drukuj    zapisz    Powrót do listy

6480 658, Dostęp do informacji publicznej, Inne, stwierdzono, że organ dopuścił się bezczynności w rozpatrzeniu wniosku, II SAB/Rz 10/18 - Wyrok WSA w Rzeszowie z 2018-03-21, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SAB/Rz 10/18 - Wyrok WSA w Rzeszowie

Data orzeczenia
2018-03-21 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-01-22
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie
Sędziowie
Elżbieta Mazur-Selwa /przewodniczący sprawozdawca/
Maciej Kobak
Piotr Godlewski
Symbol z opisem
6480
658
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
stwierdzono, że organ dopuścił się bezczynności w rozpatrzeniu wniosku
Powołane przepisy
Dz.U. 2016 poz 1764 art 4, art 6
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Elżbieta Mazur - Selwa /spr./ Sędziowie WSA Maciej Kobak WSA Piotr Godlewski po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 21 marca 2018 r. sprawy ze skargi M. H. na bezczynność Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w [...] w przedmiocie udzielenia informacji publicznej I. stwierdza, że Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w [...] dopuścił się bezczynności w rozpoznaniu wniosku skarżącego z dnia 24 listopada 2017 r.; II. stwierdza, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; III. zasądza od Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w [...] na rzecz skarżącego M. H. kwotę 100 zł /słownie: sto złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej do tutejszego Sądu przez M. H. jest bezczynność Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury dotycząca udostępnienia informacji publicznej zgodnie z wnioskiem z dnia 24 listopada 2017 r. Skarżący podniósł, że we wniosku zwrócił się o podanie pełnego rozliczenia zorganizowanych w 2017 r. dni [...] zawierającego specyfikację dochodów imprezy oraz specyfikację poniesionych wydatków, dopuszczając formę skanów, na adres e –mail zachowując ciągłość korespondencji.

W uzasadnieniu skargi wskazał, że wniosek złożył na adres e-mali podany na stronie BIP Gminy [...], a pomimo upływu 5 tygodni nie otrzymał odpowiedzi.

Wobec powyższego wniósł o 1) zobowiązanie strony przeciwnej do dokonania czynności w zakresie udostępnienia informacji publicznej zgodnie z wnioskiem z dnia 24 listopada 2017 r., 2) stwierdzenie rażącego naruszenia prawa przez organ, 3) wymierzenia organowi grzywny oraz 4) zasądzenia kosztów postępowania.

Do skargi dołączył wydruk z poczty elektronicznej protonmail.com.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania. Organ wyjaśnił, że w sprawie nie doszło do złożenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej w dniu 24 listopada 2017 r. Po wpłynięciu skargi dokonano sprawdzenia zawartości skrzynki poczty elektronicznej, która nie ujawniła zawartości maila stanowiącego wniosek, przy czym organ zaznaczył, że skrzynka mailowa nie posiada folderu SPAM. Na dowód przedłożono notatkę urzędową z czynności zrzutu ekranu dokumentującego zawartość folderu "odebrane" ze skrzynki mailowej [...]pl.

Organ zarzucił, że skarżący nie przedstawił dowodu na wysłanie wniosku. Przedłożony przez niego wydruk nie zawierał nawet daty, w której wiadomość miała zostać przesłana.

Organ podkreślił, że znane jest mu orzecznictwo, zgodnie z którym to organ jest odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie poczty elektronicznej, jednak zdaniem organu w niniejszej sprawie ciężar dowodu powinien zostać inaczej rozłożony - to skarżący powinien był przedstawić dowód, z którego wynikałoby, że wniosek został złożony. Dodał również, że skarżący nie wykazał, że jest nadawcą wniosku, że w określonym czasie posiadał dostęp do skrzynki pocztowej [...].

Bezpośrednio po złożeniu skargi na bezczynność udzielono żądanej informacji.

Na wypadek gdyby Sąd uznał, że wniosek został złożony, wniósł o nie uwzględnienie żądań zwartych w pkt 2 i 3, gdyż nie udzielenie informacji nie wynikało z celowego działania organu.

W piśmie procesowym z dnia 22 lutego 2018 r. skarżący zaprzeczył temu by nie złożył wniosku. Wyjaśnił, że organ używa programu, który łączy się z serwerem poczty elektronicznej. Klient pocztowy jest pośrednikiem między serwerem i wiadomościami tam umieszczonymi, a komputerem użytkownikiem, odbiorcą końcowym. Istnieje ryzyko nie odebrania przez ten program poczty z serwerów głównych. W niniejszej sprawie organ nie przedstawił wydruku z serwera. Ponadto mogła również zaistnieć ewentualność przeniesienia wniosku do folderu archiwum, kosz, czy też wiadomość mogła zostać przesunięta na inne konto pocztowe, chociażby o nazwie widocznej na wydruku:[...]pl, gdzie widnieje jako jedna widomość nieodczytana.

Stanowisko organu jest dla niego nielogiczne, bowiem gdyby nie składał wcześniej wniosku, to na jakiej podstawie miałby skarżyć bezczynność organu.

Na przedstawionym przez niego wydruku skrzynki pocztowej widnieją wnioski wysłane do innych podmiotów i otrzymane od nich odpowiedzi.

Podważa stanowisko organu co do prawa dysponowania przez niego skrzynką pocztową, z której wniosek miał zostać wysłany. Wskazuje, że to on jest właścicielem i użytkownikiem skrzynki pocztowej. Podał również, że udzielona w odpowiedzi na skargę informacja publiczna nie odpowiada żądaniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1066), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem (jeżeli ustawy nie stanowią inaczej). Kontrola ta – w myśl art. 3 § 2 pkt 8 P.p.s.a. – obejmuje orzekanie w sprawach ze skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 tego przepisu. Stosownie zaś do art. 149 § 1 P.p.s.a. sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4 (albo na przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 4a):

1) zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;

2) zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;

3) stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.

Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (§ 1a).

Należy również podkreślić, że w myśl art. 134 § 1 P.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Dodatkowo, w przypadku rozpoznawania skargi na bezczynność organu, sąd bierze pod uwagę sytuację istniejącą w dniu orzekania.

Jakkolwiek przepisy P.p.s.a. nie określają, na czym polega stan bezczynności organów administracji publicznej, to w orzecznictwie sądowym oraz w doktrynie zgodnie przyjmuje się, że ze stanem tym mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie, lub wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, ale - mimo istnienia ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności (por. T. Woś (w:) T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 109).

Podkreślić należy, że bezczynność w zakresie wniosku o udostępnienie informacji, złożonego w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1764, dalej u.d.i.p.), może być skutecznie zarzucona wyłącznie podmiotowi, na którym – zgodnie z art. 4 u.d.i.p. - ciąży ustawowy obowiązek udostępniania informacji publicznej, i tylko wówczas, gdy informacja objęta skierowanym do takiego podmiotu wnioskiem stanowi informację publiczną w rozumieniu u.d.i.p..

Zgodnie z w/w przepisem art. 4 ust. 1 u.d.i.p. "Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:

1) organy władzy publicznej,

2) organy samorządów gospodarczych i zawodowych,

3) podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,

4) podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego,

5) podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

2. Obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są organizacje związkowe i pracodawców reprezentatywne, w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U. Nr 100, poz. 1080, z późn. zm.), oraz partie polityczne.

3. Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, będące w posiadaniu takich informacji".

Lektura w/w przepisu art. 4 ust. 1 u.d.i.p. wskazuje, że obowiązek udostępnienia informacji publicznej nałożony został na "władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne". Wynika stąd, że ustawodawca wyodrębnia podmioty zobowiązane do udzielania informacji publicznej według dwóch kryteriów. Pierwsze kryterium ma charakter ustrojowo-organizacyjny i dotyczy każdego, kto podmiotowo stanowi władzę publiczną lub sprawowanie władzy publicznej stanowi przedmiot jego działania. Drugie kryterium posiada charakter funkcjonalny i w związku z tym sama funkcja wykonywania zadań publicznych kwalifikuje dany podmiot prawa do obowiązku udzielania informacji publicznej.

Przy takiej wykładni prawa istotne jest zatem znaczenie pojęcia zadań publicznych. Zadania publiczne są to przedsięwzięcia określone ustawą, które służą ogółowi, dobru ogółu, z zasady efekty ich realizacji są dostępne publicznie, i z uwagi na swoje znaczenie dla ogółu są realizowane w sposób ciągły. Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela w całości pogląd wyrażony w wyrokach: NSA z 18. 08. 2010 r., sygn. akt l OSK 851/10, Lex 737513, w wyroku WSA w Krakowie z 15. 01. 2013 r. , sygn. akt SAB 184/12 i wyroku WSA z 27. 02. 2013 r. sygn. akt II SAB/Kr 5/13, że termin "zadania publiczne" jest pojęciem szerszym od terminu "zadań władzy publicznej" (art. 61 Konstytucji RP). Pojęcia te różnią się przede wszystkim zakresem podmiotowym, bowiem zadania władzy publicznej mogą być realizowane przez organy tej władzy lub podmioty, którym zadania te zostały powierzone w oparciu o konkretne i wyrażone unormowania ustawowe. Pojęcie "zadanie publiczne" użyte w art. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej zamiast pojęcia "zadanie władzy publicznej" użytego w art. 61 Konstytucji RP ignoruje element podmiotowy i oznacza, że zadania publiczne mogą być wykonywane przez różne podmioty niebędące organami władzy i bez konieczności przekazywania tych zadań. Tak rozumiane "zadanie publiczne" cechuje powszechność i użyteczność dla ogółu, a także sprzyjanie osiąganiu celów określonych w Konstytucji lub ustawie. Wykonywanie zadań publicznych oznacza bowiem realizację podstawowych publicznych praw podmiotowych obywateli.

Dom Kultury jest samorządową osobą prawną działającą na podstawie ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz.U. 2012. 406 t.j., ze zm.).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 2 tej ustawy jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym.

Prowadzenie działalności kulturalnej jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego o charakterze obowiązkowym.

Z art. 10 wynika, że podmioty tworzące instytucje kultury, o których mowa w art. 8 i 9, zwane są dalej organizatorami, zaś ilekroć w ustawie jest mowa o instytucji kultury bez bliższego określenia - należy przez to rozumieć zarówno państwową, jak i samorządową instytucję kultury.

Organizator wydaje akt o utworzeniu instytucji kultury, w którym określa jej przedmiot działania, nazwę oraz siedzibę (art. 11 omawianej ustawy).

Jej art. 13 i 14 stanowią:

Art. 13. 1. Instytucje kultury działają na podstawie aktu o ich utworzeniu oraz statutu nadanego przez organizatora.

2. Statut zawiera:

1) nazwę, teren działania i siedzibę instytucji kultury;

2) zakres działalności;

3) organy zarządzające i doradcze oraz sposób ich powoływania;

4) określenie źródeł finansowania;

5) zasady dokonywania zmian statutowych;

6) postanowienia dotyczące prowadzenia działalności innej niż kulturalna, jeżeli instytucja zamierza działalność taką prowadzić.

3. Organizację wewnętrzną instytucji kultury określa regulamin organizacyjny nadawany przez dyrektora tej instytucji, po zasięgnięciu opinii organizatora oraz opinii działających w niej organizacji związkowych i stowarzyszeń twórców.

Art. 14. 1. Instytucje kultury uzyskują osobowość prawną i mogą rozpocząć działalność z chwilą wpisu do rejestru prowadzonego przez organizatora.

2. Organizator nie odpowiada za zobowiązania instytucji kultury, z zastrzeżeniem art. 24 i 25.

3. Instytucja kultury z urzędu podlega wpisowi do rejestru.

4. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia i udostępniania rejestru instytucji kultury, w tym zakres danych zamieszczanych w rejestrze, tryb dokonywania wpisów, zmian i wykreśleń wpisów oraz wzór księgi rejestrowej, mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa danych zamieszczanych w rejestrze i bezpieczeństwa czynności prawnych dokonywanych przez te instytucje.

Dyrektor Domu Kultury zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu działalności kulturalnej zarządza instytucją i reprezentuje ją na zewnątrz.

Oznacza to, że Dom Kultury jest samorządową instytucją kultury o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p.

Z kolei, jak wynika to z art. 1 ust. 1 i art. 6 ustawy informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 ustawy. Informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Informacja publiczna dotyczy sfery faktów. Jest nią treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej, treść wystąpień i ocen przez nie dokonywanych, niezależnie, do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą (vide: wyrok NSA z dnia 28 lutego 2013r. w sprawie sygn. akt I OSK 2904/12; wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 17 stycznia 2013r. w sprawie sygn. akt II SAB/Rz 48/12 – dostępne, jak i pozostałe przywołane w uzasadnieniu, na internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem orzeczenia.nsa.gov.pl). Udostępnieniu podlega zatem treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej bądź w jakikolwiek sposób dotyczących organu, bez względu na to, co jest ich przedmiotem. W pojęciu informacji publicznej mieści się zarówno treść dokumentów bezpośrednio wytworzonych przez organ, jak i tych, których organ używa przy realizacji przewidzianych prawem zadań, nawet gdy nie pochodzą wprost od niego. Przykładowy katalog informacji publicznych zawiera art. 6 ustawy. Użycie słów "w szczególności" w treści przedmiotowego przepisu wskazuje, że nie jest to katalog zamknięty. Zgodnie z jego treścią udostępnieniu podlega między innymi informacja o podmiotach obowiązanych do udostępniania informacji publicznej, w tym o przedmiocie działalności i kompetencjach oraz majątku, którym dysponują (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. c i f); o zasadach ich funkcjonowania, w tym o trybie działania władz publicznych i ich jednostek organizacyjnych (art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. a); jak również o majątku publicznym, w tym o majątku jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządów zawodowych i gospodarczych (art. 6 ust. 1 pkt 5 lit. c).

Uwzględniając powyższe uznać należy, że żądane przez skarżącego informacje dotyczące pełnego rozliczenia zorganizowanych w 2017 r. Dni J., zawierające specyfikację dochodów imprezy oraz specyfikację wydatków (mogą być skany dokumentów) mają co do zasady charakter informacji publicznej. Stanowią bowiem istotną informację o działalności podmiotu publicznego, w tym sposobie wydatkowania majątku publicznego i przestrzeganiu zasady jawności gospodarowania środkami publicznymi (vide: wyrok NSA z dnia 2 kwietnia 2014r. w sprawie I OSK 1741/13, wyroki WSA: we Wrocławiu z dnia 2 kwietnia 2015r. w sprawie IV SAB/Wr 12/15).

Reasumując, w niniejszej sprawie mamy do czynienia z podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji, zaś sama informacja jest informacją publiczną w rozumieniu ustawy. Oznacza to, iż organ zobowiązany był rozpoznać wniosek o udostępnienie wskazanych we wniosku informacji w trybie ustawy poprzez udzielenie żądanej informacji lub odmowę jej udostępnienia, ewentualnie w innych formach przewidzianych przez przepisy ustawy. Na gruncie ustawy udostępnienie informacji publicznej następuje bowiem co do zasady bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 1 u.d.i.p.). Jeśli informacja publiczna nie może być udostępniona w tym terminie, podmiot obowiązany powiadamia o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 2 u.d.i.p..). Z kolei, jeśli podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, udostępnienie informacji następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku albo wycofa wniosek (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z akt sprawy wynika, że wniosek o udostępnienie informacji publicznej skarżący złożył w dniu 24 listopada 2017 r. Zdaniem Sądu, wbrew stanowisku organu wniosek ten został złożony prawidłowo.

W ustawie o dostępie do informacji publicznej nie ma wskazania jakichkolwiek wymagań formalnych wniosku (poza utrwaleniem go w formie pisemnej) a w orzecznictwie sądowoadministracyjnym ustalono, że za wniosek pisemny uznać również należy przesłanie zapytania pocztą elektroniczną (e- mail) i to nawet wtedy, gdy do jego autoryzacji nie zostanie użyty podpis elektroniczny (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 marca 2009 r., sygn. akt I OSK 1277/08, orzeczenia.nsa.gov.pl). Wobec prawnej dopuszczalności wnoszenia podań drogą elektroniczną do obowiązków organów administracji publicznej należy zapewnienie prawidłowego funkcjonowania systemów służących do komunikacji z tymi organami.

Art. 16 ust. 1a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (DZ.U. z 2014 r., poz. 1114) wskazuje, że podmiot publiczny (Wójt należy do kręgu podmiotów z art. 2 ust. 1 pkt 1 tej ustawy) udostępnia elektroniczną skrzynkę podawczą, spełniającą standardy określone i opublikowane na ePUAP przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, oraz zapewnia jej obsługę. Zgodnie z art. 3 pkt 17 powołanej ustawy elektroniczna skrzynka podawcza to dostępny publicznie środek komunikacji elektronicznej służący do przekazywania dokumentu elektronicznego do podmiotu publicznego przy wykorzystaniu powszechnie dostępnego systemu teleinformatycznego a stosownie do art. 3 pkt 13 elektroniczna platforma usług administracji tj. ePUAP to system teleinformatyczny, w którym instytucje publiczne udostępniają usługi przez pojedynczy punkt dostępowy w sieci Internet. System ePUAP, stanowi bezpieczne środowisko przekazywania dokumentów w ramach systemu, którego administratorem jest minister właściwy ds. informatyzacji – a przekazywanie danych i dokumentów odbywa się między kontami użytkowników tego systemu (zob. G. Szpor, K. Wojsyk, Komentarz do art. 16 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, LexOnline). Elektroniczna skrzynka podawcza zapewnia, że proces przekazywania dokumentów, potwierdzeń ich przedłożenia i przesyłania potwierdzeń doręczenia odbywa się w bezpiecznym środowisku. Elektroniczna skrzynka podawcza nie jest kontem pocztowym, a pewnym kompleksowym, konfigurowalnym podsystemem, posiadającym indywidualną, unikatową nazwę tworzoną przez podmiot zakładający konto na Epuap (zob. G. Szpor, K. Wojsyk, Komentarz do art. 16 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, LexOnline).

Od grudnia 2013 r. Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej (ePUAP) jest wyposażona w niezbędne mechanizmy pozwalające na automatyczną instalację skrzynki oraz formularza pisma ogólnego, tworzącego się na podstawie wzoru numer [...] (zob. G. Szpor, K. Wojsyk, Komentarz do art. 16 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, LexOnline).

Z kolei, do obowiązków organu administracji publicznej, który pomimo istniejącego obowiązku, nie posiada elektronicznej skrzynki podawczej na platformie ePUAP należy taka konfiguracja poczty elektronicznej, w tym filtrów antyspamowych oraz takie zorganizowanie obsługi technicznej poczty elektronicznej organu aby zapewnić bezproblemowy i niezwłoczny odbiór przesyłanych na ten adres podań (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 września 2015 r., sygn. akt I OSK 1968/15, orzeczenia.nsa.gov.pl). Tym bardziej, że z § 9 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 września 2011 r. w sprawie sporządzania i doręczania dokumentów elektronicznych oraz udostępniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów elektronicznych podmiotom publicznym (DZ.U. nr 206, poz. 1216 ze zm.) wynika, że przesyłki skierowane na adres poczty elektronicznej podmiotu publicznego traktuje się jako przesyłki złożone w trybie niewymagającym potwierdzenia wniesienia podania. Podanie bowiem do powszechnej wiadomości adresu poczty elektronicznej przez organ należy traktować jako jego zobowiązanie, że wiadomości wysłane na ten adres będą odbierane (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2015 r., sygn. akt I OSK 2897/15, orzeczenia.nsa.gov.pl). Jednostka ma prawo działać w zaufaniu do władzy publicznej i oczekiwać, że skoro organ podaje do publicznej wiadomości adres swojej poczty elektronicznej to będzie odbierał listy skierowane na ten adres, w tym także trafiające do "skrzynki SPAM" (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2015 r., sygn. akt I OSK 2897/15, orzeczenia.nsa.gov.pl).

Wadliwe działanie systemu komputerowego skutkujące błędnym zakwalifikowaniem wiadomości zawierającej wniosek skarżącego jako "SPAM", nie usprawiedliwia organu. Jak bowiem podkreśla się w orzecznictwie sądowym, do obowiązków organu administracji publicznej, jak też i innych podmiotów wykonujących zadania publiczne, należy taka konfiguracja poczty elektronicznej, w tym filtrów antyspamowych, oraz takie zorganizowanie obsługi technicznej poczty elektronicznej, aby zapewnić bezproblemowy i niezwłoczny odbiór przesyłanych na ten adres podań, wobec prawnej dopuszczalności ich wnoszenia także drogą elektroniczną. Jednostka ma bowiem prawo działać w zaufaniu do podmiotu podającego publicznie adres i oczekiwać, że skoro podany zostaje do publicznej wiadomości adres poczty elektronicznej, to kierowana na ten adres poczta będzie odbierana, w tym także trafiająca do "skrzynki SPAM" (czy przekierowana automatycznie na inne konto). Odmienne zapatrywanie czyniłoby w praktyce prawo do wnioskowania o informację publiczną za pomocą poczty elektronicznej (e-mail) iluzorycznym, którego skuteczność zależna byłaby od arbitralnej woli organu (por. postanowienia NSA z dnia 10 września 2015 r., sygn. I OSK 1968/15 i z dnia 3 listopada 2015 r., sygn. akt I OSK 1940/15 – dostępne w CBOSA).

Skutki trudności, błędów czy nieprawidłowości w zakresie kształtowania i obsługiwania przez organy administracji publicznej oficjalnych systemów służących do komunikacji z tymi organami (np. poczty elektronicznej, systemu ePUAP) nie mogą być przerzucane na korzystających z tych systemów (tak Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 lutego 2017 r., sygn. akt I OSK 1876/15).

Zdaniem Sądu więc rację ma skarżący stwierdzając, że to nie nadawca poczty elektronicznej ma udowodnić, że organ ją otrzymał, ale to organ powinien zorganizować odbiór maili z serwera elektronicznego poczty, żeby nie umknęła organowi żadna wiadomość wpływająca z zewnątrz.

Sąd podziela argumentację organu, że skarżącym w sprawie o bezczynność organu powinien być podmiot, który występowała z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej.

Zdaniem Sądu nie ma w tym zakresie wątpliwości zważywszy na treść pisma procesowego skarżącego z dnia 22 lutego 2018 r., a w szczególności dołączone doń wydruki z poczty elektronicznej [...].

W kontrolowanej sprawie odpowiedź na prawidłowo złożony wniosek została udzielona skarżącemu droga elektroniczną 18 stycznia 2018 r., a więc z uchybieniem 14 – dniowego terminu z art. 13 ust. 1 u.d.i.p., po wniesieniu skargi na bezczynność

Zdaniem Sądu odpowiada ona treści wniosku.

W konsekwencji na podstawie art. 149 § 1 pkt 3 w zw. z art. 3 § 2 pkt 8 zw. z art. 3 § 2 pkt 1 i 4 P.p.s.a., Sąd uwzględnił skargę, stwierdzając, że skarżony organ dopuścił się bezczynności w zakresie załatwienia wniosku strony skarżącej o udostępnienie informacji publicznej. Ponieważ w momencie wniesienia skargi stan bezczynności jeszcze trwał (odpowiedzi udzielono po otrzymaniu skargi), skarga podlegała uwzględnieniu poprzez deklaratoryjne stwierdzenie istnienia tego stanu (art. 149 § 1 pkt 3 P.p.s.a.), pomimo iż w momencie orzekania przez Sąd stan bezczynności już ustał.

Jednocześnie uwzględniając charakter żądanych informacji publicznych i powołane przez organ przyczyny uchybienia terminu załatwienia wniosku, oraz nie dostrzegając, aby w bezczynności skarżonego organu zachodziły wyjątkowe i atypowe cechy wskazujące na znaczny ciężar nielegalności czy złej woli, lekceważenia strony, Sąd stwierdził na podstawie art. 149 § 1a P.p.s.a., że stan bezczynności nie ma cech rażącego naruszenia prawa.

Sąd zauważa, że stany bezczynności albo przewlekłego prowadzenia postępowania wyczerpują znamiona rażącego naruszenia prawa tylko wtedy, gdy posiadają pewne dodatkowe (szczególne) cechy względem stanu określanego jako typowe naruszenie prawa. Nie jest zatem wystarczające samo przekroczenie (nawet jeśli jest to przekroczenie dość znaczne, np. kilkumiesięczne) przez organ ustawowych terminów załatwienia sprawy. Przekroczenie terminu musi być bowiem nie tylko znaczne, lecz także oczywiste, wyjątkowe, pozbawione jakiegokolwiek uzasadnienia (por. np. wyrok NSA z dnia 17 listopada 2015r. sygn. akt II OSK 652/15).

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 P.p.s.a.



Powered by SoftProdukt