drukuj    zapisz    Powrót do listy

6313 Cofnięcie zezwolenia na broń, Inne, Komendant Policji, Uchylono zaskarżone postanowienie, VI SA/Wa 140/09 - Wyrok WSA w Warszawie z 2009-03-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VI SA/Wa 140/09 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2009-03-26 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-01-26
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Andrzej Czarnecki
Magdalena Bosakirska
Pamela Kuraś-Dębecka /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6313 Cofnięcie zezwolenia na broń
Hasła tematyczne
Inne
Skarżony organ
Komendant Policji
Treść wyniku
Uchylono zaskarżone postanowienie
Powołane przepisy
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 10; art. 39; art. 41; art. 42; art. 43; art. 44;
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Pamela Kuraś-Dębecka (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Magdalena Bosakirska Sędzia WSA Andrzej Czarnecki Protokolant Monika Staniszewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 marca 2009 r. sprawy ze skargi M. L. na postanowienie Komendanta Głównego Policji z dnia [...] listopada 2008 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania 1. uchyla zaskarżone postanowienie; 2. stwierdza, że uchylone postanowienie nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Komendanta Głównego Policji na rzecz skarżącego M. L. kwotę 100 (sto) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z [...] listopada 2008 r., Komendant Główny Policji, działając na podstawie art. 134 w zw. z art. 129 § 2 i art. 268a k.p.a. w związku z odwołaniem M. L. od decyzji [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji z [...] września 2008 r. cofającej pozwolenia na broń palną myśliwską, stwierdził uchybienie terminu do wniesienia odwołania.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na podstawie następującego stanu faktycznego i prawnego:

Decyzja [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji z [...] września 2008 r., cofająca M. L., zwanemu dalej skarżącym, pozwolenie na broń palną myśliwską, została wysłana listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru na adres zameldowania – Ł. [...], gmina L. Na kopercie znajdują się adnotacje, iż przesyłkę awizowano dwukrotnie: w dniu 11 września 2008 r. i w dniu 18 września 2007 r. Ponadto doręczyciel zaznaczył, że w związku z nieobecnością adresata zawiadomienie o nadejściu przesyłki umieszczono w jego oddawczej skrzynce pocztowej, a przesyłkę pozostawiono w placówce pocztowej - UP L. Przesyłki nie podjęto w terminie i poczta zwróciła ją nadawcy 26 września 2008 r. W związku z tym zlecono ponowne doręczenie decyzji, a przesyłkę odebrał w dniu 2 października 2008 r. dorosły domownik – K. L. Odwołanie zostało wniesione 14 października 2008r.

Z akt sprawy wynika, że strona zameldowana jest pod adresem Ł. [...], gmina L., a faktycznie od 2002 r. przebywa w D., gmina R., o czym organ I instancji miał wiedzę (k. 29, 34, 37 i 41). Jednakże, zawiadomienia o wszczęciu postępowania oraz doręczenia dalszej korespondencji w sprawie cofnięcia pozwolenia na broń, organ dokonywał niezmiennie na adres zameldowania - Ł. [...], gmina L.

W uzasadnieniu postanowienia organ powołał się na przepis art. 44 § 4 k.p.a. uznając, że doręczenie zastępcze decyzji nastąpiło 25 września 2008 r. W ocenie organu wprawdzie faktyczny adres stałego pobytu strony jest inny, niż adres doręczenia, to jednak przesyłanie stronie pism do Ł. było prawidłowe, bowiem wcześniej ani w odwołaniu od decyzji nie wskazano innego adresu dla doręczeń, mimo prawidłowego pouczenia.

Zdaniem Komendanta Głównego Policji ponowne doręczenie decyzji w dniu 2 października 2008 r. nie miało wpływu na bieg terminu do wniesienia odwołania, ponieważ to doręczenie nastąpiło w trybie przepisu art. 44 k.p.a. i termin tego doręczenia według organu upłynął w dniu 25 września 2008 r. Jednocześnie organ stwierdził, że strona nie podała przyczyny, z powodu której uchybiła terminowi przewidzianemu w art. 129 § 2 k.p.a. oraz nie złożyła, stosownie do art. 58 § 1 k.p.a. - prośby o jego przywrócenie. Termin do wykonania tej czynności nie został przywrócony, dlatego też rozpatrzenie odwołania było niedopuszczalne.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, skarżący zarzucił naruszenie: przepisu art. 42 § 1 k.p.a. przez błędne przyjęcie, że zamieszkuje w Ł., a nie w D. i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że w Ł. jest zameldowany a faktycznie mieszka z żoną w D. Fakt ten był znany organowi I instancji, co wynika z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia. W tych warunkach, zdaniem skarżącego, doręczenie decyzji winno nastąpić na adres w D. a nie Ł. [...]. Nadto skarżący podniósł, że w budynku w Ł. nie ma oddawczej skrzynki pocztowej, zaś awizo zaginęło gdyż żaden z dorosłych członków rodziny nie widział awiza i nie mógł przekazać go skarżącemu. Mimo to decyzja po raz drugi wysłana pod ten adres została odebrana przez skarżącego i skarżący od tak odebranej decyzji złożył w terminie odwołanie. Na potwierdzenie swych argumentów skarżący przywołał wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie o sygn. akt I SA/Wa 2341/02, w myśl którego organ powinien doręczyć stronie korespondencję na adres, pod którym strona aktualnie przebywa.

W odpowiedzi na skargę, Komendant Główny Policji wnosząc o oddalenie skargi, podtrzymał dotychczasowe stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Ustosunkowując się do zarzutów skargi zwrócił uwagę, że dopiero w skardze do Sądu skarżący podał właściwy adres dla doręczeń, wskazując miejscowość D.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej także p.p.s.a.).

W ocenie Sądu analizowana pod tym kątem skarga zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 42 § 1 k.p.a. pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy. Stosownie do treści § 2 cytowanego przepisu pisma mogą być doręczone również w lokalu organu administracji publicznej, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, zaś zgodnie z § 3 artykułu 42 k.p.a. w razie niemożności doręczenia pisma w sposób określony w § 1 i 2, a także w razie koniecznej potrzeby, pisma doręcza się w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie.

W literaturze przyjmuje się, że za najwłaściwsze miejsce doręczenia kodeks uznaje mieszkanie adresata lub miejsce jego pracy. Są to podstawowe (zasadnicze) miejsca doręczenia ( art. 42 § 1). W nich podmiot doręczający ma obowiązek w pierwszej kolejności podjąć próbę doręczenia pisma. Określając te miejsca, przepis łączy je spójnikiem "lub", co w zasadzie oznacza brak wskazania ich kolejności. Nie ma wątpliwości, że chodzi tu tylko o mieszkanie adresata, a nie innej osoby. Sporne może być natomiast samo pojęcie "mieszkania". Należy przyjąć, że używając w art. 42 k.p.a. (a także w art. 43, art. 44) pojęcia "mieszkanie", ustawodawca mówi o rzeczywistym, faktycznym (a nie prawnym) mieszkaniu adresata. Mieszkaniem takim jest każde miejsce, w którym adresat przebywa z zamiarem dłuższego - a nie krótkotrwałego tylko - pobytu, umożliwiającego doręczenie mu pisma (por. wyr. SN z dnia 8 listopada 1996 r., II KKN 104/96, OSNKW 1997, z. 5-6, poz. 50 oraz por. Łaszczyca Grzegorz, Martysz Czesław, Matan Andrzej, Komentarz do art. 42 k.p.a., Tom I. LEX, 2007, wyd. II).

Ponadto w wypadku wszczęcia postępowania z urzędu, obowiązek ustalenia adresu osoby fizycznej będzie spoczywał na organie podejmującym czynności postępowania. Zakres podejmowanych przez organ działań nie może ograniczać się do ustalenia adresu w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 z późn. zm.). Pojęcie "adresu" wynikające z przepisów tej ustawy (oznaczenie lokalu, w którym osoba fizyczna jest zameldowana na pobyt stały lub czasowy) nie jest tożsame z "adresem" w rozumieniu art. 41 k.p.a. Ze względu na zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym ( art. 10 k.p.a.), organ ma obowiązek podjęcia wszelkich czynności skierowanych na ustalenie rzeczywistego adresu (zamieszkania, pobytu, miejsca pracy) strony postępowania.(por. Łaszczyca G. i inni,Komentarz do art. 41 k.p.a.)

Z akt sprawy wynika, iż miejscem zamieszkania skarżącego w rozumieniu cytowanego wyżej przepisu, była miejscowość D., gdzie skarżący faktycznie i na stałe przebywał wraz z żoną od 2002 r.. Świadczy o tym szereg notatek urzędowych zgromadzonych w aktach administracyjnych. Przykładowo należy wskazać notatki urzędowe z [...] czerwca 2007 r. i z maja 2008 r. z przeprowadzonych wywiadów środowiskowych (k. 11 i 29 akt), pisma Kierownika Posterunku Policji w L. z [...] i [...] maja 2008 r. (k.34 i 37 akt), notatkę urzędowa z [...] lipca 2008 r. st. sierż. S. B. (k. 41 akt), pisma Komendy Wojewódzkiej Policji z siedzibą w [...] z [...] sierpnia 2008 r. (k. 50 akt).

W związku z tym Sąd doszedł do wniosku, że w takiej sytuacji praktyka organu polegająca na doręczaniu skarżącemu korespondencji na adres zameldowania w Ł. była prawidłowa, mimo, iż skarżący ostatecznie nie wskazał adresu dla doręczeń. Co prawda praktyka odbierania wysyłanej do skarżącego korespondencji, na adres zameldowania, przez dorosłych domowników, utwierdziła organ Policji w przekonaniu o prawidłowości dokonywanych doręczeń. Z drugiej strony należy podkreślić, że przepis art. 44 k.p.a. przewidujący tzw. doręczenie zastępcze reguluje sytuację kiedy nie można adresatowi doręczyć pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43, a więc bezpośrednio adresatowi, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy. W rozpoznawanej sprawie organ w ogóle nie podjął próby doręczenia stronie korespondencji w trybie art. 42 k.p.a. czyli na adres w D. lub wyjaśnienia zaistniałych rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym a stanem prawnym. Natomiast realizując obowiązek prewencyjnego zabezpieczenia broni przedstawiciel Policji udał się właśnie do faktycznego miejsca zamieszkania strony w D., co wynika z notatki urzędowej z [...] lipca 2008 r.

Naruszenie zasady oficjalności doręczeń wywołuje istotne skutki prawne. W postanowieniu z dnia 5 października 1994 r. (III ARN 54/94, OSNIAPiUS 1994, nr 12, poz. 187) Sąd Najwyższy stwierdził, że "nieprawidłowe, czyli niezgodne z przepisami kodeksu (...) doręczenie pisma (które jest istotną czynnością postępowania) należy uznać za naruszenie zasady oficjalności doręczeń pism (...) mogące spowodować pozbawienie strony możliwości obrony swych praw". Jednocześnie w doktrynie podkreśla się, że czynność doręczenia niezgodna z przepisami k.p.a. jest bezskuteczna, co prowadzi do obowiązku ponownego jej dokonania zgodnie z obowiązującymi przepisami (por. Łaszczyca G i inni., Komentarz do art. 39 k.p.a.).

Wbrew stanowisku organu, w rozpoznawanej sprawie nie można było uznać za skuteczne doręczenia skarżącemu odpisu decyzji o cofnięciu pozwolenia na broń w trybie "awizo" określonym w art. 44 k.p.a. na adres zameldowania, skoro od 2002 r. miejsce zamieszkania skarżącego było inne, o czym organowi było wiadomo z urzędu. Z tych przyczyn powoływany przez organ brak spełnienia przez stronę obowiązku zawiadomienia o zmianie adresu przewidziany w art. 41 k.p.a. wyjątkowo nie może mieć decydującego znaczenia dla ostatecznego rozstrzygnięcia.

Konsekwencją przyjęcia takiego poglądu jest stwierdzenie, że termin do wniesienia odwołania od decyzji z dnia [...] września 2008 r. nie rozpoczął biegu w dniu 26 września 2008 r., jak to błędnie przyjął organ. Dlatego też zaskarżone postanowienie należało uchylić.

Mając na uwadze te okoliczności Wojewódzki Sąd Administracyjny, znajdując uzasadnione podstawy prawne do uwzględnienia skargi, w oparciu o art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku. O kosztach orzeczono na mocy art. 200, art. 205 § 1 i 2 p.p.s.a. oraz art. 209 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt