drukuj    zapisz    Powrót do listy

6072 Scalenie oraz podział nieruchomości, Nieruchomości, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, II SA/Bk 579/07 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2008-07-03, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Bk 579/07 - Wyrok WSA w Białymstoku

Data orzeczenia
2008-07-03 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2007-08-03
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
Sędziowie
Anna Sobolewska-Nazarczyk
Małgorzata Roleder /sprawozdawca/
Stanisław Prutis /przewodniczący/
Symbol z opisem
6072 Scalenie oraz podział nieruchomości
Hasła tematyczne
Nieruchomości
Sygn. powiązane
I OZ 757/07 - Postanowienie NSA z 2007-10-11
I OSK 1295/08 - Wyrok NSA z 2009-09-18
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 115 poz 741 art. 93 ust. 1 i 2, art. 97 ust. 3
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Stanisław Prutis, Sędziowie asesor WSA Małgorzata Roleder (spr.), sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 03 lipca 2008 r. sprawy ze skargi M. D. i S. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia podziału nieruchomości 1. oddala skargę; 2. przyznaje adwokatowi A. C. od Skarbu Państwa (kasa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B.) kwotę 309,80 zł (słownie: trzysta dziewięć złotych osiemdziesiąt groszy) tytułem wynagrodzenia za zastępstwo prawne skarżącego wykonane na zasadzie prawa pomocy.-

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. utrzymało w mocy decyzję z dnia [...] kwietnia

2007 r. nr [...] Prezydenta Miasta B. w sprawie zatwierdzenia projektu podziału nieruchomości położonej w B. przy ulicy J., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...], o pow. [...] ha.

U podstaw podjętego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia.

Decyzją organu I instancji z dnia [...] kwietnia 2007 r. nr [...] zatwierdzono projekt podziału nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...], o pow. [...] ha położonej w B. przy ul. J., na działki o nr: [...] o pow. [...] ha i [...] o pow. [...] ha w sposób przedstawiony na mapie projektu podziału wraz z wykazem zmian danych ewidencyjnych, stanowiących integralną część decyzji (pkt 1), pod warunkiem, że przy zbywaniu nowo wydzielonej działki nie posiadającej dostępu do drogi publicznej zostanie do niej ustanowiona służebność – dostępu do drogi publicznej (pkt 2).

Podziału nieruchomości dokonano z urzędu na podstawie ostatecznego postanowienia z dnia [...] sierpnia 2006 r. nr [...] pozytywnie opiniującego zgodność planowanego podziału z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części Z. i części osiedla D.

w B., zatwierdzonego uchwałą Nr [...] Rady Miejskiej w B. z dnia [...] września 2005 r. (Dz. Urz. Woj. P. Nr 230, poz. 2572), w celu wydzielenia

z niej fragmentu pod poszerzenie ulicy J.

Organ wskazał, iż w wyniku podziału powstały dwie działki. Nowo wydzielona działka nr [...] o pow. [...] ha znajduje się na terenie oznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego symbolem [...], który stanowi drogę publiczną (ulicę J.), o szerokości w liniach rozgraniczających od 10 m do 14 m, a linie rozgraniczające tej ulicy pokrywają się z liniami podziałowymi przedstawionymi we wstępnym projekcie podziału przedmiotowych nieruchomości. Natomiast działka

nr [...] o pow. [...] ha położona jest na terenie oznaczonym w planie miejscowym symbolem [...]. Teren ten stanowi obszar lokalizacji istniejących linii elektroenergetycznych 110 kV wraz z pasem ochronnym, który może być funkcjonalnie łączony z dowolnym sąsiadującym terenem posiadającym prawo zabudowy bądź grupą takich terenów.

W złożonym od powyższej decyzji odwołaniu, S. D. i M. D. podnieśli, że zabranie im ¼ powierzchni działki znacznie utrudni prowadzenie skupu makulatury i zaproponowali rozwiązanie ugodowe polegające na tym, że pod drogę zostanie przeznaczony pas działki o szerokości 3 m a nie 6 m, jak to wynika z decyzji.

W następstwie ponownego rozpoznania sprawy Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. stwierdziło, iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie

i decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r. orzekło o utrzymaniu w mocy rozstrzygnięcia organu I instancji.

W uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia, organ podkreślił, iż zgodnie z art. 97 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 261, poz. 2063 ze zm.), podziału nieruchomości można dokonać z urzędu, jeżeli: 1) jest on niezbędny do realizacji celów publicznych; 2) nieruchomość stanowi własność gminy

i nie została oddana w użytkowanie wieczyste. W rozpatrywanej sprawie zachodzi przypadek, o którym mowa w pkt 1, gdyż dzielone nieruchomości nie stanowią własności Gminy B.. Cele publiczne wymienione są zaś w art. 6 w/w ustawy, który to przepis przewiduje między innym wydzielanie gruntów pod drogi publiczne

(art. 6 pkt 1). W tych uwarunkowaniach podziału wyżej wskazanej nieruchomości

z urzędu można dokonać wyłącznie wówczas, gdy jest on niezbędny do wydzielenia gruntów pod drogę publiczną, co ma miejsce w konkretnym przypadku.

Zgodność zaś projektowanego podziału z postanowieniami planu miejscowego została potwierdzona ostatecznym postanowieniem Prezydenta B. z dnia

[...] sierpnia 2006 r. pozytywnie opiniującym ten podział na podstawie postanowień miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części Z. i części osiedla D. w B., przyjętego uchwałą Nr [...] Rady Miejskiej

w B. z dnia [...] września 2005 r., w którym ustalono, że teren obejmujący aktualnie ulicę J. oraz tereny przyległe w liniach rozgraniczających zostały przeznaczone pod drogę publiczną, oznaczoną symbolem [...]. W planie określono parametry techniczne dla tej drogi tj. szerokość w liniach rozgraniczających od 10 m do 14 m. Określenie parametrów technicznych przedmiotowej drogi wynika z przepisów rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r.

w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430), które dla dróg klasy L przewidują w liniach rozgraniczających szerokość nie mniejszą niż 12 m. Organ zwrócił uwagę, iż przepis

§ 7 ust. 2 w/w rozporządzenia dopuszcza możliwość przyjęcia mniejszych szerokości, jednakże tylko w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych trudnymi warunkami terenowymi lub istniejącym zagospodarowaniem. Kwestionowanie określonej w planie miejscowym szerokości przedmiotowej drogi nie mieści się jednak w ramach postępowania podziałowego. W myśl § 47 ust. 3 tekstu planu miejscowego linie rozgraniczające teren przyszłej drogi publicznej stanowią podstawę do przeprowadzenia obligatoryjnego podziału w miejscu ich przebiegu. W tych okolicznościach brak jest zatem możliwości zmiany - o co wnoszą odwołujący - wyznaczonych linii rozgraniczających, stanowiących jednocześnie linie projektowanego podziału.

Końcowo organ podniósł, iż jeżeli odwołujący uważają, że zostali pokrzywdzeni

w związku z uchwaleniem planu miejscowego i korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, mogą żądać od gminy odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części - na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.).

Nie godząc się z tą decyzją S. i M. D. wywiedli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B.. Skarżący podnieśli, iż kwestionowane rozstrzygnięcie narusza prawo materialne oraz zasady prawne obowiązujące w RP, w szczególności naczelną zasadę, iż "nie wolno wykorzystywać prawa do naruszania praw innych". Korzystając z przepisów prawa w tym art. 138 § 1 pkt 1 kpa oraz przepisów prawa określających zakres i warunki "wywłaszczenia" na cele inwestycji miejskich jakim jest budowa drogi, organ musi ograniczyć się do takiego przeprowadzenia tej operacji, jaka jest konieczna do realizacji zamierzonych inwestycji miasta, a nie jak to ma miejsce w ich przypadku nadmiernym tworzeniu zbędnego z punktu widzenia planowanej inwestycji – pasa ziemi, stanowiącego obecnie ich własność. Zdaniem skarżących projektowany podział ich działki nie znajduje uzasadnienia w rzeczywistych potrzebach miasta do realizacji planowanej drogi. Faktyczne potrzeby miasta są bowiem znacznie mniejsze od planowanego wywłaszczenia i do wywłaszczenia wystarczyłby pas o szerokości 3 m, a nie jak ujęto w decyzji 6 m. Dowodem potwierdzającym powyższe twierdzenie jest pismo Prezydenta Miasta B. z dnia [...] marca 2008 r., znak: [...] stanowiące odpowiedz na interpelację poselską, w którym czytamy, iż "wypracowane wówczas zostało kompromisowe stanowisko zadawalające Pana Ż. (sąsiada skarżących), który wyraził zgodę na zbycie na rzecz Gminy B. pasa nieruchomości o szerokości 3 m, co nie koliduje z zamierzeniami inwestycyjnymi miasta". Z uwagi na powyższe ich propozycja, jako sąsiadów Ż. obejmująca taki sam pas o szerokości 3 m z ich działki – do wykupu – jest w pełni uzasadniona.

W dalszej części uzasadnienia skarżący podnieśli, iż sprawa zagospodarowania przestrzennego rejonu, w którym leży działka pod wieloma względami obarczona jest błędami i nieprawidłowościami, godzącymi w ich interesy jako właścicieli. Zwrócili ponadto uwagę, iż sprawa jest wielowątkowa i dotyczy wywłaszczenia kilu osób, a więc naruszenia ich prawa. Argumentem przemawiającym za słusznością podnoszonych zarzutów jest również okoliczność, iż z przedmiotowej działki korzystają dla koniecznej w ich sytuacji działalności gospodarczej.

Z wyżej wymienionych względów skarżący "zaapelowali o zmiany w planach zagospodarowania przestrzennego oraz anulowania decyzji Kolegium i przystąpienia do uzgodnień warunków finansowych wykupu".

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze podtrzymało stanowisko wyrażone w sprawie i wniosło o oddalenie skargi. Ustosunkowując się natomiast do jej zarzutów wskazano, iż w przekonaniu Kolegium odnoszą się one do postanowień miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który przeznaczył przedmiotowe działki pod drogę publiczną. Tymczasem organy obu instancji zobowiązane są do orzekania na podstawie obowiązujących przepisów prawa, w tym aktów prawa miejscowego. Skoro zatem planowany podział dotyczy obszaru, na którym obowiązuje plan miejscowy, to organy zobowiązane są do zastosowania jego postanowień.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuj.

Zarzuty skargi są nieuzasadnione.

Stosownie do treści art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dalej p.p.s.a., sąd administracyjny bada legalność zaskarżonej decyzji, to jest jej zgodność

z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej. Sąd administracyjny nie ma natomiast kompetencji do oceny celowości czy też słuszności skarżonych rozstrzygnięć.

W myśl zaś przepisu art. 134 § 1 p.p.s.a. wojewódzki sąd administracyjny orzeka w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że sąd ma obowiązek dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji nawet wówczas, gdy dany zarzut nie zostanie podniesiony w skardze.

Rozpoznając skargę w tak zakreślonej kognicji, Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. nie dopatrzył się, aby w zaskarżonej decyzji zostało naruszone prawo materialne oraz przepisy postępowania administracyjnego. Przeciwnie w ocenie Sądu kwestionowane rozstrzygnięcie odpowiada prawu. W szczególności uznać należy,

iż organy obu instancji prawidłowo ustaliły stan faktyczny zaistniały w niniejszej sprawie oraz właściwie zastosowały i zinterpretowały przepisy prawa obowiązujące w chwili jej wydawania.

Na wstępie podnieść należy, iż przedmiotem dokonywanej kontroli sądowej jest decyzja zatwierdzająca projekt podziału nieruchomości położonej w B. przy ul. J., oznaczonej w ewidencji gruntów budynków jako działka nr [...], na działki o nr: [...] o pow. [...] ha i [...] o pow. [...] ha. Podstawą materialoprawną wydanej decyzji stanowiły przepisy art. 96 ust. 1, art. 93 ust. 1 i 2, art. 99 w zw. z art. 97 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 261, poz. 2063 ze zm.) - zwanej dalej ustawą.

Zgodnie z brzmieniem art. 93 ust. 1 ustawy "podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego. W razie braku takiego planu stosuje się przepisy art. 94". Powołany przepis wprowadza zatem dwa reżimy prawne dotyczące podziału nieruchomości, a mianowicie: dla nieruchomości położonych na obszarach, na których obowiązuje plan miejscowy i dla nieruchomości położonych na terenach, na których brak jest takiego planu. W rozpatrywanym przypadku niewątpliwie mamy doczynienia z pierwszym przypadkiem, to jest sytuacją, gdy podział nieruchomości jest dopuszczalny, jeżeli jest zgodny z ustaleniami planu miejscowego. Jak wynika bowiem z akt sprawy nieruchomość będąca przedmiotem podziału położona jest na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego części Z. i części osiedla D. w B., zatwierdzonego uchwałą Nr [...] Rady Miejskiej w B z dnia [...] września 2005 r. (Dz. Urz. Woj. P. Nr 230, poz. 2572).

W myśl zaś art. 97 ust. 3 pkt 1 ustawy, podziału nieruchomości można dokonać

z urzędu między innymi, jeżeli jest on niezbędny do realizacji celów publicznych. Cele publiczne wymienione zostały w art. 6 ustawy, który w pkt 1 wskazuje na wydzielenie gruntów pod drogi publiczne. Zgodnie zaś z postanowieniami w/w planu zagospodarowania przestrzennego, teren objęty podziałem został przeznaczony pod drogę publiczną oznaczoną symbolem [...]. W konsekwencji przyjąć należy,

iż wszczęte postępowanie podziałowe ma na celu wydzielenie gruntów pod drogę publiczną, określoną w planie miejscowym jako [...], a więc uzasadnione jest jego prowadzenie z urzędu.

Zgodność natomiast podziału nieruchomości z ustaleniem planu (zarówno przeznaczenia terenu, jak i możliwości zagospodarowania wydzielonych działek gruntu - ust. 2 art. 93 ustawy), została potwierdzona ostatecznym postanowieniem Prezydenta Miasta B. z dnia [...] sierpnia 2006 r. nr [...] pozytywnie opiniującym ten podział. Jak już wyżej wskazano plan przeznaczył teren obejmujący aktualnie ul. J. oraz przyległe tereny w liniach rozgraniczających pod drogę publiczną – symbol [...]. W planie określono jej parametry techniczne, tj. szerokość w liniach rozgraniczających od 10 m do 14 m, które to wielkości wynikają z rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430). Przepisy te dla dróg klasy L przewidują w liniach rozgraniczających szerokość nie mniejszą niż 12 m, przy czym § 7 ust. 2 w/w rozporządzenia dopuszcza możliwość przyjęcia mniejszych szerokości w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych trudnymi warunkami terenowymi lub istniejącym zagospodarowaniem. Kwestionowanie określonej w planie szerokości przedmiotowej drogi nie mieści się jednak w ramach obecnie prowadzonego postępowania podziałowego, dlatego też zarzuty podnoszone w tym zakresie uznać należy za całkowicie bezpodstawne. W tym miejscu zwrócić bowiem należy uwagę na treść art. 47 ust. 3 tekstu planu wedle, którego "linie rozgraniczające tereny, z pominięciem terenów publicznych, nie stanowią podstawy do przeprowadzenia obligatoryjnego podziału w miejscu ich przebiegu". Zdaniem Sądu organy obu instancji dokonały prawidłowej wykładni tego postanowienia przyjmując, iż linie rozgraniczające teren przyszłej drogi publicznej stanowią podstawę do przeprowadzenia podziału bezwzględnie w miejscu ich podziału. W konsekwencji podzielić należy pogląd organów o braku możliwości korygowania przebiegu wyznaczonych linii rozgraniczających, stanowiących jednocześnie linie proponowanego podziału.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do uznania,

iż skarżona decyzja narusza prawo. Legalności kwestionowanego rozstrzygnięcia nie podważają też zarzuty podniesione w skardze, albowiem jak słusznie wyjaśnił organ odwoławczy w odpowiedzi na skargę, dotyczą one planu miejscowego i same w sobie nie podważają prawidłowości decyzji w sprawie zatwierdzenia projektu podziału nieruchomości dokonanego zgodnie z jego postanowieniami. Rozstrzyganie racji skarżących w powyższym zakresie na obecnym etapie postępowania nie znajduje oparcia w obowiązującym stanie prawnym. Powyższe kwestie mogły natomiast być podnoszone na etapie uchwalania planu. W ocenie Sądu przy podejmowaniu skarżonej decyzji organy obu instancji nie naruszyły też przepisów prawa procesowego. Stosownie do treści art. 7, 77 § 1 i 80 kpa organy administracji publicznej podjęły wszystkie niezbędne czynności mające na celu zebranie całego materiału dowodowego w niniejszej sprawie i dokonały jego rzetelnej oceny.

Już niejako końcowo podkreślić należy, iż plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego, a więc źródłem powszechnie obowiązującego prawa, którego organy administracji publicznej bezwzględnie muszą przestrzegać. Organy administracji zobowiązane są do orzekania na podstawie obowiązujących przepisów prawa, a takim niewątpliwie jest miejscowy plan, który w konkretnej sprawie przeznaczył wymienioną na wstępie działkę pod drogę publiczną oznaczoną symbolem [...] o szerokości w liniach rozgraniczających od 10 m do 14 m. W tych uwarunkowaniach stwierdzić należy, iż Prezydent Miasta B. zobowiązany był do wykonania uchwały Rady Miejskiej B. z dnia [...] września 2005 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części Z i części osiedla D w B (os. D) zgodnie z jej postanowieniami, co też prawidłowo uczynił.

Kwestia zaś ewentualnego odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części może być przedmiotem odrębnego postępowania, prowadzonego w trybie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu

i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.).

Mając powyższe na względzie zaskarżona decyzja odpowiada prawu, dlatego też skarga podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z dnia 30 sierpnia 2002 r. (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), o czym orzeczono jak na wstępie. O wysokości kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, przyznanych ustanowionemu z urzędu adwokatowi, Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 250 cyt. ustawy oraz przepisów § 2 ust. 1 i 3, § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c oraz

§ 19 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.

w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).



Powered by SoftProdukt