Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Boniecka – Płaczkowska (spr.) Sędziowie: WSA Joanna Skiba WSA Tomasz Szmydt Protokolant starszy sekretarz sądowy Katarzyna Krynicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 listopada 2015 r. sprawy ze skargi Powiatu W. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] stycznia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji oddala skargę

Zaskarżoną decyzją z [...] stycznia 2015 r., nr [...] Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi działając na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 w zw. z art. 145 § 1 pkt 5 kpa odmówił uchylenia decyzji Wojewody [...] z [...] sierpnia 2004 r., nr [...].

W uzasadnieniu Minister wskazał, że wnioskiem z [...] czerwca 2002 r. R. D., M. N., H. L. oraz R. L., wystąpili do Wojewody [...] o wydanie decyzji stwierdzającej, że zespół dworsko-parkowy położony w S., w gminie W., stanowiący przed przejęciem na rzecz Skarbu Państwa własność S. M., zapisany w księdze wieczystej [...] - prowadzonej przez Sąd Rejonowy w W. - nie podpadał pod działanie przepisów dekretu PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13).

Wojewoda [...] decyzją z [...] sierpnia 2004 r., nr [...], stwierdził, że zespół dworsko-parkowy położony w S., gm. W., stanowiący aktualnie działkę nr [...] o pow. [...] ha nie podpadał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej.

Na wniosek Zarządu Powiatu [...] Wojewoda [...] wznowił postępowanie na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 kpa. Zarząd Powiatu wskazał, że wyszły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne i nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, a nie znane organowi w momencie jej wydawania.

Wojewoda [...] decyzją z [...] stycznia 2006 r., nr [...], uchylił swoją decyzję z [...] sierpnia 2004 r. i odmówił stwierdzenia, że zespół dworsko-parkowy w S. nie podpadał po działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z [...] maja 2006 r., nr [...] utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 6 listopada 2006 r., sygn. akt IV SA/Wa 1457/06 uchylił decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 17 września 2008 r., sygn. akt I OSK 1301/07 oddalił skargę kasacyjną.

Ponownie rozpoznając sprawę Wojewoda [...] decyzją z [...] kwietnia 2009 r., nr [...] uchylił decyzję Wojewody [...] z [...] sierpnia 2004 r. oraz odmówił stwierdzenia, że zespół dworsko-parkowy położony w S. nie podpadał po działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z [...] maja 2013 r., nr [...] w punkcie pierwszym uchylił powyższą decyzję Wojewody [...], natomiast w punkcie drugim odmówił stwierdzenia, że decyzja Wojewody [...] z [...] sierpnia 2004 r. została wydana z naruszeniem prawa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 8 maja 2014 r., sygn. akt: I SA/Wa 1780/13 uchylił powyższą decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ale jedynie w zakresie punktu drugiego. W pozostałej części skargę oddalił.

Podsumowując Minister wskazał, że w obrocie prawnym pozostaje decyzja Wojewody [...] z [...] sierpnia 2004 r., nr [...] stwierdzająca, że zespół dworsko- parkowy położony w S., gm. W., stanowiący aktualnie działkę nr [...] o pow. [...] ha nie podpadał pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu. Ponadto w obrocie pozostaje decyzja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z [...] maja 2013 r. w zakresie punktu pierwszego, w którym uchylono decyzję Wojewody [...] z [...] kwietnia 2009 r.

Rozpatrując sprawę Minister zwrócił uwagę na przepis art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej ppsa), zgodnie z którym ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w tej sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia. Organ wyjaśnił, że w powyższej sprawie związany jest wskazanymi wyrokami sądów administracyjnych, które zapadły w przedmiotowej sprawie, tj. wyrokami WSA w Warszawie: z 6 listopada 2006 r. i 8 maja 2014 r. oraz wyrokiem NSA z 17 września 2008 r.

Minister wskazał, że WSA w Warszawie w wyroku z 8 maja 2014 r., sygn. akt: I SA/Wa 1780/13 podkreślił, że Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w decyzji z [...] maja 2013 r., odniósł się w sposób odpowiadający przepisom prawa do wytycznych zawartych w uzasadnieniu wyroków sądów administracyjnych dotyczących przedmiotowej sprawy, tj. wyroku WSA w Warszawie z 6 listopada 2006 r. oraz wyroku NSA z 17 września 2008 r.

Jak wynika z uzasadnienia wyroku WSA w Warszawie z 8 maja 2014 r. zgromadzony materiał dowodowy w sprawie wskazuje, iż nie zachodzą przesłanki do wznowienia postępowania w oparciu o art. 145 § 1 pkt 5 kpa, wobec czego prawidłowym było uchylenie przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzji Wojewody [...] z [...] kwietnia 2009 r. Jednocześnie Sąd zauważył, że zaskarżona decyzja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z [...] maja 2013 r. zawierała w punkcie drugim rozstrzygnięcie nieprzewidziane w przepisach prawa. Jak wskazał Sąd, organ II instancji zamiast orzec zgodnie z art. 151 § 1 pkt 1 kpa o odmowie uchylenia decyzji dotychczasowej, czyli decyzji Wojewody [...] z [...] sierpnia 2004 r., odmówił stwierdzenia, że powyższa decyzja została wydana z naruszeniem prawa. Jak dalej wyjaśnił Sąd, prawidłowym będzie ostateczne rozstrzygnięcie wniosku o wznowienie postępowania w postaci odmowy uchylenia decyzji Wojewody [...] z [...] sierpnia 2006 r., w oparciu o art. 151 § 1 pkt 1 kpa.

Minister stwierdził, że mając zaaprobowane przez WSA w Warszawie wyjaśnienie stanu faktycznoprawnego sprawy w decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z [...] maja 2013 r. oraz wskazane powyżej klarowne wytyczne WSA w Warszawie odnośnie dalszego trybu postępowania, należało orzec, jak w sentencji decyzji.

Na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z [...] stycznia 2015 r. skargę wniósł Powiat [...].

Skarżący wniósł o: uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i wydanie decyzji zgodnej z przepisami prawa oraz o zasądzenie kosztów postępowania sądowego.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

- naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:

a) art. 7 , 75 i art. 77 kpa, poprzez niedokonanie oceny zgodności zaskarżonej decyzji ze wszystkimi przepisami istotnymi w niniejszej sprawie oraz art. 107 § 3 kpa , poprzez brak pełnego i przekonywującego uzasadnienia w oparciu o zebrany materiał dowodowy,

b) art. 153 ppsa, poprzez błędne przyjęcie, iż wyrażona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z 6 listopada 2006 roku, sygn. akt IV SA/Wa 1457/06 oraz w wyroku z 8 maja 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 1780/13 ocena jest wiążąca dla organu orzekającego .

W uzasadnieniu skargi skarżący przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania: zapadłe w sprawie decyzje i wyroki sądów. Skarżący wyjaśnił, że rozpatrując ponownie sprawę Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wskazał, że jest związany oceną prawną wyrażoną w wyrokach: NSA i WSA. Skarżący zgadzając się co do zasady z takim uzasadnieniem podniósł jednak, iż wskazania nie mogą z góry narzucać sposobu rozstrzygnięcia konkretnych kwestii związanych z treścią przyszłego rozstrzygnięcia sprawy. W ocenie Powiatu jeżeli Minister miał ostatecznie rozstrzygnąć wniosek o wznowienie postępowania (str. 4 uzasadnienia skarżonej decyzji) winien on odnieść się do całej treści wniosku, rozpoznać go ponownie i ocenić przesłanki wznowienia postępowania. Minister ograniczył się jedynie do stwierdzenia, iż odmawia uchylenia decyzji Wojewody [...] z [...] sierpnia 2004 r., nie podając żadnego uzasadnienia odmowy uchylenia i nie przeprowadzając żadnego postępowania wyjaśniającego.

W ocenie skarżącego zaskarżona decyzja narusza przepisy prawa procesowego w zakresie wyżej podanym, ponadto uzasadnienie decyzji nie odpowiada wymogom art. 107 § 3 kpa. W szczególności organ II instancji nie ocenił wnikliwie postępowania prowadzonego przed Wojewodą [...], nie czyniąc zadość wymogom ustanowionym w art. 7 i 107 § 3 kpa.

Odpowiadając na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna. Zaskarżona decyzja została wydana po wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 8 maja 2014 r., w sprawie o sygn. akt I SA/Wa 1780/13. Wyrokiem tym Sąd uchylił decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z [...] maja 2013 r., nr [...], ale jedynie w zakresie pkt 2 rozstrzygnięcia tej decyzji, a pozostałej części skargę oddalił. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że nie było podstaw do wznowienia postępowania zakończonego decyzją Wojewody [...] z [...] sierpnia 2004 r. Sąd wyjaśnił, że uchylając wadliwą decyzję organ powinien rozstrzygnąć na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 kpa i odmówić uchylenia dotychczasowej decyzji. Sąd dokonał wykładni przepisu art. 151 kpa i wyjaśnił jakie rozstrzygnięcia na podstawie tego przepisu organ może wydać.

Podnieść należy, że zgodnie z art. 153 ppsa ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Zatem ilekroć dana sprawa będzie przedmiotem rozpoznania przez organ i przez sąd, tylekroć będą oni związani oceną prawną wyrażoną w tym orzeczeniu, jeżeli nie zostanie ono uchylone lub nie ulegną zmianie przepisy prawa (por. wyrok SN z 25 lutego 1998 r., III RN 130/97 OSNAPiUS nr 1 poz. 2 z glosą aprobującą B.Adamiak OSP 1999 nr 5, poz. 101). Nie budzi wątpliwości, że te wyjątkowe okoliczności w niniejszej sprawie nie zachodzą. Wyrok WSA w Warszawie z 8 maja 2014 r. nie został uchylony, jest on prawomocny, a przedmiotem postępowania w niniejszej sprawie jest decyzja podjęta na podstawie obowiązujących w dniu jej wydania przepisów prawa. Nie ma więc podstaw do odstąpienia od oceny prawnej i wskazań co do dalszego postępowania wyrażonych w wyroku z 8 maja 2014 r. W takiej sytuacji kontrola zaskarżonej decyzji sprowadza się do zbadania, czy nie narusza ona przepisu art. 153 ppsa.

Minister ponownie rozpoznając sprawę w zakresie w jakim Sąd uchylił decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z [...] maja 2013 r. tj. w zakresie pkt 2 tej decyzji miał bezwzględny obowiązek zastosować się do oceny i wskazań Sądu. Organ prawidłowo zastosował ten przepis i na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 kpa odmówił uchylenia decyzji Wojewody [...] z [...] sierpnia 2004 r.

Wbrew twierdzeniom skargi organ nie naruszył przepisu art. 153 ppsa. Wobec wydania wyroku, w którym Sąd dokonał oceny prawnej i wskazań co do dalszego postępowania Minister nie mógł wydać decyzji o innej treści.

Chybione są zarzuty skargi, że organ miał obowiązek rozstrzygnąć wniosek o wznowienie postępowania i odnieść się do przesłanek wznowienia. Otóż w tym zakresie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi orzekł w pkt 1 decyzji z [...] maja 2013 r. Odnośnie pkt 1 decyzji z [...] maja 2013 r. Sąd w wyroku z 8 maja 2014 r., w sprawie o sygn. akt I SA/Wa 1780/13 oddalił skargę. Wobec tego niedopuszczalnym byłoby ponowne badanie przesłanek wznowienia. W wyżej wskazanym wyroku Sąd wyraźnie wskazał, że nie zachodzą przesłanki do wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 kpa, wobec czego Sąd uznał za prawidłowe uchylenie przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzji Wojewody [...] z [...] kwietnia 2009 r. Z przyczyn wyżej podanych niezasadne są zarzuty skargi dotyczące naruszenia przepisów art. 7,75,77 i 107 § 3 kpa. Organ zastosował się do wydanych w sprawie wyroków Sądów, w tym do wyroku WSA w Warszawie z 8 maja 2014 r., wydał prawidłowe rozstrzygnięcie i właściwie je uzasadnił.

Należy z całą mocą podkreślić, że obowiązkiem organu nie było ponowne rozpoznanie sprawy w jej całokształcie i dokonywanie oceny przesłanek wznowienia postępowania, gdyż w zakresie braku podstaw do wznowienia wypowiadały się już: Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 6 listopada 2006 r., w sprawie o sygn. akt IV SA/Wa 1457/06, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 września 2008 r., w sprawie o sygn. akt I OSK 1301/07 oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 8 maja 2014 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Wa 1780/13.

Mając na uwadze wszystkie wyżej wskazane okoliczności Sąd z mocy art. 151 ppsa oddalił skargę w całości.