Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Barbara Romanczuk, Sędziowie asesor sądowy WSA Anna Bartłomiejczuk, sędzia WSA Elżbieta Lemańska (spr.), Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 czerwca 2024 r. sprawy ze skargi M. J. i P. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Suwałkach z dnia 26 lutego 2024 r. nr KO.703/3/24, KO.703/4/24 w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Wójta Gminy J. z dnia 22 grudnia 2023 r. nr NIZ.6730.56.2023, 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Suwałkach na rzecz skarżących M. J. i P. J. kwotę 997,00 (dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

I. Zaskarżoną decyzją z 26 lutego 2024 r. znak KO.703/3/24, KO.703/4/24 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Suwałkach utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy Jeleniewo z 22 grudnia 2023 r. znak NIZ.6730.56.2023, którą ustalono I. Ł.i warunki zabudowy dla zabudowy zagrodowej.

Decyzje wydano w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

II. 1. Wnioskiem z 14 września 2023 r. I. Ł. (dalej: wnioskodawca, skarżący) wystąpił do Wójta Gminy Jeleniewo o ustalenie warunków zabudowy dla inwestycji w postaci budowy budynku mieszkalnego oraz budynku gospodarczego do przechowywania sprzętu w zabudowie zagrodowej na działce nr [...] położonej w obrębie W., gmina Jeleniewo.

Organ pierwszej instancji przeprowadził postępowanie uzgodnieniowo-opiniodawcze z właściwym organem Wód Polskich, Starostą Suwalskim, Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska, Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym. Wszystkie współdziałające organy uzgodniły projekt decyzji pozytywnie (w tym milcząco).

Zawiadomienie o wszczęciu postępowania skierowano również do Dyrektora Suwalskiego Parku Krajobrazowego (dalej: Dyrektor SPK), który w piśmie z 31 października 2023 r. wniósł o uwzględnienie w treści decyzji potrzeb ochrony krajobrazu oraz walorów wiejskiej zabudowy charakterystycznej dla wsi W. (k. 55 akt adm.).

W trakcie postępowania zastrzeżenia do inwestycji złożyła M. J. właścicielka działki nr [...] bezpośrednio graniczącej z terenem inwestycji (pismo z 10 listopada 2023 r.). Dotyczyły one niezachowania przez inwestycję 100-metrowej odległości od zbiornika wodnego znajdującego się na ww. działce, konieczności ustalenia obowiązującej (a nie tylko nieprzekraczalnej) linii zabudowy oraz rozważenia umiejscowienia budynku mieszkalnego inwestora na terenie dawnego siedliska na działce nr [...]. Kolejne zastrzeżenia M. i P.J. zgłosili w piśmie z 11 grudnia 2023 r. Do stanowiska tych stron postępowania Wójt ustosunkował się w piśmie z 1 grudnia 2023 r.

2. Decyzją z 22 grudnia 2023 r. Wójt Gminy Jeleniewo ustalił wnioskodawcy warunki zabudowy dla inwestycji w zabudowie zagrodowej w postaci budowy budynku mieszkalnego, budynku gospodarczego do przechowywania sprzętu, infrastruktury technicznej oraz urządzeń budowlanych niezbędnych do funkcjonowania ww. budynków na działce nr [...] położonej w obrębie W., gmina Jeleniewo. Decyzja zawiera ustalenia w zakresie linii zabudowy (nie ustalono linii obowiązującej a nieprzekraczalną w odległości 15m od linii rozgraniczającej drogi gminnej publicznej), wskaźnika powierzchni zabudowy oraz gabarytów i wskaźników dla budynku mieszkalnego i gospodarczego. W punkcie II.1.5 decyzji zamieszczono wnioskowany przez Dyrektora SPK zapis o zasadach kształtowania formy budynku mieszkalnego uwzględniających cechy architektury regionalnej. Z decyzji wynikają również ustalenia dotyczące obsługi inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji oraz konieczność uwzględniania wymagań ochrony interesów osób trzecich.

W części odnoszącej się do wymagań dotyczących zagospodarowania terenów podlegających ochronie na podstawie przepisów odrębnych Wójt wskazał, że teren inwestycji położony jest w granicach Suwalskiego Parku Krajobrazowego ustanowionego uchwałą Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 22 czerwca 2015r. nr XII/92/15 w sprawie Suwalskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego z dnia 26 czerwca 2015 r. poz. 2120 ze zmianą opublikowaną w 2018 r. poz. 2912), dalej: uchwała w sprawie SPK. Uchwała wprowadza różnego rodzaju zakazy obowiązujące na terenie Parku, w tym w § 4 ust. 1 pkt 6 wprowadza zakaz budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych naturalnych zbiorników wodnych oraz od zasięgu lustra wody w sztucznych zbiornikach wodnych. Zdaniem organu pierwszej instancji zakaz ten nie dotyczy inwestycji, bowiem jej teren nie jest położony w ww. 100-metrowej strefie ochronnej. Wójt wskazał, że co prawda na działce nr [...] zlokalizowany jest zbiornik wodny, ale nieznaczny (o powierzchni około 0,37 ha) i antropogeniczny, dla którego nie ustala się strefy ochronnej.

Organ pierwszej instancji ustalił także, że teren inwestycji położony jest w granicach obszaru Natura 2000 "Ostoja Suwalska" - kod obszaru PLH 200003, na którym obowiązuje zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 30 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Ostoja Suwalska (Dz. U. Woj. Podl. poz. 1772 ze zmianą opublikowaną w 2016 r. poz. 4395). Sporna inwestycja nie będzie oddziaływać negatywnie ten obszar. Będzie też położona w odległości ponad 150 m od strefy ochronnej cmentarza staroobrzędowego w W. na działce nr [...], zatem nie dojdzie do naruszenia przepisów sanitarnych.

Uzasadniając rozstrzygnięcie Wójt wyjaśnił, że nie było podstaw do odmowy ustalenia warunków zabudowy, bowiem spełnione zostały warunki z art. 61 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowania przestrzennym (dalej: u.p.z.p.): inwestycja stanowi kontynuację funkcji istniejącego przeznaczenia terenów (zabudowa zagrodowa), posiada dostęp do drogi publicznej, projektowane uzbrojenie jest wystarczające do jej obsługi, teren nie wymaga zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze (zabudowa zagrodowa na gruntach niechronionych R IVB i N), lokalizacja inwestycji jest zgodna z przepisami odrębnymi, uzyskano pozytywne uzgodnienia i opinie organów współdziałających.

Zdaniem organu pierwszej instancji z przeprowadzonej analizy funkcji oraz cech zabudowy i zagospodarowania terenu części wsi W. wynika że nieprzekraczalną linię zabudowy należało wyznaczyć na podstawie § 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (dalej: rozporządzenie MI), tj. w oparciu o przepisy o drogach publicznych. Nie było podstaw do ustalenia linii zabudowy na zasadzie 4 § 1, 2 i 3 rozporządzenia MI, bowiem istniejąca w obszarze analizowanym gminna droga publiczna nie przebiega po linii prostej lecz stanowi krzywą; nie jest możliwe wyznaczenie obowiązującej linii zabudowy jako przedłużenie takiej linii na działkach sąsiednich ze względu na nieprostolinijny przebieg drogi gminnej oraz to, że sąsiednia działka nr [...] zabudowana jest budynkiem mieszkalnym najdalej położonym w stosunku do drogi gminnej (średnia odległość około 95 m), a zatem uwzględnienie wyznaczonej przez ten budynek linii zabudowy uniemożliwiłoby racjonalne wykorzystanie działki nr [...].

Decyzja organu pierwszej instancji zawiera: załącznik graficzny – mapa w skali 1:1000, część tekstową wyników analizy urbanistycznej, część graficzną wyników analizy w skali 1:1000.

3. Odwołanie wnieśli M. i P. J., którzy zarzucili naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 61 ust. 1 pkt 5 i art. 60 ust. 4 u.p.z.p., a także naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 7, 8 i 77 k.p.a. Argumentację skoncentrowali na wykazaniu, że: inwestycja narusza § 4 ust. 1 uchwały w sprawie SPK zezwalając na powstanie nowych obiektów w pasie objętym zakazem zabudowy (do 100 m od brzegu lub lustra wody zbiorników wodnych, gdy tymczasem na ich działce nr [...] znajduje się naturalne oczko wodne, na co wskazuje treść zaświadczenia Dyrektora SPK, tj. pisma z 11 grudnia 2023 r. załączonego do odwołania); nieprawidłowo ustalono tylko nieprzekraczalną a nie ustalono nakazanej linii zabudowy (w wyniku tego siedlisko inwestora może powstać w dowolnym miejscu na działce, co jest sprzeczne z ukształtowaniem zabudowy wsi W. jako zabudowy ulicowej); organ nie zweryfikował, czy faktycznie na działce nr [...] prowadzona jest jakakolwiek działalność rolnicza (z wiedzy skarżących wynika, że inwestor mieszka w Ełku i nie prowadzi działalności rolniczej); osoba sporządzająca projekt decyzji nie figuruje w spisie czynnych architektów izby samorządu zawodowego architektów, a zatem nie była uprawniona do sporządzenia projektu decyzji. Odwołujący wskazali, że inwestor wydzielił z pierwotnej działki nr [...] trzy mniejsze działki o nr [...], (wszystkie mniejsze niż 1 ha), co nie jest niezbędne przy prowadzeniu działalności rolniczej. Celem inwestora nie jest zatem zabudowa zagrodowa, o której warunki zabudowy wystąpił. Sformułowali wniosek o przeprowadzenie dowodów z dokumentów załączonych do odwołania, tj. pisma Dyrektora SPK z 11 grudnia 2023 r., wydruków zdjęć zbiornika wodnego na działce nr [...], kserokopii decyzji o warunkach zabudowy wydanej odwołującym się w 2020 r. na zabudowę zagrodową na działce nr [...].

III. 1. Po wpłynięciu odwołania SKO w Suwałkach przeprowadziło uzupełniające postępowanie wyjaśniające na zasadzie art. 136 k.p.a., w ramach którego wystąpiło do Dyrektora Zarządu Zlewni w Augustowie o informację o zbiorniku wodnym na działce nr [...] w W. W odpowiedzi na to zapytanie organ Wód Polskich wyjaśnił w piśmie z 14 lutego 2024 r., że ewidencja urządzeń wodnych nie wykazuje istnienia urządzeń melioracji wodnych na działce nr [...], zatem Dyrektor Zarządu Zlewni nie jest właściwy do ustalenia charakteru zbiornika wodnego znajdującego się na tej działce.

2. Zaskarżoną decyzją z 26 lutego 2024 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Suwałkach utrzymało w mocy decyzję pierwszoinstancyjną. Ustaliło stan faktyczny sprawy identycznie jak organ pierwszej instancji oraz sformułowało tożsamą ocenę prawną. Wskazało na regulacje art. 4 ust. 2, art. 6 ust. 2 pkt 1, art. 53 ust. 3 i art. 61 ust. 1 u.p.z.p. oraz treść rozporządzenia MI. Zdaniem Kolegium wnioskowana zabudowa zagrodowa wpisuje się w zabudowę istniejącą na terenach sąsiadujących w zakresie funkcji (w obszarze analizowanym występuje zabudowa zagrodowa z budynkiem mieszkalnym oraz budynkami gospodarczymi na działkach nr [...]). Odnośnie ustalenia nieprzekraczalnej linii zabudowy w odległości 15m od granicy gminnej drogi publicznej Kolegium wskazało, że ustalono ją na podstawie § 4 ust. 4 rozporządzenia MI zgodnie z wynikami analizy funkcji oraz cech zabudowy i zagospodarowania terenu. Nie było możliwe zastosowanie § 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia MI i wyznaczenie obowiązującej (w znaczeniu nakazanej) linii zabudowy, bowiem: brak jest na obszarze analizowanym jednej, stałej, obowiązującej linii zabudowy, czy też jakiejkolwiek zabudowy pierzejowej; analizowany teren charakteryzuje rozproszona zabudowa zagrodowa, zaś gminna droga publiczna przylegająca do terenu inwestycji nie przebiega po linii prostej; także ocena organu pierwszej instancji odnośnie tego, że wzorem dla linii zabudowy nie może być zabudowa na działce nr [...] jest prawidłowa. Kolegium podkreśliło, że inwestor ma prawo wyboru miejsca planowanej inwestycji na danym terenie, zaś linia zabudowy ustalona w sprawie określa nieprzekraczalną granicę terenu ewentualnych inwestycji. Odnośnie kwestii linii zabudowy to organ odwoławczy ocenił jako bezzasadny zarzut ustalenia nieprzekraczalnej linii zabudowy a nieustalenia obowiązującej linii zabudowy. Jak wskazało Kolegium odwołujący twierdzą, że ustalenie obowiązującej linii zabudowy (lub dwiema liniami nieprzekraczalnymi: frontową i tylną, egzekwującą zbliżenie zabudowy do drogi) jest uzasadnione uporządkowaną strukturą osadniczą wsi W. (dawna osada Staroobrzędowców, którą cechują dwa parametry, tj. zabudowa ulicowa oraz usytuowanie tej zabudowy blisko drogi), a nadto inwestycja znajduje się na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego, na którym ustanowiono plan ochrony wymagający ochrony wartości kulturowych, w tym określonych cech zabudowy (§ 21 ust. 5 pkt 10 lit. "a" rozporządzenia wykonawczego do uchwały w sprawie SPK). Jednak, jak wskazał organ, projekt decyzji organu pierwszej instancji został zaopiniowany przez Dyrektora SPK, który z uwagi na potrzebę ochrony krajobrazu oraz walorów wiejskiej zabudowy charakterystycznej dla wsi W., wynikającej z wielowiekowych uwarunkowań kulturowych tego obszaru, zawnioskował o zamieszczenie w decyzji konkretnego zapisu uwzględniającego tę ochronę. W części II, ust. 1 pkt 5 decyzji znalazł się żądany zapis. Skoro zatem Dyrektor SPK, do którego zadań należy ochrona przyrody, walorów krajobrazowych oraz wartości historycznych i kulturowych, stwierdził że ww. zapis jest wystarczający - brak jest podstaw do nieuzasadnionego ograniczenia prawa własności przez wpisywanie treści zawnioskowanych w odwołaniu.

Kolegium oceniło również jako bezzasadny zarzut naruszenia regulacji § 4 ust. 1 pkt 6 uchwały w sprawie SPK (wprowadzającej zakaz budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych naturalnych zbiorników wodnych lub zasięgu lustra wody w sztucznych zbiornikach wodnych). Ustaliło, że zbiornik wodny na działce nr [...] nie ma naturalnego charakteru. O takim jego charakterze nie świadczy pismo Dyrektora SPK będące odpowiedzią na pismo P. J. Natomiast o legalności decyzji ustalającej warunki zabudowy, która zezwala na niezachowanie 100-metrowej odległości świadczy pozytywne uzgodnienie RDOŚ a więc organu powołanego do czuwania nad obszarami objętymi przepisami o ochronie przyrody (który nie stwierdził naruszenia uchwały w sprawie ustanowienia SPK). Kolegium podkreśliło, że o sztucznym charakterze zbiornika świadczy treść decyzji o warunkach zabudowy wydanej odwołującym 8 października 2020 r. znak IZP.6730.36.2020 oraz treść załącznika nr 3 do tej decyzji. W dokumentach tych wprost określono zbiornik jako antropogeniczny a więc pochodzenia sztucznego, wytworzony przez człowieka (rolniczy zbiornik wodny). Przepisy uchwały w sprawie SPK nie zakazują budowy obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii zbiorników wodnych sztucznych.

Za nieuprawnione oceniło Kolegium żądanie badania statusu wnioskodawcy jako rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne. Wyjaśniło, że decyzja o ustaleniu warunków zabudowy nie rodzi praw do terenu oraz nie narusza prawa własności i uprawnień osób trzecich (art. 63 ust. 2 u.p.z.p.), zatem nie trzeba być rolnikiem, by uzyskać decyzję ustalającą warunki zabudowy dla nowej zabudowy zagrodowej. Odmienny pogląd godziłby w konstytucyjne zasady równości wobec prawa oraz równego traktowania przez władze publiczne (art. 32 ust. 1 Konstytucji RP), a także godziłby w konstytucyjny zakaz dyskryminacji (art. 32 ust. 2 Konstytucji RP). Wniosek o ustalenie warunków zabudowy dla inwestycji w postaci zabudowy zagrodowej nie musi więc dotyczyć gospodarstwa już istniejącego, może dotyczyć gospodarstwa, które dopiero w przyszłości miałoby powstać.

Zdaniem Kolegium nie doszło do naruszenia art. 60 ust. 4 w związku z art. 5 pkt 4 u.p.z.p., bowiem autorka projektu decyzji posiada dyplom ukończenia studiów wyższych w zakresie innym niż z dziedziny architektury, urbanistyki lub gospodarki przestrzennej i ukończyła studia podyplomowe w zakresie planowania przestrzennego, urbanistyki lub gospodarki przestrzennej.

IV. Skargę na decyzję organu odwoławczego wnieśli do sądu administracyjnego M. i P. J. Zarzucili naruszenie:

1) przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 61 ust. 1 u.p.z.p. przez jego błędną wykładnię i uznanie, że decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi (art. 61 ust. 1 pkt 5 u.p.z.p.), bowiem zbiornik na działce nr [...] jest pochodzenia sztucznego, zatem inwestycja nie będzie oddziaływać negatywnie na obszar Suwalskiego Parku Krajobrazowego, na którym obowiązują zakazy nowej zabudowy w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych naturalnych zbiorników wodnych, a także zasięgu lustra wody w sztucznych zbiornikach wodnych określone w § 4.1 uchwały w sprawie SPK;

- skarżący zaznaczyli, że uchwała w sprawie SPK jest obowiązującym prawem (ma umocowanie ustawowe w art. 17 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody), zaś SKO poczyniło ustalenia na podstawie: milczącego uzgodnienia RDOŚ, oświadczenia skarżących złożonego w 2020 r. (gdzie skarżący nie mieli pojęcia jaki charakter ma zbiornik usytuowany na ich nieruchomości i nie wiedzieli jak go nazwać), a także załącznika nr 3 do decyzji z 8 października 2020 r. znak IZP.6730.36.2020, gdzie zbiornik został oznaczony na mapie przez sporządzającego ją architekta jako rolniczy zbiornik wodny, w sytuacji gdy z zaświadczenia/pisma Dyrektora SPK wynika, że na działce o nr [...], obręb W., gm. [...], istnieje naturalne oczko wodne, co przemawia za zakazem budowania nowych obiektów budowalnych w pasie szerokości 100 m od linii brzegu tego zbiornika, zaś granice inwestycji wskazane w decyzji o warunkach zabudowy wydanej dla działki nr [...] naruszają tę odległość, co determinuje wniosek, że zaskarżona decyzja jest dotknięta wadą nieważności jako wydana z rażącym naruszeniem prawa (zarówno materialnego, o którym mowa powyżej, jak i 7, 8 i 77 k.p.a.);

2) przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 61 ust 1 u.p.z.p. przez jego błędną wykładnię i uznanie, że decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi (art. 61 ust. 1 pkt 5 u.p.z.p.), bowiem na terenie działki nr [...] można było wyznaczyć jedynie nieprzekraczalną linię zabudowy zamiast nakazanej linii zabudowy (innymi słowy: siedlisko może powstać w dowolnym miejscu), gdyż:

- brak jest na analizowanym obszarze stałej obowiązującej linii zabudowy, w sytuacji gdy zabudowa na nieruchomości skarżących powinna być punktem odniesienia do wyznaczenia nakazanej linii zabudowy; z rozporządzenia MI wynika, że obowiązującą linię nowej zabudowy na terenie objętym wnioskiem wyznacza się jako przedłużenie obowiązującej linii istniejącej zabudowy na działkach sąsiednich, bądź jeżeli linia istniejącej zabudowy na działkach sąsiednich przebiega tworząc uskok, wówczas obowiązującą linię nowej zabudowy ustala się jako kontynuację linii zabudowy tego budynku, który znajduje się w większej odległości od pasa drogowego, przy czym w niniejszej sprawie nie zaistniały żadne okoliczności, które wykluczałyby wyznaczenie nieprzekraczalnej linii zabudowy,; w załączniku nr 2 do decyzji o warunkach zabudowy "wyniki analizy funkcji oraz cech zabudowy i zagospodarowania terenu" nie wskazano żadnych racjonalnych argumentów dla ominięcia zasady zgodnie z którą obowiązującą linię nowej zabudowy wyznacza się jako przedłużenie obowiązującej linii istniejącej zabudowy; skarżący zaznaczyli, że na działce nr [...] zachowały się ślady siedliska potwierdzające ulicową linię zabudowy wsi W.,

- w decyzji zostały uwzględnione uwagi Dyrektora SPK dotyczące wyglądu budynku mieszkalnego, w sytuacji gdy wdrożenie tych uwag nie jest wystarczające do spełnienia wymagań uchwały w sprawie SPK i dokumentu wykonawczego, tj. rozporządzenia nr 25/03 Wojewody Podlaskiego z dnia 6 listopada 2003 r. (Dz. Urz. nr 117, poz. 2162, ważnego do 30 listopada 2023 r., wiążącego przy projekcie decyzji), bowiem zgodnie z treścią tego rozporządzenia "5. Ochrona wartości kulturowych, na obszarze całego Parku, polega na: [...] 10) dopuszczeniu w powyższych strefach działalności inwestycyjnej uwzględniającej istniejące już związki przestrzenne i planistyczne, przy stosowaniu następujących wymogów odnośnie realizowanych obiektów budowlanych: a) kształtowanie współczesnej zabudowy układów wsi w nawiązaniu do zabudowy tradycyjnej i przeciwdziałanie tendencjom rozpraszania zabudowy wsi; b) zachowanie w maksymalnym stopniu wyróżniających się elementów krajobrazotwórczych charakterystycznych dla tego regionu; c) wznoszenie obiektów budowlanych o wysokości maksymalnej do jednej kondygnacji nadziemnej z ewentualnym poddaszem użytkowym, wysokimi dachami dwuspadowymi, regionalnymi formami detalizacji, piwnicami wyniesionymi na nie więcej niż 6Q cm nad najwyższy punkt terenu, z oknami o regularnym podziale; d) dostosowanie gabarytów i kształtu brył obiektów do architektury regionalnej typowej dla Pojezierza Suwalskiego; e) wznoszenie obiektów z użyciem materiałów naturalnych, a wieś W. jako dawna osada Staroobrzędowców ma określoną i uporządkowaną strukturę osadniczą, którą cechują dwa parametry, tj. tzw. zabudowa ulicowa (budynki usytuowane kalenicami wzdłuż ulicy) oraz sytuowanie tej zabudowy blisko drogi, kształtowanie współczesnej zabudowy układów wsi w nawiązaniu do zabudowy tradycyjnej jako cecha pianistyczna – co powinno być zapisane w decyzji o warunkach zabudowy tymi dwoma ww. parametrami tj.:

(i) obowiązującą linią zabudowy (lub dwiema liniami nieprzekraczalnymi: frontową i tylną), egzekwującą zbliżenie zabudowy do drogi,

(ii) układem budynku do drogi (jako zabudowy ulicowej),

co nie znalazło odzwierciedlenia w wydanej decyzji, zatem jest ona sprzeczna z prawem;

3) przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 61 ust. 1 u.p.z.p. przez jego błędną wykładnię i uznanie, że został spełniony warunek z art. 61 ust. 1 pkt 1 u.p.z.p., gdyż nowa inwestycja polega na utworzeniu nowej zabudowy zagrodowej, w sytuacji gdy o zabudowie zagrodowej można mówić, gdy budynek mieszkalny jest funkcjonalnie związany z gospodarstwem rolnym, usytuowany jest na jednym podwórku wraz z budynkami gospodarczymi i inwentarskimi, natomiast zgodnie z definicją gospodarstwa rolnego (art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym), za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, zaś działka nr [...] ma powierzchnię 39,56 arów - SKO nie odniosło się do tego zarzutu, tym samym powieliło powstałe już wcześniej uchybienie; ponadto dom mieszkalny na działce zagrodowej można wybudować w związku z aktywnie prowadzoną działalnością rolniczą w ramach prowadzonego w tym miejscu gospodarstwa rolnego;

4) przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7, 8 i 77 k.p.a. przez nieprawidłowe przeprowadzenie postępowania dowodowego i niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności w sprawie, oparcie decyzji na dowolnych ustaleniach z pobieżnym sprawdzeniem stanu faktycznego, a mianowicie:

- ustalenie, że na działce nr [...] zlokalizowany jest nieznaczny zbiornik wodny antropogeniczny o powierzchni ok. 0,37 ha, dla którego nie ustala się strefy ochronnej, zatem teren planowanej inwestycji nie jest w 100 m strefie ochronnej w oparciu o twierdzenia skarżących, którzy nie znają się na profesjonalnej terminologii i oznaczeń architekta na mapie, w sytuacji gdy z zaświadczenia/pisma Dyrektora SPK wynika, że na działce nr [...] istnieje naturalne oczko wodne, co przemawia za zakazem budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegu,

- przyjęcie, że nieodniesienie się przez RDOŚ do projektu decyzji organu pierwszej instancji, tj. tzw. milcząca zgoda legitymizuje wydaną decyzję, pomimo ujawnienia się w sprawie nowych dowodów w postaci zaświadczenia/pisma Dyrektora SPK zawierającego oświadczenie potwierdzające istnienie naturalnego oczka wodnego na działce nr [...], co wskazuje na podjęcie decyzji o warunkach zabudowy wbrew literze prawa; zdaniem skarżących obywatele nie powinni ponosić negatywnych konsekwencji zaniechań organów administracji publicznej, takie działanie nie może być uznane za zgodne z zasadą prawdy obiektywnej, uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli a także zaufania do władzy publicznej;

- wyznaczenie nieprzekraczalnej linii zabudowy zamiast obowiązującej linii zabudowy, pomimo że nie istniały żadne przeszkody faktyczne do wyznaczenia obowiązującej linii zabudowy - zgodnie z prawem, a sama niezgodność z koncepcją zagospodarowania terenu inwestycji przedstawioną we wniosku inwestora nie jest powodem do postępowania sprzecznie z literą prawa;

5) przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. przez utrzymanie w mocy wadliwej decyzji organu pierwszej instancji.

Skarżący sformułowali wnioski dowodowe: o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z: (-) zaświadczenia/pisma z 11 grudnia 2023 r. Dyrektora SPK, (-) wydruku zdjęć zbiornika wodnego znajdującego się na działce nr [...], obręb W., gm. [...] – na okoliczność wykazania wydania decyzji o warunkach zabudowy niezgodnie z przepisami prawa.

V. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

VI. W piśmie procesowym z 24 kwietnia 2024 r. skarżący zgłosili dodatkowe wnioski dowodowe (k. 34). Wnieśli o dopuszczenie dowodu z dokumentów w postaci: wydruku map wsi W. w przybliżeniu i z odległości z 1915 r. oraz aktualnych z 2018 r., wydruku zdjęć zbiornika wodnego po 2010 r., pisma Dyrektora SPK z 11 grudnia 2023 r. – na okoliczność wykazania historycznego wyglądu linii zabudowy wsi W., istnienia naturalnego zbiornika wodnego na działce nr [...], przebiegu zabudowy, a więc wydania decyzji o warunkach zabudowy z naruszeniem prawa.

Podczas rozprawy przed sądem w dniu 6 czerwca 2024 r.:

- pełnomocnik skarżących wskazała, że istnieją pewne przesłanki uzasadniające odstąpienie od odległości 100 m wynikającej z uchwały w sprawie SPK w przypadku zabudowy skarżących na działce nr [...];

- na pytanie sądu skarżąca wyjaśniła, że nie jest w stanie jednoznacznie powiedzieć, czy zbiornik w roku 2018 miał takie same wymiary jak w chwili obecnej. Był to teren podmokły. W 2018 r. skarżący wystąpili do Dyrektora SPK z zapytaniem o możliwość oczyszczenia zbiornika i w momencie czyszczenia okazało się, że nie tylko na działce nr [...] ale również na działce nr [...] znajduje się podmokły teren. Jak wyjaśniła, może tak być, że Dyrektor SPK dokonując oględzin w 2018 r. na obydwu działkach, tzn. nr [...] nie stwierdził obecności zbiornika wodnego na działce nr [...]. Dalej wskazała, ze budynek na działce nr [...], mimo braku zapisów decyzji o warunkach zabudowy z 2020 r. o konieczności zachowania walorów architektonicznych regionalnych, wpisuje się w obraz tej architektury. Wskazała też, że skarżący nie byli stronami postępowania o warunki zabudowy dla działek nr [...] Prawdopodobnie decyzje te również zostały wydane na zabudowę zagrodową. Nie chcą, żeby na działkach wydzielonych z działki nr [...] powstały trzy małe domki w zabudowie zagrodowej, które zostaną sprzedane jako budynki mieszkalne jednorodzinne. Gdyby inwestor wybudował budynek mieszkalny w miejscu dawnego siedliska na dawnej działce nr [...], nie przeszkadzałoby to skarżącym. W 2020 r. na działce nr [...] znajdowała się stodoła, zawalony budynek mieszkalny i budynki gospodarcze.

Sąd dopuścił dowody wskazane w piśmie pełnomocnika skarżących z 24 kwietnia 2024 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

VII. Skarga podlega uwzględnieniu z uwagi na naruszenie przepisów procesowych, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. "c" ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r., poz. 1634 z późn. zm.), dalej: p.p.s.a. W ocenie sądu niewystarczająco została wyjaśniona kwestia dopuszczalności powstania spornej inwestycji w odległości do 100 m od istniejącego na działce skarżących nr [...] zbiornika wodnego. Co prawda organy, w szczególności Kolegium, podjęły próbę ustalenia charakteru tego zbiornika (wystąpiono m.in. do organu Wód Polskich w ramach postępowania wyjaśniającego uzupełniającego - art. 136 k.p.a.), ale nie usunęło to wszystkich wątpliwości. Materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy nie daje podstaw do jednoznacznej kwalifikacji zbiornika, co wymaga dodatkowego postępowania wyjaśniającego.

VIII. 1. Kwestia zaliczenia zbiornika wodnego na działce nr [...] do kategorii zbiorników naturalnych bądź sztucznych jest kluczowa w sprawie, bowiem przesądza powstanie inwestycji na działce nr [...]. Wynika to z położenia działki inwestycyjnej na obszarze Suwalskiego Parku Krajobrazowego ustanowionego uchwałą Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 22 czerwca 2015r. nr XII/92/15 w sprawie Suwalskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Podl. poz. 2120 z późn. zm.), dalej: uchwała w sprawie SPK. Na obszarze tym obowiązują zakazy sformułowane w § 4 ust. 1 pkt 1 – 12 uchwały, w tym w punkcie 6 wprowadzono zakaz budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od: a) linii brzegów rzek, jezior i innych naturalnych zbiorników wodnych, b) zasięgu lustra wody w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących przy normalnym poziomie piętrzenia określonym w pozwoleniu wodnoprawnym, o którym mowa w art. 389 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne; zakazy nie dotyczą obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej.

2. Skarżący konsekwentnie wskazywali na zbiornik wodny na działce nr [...], którego naturalnego charakteru dowodzili treścią pisma Dyrektora Suwalskiego Parku Krajobrazowego (dalej: Dyrektor SPK) z 11 grudnia 2023 r. znak 070-44/2023. Z kolei organ sztuczny charakter zbiornika wyprowadził z treści decyzji o ustaleniu warunków zabudowy wydanej skarżącym 8 października 2020 r. znak IZP.6730.236.2020, w której – na podstawie oświadczenia M. i P. J. z 16 lipca 2020 r. – wskazano, że jest to zbiornik antropogeniczny o powierzchni (zapis nieczytelny) i głębokości mniejszej niż 3 m" (k. 100 verte akt adm.). Organ także wskazał na pozytywne uzgodnienie RDOŚ (obejmujące możliwość lokalizacji zabudowy na działce nr [...]) jako organu powołanego do dbania o respektowanie regulacji obowiązujących na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego, w tym respektowanie zakazów wynikających z § 4 ust. 1 uchwały w sprawie SPK. Dodać należy, że skarżący do skargi i odwołania dołączyli zdjęcia historycznego wyglądu terenów, na których położona jest działka nr [...] (powstała z podzielonej działki nr [...]) oraz nr [...], wywodząc w ten sposób o naturalnym charakterze zbiornika wodnego na ostatnio wymienionej działce.

Zdaniem sądu, a wbrew wnioskom organów orzekających w sprawie, powyższe dokumenty nie rozstrzygają w sposób jednoznaczny charakteru zbiornika wodnego na działce nr [...]. Należy bowiem wskazać, że:

- po pierwsze – w aktach sprawy znajdują się sprzeczne wypowiedzi na temat charakteru zbiornika wodnego (oczka wodnego) na działce nr [...]: Dyrektor SPK w piśmie z 11 grudnia 2023 r. potwierdził, że istniał na tej działce naturalny zbiornik wodny, natomiast organy obydwu instancji przyjęły, że jest to zbiornik sztuczny (vide powoływane już oświadczenie inwestorów z 16 lipca 2020 r. w decyzji Wójta Gminy Jeleniewo z 8 października 2020 r.). Co prawda podzielić należy stanowisko Wójta, że nadanie ww. pismu Dyrektora SPK z 11 grudnia 2023 r. waloru zaświadczenia w rozumieniu art. 217 i następne k.p.a. budzi wątpliwości, ale na obecnym etapie wyjaśnienia sprawy treści tego pisma nie sposób zbagatelizować. Nie ma też, w ocenie sądu, większego znaczenia, że pismo stanowi odpowiedź na zapytanie skarżącego. Istotniejsze jest, że odpowiedź wskazująca na istnienie naturalnego oczka wodnego została udzielona na podstawie materiału dowodowego z 2018 r., tj. wyniku oględzin przeprowadzonych wówczas przez przedstawicieli SPK na zapytanie M. J. o możliwość oczyszczenia i pogłębienia oczka. Co prawda w odpowiedzi udzielonej wówczas M. J. w piśmie z 12 lipca 2018 r. przez Dyrektora SPK (a przynajmniej we fragmencie tej wypowiedzi zacytowanym w piśmie z 11 grudnia 2023 r.) nie znalazło się stwierdzenie o naturalnym charakterze zbiornika (terminu "naturalne oczko wodne" Dyrektor użył wprost tylko w piśmie z 11 grudnia 2023 r.), ale nie da się nie zauważyć, że w 2023r. organ ten bazując na wyniku oględzin potwierdził istnienie naturalnego zbiornika wodnego na działce nr [...] a brak takiego zbiornika na działce nr [...] (zdjęcia obrazujące sytuację obecną wskazują, że i na działce nr [...] znajduje się obecnie zbiornik wodny stanowiący jedną całość ze zbiornikiem na działce nr [...]);

- po drugie - sami skarżący są niekonsekwentni w wypowiedziach i postępowaniu, co nie sprzyja wyjaśnieniu sprawy a wywołuje konieczność podjęcia dodatkowych starań o ustalenie stanu faktycznego. Skoro skarżąca w 2018 r. występowała do Dyrektora SPK o opinię w sprawie oczyszczenia i pogłębienia oczka wodnego na działce nr [...], a wyniki ówczesnych oględzin Dyrektor SPK określił jako istnienie naturalnego oczka wodnego, co skarżący podtrzymują w skardze wniesionej w sprawie niniejszej – to należy wyjaśnić, na jakiej podstawie złożyli oświadczenie w 2020 r. o istnieniu na ich działce zbiornika pochodzenia antropogenicznego i na jakiej podstawie (czy tylko wyłącznie ich oświadczenia, czy też innego materiału dowodowego) w załączniku nr 3 do decyzji z 8 października 2020 r. znalazło się sformułowanie "rolniczy zbiornik wodny". Skarżący obecnie żądają wręcz stwierdzenia nieważności decyzji o ustaleniu warunków zabudowy z powodu naruszenia przepisów odrębnych, tj. art. 61 ust. 1 pkt 5 u.p.z.p. w związku z § 4 ust. 1 pkt 6 uchwały w sprawie SPK. W tym kontekście budzi wątpliwości wyjaśnienie na s. 2 skargi, iż składając oświadczenie w 2020 r. "nie mieli pojęcia jaki charakter ma zbiornik usytuowany na ich nieruchomości i nie wiedzieli jak go nazwać", skoro to z ich inicjatywy doszło do oczyszczenia zbiornika poddanego oględzinom w 2018 r. nazywanego przez Dyrektora SPK "naturalnym oczkiem wodnym". Sposób powołania się na oświadczenie skarżących w 2020 r. przez organ w decyzji wówczas wydanej wskazuje, że oświadczenie to było jednoznaczne co do antropogenicznego (rolniczego) jego charakteru (wskazano w oświadczeniu powierzchnię zbiornika i głębokość). Sąd w tym miejscu nie przesądza o braku wiarygodności skarżących. Nie może jednak ujść uwadze, w oparciu o materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy, analizowany w jego całokształcie, że wypowiedzi te sprawiają wrażenie co najmniej niekonsekwentnych mimo ich złożenia w stosunkowo niedługich odstępach czasowych. Budzą z tego powodu wątpliwości. Wymaga więc niewątpliwie dodatkowych wyjaśnień ustalenie charakteru zbiornika wodnego na działce nr [...].

Jednocześnie nie sposób pominąć i tego, że w aktach sprawy nie ma żadnych dowodów wskazujących jakie rozmiary, tj. głębokość czy nawet powierzchnię posiadał zbiornik, o którym jest mowa w piśmie Dyrektora SPK z 11 grudnia 2023 r.

W chwili obecnej nie może natomiast wywołać zamierzonego przez organ skutku w postaci przesądzenia sztucznego charakteru zbiornika powołanie się na pozytywne (milczące) uzgodnienie projektu decyzji przez RDOŚ. Wystąpienie do RDOŚ o uzgodnienie projektu decyzji nastąpiło w piśmie z 24 października 2023 r. (k. 52, 53 akt adm.). Wypowiedź Dyrektora SPK zawarta w piśmie z 11 grudnia 2023r. o istnieniu na działce nr [...] naturalnego zbiornika wodnego (co stwierdzono na podstawie oględzin w 2018 r.) została przedłożona dopiero przy odwołaniu. Zatem RDOŚ uzgadniał projekt decyzji bez wiedzy na temat treści ww. wypowiedzi Dyrektora SPK. Tymczasem stanowisko Dyrektora SPK co najmniej podaje w wątpliwość nieobowiązywanie strefy ochronnej uregulowanej w §4 ust. 1 pkt 6 uchwały w sprawie SPK, a więc podaje w wątpliwość ustalenia organów w sprawie niniejszej. Zdaniem sądu organ właściwy w sprawie ustalenia warunków zabudowy powinien organowi współdziałającemu (RDOŚ) informację o wypowiedzi Dyrektora SPK udostępnić i umożliwić sformułowanie stanowiska.

Jeśli zaś chodzi o wypowiedź Dyrektora Zarządu Zlewni w Augustowie zawartą w piśmie z 14 lutego 2024 r. (k. 122 akt adm.), to wykluczyła ona jedynie obecność na działce nr [...] ewidencjonowanego urządzenia melioracji wodnych. Natomiast wyraźnie odciął się ten organ od jednoznacznej kwalifikacji zbiornika wodnego na tej działce.

3. Sąd także zauważa, co umknęło uwadze organów, że wynikający z wypowiedzi skarżących z 2018 r. zamiar "oczyszczenia i pogłębienia oczka wodnego", którego ówczesny wygląd obrazuje zdjęcie na k. 40 (z www.google.maps z daty 9 października 2018 r.) zrealizowany został w kształcie zobrazowanym na zdjęciu na k. 17 i 18 akt sądowych i na k. 57 akt administracyjnych.

Skarżący obecnie twierdzą, że powierzchnia zbiornika wodnego na ich działce to około 0,37 ha. Według uproszczonej informacji z rejestru gruntów z 2 października 2023 r. na działce nr [...] zaewidencjonowano m.in. użytki gruntowe o symbolu W-ŁV – 0,0055 ha oraz o symbolu N – 0,2571 ha. Symbol W oznacza grunty rolne pod rowami (zgodnie z art. 16 pkt 47 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne rowy są sztucznymi korytami prowadzącymi wodę w sposób ciągły lub okresowy, o szerokości dna mniejszej niż 1,5 m przy ujściu). Symbol N oznacza nieużytki czyli grunty rolne nienadające się bez znacznych nakładów do działalności wytwórczej w rolnictwie, w szczególności bagna, ale też grunty pokryte wodami, które nie nadają się do produkcji rybnej (sadzawki, wodopoje, doły potorfowe) – vide lp. 8 i 9 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2024 r., poz. 219 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 16 pkt 20 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2023 r., poz. 1478 z późn. zm.), przez jednolite części wód powierzchniowych rozumie się oddzielny i znaczący element wód powierzchniowych, taki jak: a) jezioro lub inny naturalny zbiornik wodny, b) sztuczny zbiornik wodny, c) struga, strumień, potok, rzeka i kanał lub ich części, d) morskie wody wewnętrzne, wody przejściowe lub wody przybrzeżne. Tylko zatem gdy element wód powierzchniowych jest "oddzielny i znaczący", to wówczas może on zostać zaliczony do kategorii "jednolitych części wód powierzchniowych" i kwalifikowany jako zbiornik wodny. Identyczna regulacja obowiązywała i wcześniej, przed 1 stycznia 2018 r. - art. 9 ust. 1 pkt 4c ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2017 r., poz. 1121 z późn. zm., por. np. wyrok NSA z 23 lutego 2017 r. w sprawie II OSK 1500/15, orzeczenia.nsa.gov.pl).

Zauważyć dalej wypada, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody takich jak dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów; roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową; zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia; siedlisk przyrodniczych; siedlisk zagrożonych wyginięciem, rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, tworów przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalnych szczątków roślin i zwierząt, krajobrazu, zieleni w miastach i wsiach, zadrzewień. Ochrona przyrody obejmuje zatem wszystko to, co faktycznie znajduje się na gruncie.

4. Powyższe prowadzi do następujących, dalej idących wniosków:

- zachodzi potrzeba weryfikacji czy na działce nr [...] w ogóle istniał zbiornik wodny w znaczeniu art. 9 ust. 1 pkt 4c ustawy Prawo wodne z 2001 r., a obecnie art. 16 pkt 20 Prawa wodnego z 2017 r. Skarżąca na rozprawie przed sądem wskazała na teren podmokły a następnie na zbiornik wodny; Dyrektor SPK w 2018 r. stwierdził zbiornik wodny wyłącznie na działce nr [...] a nie nr [...]; Dyrektor ZZ nie posiada zaewidencjonowanych na tym terenie żadnych urządzeń melioracyjnych; oznaczenie w ewidencji gruntów użytków gruntowych na działce nr [...] mogło oznaczać zarówno zbiornik wodny jak i nieużytki w rodzaju sadzawki, wodopoju, dołów potorfowych, które nie spełniały roli "oddzielnego i znaczącego" elementu a w związku z tym nie stanowiły elementu wód powierzchniowych. Należy zatem odpowiedzieć na zasadnicze pytanie czy na działce nr [...] znajdował się element wód powierzchniowych na tyle znaczący, że należało uznać go za zbiornik wodny w rozumieniu ww. przepisów prawa wodnego;

- w dalszej kolejności należy ustalić, jaki miał on charakter, co zostało wykonane i jaki zbiornik ten ma charakter obecnie, a to z uwagi na regulację § 4 ust. 1 pkt 6 uchwały w sprawie SPK. Ustalenie, że nie można było mówić o istnieniu naturalnego zbiornika wodnego będzie miało znaczenie dla kwalifikacji zbiornika obecnie istniejącego. Ustalenie z kolei, że istniał zbiornik naturalny będzie wymagało wyjaśnień czy wobec wykonanych przez skarżących prac (ich zakresu itp.) nadal z takim naturalnym zbiornikiem mamy do czynienia oraz czy może on w chwili obecnej jako zbiornik naturalny determinować dopuszczalność zabudowy na działce nr [...]. Nie można pominąć, że organy uzgadniające niedopuszczalności w tym zakresie nie dostrzegły.

Zdaniem sądu poprzestanie na dotychczas zgromadzonym materiale dowodowym nie daje wystarczająco pewnych i przekonujących rezultatów w zakresie możliwości zastosowania § 4 ust. 1 pkt 6 uchwały w sprawie SPK, co uzasadnia przyjęcie o naruszeniu przez organy obowiązku wyjaśnienia sprawy w jej całokształcie, tj. naruszeniu art. 7, art. 77, art. 8 i art. 107 § 3 k.p.a. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

5. Sąd też zauważa i zwraca uwagę na regulację § 4 ust. 3 pkt 3 i 6 uchwały w sprawie SPK, która zwalnia z zakazów o których mowa w ust. 1 pkt 6: siedliska rolnicze – w zakresie uzupełniania istniejącej zabudowy o obiekty do prowadzenia gospodarstwa rolnego, pod warunkiem nieprzekraczania dotychczasowej linii zabudowy od brzegów wód, a także zwalnia tereny wokół sztucznych zbiorników wodnych, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 6 lit. "b" uchwały w sprawie SPK, o powierzchni nie większej niż 0,5 ha i o głębokości nie większej niż 3 m. Oświadczenie złożone przez skarżących 16 lipca 2020 r. na potrzeby decyzji o warunkach zabudowy z 8 października 2020 r., w którym wyraźnie powołano się na powierzchnię i głębokość zbiornika wskazuje, że skarżący składali to oświadczenie świadomie. Tym bardziej wyjaśnić należy zmianę tego stanowiska w chwili obecnej i dążenie do ustalenia istnienia zbiornika naturalnego. Ma to kluczowe znaczenie dla dopuszczalności zastosowania zakazu budowania w strefie ochronnej.

Sąd podkreśla, że wyważenie tak istotnych wartości jak ochrona przyrody z jednej strony oraz prawo do zabudowy i zagospodarowania terenu właściciela nieruchomości z drugiej strony wymaga wyczerpującego i dogłębnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności.

IX. Wyżej wskazany zakres koniecznych wyjaśnień zwalnia sąd od obowiązku wypowiadania się odnośnie legalności pozostałych ustaleń zaskarżonej decyzji. Przesądzenie bowiem naturalnego charakteru zbiornika wodnego wyklucza możliwość powstania inwestycji, jeśli faktycznie miałaby się znaleźć w odległości mniejszej niż 100 m od zbiornika (skarżący wskazują na odległość 55 m). Niemniej jednak materiał dowodowy i zarzuty skargi wymagają kilku dodatkowych uwag. Staną się one aktualne jeśli okaże się, że zbiornik ma charakter sztuczny i nie kwalifikuje się według § 4 ust 1 pkt 6 lit. "b" uchwały w sprawie SPK.

Sąd zwraca uwagę na konieczność prawidłowego wyznaczenia obszaru analizowanego, a w szczególności uzasadnienie sposobu tego wyznaczenia ze wskazaniem na konkretne wielkości determinujące jego wielkość. Organy prawidłowo powołały przepisy art. 61 ust. 5a u.p.z.p. (w wersji obowiązującej do 23 września 2023 r., tj. przed nowelizacją wprowadzoną ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. poz. 1688 z późn. zm. – vide regulacja intertemporalna art. 1 pkt 55 lit. "a" i "e" w związku z art. 59 ust. 1 nowelizacji), tj. wskazały że obszar analizowany należy wyznaczyć w odległości nie mniejszej niż trzykrotna szerokość frontu terenu, jednak nie mniejszej niż 50 metrów. Jednak z dostępnych w aktach administracyjnych map nie wynika jaki jest faktycznie front działki inwestycyjnej nr [...] oraz jaki jest precyzyjnie określony promień obszaru analizowanego, a także z jakiego powodu działka inwestycyjna nie znalazła się w centralnej części tego obszaru, który powiększono tylko w jedną stronę. Ustalenia w tym zakresie nie mogą być podejmowane "na oko" i wymagają wskazania oraz uzasadnienia odnośnie konkretnych wielkości, odległości i zasięgów przyjętych do wykonania analizy, o której mowa w art. 61 ust. 5a u.p.z.p.

Spór między stronami dotyczy również sposobu wyznaczenia linii zabudowy. Nie przesądzając w jaki sposób linia zabudowy powinna być wyznaczona w sprawie niniejszej (jest to przedwczesne z uwagi na powody uchylenia zaskarżonych decyzji) wskazać należy, że organ powinien rozważyć dopuszczenie dowodu z decyzji o ustaleniu warunków zabudowy wydanych dla pozostałych działek wydzielonych z działki nr [...]. Skoro bowiem zadaniem warunków zabudowy jest uwzględnienie faktycznego ładu przestrzennego na określonym obszarze i wpisanie nowej zabudowy w ten ład – to wymóg prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej oraz zalecenie ustawodawcy nieodstępowania od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym (art. 8 k.p.a.) – czyni uzasadnionym sięgnięcie do tych decyzji. Co prawda – jak wskazała skarżąca – ona i jej mąż nie byli stronami tamtych postępowań, ale nie jest to przeszkodą do poszerzenia materiału dowodowego o te decyzje (ewentualnie w wersji zanonimizowanej). Istotne jest rozważenie jakie linie zabudowy w nich ustalono, jakie parametry zabudowy i zagospodarowania terenu oraz poznanie uzasadnienia przyjętych ustaleń. Dotyczą one działek bezpośrednio graniczących z działką nr [...], wszystkie trzy (tj. działki nr [...]) powstały z podziału dawnej działki nr [...], tworzą zwarty obszar bezpośrednio przylegający do drogi publicznej, a ich wielkość oraz fronty wskazują na wysokie prawdopodobieństwo podobnego wyznaczenia obszaru analizowanego posiadającego zbliżoną charakterystykę zabudowy i zagospodarowania terenu.

X. Prowadząc ponownie postępowanie organy będą związane oceną prawną i wskazaniami niniejszego wyroku zgodnie z art. 153 p.p.s.a. W szczególności podejmą próbę uzupełnienia materiału dowodowego w kierunku ustalenia czy i jaki zbiornik wodny znajdował się oraz znajduje na działce nr [...]. W tym celu dopuszczą dowód z protokołu oględzin przeprowadzonych w 2018 r. przez pracowników Suwalskiego Parku Krajobrazowego. Rozważą ponowienie w niezbędnym zakresie uzgodnień, w szczególności z RDOŚ przedstawiając temu organowi dodatkowy materiał dowodowy. Podejmą próbę uzyskania dodatkowych materiałów archiwalnych odnośnie charakteru zbiornika (także historycznie), rozważą materiał dowodowy przedstawiony przez skarżących przy odwołaniu oraz skardze (mapy, zdjęcia). W zależności od wyników analizy ww. dokumentów zastanowią się nad tym jaki charakter miał (jeśli był to zbiornik) a jaki ma sporny zbiornik obecnie i czy jego charakter historyczny został zachowany, czy też powstał twór zupełnie nowy, czy też charakter dotychczasowego zbiornika uległ zmianie na skutek prac wykonanych przez skarżących, co może okazać się nie bez znaczenia dla kwalifikacji zbiornika. W tym celu zastanowią się organy nad przeprowadzeniem dowodu z oględzin, dopuszczeniem dowodu z zeznań świadków, a w przypadku gdy po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku pozostaną niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy – rozważą organy przeprowadzenie dowodów z przesłuchania stron postępowania (art. 86 k.p.a.). Bez powyższych ustaleń nie jest możliwe przesądzenie z jakim tworem mamy do czynienia na działce nr [...], w szczególności czy z naturalnym zbiornikiem wodnym wymienionym w regulacji § 4 ust. 1 pkt 6 uchwały w sprawie SPK. Uwzględnią organy regulacje ustaw Prawo wodne z 2001 r. i z 2017 r. wskazane w niniejszym uzasadnieniu.

Mając powyższe na uwadze sąd, na zasadzie art. 145 § 1 pkt 1 "c" w związku z art. 135 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 200 p.p.s.a. oraz § 14 ust. 1 pkt 1 lit. "c" rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2023 r., poz. 1964 z późn. zm.). Zasądzono od organu na rzecz skarżących kwotę 997 zł, na którą składa się uiszczony wpis od skargi w kwocie 500 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 480 zł oraz opłata skarbowa w kwocie 17 zł.