Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Wanda Wiatkowska-Ilków ( spr. ) Sędziowie: Sędzia NSA Tadeusz Kuczyński Sędzia WSA Lidia Serwiniowska Protokolant:: Dorota Hurman po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 19 maja 2010 r. sprawy ze skargi Wojewody Dolnośląskiego na uchwałę Rady Powiatu Wałbrzyskiego z dnia 10 lipca 2009 r. nr XXXII/45/09 w przedmiocie zmiany uchwały nr XLV/23/2002 Rady Miejskiej Wałbrzycha w sprawie przekształcenia publicznej szkoły ponadpodstawowej Zespół Szkół Technicznych w publiczną szkołę ponadgimnazjalną I. stwierdza nieważność uchwały Rady Powiatu Wałbrzyskiego Nr XXXII/45/09 z dnia 10 lipca 2009 r.; II. orzeka, że opisana w pkt I uchwała nie podlega wykonaniu; III. zasądza od Powiatu Wałbrzyskiego na rzecz Wojewody Dolnośląskiego kwotę 240 (słownie: dwieście czterdzieści ) złotych tytułem kosztów zastępstwa prawnego.

Rada Powiatu Wałbrzyskiego w dniu 10 lipca 2009 r., na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 i art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592 ze zm.) oraz art. 5 ust. 5a i art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.), podjęła uchwałę nr XXXII/45/09 w sprawie zmiany uchwały nr XLV/23/2002 Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 30 stycznia 2002 r. w sprawie przekształcenia publicznej szkoły ponadpodstawowej Zespół Szkół Technicznych im. Maksymiliana Tytusa Hubera w publiczną szkołę ponadgimnazjalną.

Na powyższą uchwałę skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu wniósł Wojewoda Dolnośląski.

Zaskarżonej uchwale zarzucił istotne naruszenie art. 62 ust. 5 zdanie 1 w związku z ust. 3 i art. 58 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.) oraz art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jednocześnie wniósł o stwierdzenie jej nieważności.

Uzasadniając swe stanowisko Wojewoda Dolnośląski podał, że w skład dawnego Zespołu Szkół Nr 5 w Wałbrzychu wchodziły: 1) II Liceum Profilowane (likwidacja z dniem 31 sierpnia 2010 r.), 2) Technikum Nr 2, 3) Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 2, 4 ) Technikum Uzupełniające, 5) Technikum Uzupełniające dla Dorosłych, 6) Szkoła Policealna dla Dorosłych Nr 3. W konsekwencji w skład Zespołu wchodziły szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży i dorosłych.

Kwestionowana przez organ nadzoru uchwała jest również konsekwencją

wcześniejszych uchwał Rady Powiatu Wałbrzyskiego, którymi zlikwidowano zakład

budżetowy Centrum Kształcenia Praktycznego w Wałbrzychu ul. Ogrodowa 2 w celu przekształcenia go w jednostkę budżetową, którą następnie włączono w strukturę Zespołu Szkół nr 5 w Wałbrzychu przy ul. Ogrodowej 2a. Do Zespołu Szkół nr 5 w Wałbrzychu włączono również istniejącą placówkę - Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wałbrzychu.

Mocą § 1 zaskarżonej uchwały Rada Powiatu Wałbrzyskiego postanowiła, że w uchwale nr XLV/23/2002 Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 30 stycznia 2002 r. wprowadza się następujące zmiany: 1) użytą w § 1 uchwały nazwę zespołu szkół: "Zespół Szkół Nr 5 im. Maksymiliana Tytusa Hubera ul. Ogrodowa 2 w Wałbrzychu" zastępuje się nazwą: "Wałbrzyskie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego im. Maksymiliana Tytusa Hubera ul. Ogrodowa 2a w Wałbrzychu", 2) użytą w § 2 załącznika Nr 1 do uchwały nazwę zespołu szkół: "Zespół Szkół Nr 5 im. Maksymiliana Tytusa Hubera z siedzibą w Wałbrzychu ul. Ogrodowa 2a" zastępuje się nazwą: "Wałbrzyskie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego im. Maksymiliana Tytusa Hubera z siedzibą w Wałbrzychu ul. Ogrodowa 2a."

Mocą § 2 zaskarżonej uchwały Rada Powiatu Wałbrzyskiego postanowiła: "W załączniku Nr 1 do ww. uchwały dodaje się § 2a w brzmieniu: "W skład Wałbrzyskiego Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego im. Maksymiliana Tytusa Hubera ul. Ogrodowa 2a w Wałbrzychu wchodzą: 1. Szkoły funkcjonujące dotychczas w zespole szkół o nazwie Zespół Szkół nr 5 im. Maksymiliana Tytusa Hubera w Wałbrzychu, 2. Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wałbrzychu, 3. Centrum Kształcenia Praktycznego w Wałbrzychu."

Jak wskazał dalej Wojewoda Dolnośląski, w piśmie nr NK.II.0915-3/74/09 z dnia 12 października 2009 r., zwrócił uwagę na zasadność podjęcia działań mających na celu dostosowanie funkcjonującej nazwy "Wałbrzyskie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego im. Maksymiliana Tytusa Hubera ul. Ogrodowa 2a w Wałbrzychu" do obowiązujących zasad nadawania nazwy zespołom szkół i placówek.

W odpowiedzi Wicestarosta w piśmie nr WS.0047-22/09 z dnia 24 listopada 2009 r. oświadczył, iż brak jest przesłanek do podjęcia działań zmierzających do zmiany istniejącego stanu rzeczy. W ocenie Wicestarosty "w obowiązującym stanie prawnym nie istnieje przepis mówiący o tym, że nazwa Centrum Kształcenia Ustawicznego czy też Centrum Kształcenia Praktycznego są nazwami zastrzeżonymi wyłącznie dla jednostek oświatowych stanowiących centra kształcenia ustawicznego lub praktycznego."

W ocenie organu nadzoru włączenie dwóch wałbrzyskich placówek, tj. Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wałbrzychu oraz Centrum Kształcenia Praktycznego w Wałbrzychu do Zespołu Szkół Nr 5 w Wałbrzychu zostało dokonane z naruszeniem trybu tworzenia zespołu szkół i placówek. W konsekwencji, również nazwa nadana powstałemu zespołowi szkół i placówek - Wałbrzyskie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego im. Maksymiliana Tytusa Hubera ul. Ogrodowa 2a w Wałbrzychu - jest niezgodna z zasadami nadawania nazwy zespołom.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż niniejszą uchwałą Rada Powiatu Wałbrzyskiego zmieniła uchwałę Rady Miejskiej Wałbrzycha, a więc organ powiatu zmienił akt wydany przez organ gminy. Takie działanie Rady Powiatu Wałbrzyskiego wynika prawdopodobnie z faktu, że Miasto Wałbrzych miało do końca 2002 r. status miasta na prawach powiatu i jako takie było jednostką samorządu terytorialnego, która utworzyła i prowadziła Zespół Szkół Nr 5 w Wałbrzychu (wykonywała zadania należące do powiatu, tj. tworzyło i prowadziło szkoły ponadgimnazjalne). Po utracie statusu miasta na prawach powiatu, Miasto Wałbrzych utraciło również kompetencje do prowadzenia szkół ponadgimnazjalnych. W konsekwencji Powiat Wałbrzyski przejął do prowadzenia niniejsze szkoły ponadgimnazjalne.

Organ nadzoru nie kwestionuje samej możliwości dokonywania przez Radę Powiatu Wałbrzyskiego przekształceń czy likwidacji istniejących szkół ponadgimnazjalnych utworzonych przez Miasto Wałbrzych jako jednostek powiatowych. Niemniej jednak, nie oznacza to kompetencji Rady Powiatu Wałbrzyskiego do wprowadzania zmian w uchwałach Rady Miejskiej Wałbrzycha.

Odnosząc się do głównego zarzutu niniejszej skargi, wskazać należy, że włączenie placówek do zespołu szkół, a w konsekwencji utworzenia zespołu szkół i placówek, było możliwe na podstawie art. 62 ust. 5 ustawy o systemie oświaty, w myśl którego organ prowadzący zespół szkół lub placówek albo szkół i placówek może wyłączyć z zespołu niektóre szkoły lub placówki, włączyć do zespołu inne szkoły lub placówki, a także może rozwiązać zespół. Dodatkowo w myśl art. 62 ust. 3 ustawy o systemie oświaty utworzenie zespołu następuje w trybie art. 58. Natomiast zgodnie z art. 58 ust. 1 szkołę lub placówkę publiczną zakłada się na podstawie aktu założycielskiego, który określa jej typ, nazwę i siedzibę.

Rada Powiatu Wałbrzyskiego podejmując przedmiotową uchwałą w istotny sposób naruszyła tryb tworzenia zespołu szkół i placówek. Rada Powiatu Wałbrzyskiego włączyła bowiem dwie placówki do zespołu szkół ponadgimazjalnych, de facto bez nadania aktu założycielskiego powstałemu Zespołowi. Za akt założycielski nie może bowiem zostać uznana kwestionowana uchwała, gdyż zgodnie z twierdzeniem Rady Powiatu Wałbrzyskiego, uchwała ta miała na celu dostosowanie nazwy powstałego podmiotu do aktualnego stanu faktycznego (uporządkowanie danych adresowych i nazwy powstałej jednostki). Co więcej, z literalnego brzmienia uchwały wynika raczej, że Rada Powiatu

Wałbrzyskiego utworzyła Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego, a nie zespół szkół i placówek. Ustawa o systemie oświaty w art. 68a i art. 70 określa charakter i zakres działania placówki kształcenia praktycznego i ustawicznego. W tej sytuacji utworzona jednostka nie może zajmować się kształceniem w zakresie edukacji ponadgimazjalnej.

W niniejszej sprawie bardzo istotne znaczenie ma cel, jakim kierował się ustawodawca, który przyznał organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego możliwość połączenia szkół lub szkół i placówek w zespół. Łączenie szkół (placówek) w zespół ma głównie uzasadnienie ekonomiczne. Chodzi przede wszystkim o obniżenie kosztów ogólnego zarządu (administrowania) poszczególnymi szkołami (placówkami) wchodzącymi w skład zespołu, które działają wówczas pod kierownictwem jednego dyrektora i ze wspólną administracją i obsługą. Ponadto, w grę wchodzić mogą także racje merytoryczne, takie jak łatwiejsze zapewnienie możliwości korzystania z bazy dydaktycznej, zapewnienie kadry pedagogicznej, którą łatwiej jest przenosić między jednostkami lub polecać uzupełnianie wymiaru zajęć w jednej szkole (placówce) zajęciami w innej.

Niemniej jednak skorzystanie z kompetencji połączenia szkół i placówek w zespół, musi odbyć się zgodnie z literą prawa, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Oznacza to również, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nadając akt założycielski, musi uwzględniać także przepisy regulujące zasady nadawania nazwy powstałej jednostce. Ustawodawca w art. 2 ustawy o systemie oświaty zdefiniował pojęcie placówki, dokonując rozróżnienia na poszczególne typy placówek. Tam wskazane właśnie placówki można łączyć w zespół.

W tym miejscu należy podkreślić, że nawet jeżeli intencją Rady Powiatu Wałbrzyskiego było jedynie dostosowanie nazwy powstałej jednostki do stanu faktycznego, to należało w pierwszej kolejności uwzględnić fakt, iż jest to zespół szkół i placówek. Bowiem fakt, że do zespołu szkół podnadgimnazalnych włączono dwie placówki, nie zmienił istoty powstałej jednostki i jej nazwa powinna uwzględniać ten fakt.

Innymi słowy, nazwa powstałej jednostki organizacyjnej, jako obligatoryjny element aktu założycielskiego jednostki, musi zawierać wyraz: "zespół". Rada powiatu nie ma dowolności w nadawaniu nazwy podmiotom powstałym z połączenia szkół, czy też szkół i placówek w zespół. Dla przykładu należy wskazać

§ 1 ust. 2 załącznika Nr 5a do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. nr 61, poz. 624 ze zm.) w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych, w myśl którego nazwa technikum wchodzącego w skład zespołu szkół składa się z nazwy zespołu i nazwy tego technikum.

W tym konkretnym przypadku funkcjonująca nazwa, po pierwsze, w ogóle nie wskazuje, iż jest to zespół szkół i placówek, po wtóre pomija zupełnie fakt, że w skład zespołu wchodzą szkoły.

W żadnym wypadku nie można zgodzić się ze stanowiskiem powiatu, że skoro w obowiązującym stanie prawnym nie istnieje przepis mówiący o tym, że nazwa Centrum Kształcenia Ustawicznego czy też Centrum Kształcenia Praktycznego są nazwami zastrzeżonymi wyłącznie dla jednostek oświatowych stanowiących centra kształcenia ustawicznego lub praktycznego, to istnieje duża swoboda przy nadawaniu nazwy zespołom. Takie stanowisko zupełnie pomija obowiązujące zasady nadawania nazw zespołom. Powyższe stanowisko powiatu może prowadzić do wniosku, że co "nie jest wyraźnie zakazane jest dozwolone", jednak w niniejszej sprawie w tym zakresie obowiązuje ścisłe przestrzeganie innej zasady, a mianowicie "dozwolone jest to, co prawo wyraźnie przewiduje".

W myśl art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej działają w granicach i na podstawie prawa. Oznacza to, iż każde działanie organu władzy, w tym także Rady Powiatu Wałbrzyskiego, musi mieć oparcie w obowiązującym prawie. Naczelną zasadą prawa administracyjnego jest zakaz domniemania kompetencji. Ponadto należy podkreślić, iż normy kompetencyjne powinny być interpretowane w sposób ścisły, literalny.

W odpowiedzi na skargę Rada Powiatu Wałbrzyskiego wniosła o jej oddalenie.

W motywach odpowiedzi podniesiono, że należy mieć na uwadze, że zaskarżoną uchwałą Rada Powiatu Wałbrzyskiego nie utworzyła nowego zespołu szkół i palcówek. Zgodnie z art. 62 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty organ prowadzący zespół szkół lub placówek albo szkół i placówek może wyłączyć z zespołu niektóre szkoły lub placówki, włączyć do zespołu inne szkoły lub placówki, a także może rozwiązać zespół. Wbrew twierdzeniom organu nadzoru, Rada Powiatu Wałbrzyskiego włączyła do istniejącego już Zespołu Szkół Nr 5 im. Maksymiliana Tytusa Hubera ul. Ogrodowa 2a w Wałbrzychu istniejące Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wałbrzychu oraz przekształcone z zakładu budżetowego w jednostkę budżetową Centrum Kształcenia Praktycznego w Wałbrzychu. W tej sytuacji nieuprawnionym jest twierdzenie organu nadzoru, że Rada Powiatu Wałbrzyskiego naruszyła tryb tworzenia zespołu (Rada Powiatu Wałbrzyskiego zespołu nie tworzyła), oraz że nie nadała powstałemu zespołowi aktu założycielskiego (akt założycielski Zespól już przecież posiadał, a nadaje się go jedynie w przypadku tworzenia zespołu). Z literalnego brzemienia uchwały, jak stara się wywieść organ nadzoru, wcale nadto nie wynika, że Rada Powiatu utworzyła Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego.

Włączenie do istniejącego Zespołu szkół dwóch innych placówek i zmiana nazwy zespołu nie daje podstaw do twierdzeń, że została utworzona nowa jednostka i że "utworzona jednostka" nie może zajmować się kształceniem w zakresie edukacji ponadgimnazjalnej. Ustawa o systemie oświaty nie zawiera żadnych uregulowań dotyczących brzmienia nazwy zespołu szkół i placówek, zatem nie zasługującym na uwzględnienie jest twierdzenie organu nadzoru, że nazwa jednostki będącej zespołem musi zawierać wyraz "zespół". W oparciu o ustawę o systemie oświaty i przepisy wykonawcze stwierdzić należy, że ustawodawca, w zakresie brzmienia nazwy zespołu szkół i placówek pozostawił swobodę organowi prowadzącemu. Jednostkami systemu oświaty są poszczególne szkoły (placówki). Sytuacji tej nie zmienia utworzenie zespołu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Rozpoznawana przez Sąd skarga kwestionuje uchwałę Rady Powiatu Wałbrzyskiego nr XXXII/45/09 z dnia 10 lipca 2009r. w dwóch płaszczyznach. Po pierwsze w przedmiocie prawidłowości procesów organizowania i reorganizowania placówek systemu oświaty, po drugie obowiązku stosowania nomenklatury nazewniczej związanej z powstaniem przekształconej placówki.

Ustosunkowując się do pierwszego zarzutu podnieść należy, że z akt sprawy administracyjnej i wyjaśnień stron i ich pełnomocników, złożonych na rozprawie w dniu 19 maja 2010r. w sprawie IVSA/Wr 105/00, wynika, że uchwałą Rady Powiatu Wałbrzyskiego z dnia 28 kwietnia 2009r. połączono dwie jednostki : Centrum Kształcenia Praktycznego w Wałbrzychu oraz Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wałbrzychu do funkcjonującej jednostki – Zespołu Szkół Nr 5 w Wałbrzychu przy ul. Ogrodowej 2a. Uchwały te funkcjonują w obrocie prawnym, gdyż nie zostały zakwestionowane w trybie postępowania nadzorczego lub skargi sądowej. Po włączeniu obu placówek do Zespołu Szkół Nr 5 w Wałbrzychu zakwestionowaną – będącą przedmiotem osądu uchwałą Rady Powiatu postanowiono zmienić dotychczasową nazwę jednostki na Wałbrzyskie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego im. Maksymiliana Tytusa Huberta w Wałbrzychu przy ul. Ogrodowej 2a.

W ocenie organu nadzoru włączenie dwóch wałbrzyskich placówek, tj. Centrum Kształcenia Ustawicznego w Wałbrzychu oraz Centrum Kształcenia Praktycznego w Wałbrzychu do Zespołu Szkół Nr 5 w Wałbrzychu zostało dokonane z naruszeniem trybu tworzenia zespołu szkół i placówek. W konsekwencji również nazwa nadana powstałemu zespołowi szkół i placówek - Wałbrzyskie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego im. Maksymiliana Tytusa Hubera ul. Ogrodowa 2a w Wałbrzychu - jest niezgodna z zasadami nadawania nazwy zespołom.

Włączenie placówek do zespołu szkół, a w konsekwencji utworzenia zespołu szkół i placówek, było możliwe na podstawie art. 62 ust. 5 ustawy o systemie oświaty, w myśl którego organ prowadzący zespól szkół lub placówek albo szkół i placówek może wyłączyć z zespołu niektóre szkoły lub placówki, włączyć do zespołu inne szkoły lub placówki, a także może rozwiązać zespół. Dodatkowo w myśl art. 62 ust. 3 ustawy o systemie oświaty utworzenie zespołu następuje w trybie art. 58. Natomiast zgodnie z art. 58 ust. 1 szkołę lub placówkę publiczną zakłada się na podstawie aktu założycielskiego, który określa jej typ, nazwę i siedzibę.

Stwierdzono, że Rada Powiatu Wałbrzyskiego podejmując uchwałę nr XXXII/45/09 z dnia 10 lipca 2009r. w istotny sposób naruszyła tryb tworzenia zespołu szkół i placówek, albowiem włączyła dwie placówki do zespołu szkół ponadgimazjalnych, de facto bez nadania aktu założycielskiego powstałemu Zespołowi. Za akt założycielski nie może bowiem zostać uznana uchwała nr XXXII/45/09 z dnia 10 lipca 2009 r., gdyż zgodnie z twierdzeniem Rady Powiatu Wałbrzyskiego, uchwała ta miała na celu dostosowanie nazwy powstałego podmiotu do aktualnego stanu faktycznego (uporządkowanie danych adresowych i nazwy powstałej jednostki). Co więcej, z literalnego brzmienia uchwały wynika raczej, że Rada Powiatu Wałbrzyskiego utworzyła Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego, a nie zespół szkół i placówek. Ustawa o systemie oświaty w art. 68a i art. 70 określa charakter i zakres działania placówki kształcenia praktycznego i ustawicznego. W tej sytuacji utworzona jednostka nie może zajmować się kształceniem w zakresie edukacji ponadgimazjalnej.

Ustosunkowując się do powyższej kwestii stwierdzić należy, że zgodnie z art. 134§1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi , sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wniosku skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Rozstrzygnięcie "w granicach danej sprawy" oznacza, że Sąd nie może uczynić przedmiotem rozpoznania legalności innej sprawy administracyjnej niż ta, w której wniesiono skargę. W orzecznictwie podkreśla się, że sąd administracyjny nie jest wprawdzie związany granicami skargi, "ale zawsze jest związany granicami sprawy, w której skarga została wniesiona i nie może swoimi ocenami prawnymi (...) wkraczać w sprawę nową w stosunku do tej, która była albo powinna być przedmiotem postępowania administracyjnego i wydawanych w nim decyzji administracyjnych" (por. wyrok NSA z dnia 20 listopada 1997 r., SA/Łd 2572/95, Pr. Gosp. 1998, nr 5, s. 36). W podobny sposób ujęto tę kwestię w uchwale NSA z dnia 3 lutego 1997 r., OPS 12/96 (ONSA 1997, nr 3, poz. 104), w której stwierdzono, że "W postępowaniu sądowadministracyjnym wprawdzie obowiązuje zasada niezwiązania sądu granicami skargi, jednakże nie oznacza ona, że sąd nie jest związany granicami przedmiotu zaskarżenia, którym jest konkretny akt lub czynność, kwestionowana przez uprawniony podmiot".

Sprawa włączenia Centrów Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego do Zespołu Szkół Nr 5 w Wałbrzychu była przedmiotem odrębnych uchwał Rady Powiatu Wałbrzyskiego z dnia 28 kwietnia 2009r., które wobec nie zakwestionowania ich prawidłowości przez Wojewodę – funkcjonują w obrocie prawnym . Stąd kwestia ta nie mieści się w granicach przedmiotu zaskarżenia, który nie dotyczy legalności uchwał o włączeniu wymienionych centrów do Zespołu Szkół Nr 5 w Wałbrzychu lecz prawidłowości nadania powstałemu (i istniejącemu) zespołowi szkół i placówek nazwy: Wałbrzyskie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego – jako niezgodnego z zasadami nadawania nazwy zespołom. Oznacza to, że organ nadzoru nie powinien oczekiwać, że Sąd rozpoznając skargę na uchwałę Rady Powiatu Wałbrzyskiego z dnia 10 lipca 2009r., nr XXXII/45/09 w przedmiocie zmiany nazwy szkół, dokona również weryfikacji niekwestionowanych przez organ nadzoru w trybie administracyjnym lub w trybie odrębnej skargi sądowej pierwotnych uchwał w sprawie prawidłowości włączenia wskazanych wyżej Centrów do Zespołu Szkół z dnia 28 kwietnia 2009r.

Ustosunkowując się do drugiego zarzutu skargi, w istocie dotyczącym wprost opisanej uchwały z dnia 10 kwietnia 2009r., w kwestia nazwy nadanej jednostce: Wałbrzyskie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego organ nadzoru, wyraził stanowisko, że nazwa powstałej jednostki organizacyjnej, jako obligatoryjny element aktu założycielskiego jednostki, musi zawierać wyraz " zespół" . Rada powiatu nie ma dowolności w nadawaniu nazwy podmiotom powstałym z połączeniu szkół, czy też szkół i placówek w zespół . Dla przykładu wskazano §1 ust. 2 załącznika Nr 5a do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. (Dz. U. z 2001r. Nr 61, poz. 624 ze zm.) w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych, w myśl którego nazwa technikum wchodzącego w skład zespołu składa się z nazwy zespołu i nazwy tego technikum. Organ zarzucił, że w tym konkretnym przypadku funkcjonująca nazwa, po pierwsze, w ogóle nie wskazuje, iż jest to zespół szkół i placówek, po wtóre pomija fakt, że w skład zespołu wchodzą szkoły.

Zdaniem Powiatu Wałbrzyskiego ustawa z dnia 7 września 1981r. o systemie oświaty nie zawiera żadnych uregulowań dotyczących brzmienia nazwy zespołu szkół i placówek, zatem nazwa jednostki będącej zespołem nie musi zawierać nazwy "zespół". Ustawodawca w zakresie brzmienia nazwy zespołu szkół i placówek pozostawił swobodę organowi prowadzącemu.

W ocenie składu orzekającego stanowisko organu nie jest zasadne. Istotnie przepis art. 62 ust. 1 ustawy o systemie oświaty stanowi jedynie, że organ prowadzący szkoły różnych typów lub placówek może je połączyć w zespół. Z powyższego unormowania wprost nie wynika, czy nazwa "zespół" została w nim użyta wyłącznie w znaczeniu prakseologicznym (całość w sensie technicznym, zorganizowana ze składników będących jej elementami, np. z budynków, urządzeń, wyposażenia itd.), czy też w znaczeniu prawnej determinanty będącej skrótem, normatywnym określeniem grupy szkół lub placówkach połączonych w jednej jednostce organizacyjnej wraz z wyraźnym określeniem kompetencji i zadań przypisanych poszczególnym podmiotom, - to jest zespołowi i poszczególnym szkołom.

Za drugim z podanych znaczeń przemawia tak wykładnia semantyczna, jak i celowościowa powołanych przepisów. Nazwa "zespół" wchodzi w skład języka prawnego normy art. 62 ustawy o systemie oświaty, jak i rozporządzeń wykonywanych. Zgodnie z jedną z dyrektyw wykładni językowej niedopuszczalne jest takie ustalenie znaczenia normy, przy którym prawne jej zwroty są traktowane jako zbędne.

Wszelkie zwroty języka prawnego – z definicji – są zwrotami znaczącymi (por. K. Opołek , J. Wróblewski: Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969r., s. 248.) Zauważyć też należy, że istotne znaczenie interpretacyjne mają przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych stanowiących, że nazwa szkoły wchodzącej w skład zespołu składa się z nazwy zespołu i nazwy tej szkoły.

Wykładnia celowościowa normy art. 62 ustawy o systemie oświaty prowadzi do wniosku, że nazwa "zespół" ma znaczenie identyfikujące, gdyż służy odróżnieniu desygnatów danej nazwy ("zespół szkół") wyposażonej w pewne określone cechy normatywne od innych jednostek ("szkół"), cech tych pozbawionych. Sformalizowanie nakazu używania ustawowego terminu "zespół" w wypadku tworów wielopodmiotowych ma istotne znaczenie prawne, gdyż służy wskazaniu, że mamy do czynienia ze strukturą rządzącą się odmiennymi regułami funkcjonowania w obrocie prawnym, niż w przypadku szkoły istniejącej poza zespołem, kierowaną przez dyrektora jako pracodawcę, wykonującą zadania z zakresu administrowania i zarządu, skupiającą wewnętrzne jednostki organizacyjne (szkoły), gdzie każda z nich występuje w charakterze względnie autonomicznego podmiotu. Szkoły będące jednostkami systemu oświaty zachowują odrębność w zakresie działania rad pedagogicznych, rad rodziców, rad szkół i samorządów uczniowskich (o ile statut zespołu nie stanowi inaczej) wykonują samodzielne zadania i kompetencje związane z funkcjonowaniem tych ciał. Zauważyć tez należy, że z przymiotem " zespołu" łączą się ponadto odmienne uregulowania dotyczące jego tworzenia, wyłączenia zeń niektórych szkół lub placówek, a także rozwiązania (likwidacji) zespołu (art. 62 ust. 5 ustawy), co wynika z faktu, że likwidacja zespołu nie stanowi likwidacji szkoły.

W ocenie Sądu, nadanie istniejącemu zespołowi szkół nazwy : Wałbrzyskie Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego w Wałbrzychu nie tylko uchybia normatywnym wymogom nadawania nazw takim zespołom, ale tez może wywołać przekonanie, że doprowadziła ona do rozwiązania, (likwidacji) zespołu wprowadzając w to miejsce jednostkę jednopodmiotową. Ostatecznie więc należy stwierdzić, że przyjęta nazwa wprowadza w błąd co do charakteru placówki ("szkoła" czy "zespół szkół") i w rezultacie co do prawnego statusu jednostki w systemie oświaty.

Według Sądu we wskazanej sytuacji zaskarżoną uchwałą organu powiatu należy uznać, za sprzeczną z prawem, zatem po myśli art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) za nieważną.

Z podanych względów na podstawie art. 147§1, art. 152, art. 200 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) należało orzec jak wyżej.

J.T.30.06.10r.