dalszym postępowaniu.