Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, Sędziowie sędzia WSA Małgorzata Roleder (spr.), sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys, Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 15 stycznia 2015 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia S. w W. na bezczynność Sądu Dyscyplinarnego Izby Notarialnej w B. w przedmiocie informacji publicznej 1. zobowiązuje Sąd Dyscyplinarny Izby Notarialnej w B. do załatwienia w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej wniosku skarżącego Stowarzyszenia S. w W. z dnia [...] września 2014 roku, w terminie 14 dni od dnia zwrotu akt organowi; 2. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. zasądza od Sądu Dyscyplinarnego Izby Notarialnej w B. na rzecz skarżącego Stowarzyszenia S. w W. kwotę 357,00 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Wnioskiem z dnia [...] września 2014 r. T. L. – członek Zarządu Stowarzyszenia Studentów, Absolwentów i Przyjaciół K. UW "P." w W. (powoływane dalej: Stowarzyszeniem) zwrócił się do Sądu Dyscyplinarnego Izby Notarialnej w B. o udzielenie następującej informacji publicznej:

"1) W 2013 roku Minister Sprawiedliwości złożył trzy wnioski, które poskutkowały wszczęciem przez Sąd Dyscyplinarny Izby Notarialnej

w B. w roku 2013 postępowań dyscyplinarnych. Wnoszę o przesłanie kopii tych wniosków;

2) W 2013 roku Rada Izby Notarialnej w B. złożyła jeden wniosek, który poskutkował wszczęciem przez Sąd Dyscyplinarny Izby Notarialnej

w B. w roku 2013 postępowania dyscyplinarnego. Wnoszę o przesłanie kopii tych wniosków;

3) W roku 2013 było jedno postępowanie dyscyplinarne zakończone prawomocnym ukaraniem obwinionego przez Sąd Dyscyplinarny Izby Notarialnej

w B. Proszę o przesłanie kopii postanowienia końcowego w tej sprawie wraz z uzasadnieniem."

Stowarzyszenie wniosło o przesłanie tych informacji pocztą elektroniczną bądź pocztą tradycyjną.

W odpowiedzi na powyższy wniosek Przewodniczący Sądu Dyscyplinarnego Izby Notarialnej w B. pismem z [...] października 2014 r. zawiadomił, że traktuje wymaganą informację jako informację przetworzoną. Wskazał, że przygotowanie żądanych informacji wymaga znacznego nakładu pracy, w tym dokonania anonimizacji wszystkich znalezionych danych osobowych oraz innych danych, których ujawnienie naruszałoby tajemnicę zawodową, zeskanowania tych dokumentów, nierzadko liczących wiele stron. Wymaga to nakładu środków

i zaangażowania pracowników, które negatywnie wpływa na realizację ustawowych zadań nałożonych na Sąd Dyscyplinarny. W związku z powyższym Przewodniczący Sądu zwrócił się do wnioskodawcy o wykazanie, zgodnie z art. 3 ust.1 pkt 1 ustawy

o dostępie do informacji publicznej, szczególnie ważnego interesu publicznego uzasadniającego uzyskanie wnioskowanej informacji.

W dniu [...] października 2014 r. Stowarzyszenie Studentów, Absolwentów

i Przyjaciół K. UW "P." w W. wniosło do sądu administracyjnego skargę na bezczynność Sądu Dyscyplinarnego Izby Notarialnej w B. w zakresie udzielenia wnioskowanej informacji publicznej. Pełnomocnik Stowarzyszenia wskazał na naruszenie przez Sąd Dyscyplinarny art. 4 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 10 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r., poz. 782 ze zm.; zwanej dalej ustawą), przez nieudzielenie odpowiedzi na wniosek z dnia [...] września 2014 r. W uzasadnieniu autor skargi podniósł, że Sąd Dyscyplinarny Izby Notarialnej w B.- jako jednostka organizacyjna wykonująca zadania publiczne jest obowiązany do udostępnienia informacji publicznej. Stowarzyszenie nie zgodziło się ze stanowiskiem organu, że wnioskowana informacja ma charakter informacji przetworzonej stwierdzając, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z informacją prostą, tj. taką której treść nie ulega zmianie przed jej udostępnieniem. Powołując się na stanowisko sądów administracyjnych Stowarzyszenie podniosło, że nie można utożsamiać przetworzenia informacji z koniecznością anonimizacją dokumentów.

W konsekwencji poddany procesowi animizacji akt prawny pozostaje informacją publiczną, a nie przetworzoną informacją, a jako taki powinien być ujawniony bez spełnienia dodatkowych warunków wskazanych w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy. Końcowo autor skargi pokreślił, że przedmiotowy wniosek dotyczy zaledwie pięciu dokumentów, które liczą nie więcej niż kilkanaście stron stąd też twierdzenie, że ich przygotowanie wpłynie negatywnie na tok realizacji ustawowych zadań nałożonych na Sąd dyscyplinarny, jest nadużyciem.

W odpowiedzi na skargę Sąd Dyscyplinarny Izby Notarialnej w B. wniósł o jej oddalenie, podnosząc że realizacja żądania wnioskodawcy dotycząca udostępnienia kopii zarówno wniosków Rady w inicjujących postępowania dyscyplinarne, jak też kopii orzeczeń zakończonych prawomocnym ukaraniem obwinionego wraz z uzasadnieniem w odniesieniu do wnioskowanego okresu, wymaga znacznego nakładu pracy, w tym również w zakresie dokonywania animizacji tychże dokumentów. Podkreślono, że dane zawarte w tych dokumentach zawierają nie tylko dane osobowe notariuszy, ale też nierzadko dane osobowe osób trzecich. Dla realizacji przedmiotowego wniosku konieczne jest w pierwszej kolejności wstępne wyszukanie i skopiowanie żądanych dokumentów, następnie wnikliwa ich analiza wraz z uzasadnieniami, anonimizacja wszystkich danych osobowych, innych danych, których ujawnienie naruszyłoby tajemnicę zawodową, oraz tych, które nie podlegają udostępnieniu, gdyż nie stanowią informacji publicznej.

Pismem z dnia [...] grudnia 2014 r. pełnomocnik Sądu Dyscyplinarnego wniósł o odrzucenie skargi podnosząc, że przedmiotowa sprawa dotyczy bezczynności Sądu Dyscyplinarnego Izby Notarialnej, który nie posiada zdolności sądowej. Zauważono, że w realiach niniejszej sprawy stroną postępowania mogłaby być wyłącznie Izba Notarialna w B. reprezentowana przez jej organ,

tj. Radę Izby Notarialnej w B. Pełnomocnik organu, powołując się na art. 26 § 3 ustawy Prawo o notariacie, wyjaśnił jednocześnie, że sądy dyscyplinarne izb notarialnych nie posiadają odrębnej podmiotowości, nie są też organami izb.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012 r., poz. 270 ze zm. – dalej: "p.p.s.a."), kontrola działalności administracji publicznej sprawowana przez sądy administracyjne obejmuje m. in. rozpatrywanie skarg na bezczynność organów. W takich przypadkach, kontroli poddany jest brak aktu lub czynności

w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w danej formie w określonym przez prawo terminie. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie mają znaczenia powody, dla jakich akt nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, jak również, czy bezczynność organu spowodowana została zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu.

W tym miejscu wskazać należy, że w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, że skargi do sądu administracyjnego na bezczynność organu w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej nie musi poprzedzać ani wezwanie organu do usunięcia naruszenia prawa, ani zażalenie złożone w trybie art. 37 § 1 k.p.a. (tak: wyrok NSA z 24 maja 2006 r., I OSK 601/05, postanowienie NSA

z dnia 16 lipca 2013 r., I OSK 722/13, oba dostępne w bazie orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego, CBOSA).

Przedmiotem kontroli zgodności z prawem w niniejszym postępowaniu jest skarga na bezczynność Sądu Dyscyplinarnego Izby Notarialnej w B., która to bezczynność polega na braku udostępnienia skarżącemu Stowarzyszeniu informacji publicznej, w zakresie wskazanym we wniosku, złożonym w dniu

[...] września 2014 r.

W pierwszej jednak kolejności skład orzekający obowiązany był odnieść się do wniosku Sądu Dyscyplinarnego Izby Notarialnej w B. o odrzucenie skargi Stowarzyszenia, ze względu na to, że przedmiotowa sprawa dotyczy bezczynności podmiotu, który nie posiada zdolności sądowej.

Rozpoznając ten wniosek, Sąd uznał, że nie zasługuje on na uwzględnienie. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r. Nr 782 ze zm.; zwana dalej u.d.i.p.), obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności organy samorządu zawodowego. Treść art. 53 § 1 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz. U. z 2014 r., poz. 164 ze zm.), nie pozostawia wątpliwości, iż sądy dyscyplinarne izby notarialnej są organem samorządu zawodowego notariuszy zajmującym się prowadzeniem spraw dyscyplinarnych członków tej korporacji zawodowej. Według art. 53 § 1 w/w ustawy, do orzekania w sprawach dyscyplinarnych są powołane sądy dyscyplinarne: 1) w pierwszej instancji - sądy dyscyplinarne izb notarialnych; 2) w drugiej instancji - Wyższy Sąd Dyscyplinarny. Wyposażenie sądu w kompetencje władcze, ustalenie przez ustawodawcę sposobu powoływania i odwoływania członków tego sądu, pozwala stwierdzić, iż jest to organ samorządu notariuszy. Fakt, iż sąd dyscyplinarny nie został nazwany organem, nie przekreśla jeszcze tego iż wypełnia on cechy organu, a więc osoby lub grupy osób wyposażonych prawem w kompetencje władcze służące wykonywaniu zadań publicznych. Wobec tego, wskazany w skardze podmiot wbrew twierdzeniom strony jest jednostką organizacyjną posiadającą zdolność sądową, skoro wykonuje zadania publiczne w obszarze rozstrzygania o odpowiedzialności dyscyplinarnej notariuszy.

W tym miejscu za wyrokiem WSA w Rzeszowie z dnia 17 grudnia 2014 r. sygn. akt II SAB/Rz 99/14, którego stanowisko Sąd w składzie obecnym w pełni podziela i przytacza, wyjaśnić należy, że według art. 25 § 3 p.p.s.a. zdolność sądową mają także inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Na poparcie swojego stanowiska WSA w Rzeszowie powołał tezę wyroku NSA z dnia 26 lutego 2014 r. I OSK 2356/13, gdzie podkreślono, iż zobowiązanym do udzielenia informacji publicznych może być każdy podmiot wykonujący funkcje z zakresu administracji publicznej jak i dysponujący majątkiem publicznym, to w konsekwencji każdy podmiot, który wykonuje zadania publiczne, może być stroną postępowania sądowoadministracyjnego. Pozwala to z kolei na wyprowadzenie zdolności sądowej podmiotu, nawet gdy stanowi on na przykład część spółki powołanej przez taką spółkę w celu świadczenia na danym terenie usług, które z mocy prawa objęte są obowiązkiem udzielenia informacji publicznej.

Reasumując, skład orzekający w niniejszej sprawie stanął na stanowisku, że sąd dyscyplinarny izby notarialnej może być organem w rozumieniu art. 32 p.p.s.a,

a zatem organem administracji w znaczeniu funkcjonalnym, wynikającym z charakteru wykonywanych zadań publicznych, co tym samym uzasadnia przyznanie mu w omawianej kategorii spraw przymiotu strony w postępowaniu sądowoadministracyjnym (por. wyroki WSA w Warszawie z dnia 11 grudnia 2014 r., sygn. akt II SAB/Wa 594/14 i z dnia 8 stycznia 2014 r., sygn. akt II SAB/Wa 571/14).

Przystępując zatem do oceny zarzutów skargi, należy wskazać, że na mocy art. 13 ust. 1 u.d.i.p., udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.

W świetle ugruntowanego stanowiska Sądów Administracyjnych pozostawanie

w bezczynności przez podmiot obowiązany do udostępnienia informacji publicznej

w rozumieniu ustawy, oznacza niepodjęcie przez ten podmiot, w terminie wskazanym w ww. ustawie stosownych czynności. Do tych czynności należy albo udostępnienie informacji co odbywa się w drodze czynności materialno – technicznej, albo też wydanie decyzji o odmowie jej udzielenia lub decyzji o umorzeniu postępowania (zob. wyrok WSA w Krakowie z dnia 25 października 2012 r., sygn. akt II SAB/Kr 122/12). Na równi z niepodjęciem tego rodzaju czynności orzecznictwo traktuje przedstawienie informacji innej niż ta, której oczekuje wnioskodawca, informacji niepełnej lub też nieadekwatnej do treści wniosku, co może powodować uzasadnione wątpliwości adresata odpowiedzi co do tego, czy organ w ogóle udzielił odpowiedzi na jego wniosek (zob. wyrok WSA w Szczecinie z dnia 10 stycznia 2013 r., sygn. akt II SAB/Sz 51/12).

W niniejszej sprawie organ jakim jest Sąd Dyscyplinarny Izby Notarialnej uzasadniał nie udzielenie informacji publicznej wnioskodawcy tym, że w jego przekonaniu żądana informacja ma charakter przetworzony. Na tej podstawie wyprowadzono wniosek o konieczności wykazania przez stronę skarżącą istotnego interesu publicznego w jej udostępnieniu. W myśl art. 3 ust. 1 u.d.i.p., prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Tymczasem istotę informacji publicznej przetworzonej obrazuje orzecznictwo sądów administracyjnych. Wskazuje się

w szczególności, iż informacją przetworzoną jest informacja, która została przygotowana specjalnie dla wnioskodawcy według podanych przez niego kryteriów (wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 lipca 2014 r. o sygn. akt II SA/Wa 738/14, LEX nr 1493247). Informacje przetworzone, to takie informacje, które są z jednej strony istotne z punktu widzenia interesu państwa, zaś z drugiej strony ich przetworzenie

w sensie fizycznym musi się wiązać nie tyle z nakładem pracy i to nawet znacznym

w zakresie czasowym, lecz a właściwie przede wszystkim z formą owego przetworzenia (wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2014 r., o sygn. VIII SA/Wa 131/14, LEX nr 1468435). Podkreśla się też zgodnie, że konieczność z anonimozowania, a więc usunięcia danych osobowych z treści dokumentacji, nie przesądza jeszcze o możliwości zakwalifikowania informacji do przetworzonych. Stąd sporządzenie kserokopii decyzji administracyjnych, znajdujących się w zasobach (choćby archiwalnych) danego podmiotu, nie może być zakwalifikowane jako żądanie informacji przetworzonej. Ich sporządzenie nie prowadzi bowiem do powstania nowych informacji, składających się z cząstkowych informacji prostych (wyrok WSA w Lublinie z dnia 6 maja 2014 r., o sygn. akt II SA/Lu 113/14, LEX nr 1468040). Brak związku pomiędzy usuwaniem danych osobowych a czynnością przetworzenia przekonująco wykazał WSA w Warszawie w wyroku z dnia 9 kwietnia 2014 r. o sygn. VIII SA/Wa 26/14, LEX nr 1486660) stwierdzając: tylko jednoznaczne wykazanie np. ze względu na specyfikę gromadzenia i przechowywania dokumentów, ich obszerność, szczególne zasady prowadzenia biurowości mogłoby w szczególnych sytuacjach uzasadniać uznanie tego rodzaju informacji za informację przetworzoną. Także przeprowadzenie niezbędnych czynności anonimizacji poprzez ewentualne usunięcie danych chronionych prawem nie stanowi o wytworzeniu informacji przetworzonej, gdyż anonimizacja to wyłącznie czynność techniczna, w wyniku której nie powstaje żadna nowa informacja.

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy przyjąć należy, że żądane przez skarżące Stowarzyszenie informacje stanowią bezspornie informację o charakterze publicznym. Zawierają one dane publiczne wyrażone w treści dokumentów urzędowych w postaci wniosków o wszczęcie postępowań dyscyplinarnych oraz postanowień kończących postępowanie przed sądem dyscyplinarnym. Żądana informacja mieści się w zakresie art. 1 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p. Powyższy przepis zawiera otwartą definicję informacji publicznej i zalicza do niej dane publiczne, w tym treść dokumentów urzędowych. Sąd

w niniejszym składzie podziela stanowisko WSA w Opolu wypowiedziane w wyroku

z dnia 5 sierpnia 2014 r., o sygn. akt II SAB/Op 46/14. W wyroku tym, Sąd ten uwzględniając skargę na bezczynność Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych, trafnie podkreślił, iż domaganie się dostępu do informacji związanej z treścią określonych rozstrzygnięć wydanych przez Okręgowy Sąd Dyscyplinarny w ramach prowadzonych postępowań dyscyplinarnych, które stanowiły informację publiczną powoduje, że organ dysponujący informacją publiczną ma obowiązek jej udostępnienia, bądź odmowy udostępnienia, jeżeli jego zdaniem stoją temu na przeszkodzie przepisy prawa.

Sporne informacje nie są natomiast informacjami o charakterze przetworzonym, dla uzyskania których strona winna wykazać istnienie istotnego interesu publicznego. W ocenie Sądu wykonanie kserokopii czterech wniosków

o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego oraz jednej kserokopii orzeczenia kończących postępowanie, a następnie dokonanie anonimizacji tych dokumentów, nie powoduje powstania nowej informacji, składającej się ze zbioru informacji prostych. Jak zauważono wyżej, podkreślana przez sąd dyscyplinarny czynność anonimizacji nie jest okolicznością mogącą skutkować zaliczeniem informacji do przetworzonej, bowiem o tym decydować mogą zupełnie inne kryteria a w tym przede wszystkim to, czy na skutek wniosku powstaje nowa informacja, stanowiąca zbiór komunikatów, powstała według kryteriów określonych w treści wniosku o dostęp. Nie tylko jakość informacji, ale także ilość żądanych dokumentów i związany z tym nakład pracy nie przekonuje o zasadności tezy organu, a tym samym

o dopuszczalności żądania wykazywania przez skarżące Stowarzyszenie szczególnie istotnego interesu prawnego na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. Informacje żądane przez Stowarzyszenie są więc zbiorem informacji prostych, zaś konieczność zanonimizowania, czyli usunięcia danych podlegających ochronie prawnej, tej tezie nie zaprzecza. Nakładu pracy związanego z usuwaniem danych nie należy mylić z przetwarzaniem informacji publicznej.

Skoro zatem żądana we wniosku z dnia [...] września 2014 r. informacja jest informacją publiczną w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, a Sąd Dyscyplinarny Izby Notarialnej w B. jest organem obowiązanym do udostępnienia tej informacji, to nie udzielając jej, a także nie wydając w tym przedmiocie decyzji odmownej, organ ten dopuścił się bezczynności.

Stwierdzenie stanu bezczynności zobowiązuje sąd administracyjny do zastosowania art. 149 § 1 p.p.s.a. Stosownie do tej regulacji, sąd uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy

w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a p.p.s.a., zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

W konsekwencji powyższego skarżony organ na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a. został zobowiązany do załatwienia wniosku w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu prawomocnego wyroku. Jak wyjaśnił zaś tutejszy Sąd w tezie wyroku z dnia 8 października 2013r. sygn. II SAB/Bk 65/13 ocena charakteru naruszenia prawa powinna być dokonywana w powiązaniu z okolicznościami danej sprawy, rozpatrywanej indywidualnie, wyznaczonej przez wiele elementów zmiennych. Każda bezczynność jest bowiem naruszeniem prawa. Nie można jednak przyjąć, że w każdej bezczynności mamy do czynienia z rażącym naruszeniem prawa. W okolicznościach niniejszej sprawy zważywszy, że organ reprezentował stanowisko o przetworzonym charakterze żądanej informacji publicznej, stwierdzić należy, że nie zaistniały podstawy do przypisania bezczynności organu rażącego charakteru. Z tych też powodów nie orzeczono o nałożeniu na Sąd Dyscyplinarny grzywny, o której mowa w art. 149 § 2 p.p.s.a.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 200 w zw. z art. 205 § 2 w zw. z art. 210 § 1 p.p.s.a., a także § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r., w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 ze zm.). Zasądzone koszty postępowania sądowego obejmują wpis od skargi w kwocie 100 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika skarżącego w kwocie 240 zł, a także koszt opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.