Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wyrok zobowiązujący osobę faktycznie władającą nieruchomością, która uzyskała w przeszłości decyzję o pozwoleniu na budowę na tej nieruchomości, do wydania nieruchomości właścicielowi nie może być uznany za zastępujący zgodę o jakiej mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Włodzimierz Kubik, Sędziowie Sędzia WSA Iwona Bogucka (spr.),, Sędzia WSA Maria Taniewska-Banacka, Protokolant Barbara Urban, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 grudnia 2012 r. sprawy ze skargi K. P. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie przeniesienia decyzji w sprawie pozwolenia na budowę 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta B. z dnia [...] r. nr [...], 2. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Prezydent Miasta B. zatwierdził projekt budowlany i udzielił K. P. pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego z garażem wolnostojącym zlokalizowanym w granicy działki oraz osadnikiem ścieków V=10,07 m3 na działce nr 1 w B. przy ul. [...]. Decyzja ta została zmieniona decyzją Prezydenta Miasta B. z [...] r. nr [...], wydaną na wniosek K. P.

Wnioskiem z [...]r. I. P. wystąpiła do Prezydenta Miasta B. o przeniesienie na jej rzecz obu wyżej wymienionych decyzji o pozwoleniu na budowę, podając jako podstawę wniosku art. 40 prawa budowlanego. Do wniosku dołączyła oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, wskazując że jest właścicielką działki nr 1 oraz prawomocny wyrok SR w B. z [...]r. sygn. [...], którym nakazano K. P. wydanie I. P. nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę 1, zabudowanej budynkiem mieszkalnym. W uzasadnieniu tego wyroku wskazano, że zgodnie z art. 222 k.c. właściciel może żądać od osoby, która faktycznie włada jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. I. P. jest właścicielką nieruchomości, a K. P., który nieruchomość faktycznie zajmuje, nie wykazał, aby przysługiwało mu skuteczne wobec właścicielki uprawnienie do władania rzeczą. We wniosku o przeniesienie pozwolenia na budowę I. P. podała, że wyrok sądu cywilnego składa zamiast zgody strony, na rzecz której pozwolenie na budowę zostało wydane.

Prezydent Miasta B. decyzją z dnia [...]r. uwzględnił wniosek i przeniósł na I. P. decyzję z dnia [...]r. oraz decyzję z [...]r. o pozwoleniu na budowę. W podstawie prawnej podał przepis art. 40 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, zaś w uzasadnieniu wskazał, że przeniesienia dokonano w oparciu o wyrok SR z [...]r. sygn. [...]oraz SO w B. z [...]r. sygn. [...], a także oświadczenie strony o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

W odwołaniu od decyzji K. P. zarzucił naruszenie art. 40 prawa budowlanego oraz wadliwe ustalenie stanu faktycznego. Podniósł, że nie wyraził zgody na przeniesienie wydanych na jego rzecz decyzji, a nadto udzielone mu pozwolenie obejmuje także budynek garażu znajdujący się na nieruchomości stanowiącej jego wyłączną własność.

Prowadząc postępowanie Wojewoda [...] zwrócił się o wyjaśnienie kwestii lokalizacji garażu. Skarżący podał, że garaż jest budynkiem posadowionym na dwóch sąsiednich działkach, granica między nimi biegnie w ten sposób, że dzieli budynek garażu na dwie części, opisał też spory majątkowe między byłymi małżonkami.

W aktach administracyjnych II instancji znajduje się również kopia zaświadczenia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z [...]r. o przyjęciu zawiadomienia I. P. o zakończeniu robót budowlanych polegających na budowie budynku mieszkalnego z garażem na działce 1, zrealizowanego na podstawie pozwolenia Prezydenta Miasta B. z [...]r. nr [...], zmienionego decyzją z [...] r., wydanych na rzecz K. P. oraz decyzji przenoszącej pozwolenie na I. P. z [...]r.

Zaskarżoną decyzją Wojewoda [...] utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. W uzasadnieniu przytoczył brzmienie art. 40 ust. 1 prawa budowlanego i wskazał, że złożone przez wnioskodawczynię wyroki sądów cywilnych zastępują zgodę poprzedniego inwestora. Przeniesienie pozwolenia jest zatem prawidłowe. Odnosząc się do kwestii garażu wyjaśniono, że pozwolenia na budowę obejmowało budynek jednorodzinny na działce nr 1 oraz garaż dwustanowiskowy na granicy działek 1 i 2. Przeniesienie pozwolenia dotyczy tej części garażu (1 stanowisko), która jest zlokalizowana na działce 1.

W skardze do sądu administracyjnego K. P. wniósł o uchylenie decyzji Wojewody, zarzucając naruszenie art. 40 prawa budowlanego i błąd w ustaleniach faktycznych. W uzasadnieniu skargi powielił argumenty podane wcześniej w odwołaniu.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach rozważył, co następuje:

Zarzuty skargi dotyczące naruszenia przepisu art. 40 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., nr 243, poz. 1623 ze z,.), zwanej dalej ustawą, są zasadne. Przepis ten reguluje instytucję przeniesienia pozwolenia na budowę. Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy, organ, który wydał decyzję o pozwoleniu na budowę jest obowiązany, za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana, do przeniesienia tej decyzji na rzecz innego podmiotu, jeżeli przyjmuje on wszystkie warunki zawarte w tej decyzji oraz złoży oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Postępowanie w sprawie przeniesienia pozwolenia wszczynane jest na wniosek, a organ zobowiązany jest pozwolenie przenieść, jeżeli spełnione są ustawowe przesłanki. W niniejszej sprawie został złożony wniosek oraz oświadczenie o posiadanym przez wnioskodawczynię prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Wobec materiału sprawy, oświadczenie to nie budzi zastrzeżeń. Nie można natomiast uznać, że spełnione zostały pozostałe przesłanki do przeniesienia pozwolenia, polegające na zgodzie poprzedniego inwestora oraz oświadczeniu wnioskodawcy, że przyjmuje wszystkie warunki zawarte w decyzji o pozwoleniu na budowę. Ta ostatnia kwestia nie była przy tym w ogóle przez organy obu instancji rozważana, a akta sprawy takiego oświadczenia nie zawierają.

Sąd nie podziela natomiast stanowiska organów obu instancji, że zgodę poprzedniego inwestora zastępuje wyrok sądu cywilnego, którym zobowiązano Skarżącego do wydania nieruchomości właścicielce. Wyrok ten stanowi uwzględnienie windykacyjnego powództwa właścicielki nieruchomości, został wydany z powołaniem na art. 222 k.c. Przepis art. 64 k.c. przewiduje, że prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, zastępuje to oświadczenie. Przedłożone przez wnioskodawczynię wyroki nie stwierdzają obowiązku Skarżącego złożenia oświadczenia woli dotyczącego jego zgody na przeniesienie udzielonego pozwolenia na budowę, a tylko takie rozstrzygnięcie mogłoby stanowić o spełnieniu przesłanki zgody poprzedniego inwestora z art. 40 ust. 1 prawa budowlanego. Wyrok zobowiązujący osobę faktycznie władającą zabudowaną nieruchomością, która uzyskała w przeszłości decyzję o pozwoleniu na budowę na tej nieruchomości, do wydania nieruchomości właścicielowi nie może być uznany za zastępujący zgodę, o jakiej mowa w art. 40 ust. 1 prawa budowlanego. Również ta przesłanka zastosowania instytucji przeniesienia pozwolenia na budowę nie została wobec tego w sprawie spełniona. Stanowisko organów zajęte w kwestii skutków wydanych wyroków cywilnych jest błędne, co uzasadnia uchylenie wydanych rozstrzygnięć administracyjnych.

Należy także zwrócić uwagę, że w przekonaniu Sądu przeniesienie pozwolenia na budowę może dotyczyć tylko inwestycji będącej w toku, gdy zachodzi potrzeba kontynuowania robót budowlanych objętych pozwoleniem przez inną osobę. Celem przeniesienia jest bowiem umożliwienie kolejnemu inwestorowi legalnego kontynuowania budowy i legitymowania się w tym zakresie koniecznym pozwoleniem władzy administracyjnej. Po zakończeniu budowy rozstrzyganie o przeniesieniu pozwolenia na budowę jest bezprzedmiotowe, co organy winny rozważyć przy ponownym prowadzeniu postępowania w sprawie i w tym zakresie poczynić stosowne ustalenia.

Równocześnie należy wyjaśnić stronom, że instytucja przeniesienia pozwolenia na budowę nie pozostaje w związku ze sprawą wydania dokumentacji budynku i rozstrzygnięcie w tym zakresie nie rozstrzyga o braku obowiązku wydania właścicielowi budynku dotyczącej tego budynku dokumentacji, dostęp do tej dokumentacji nie jest sprawą, której dotyczy przeniesienie pozwolenia i nie może być dochodzony przed organami architektoniczno-budowlanymi.

Mając na uwadze podane argumenty, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a w związku z art. 152 i 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), orzekł jak w sentencji. O zwrocie kosztów postępowania nie postanowiono ze względu na brak stosownego wniosku strony skarżącej, złożonego do czasu zamknięcia rozprawy. Zgodnie z art. 210 § 1 powołanej ustawy, strona traci uprawnienie do żądania zwrotu kosztów, jeżeli najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie zgłosi wniosku o przyznanie należnych kosztów. Stronę działającą bez adwokata lub radcy prawnego sąd powinien pouczyć o skutkach niezgłoszenia wniosku w powyższym terminie. Pouczenie takie zostało stronie skarżącej udzielone przez Sąd przy doręczeniu odpisu zarządzenia o wezwaniu do uiszczenia wpisu z dnia 19 czerwca 2012 r. (pkt 7 pouczenia) oraz w zawiadomieniu o rozprawie z 2 listopada 2012 r. (pkt 5 pouczenia).