Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aneta Dąbrowska, Sędziowie Sędzia WSA Agnieszka Łąpieś-Rosińska (spr.), Sędzia WSA Wanda Zielińska-Baran, Protokolant Marek Lubasiński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 sierpnia 2009 r. sprawy ze skargi I. S. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2009 r. nr [...] w przedmiocie zameldowania 1. uchyla zaskarżoną decyzję i utrzymaną nią w mocy decyzję Prezydenta W. z dnia [...] listopada 2008 roku nr [...]; 2. wstrzymuje wykonanie zaskarżonej decyzji do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Zaskarżoną do Sądu decyzją z dnia [...] stycznia 2009r.Wojewoda [...] po rozpoznaniu odwołania I. S. od decyzji Prezydenta W. z dnia [...] listopada 2008r. nr [...] orzekającej o zameldowaniu A. S. na pobyt stały w budynku nr [...] przy ul. [...] w W. utrzymał w mocy decyzję wydaną przez organ pierwszej instancji.

Do wydania zaskarżonej decyzji doszło w następujących okolicznościach faktycznych: A. S. wystąpił do Prezydenta W. z wnioskiem o zameldowanie go na pobyt stały w budynku nr [...] przy ul. [...] w W. A. S. w trakcie postępowania wyjaśnił, że od 10 sierpnia 1985r. mieszka w budynku nr [...] przy ul [...] w W., gdzie posiada wszystkie swoje rzeczy, ma klucze do drzwi, jednak była żona – I. S., właścicielka przedmiotowego budynku nie wyraża zgody na jego zameldowanie. Przesłuchani w trakcie postępowania świadkowie: J. K., G. B., K. K., Z. W. i L. R. zgodnie stwierdzili, że w przedmiotowym budynku koncentruje się życie A. S. Z kolei I. S. oświadczyła, że jako jedyna właścicielka budynku nr [...] w W. nie wyraża zgody na zameldowanie A. S. Potwierdziła, że wymieniony mieszka w przedmiotowym budynku, ale nie partycypuje w kosztach jego utrzymania. Wyjaśniła, że złożyła w Sądzie Rejonowym w W. pozew o eksmisję.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego Prezydent W. decyzją z dnia [...] listopada 2008r. nr [...] orzekł o zameldowaniu A. S. na pobyt stały w budynku nr [...] przy ul. [...] w W. podnosząc, iż jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, w sprawie została spełniona przesłanka uzasadniająca zameldowanie określona w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006r. z póź. zm)., bowiem zainteresowany mieszka w przedmiotowym budynku. Ponadto organ wskazał na art. 47 ust. 1 w/w ustawy, który nakłada na organ gminy prowadzący ewidencję ludności obowiązek dokonania zameldowania na podstawie zgłoszenia, jak również na ust. 2 w/w artykułu zgodnie z którym jeżeli zgłoszone dane budzą wątpliwości, o dokonaniu zameldowania rozstrzyga właściwy organ gminy.

Od powyższej decyzji I. S. wniosła odwołanie podnosząc w nim, że naruszono przepis art. 9 ust. 2a ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Podkreśliła, że decyzja organu I instancji godzi w przysługujące jej prawo własności. Wniosła o stwierdzenie nieważności decyzji.

Decyzją z dnia [...] stycznia 2009r. Wojewoda [...] działając na podstawie art. 138 § 1 k.p.a. w związku z art. 47 ust. 2 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych po rozpatrzeniu odwołania od decyzji Prezydenta W. z dnia [...] listopada 2008r. nr [...] orzekającej o zameldowaniu A. S. na pobyt stały w budynku nr [...] przy ul. [...] w W. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Wojewoda [...] podkreślił, iż przeprowadzone postępowanie wyjaśniające wykazało, iż A. S. mieszka w budynku nr [...] przy ul. [...] w W. Wskazują na to zgodne wyjaśnienia stron oraz świadków: J. K., G. B., K. K., Z. W. i L. R. Jednocześnie zdaniem Wojewody brak zgody ze strony I. S. na zameldowanie A. S. w przedmiotowym budynku nie wpływa na decyzję organu administracyjnego orzekającego w sprawach meldunkowych. Organ administracyjny bada bowiem wyłącznie stan faktyczny, tj. kwestię rzeczywistego pobytu osoby w lokalu, w którym chce ona być zameldowana. W sytuacji zatem, gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że A. S. zamieszkuje w budynku nr [...] przy ul. [...] w W., decyzja orzekająca o zameldowaniu wymienionego na pobyt stały jest zgodna z obowiązującymi w tej mierze przepisami i jest zasadna.

Odnosząc się do żądania stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta W. z dnia [...] listopada 2008r. Wojewoda wyjaśnił że tryb odwoławczy ma w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego pierwszeństwo przed trybem nadzwyczajnym obejmującym między innymi stwierdzenie nieważności decyzji na podstawie art. 156 § 1 kpa.

Pismem z dnia 3 marca 2009 r. I. S. skierowała skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2009r. nr [...] wnosząc o jej uchylenie, w związku z rażącym naruszeniem prawa i naruszeniem własności. W uzasadnieniu skargi ponownie podniosła, iż nie wyraża zgody na zameldowanie byłego męża. Wyjaśniła, iż były mąż nigdy nie był zameldowany w budynku przy ul. [...], zawsze był zameldowany u swojej matki w W. przy ul. [...]. Zdaniem skarżącej decyzja ta w sposób rażący narusza jej prawo własności, chronione przez Konstytucję oraz art. 9 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych zgodnie z którym wymagane jest potwierdzenia wniosku o zameldowanie przez właściciela domu. Skarżąca takiego potwierdzenia nie przedstawiła, a wręcz domaga się eksmisji byłego męża z domu. Podniosła ponadto, iż przesłuchani w postępowaniu świadkowie nie mogą stwierdzić czy w przedmiotowym lokalu koncentruje się życie A. S., gdyż nie są bliskimi sąsiadami i nie mają takiej wiedzy w tej sprawie, a ponadto są stronniczy. Wyjaśniła, iż A. S. przebywa w jej domu po rozwodzie, aby zakłócić jej zamieszkiwanie i utrudnić jej życie. Decyzja ta doprowadziła do dalszych konfliktów powodujących niemożliwość korzystania przez właściciela ze swojej własności.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji wniosło o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, zważył, co następuje:

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone m. in. w art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 152, poz. 1269 z późn. zm.) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Stosownie zaś do treści art. 134 § 1 w/w ustawy sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Badając legalność zaskarżonej decyzji jak i utrzymanej nią w mocy decyzji Prezydenta W. z dnia [...] listopada 2008r. nr [...] orzekającej o zameldowaniu A. S. na pobyt stały w budynku nr [...] przy ul. [...] w W., Sąd doszedł do przekonania, iż wydane zostały z naruszeniem prawa, uzasadniającym konieczność ich uchylenia.

W ocenie Sądu w toku postępowania administracyjnego doszło do naruszenia przez organy administracyjne zasady czynnego udziału stron w postępowaniu administracyjnym sformułowanej w art. 10 k.p.a. a skonkretyzowanej m.in. w art. 79 k.p.a. Stosownie do treści przepisu art. 79 § 1 k.p.a. strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem. Strona ma prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodu, może zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom oraz składać wyjaśnienia (§ 2). Przepis art. 79 jest ujmowany w piśmiennictwie jako gwarancja czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym Zawiadamiając strony (uczestników postępowania na prawach strony) o terminie i miejscu przeprowadzenia dowodu organ administracji publicznej powinien mieć na uwadze, że strona powinna być o tym zawiadomiona przynajmniej na siedem dni przed tym terminem. Celem zawiadomienia, o którym mowa w art. 79 § 1 k.p.a., jest zapewnienie stronie możliwości wzięcia udziału w przeprowadzeniu dowodu, a obowiązek zawiadomienia strony przynajmniej na siedem dni przed terminem przeprowadzenia dowodu ma umożliwić stronie przygotowanie się do tych czynności. Organ administracji publicznej powinien pouczyć stronę obecną przy przeprowadzeniu dowodu, że uczestnicząc w przeprowadzeniu dowodu może zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom oraz składać wyjaśnienia. Strona, która bierze udział w przeprowadzaniu dowodu, może także składać nowe wnioski dowodowe na poparcie swoich twierdzeń. W orzecznictwie przyjmuje się, że naruszenie obowiązku zawiadomienia strony o terminie i miejscu przeprowadzenia dowodu oraz obowiązku zapewnienia stronie udziału w przeprowadzeniu dowodu stanowi naruszenie przepisów postępowania mającym wpływ na wynik sprawy (wyrok NSA z dnia 14 listopada 1995 r., SA/Wr 664/95, niepublikowany; wyrok NSA z dnia 13 lutego 1986 r., II SA 2015/85, ONSA 1986, nr 1,poz. 13).

Jak wynika z akt administracyjnych skarżąca I. S. nie została zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, których obiektywizm zresztą zakwestionowała w odwołaniu od decyzji Prezydenta W. z dnia [...] listopada 2008r. Skarżąca pozbawiona zatem została możliwości wzięcia udziału w przeprowadzeniu dowodu co jak podkreśla się w orzecznictwie stanowi naruszenie przepisów postępowania, mającym wpływ na wynik sprawy. Fakt, iż skarżąca pismem z dnia 14 października 2008r. została zawiadomiona o możliwości zapoznania się z aktami sprawy nie można uznać za wypełnienie przez organ dyspozycji art. 79 k.p.a., zgodnie bowiem z wyrokiem NSA z dnia 9 czerwca 1999 r. I SA/Gd 1252/97, możliwość zapoznania się przez skarżących z protokołem zeznań świadka nie czyni zadość zasadom czynnego bezpośredniego udziału w przeprowadzeniu takiego dowodu, w szczególności prowadzi do pozbawienia możliwości zadawania świadkowi pytań.

Mając na uwadze powyższe Sąd doszedł o przekonania, iż sprawa wymaga ponownego rozpoznania przy zapewnieniu stronom czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym. Dlatego też stosownie do treści art. 145 §1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. Sąd orzekł jak w sentencji.