Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Artur Kot, Sędziowie Sędzia WSA Justyna Mazur, Sędzia WSA Renata Nawrot (sprawozdawca), Protokolant Sekretarz sądowy Dominika Jeromin, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 r. w Radomiu sprawy ze skargi W. W. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] marca 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę, po wznowieniu postępowania oddala skargę.

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest skarga W. W. na decyzję Wojewody [...] Nr [...] z [...] marca 2017 r. w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę.

Decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Decyzją Nr [...] z [...] stycznia 2013 r. Starosta Powiatowy w R. (zwany dalej: Starosta, organ I instancji) zatwierdził projekt budowlany i udzielił [...] sp. z o.o. z siedzibą w W. (zwany dalej: inwestor) pozwolenia na budowę jednej elektrowni wiatrowej nr [...] o mocy 2 MW wraz z infrastrukturą drogową, energetyczną i światłowodową na działkach nr ewid. [...],[...],[...],[...] obręb K. S. w gminie [...].

W dniu 17 września 2013 r. do organu I instancji wpłynął wniosek W. W. (zwany dalej: wnioskodawca, skarżący) o wznowienie postępowania zakończonego wydaniem ww. decyzji ostatecznej. Jako podstawę wniosku wskazał, że nie brał udziału w postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji ostatecznej, zaś jego działka znajduje się w obszarze oddziaływania przedmiotowej elektrowni wiatrowej. W uzupełnieniu złożonego wniosku (na wezwanie organu) wnioskodawca oświadczył, iż wnosi o wznowienie postepowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., zwana dalej: k.p.a.). Jako datę, w której dowiedział się o robotach budowlanych, z której wywnioskował jednoznacznie, ze została wydana decyzja, wnioskodawca wskazał dzień [...] sierpnia 2013 r.

Postanowieniem nr [...] z [...] października 2013 r., Starosta odmówił wznowienia przedmiotowego postępowania. Na skutek złożonego zażalenia Wojewoda [...] (zwany dalej: Wojewoda, organ odwoławczy) postanowieniem nr [...] z [...] listopada 2013 r., uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

Wskutek powyższego Starosta postanowieniem nr [...] z [...] stycznia 2014 r., wznowił postępowanie zakończone ww. decyzją ostateczną, a następnie decyzją nr [...] z [...] marca 2014 r., odmówił uchylenia ostatecznej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę. Na skutek złożonego odwołania organ odwoławczy decyzją nr [...] z [...] kwietnia 2014 r., uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

Decyzją nr [...] z [...] lipca 2014 r., organ I instancji po raz drugi odmówił uchylenia ostatecznej decyzji nr [...] z [...] stycznia 2013 r. Na skutek złożonego odwołania Wojewoda decyzją nr [...] z [...] listopada 2014 r., uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

Ponownie rozpatrując sprawę Starosta decyzją nr [...] z [...] marca 2015 r., działając na podstawie art. 151 § 1 pkt 1 w związku z art. 145 § 1 pkt 4 i 5 k.p.a., orzekł o odmowie uchylenia decyzji ostatecznej.

Organ I instancji ustalił, że wniosek o wznowienie postępowania skarżący złożył w ustawowym terminie. Podana przez niego data ([...] sierpnia 2013 r.) dotyczy powzięcia informacji naocznej oraz z tablicy informacyjnej o wydaniu pozwolenia na budowę. Natomiast o dacie i numerze decyzji udzielającej pozwolenia na budową, której dotyczy wniosek o wznowienie postępowania wnioskodawca dowiedział się

z pisma organu z 30 października 2013 r., które otrzymał 4 listopada 2013 r.

Starosta ocenił, iż brak jest podstaw do uchylenia ostatecznej decyzji

o pozwoleniu na budowę elektrowni wiatrowej. Podał, iż postępowanie, co do którego złożony został wniosek o wznowienie, prowadzone było na podstawie przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm., zwana dalej:. p.b.). Według art. 28 p.b. stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływaniu obiektu. Obszar oddziaływania obiektu (art. 3 pkt 20 p.b.) jest to teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu terenu. Obszar oddziaływania obiektu jest wyznaczany indywidualnie do każdej sprawy poprzez wyznaczenie konkretnego katalogu przepisów dla projektowanego obiektu budowlanego z uwzględnieniem i poszanowaniem uzasadnionego interesu osób trzecich.

Fakt położenia działki skarżącego (nr [...]) w bezpośrednim sąsiedztwie terenu inwestycji jak wywiódł organ, nie oznacza, że posiada on przymiot strony tego postępowania. Skarżący nie określił żadnego z elementów oddziaływania elektrowni wiatrowej, która znalazłaby oparcie w przepisach, a zatem nie wykazał interesu prawnego do udziału w tym postępowaniu. Wykazał jedynie interes faktyczny, jakim jest sąsiedztwo z inwestycją.

W odwołaniu złożonym na powołaną decyzję skarżący zarzucił naruszenie:

1. art. 7, art. 8, art. 28 k.p.a., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na odmowie przyznania mu status strony w postępowaniu, mimo tego, że jego nieruchomość (działka nr [...]) znajduje się w zasięgu oddziaływania przedmiotowej inwestycji, miały na nią zachodzić śmigła elektrowni wiatrowej;

2. art. 7, art. 77, art. 107 § 3 k.p.a. poprzez ich błędne zastosowanie w postaci sporządzenia niezgodnego ze stanem faktycznym uzasadnienia, wyrażającego się w odmowie przyznania skarżącemu statusu strony postępowania.

Decyzją nr [...] z [...] października 2015 r. Wojewoda, działając na podstawie art. 138 § 2 k.p.a. orzekł o uchyleniu zaskarżonej decyzji w całości

i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.

W uzasadnieniu decyzji Wojewoda stwierdził, że wnioskodawca zachował termin do złożenia wniosku o wznowienie postępowania. Jednocześnie uznał, że organ I instancji naruszył art. 7 i art. 8 k.p.a. bowiem wznowił postępowanie wyłącznie

w oparciu o przesłankę określoną w art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a., podczas gdy wniosek strony wskazywał również na podstawę wynikającą z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., zaś tej organ I instancji nie analizował.

Wyrokiem z 8 września 2016 r. sygn. akt VIII SA/Wa 1118/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skargi inwestora, orzekł

o uchyleniu decyzji Wojewody z 21 października 2015 r. Podstawę powyższego stanowiło ustalenie przez Sąd, że Wojewoda naruszył art. 138 § 2 k.p.a. Sąd stwierdził, że organ odwoławczy zupełnie pominął okoliczność wskazania w podstawie rozstrzygnięcia decyzji Starosty art. 145 § 1 pkt 4 i pkt 5 k.p.a., a także odniesienia się w uzasadnieniu tej decyzji do opinii G. P. dotyczącej zagrożeń związanych z eksploatacją i awariami turbin wiatrowych. Według Starosty ww. opinia nie może być uznana za dowód w sprawie, co wyklucza możliwość rozstrzygania

w oparciu o art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. Abstrahując od ogólnikowości tego stwierdzenia

w ocenie Sądu, nie można pominąć, że organ odwoławczy zarzucając Staroście nieodniesienie się do przesłanek z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. nie wskazał, jakie okoliczności w związku z tym nie zostały wyjaśnione i jakiego konkretnego materiału dowodowego brakuje w aktach sprawy, który to brak uniemożliwiał mu przeprowadzenie właściwych ocen i analiz we własnym zakresie. Zdaniem Sądu Wojewoda stwierdzając uchybienie, wbrew art. 136 i art. 138 § 2 k.p.a., nie wykazał przyczyn, dla których sam zaniechał oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w tym załączonej opinii. Za niewłaściwą uznał także ocenę Wojewody, stanowiącą przyczynę uchylenia decyzji Starosty, co do konieczności zbadania, czy wniosek o wznowienie postępowania został złożony z zachowaniem terminu określonego w art. 148 § 1 k.p.a., przy jednoczesnym stwierdzeniu przez organ odwoławczy, że wnioskodawca zachował termin wynikający z art. 148 § 2 k.p.a. W tym zakresie organ odwoławczy także nie przeprowadził własnej analizy ustalonych przez Starostę faktów. W ocenie Sądu wskazane przez organ odwoławczy uchybienie nie uzasadniało wydania decyzji kasacyjnej, Wojewoda nie wykazał bowiem, iż ustalony przez Starostę stan faktyczny oraz zgromadzony materiał dowodowy są niewystarczające, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie.

Wskazaną na wstępie i stanowiącą przedmiot zaskarżenia w niniejszej sprawie decyzją Nr [...] z [...] marca 2017 r., Wojewoda działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., orzekł o utrzymaniu zaskarżonej decyzji w mocy.

Wojewoda podał, że zgodnie ze wskazaniami Sądu, wezwał skarżącego do wskazania kiedy dowiedział się o wydaniu decyzji udzielającej pozwolenia na budowę oraz kiedy i w jakich okolicznościach dowiedział się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. Nadto wezwał skarżącego do wykazania interesu prawnego w przedmiotowym postępowaniu. W odpowiedzi na powyższe skarżący podał, że o ww. okolicznościach dowiedział się 18 sierpnia 2013 r. Przedłożył także dokument potwierdzający tytuł prawny do działki nr [...].

Wskazał, że jak wynika z dokumentów sprawy, skarżący wywodzi swój interes prawny z art. 28 ust. 2 p.b. Podawał także, że jego uprawnienia zostały ograniczone przez wydzierżawiającego w związku z zapisem w umowie dołączonej do wniosku

o pozwolenie na budowę. Zdaniem organu odwoławczego, powyższe ograniczenie musi wynikać z przepisu obowiązującego prawa nie zaś z umowy między stronami.

Stwierdził, iż kluczowe w przedmiotowej sprawie jest zbadanie czy przedmiotowa inwestycja oddziaływuje na działkę skarżącego, w sposób powodujący ograniczenie

w korzystaniu z nieruchomości na podstawie odrębnych przepisów. Przykładem przepisu, który może być podstawą uznania danego podmiotu za stronę postępowania jest art. 135 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U.

z 2016 r., poz. 672), który przewiduje możliwość ustanowienia strefy ograniczonego użytkowania w związku z realizacją inwestycji. Ustanowienie takiego obszaru skutkuje wprowadzeniem ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu. Podmiot, który jest właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub zarządcą nieruchomości, która znalazłaby się w takim obszarze byłby stroną postępowania, którego przedmiotem byłoby wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę inwestycji, w związku z którą utworzono taki obszar. Według art. 32 ust. 1 pkt 1 p.b., jak dalej wskazuje organ II instancji, pozwolenie na budowę może być wydane po uprzednim przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, jeżeli jest ona wymagana przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 ze zm., zwana dalej: ustawą środowiskową). Z kolei dyspozycja art. 35 ust. 1 pkt 1 p.b. obliguje organ do sprawdzenia przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego zgodności projektu budowlanego z wymaganiami ochrony środowiska,

w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy środowiskowej. Ustawa ta przewiduje w art. 59 ust. 1 obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz przedsięwzięć mogących potencjalnie oddziaływać na środowisko, jeżeli ten obowiązek został stwierdzony na podstawie art. 61 ust. 3 ustawy środowiskowej przez organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Wojewoda stwierdził, iż przedmiotowa inwestycja nie jest wymieniona

w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 817) w sprawie rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

W związku z tym nie wymaga przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania inwestycji na środowisko i uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Z dokumentacji wynika, że skarżący jest właścicielem niezabudowanej nieruchomości rolnej nr ewid. [...]. Natomiast projektowana turbina wiatrowa znajduje się na działkach nr ewid. [...],[...] w granicy z działką [...] zlokalizowanych na terenach rolnych. Na działce nr [...] (winno być [...]) graniczącej

z działką wnioskodawcy zlokalizowane są wyłącznie kable. Jednak żaden z kabli energetycznych i światłowodowych linii podziemnej nie przebiega przez działkę wnioskodawcy. Projektowane turbiny, linie kablowe i turbiny wiatrowe nie kolidują

z obiektami budowlanymi. Turbina wiatrowa zlokalizowana jest w odległości około 40 m od granic działki nr [...]. Ponadto z dokumentacji sprawy wynika, że oddziaływanie przedmiotowej inwestycji zamyka się w granicach działek inwestora. Planowana inwestycja nie wprowadza żadnych ograniczeń wynikających z obowiązujących przepisów prawa, które miałyby negatywny wpływ na nieruchomość wnioskodawcy.

Stwierdził dalej, iż w art. 144 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2016 poz. 380 ze zm.) wprowadza zakaz dokonywania tzw. "immisji pośrednich" z własnej nieruchomości na inne nieruchomości ponad przeciętną miarę wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Przekroczenie dopuszczalnych granic tych immisji może uzasadniać powstanie po stronie osób poszkodowanych odpowiednich roszczeń. Fakt "immisji pośrednich" z jednej nieruchomości na inną nie daje jednak praw stron.

Z powyższego organ odwoławczy wywiódł, że ustawowa przesłanka wznowienia z art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. nie zaistniała w niniejszej sprawie. Skarżący w żaden sposób nie wykazał, że należąca do niego nieruchomość znajduje się w zindywidualizowanym obszarze oddziaływania inwestycji, co wiąże z wskazaniem konkretnego przepisu, który ogranicza swobodę korzystania z nieruchomości. Uznać zatem należy, iż zamierzona inwestycja nie wpłynie negatywnie na środowisko jak też nie wprowadzi ograniczeń dla skarżącego w swobodnym korzystaniu z nieruchomości, do której posiada tytuł prawny. Inwestycja nie stwarza również zagrożenia dla działek sąsiednich i dla ludzi. Zatem skarżący nie posiada interesu prawnego związanego z wydaniem zaskarżonej decyzji. W przedmiotowej sprawie nie zostaną naruszone również interesy osób trzecich.

Zdaniem Wojewody z uwagi na fakt, że skarżący nie został uznany za stronę postępowania w sprawie dotyczącej udzielonego pozwolenia na budowę jednej elektrowni wiatrowej wraz z infrastrukturą drogową, energetyczną i światłowodową na działkach nr [...],[...],[...],[...]obręb K. S. w gminie I., Starosta zasadnie

w powyższym postępowaniu zastosował art. 151 § 1 pkt 1 k.p.a. Nadto, skoro organ I instancji uznał, że skarżący nie posiadał przymiotu strony w ww. postępowaniu, to nie był zobowiązany do analizy przesłanki z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. W konsekwencji stwierdził, że decyzja organu I instancji jest słuszna.

W skardze złożonej na powołaną decyzję do sądu administracyjnego skarżący, wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania. Wydanemu rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie:

1. art. 28 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie;

2. art. 28 ust. 2 p.b., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie wyrażające się

w odmowie przyznania mu statusu strony w ww. postępowaniu, mimo tego, że na nieruchomość tą zgodnie z decyzją środowiskową dla tego przedsięwzięcia miały zachodzić skrzydła wiatraka, a sama nieruchomość nawet po nieuprawnionej zmianie lokalizacji elektrowni wiatrowej znajduje się w zasięgu oddziaływania przedmiotowej inwestycji, a tym samym pozbawienie możliwości udziału

w postępowaniu oraz obrony swoich praw;

3. art. 107 § 3 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie wyrażające się w niewłaściwym uzasadnieniu zaskarżonej decyzji w kontekście nie przyznania wnioskodawcy statusu;

4. art. 7, art. 75 oraz art. 77 k.p.a. poprzez ich niezastosowanie wyrażające się

w tym, że organ stwierdzając u wnioskodawcy brak statusu strony

w postępowaniu, w rzeczywistości nie podjął wszelkich kroków niezbędnych do szczegółowego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy przy uwzględnieniu interesu społecznego oraz słusznego interesu strony.

W uzasadnieniu skargi skarżący podał, że jego ocenie posiada on interes prawny do uczestniczenia w przedmiotowym postępowaniu z uwagi na ograniczenie

w możliwości zagospodarowania istniejącego terenu rolniczego obecnie, jak

i w przyszłości (ograniczenie co do możliwości zabudowy i przeznaczenia terenu) oraz wprowadzenie do otoczenia budowli, która będzie w sposób negatywny oddziaływać na nieruchomości sąsiednie przez permanentny hałas oraz zagrożenie życia i zdrowia ludzi oraz zwierząt możliwością awarii, a przez to ograniczenie jego uprawnień właścicielskich wynikających z przepisów art. 140-144 k.c. Uważa, że wprowadzenie do obrotu prawnego decyzji bez jego udziału jako strony postępowania jest niedopuszczalną ingerencją w jego uprawnienia właścicielskie.

Wskazał, że jak przyjmuje się w orzecznictwie, pojęcie interesu prawnego może być rozumiane jako obiektywna, czyli rzeczywiście istniejąca potrzeba ochrony prawnej. Interes ten musi być osobisty, własny, indywidualny i konkretny, dający się obiektywnie stwierdzić oraz aktualny, a nie ewentualny. Naruszenie zasad ochrony środowiska może oddziaływać na nieruchomości położone w zasięgu tego szkodliwego oddziaływania, na przykład na teren sąsiednich nieruchomości i utrudniać lub uniemożliwiać korzystanie z nich zgodnie z ich społeczno-gospodarczym przeznaczeniem (art. 140 k.c.). Z kolei według doktryny korzystanie z nieruchomości przejawia się w wykonywaniu aktów władztwa fizycznego nad nieruchomością. Uniemożliwienie lub utrudnienie w sferze wykonywania aktów władztwa w tym sensie może polegać na różnego rodzaju immisjach materialnych i niematerialnych. Istota ich wyraża się w tym, że określone przyczyny (praca budowli lub urządzeń technicznych) są źródłem przenikania w sferę nieruchomości sąsiedniej określonych elementów

i zjawisk przyrody w szerokim tego słowa znaczeniu lub oddziaływania na nieruchomość określonych sił. Przyczyną sprawczą zakłóceń mogą być konstrukcje budowlane i urządzenia techniczne emitujące: dym wyziewy, zapylenia, wstrząsy, energie, hałas itd. Z tej grupy przypadków nie można wyłączać oddziaływania na samą stronę fizyczną istoty ludzkiej, tj. na stan psychiczny właściciela lub posiadacza nieruchomości. Hipoteza przepisu art. 144 k.c. obejmuje bowiem tak immisje niematerialne, tj. immisje oddziaływające nie tylko na nieruchomość w powyższym sensie, ale na sferę psychiczną właściciela lub posiadacza nieruchomości.

Podniósł, iż organy obu instancji z niezrozumiałych względów zbagatelizowały informację, że jego działka znajduje się ok 50 m od turbiny wiatrowej. Skarżący pracując w polu, a więc znajdując się bardzo blisko od śmigieł wiatraków jest narażony na ponadnormatywny hałas, promieniowanie elektromagnetyczne, migotanie cienia czy rzucanie lodem w okresie, w którym następuje oblodzenie ruchomych części wiatraków. Jest więc zmuszony jest zrezygnować z upraw wymagających prac ręcznych (np. truskawek, warzyw).

Zdaniem wnioskodawcy jego działka znajduje się w obszarze oddziaływania inwestycji i ogranicza jego prawa właścicielskie co do możliwości zabudowy nieruchomości jak i dalszego wykorzystania rolniczego tej działki.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, zwana dalej p.p.s.a.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Oznacza to, iż sąd rozpoznając skargę ocenia, czy zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa materialnego bądź przepisów postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 134 powołanej wyżej ustawy Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Uwzględnienie skargi następuje w przypadku stwierdzenia naruszenia przez Sąd przepisów prawa, wskazanego w art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, iż przedmiotowa sprawa była już przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który wyrokiem z 8 września 2016 r. sygn. akt VIII SA/Wa 118/15 uchylił zaskarżoną decyzję kasacyjną, z uwagi na stwierdzenie naruszenia przez organ odwoławczy art. 138 § 2 k.p.a. Zgodnie z art. 153 p.p.s.a. ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie. Analizując aktualnie wydaną decyzję Sąd stwierdza, iż organ odwoławczy wykonał zalecenia określone ww. orzeczeniem.

Istotną dla rozpoznania niniejszej sprawy jest ocena, czy w postępowaniu

o zatwierdzenie projektu budowlanego i wydanie pozwolenia na budowę zakończonego ostateczną decyzją Starosty, dotyczącą budowy jednej elektrowni wiatrowej na działkach nr ewid. [...],[...],[...],[...] obręb K. S. w gminie I., skarżącemu przysługiwałby status strony.

Podstawę prawną do ustalania kręgu stron postępowania w sprawie udzielenia pozwolenia na budowę stanowi art. 28 ust. 2 p.b. Przepis ten jest także regulacją szczególną, o węższym zakresie w stosunku do art. 28 k.p.a., zawierającego "ogólną" definicję strony w postępowaniu administracyjnym. Zgodnie z treścią art. 28 ust. 2 p.b., stronami postępowania w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. To ostatnie pojęcie zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 20 p.b., zgodnie z którym "obszar oddziaływania obiektu" oznacza teren wyznaczony

w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu. Do przepisów odrębnych, w rozumieniu cytowanego przepisu, należą m.in. przepisy rozporządzeń określających warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz przepisy z zakresu ochrony środowiska, ochrony zabytków, ochrony przyrody, prawo wodne i przepisów wykonawczych do ustaw.

Sąd podziela stanowisko organu odwoławczego, że celem przywołanego art. 28 ust. 2 p.b. jest zawężenie kręgu stron postępowania w sprawie pozwolenia na budowę do wymienionych w tym przepisie podmiotów, dla których planowana inwestycja może powodować ograniczenia w zagospodarowaniu ich nieruchomości, przy czym ograniczenie to, wynikające z konkretnych przepisów prawa, musi godzić w konkretne uprawnienia tych podmiotów w zakresie zagospodarowania ich nieruchomości. Tylko takie ograniczenia dają właścicielom, użytkownikom wieczystym i zarządcom nieruchomości położonych w sąsiedztwie planowanej inwestycji podstawę do uczestnictwa w charakterze strony w postępowaniu administracyjnym z zakresu prawa budowlanego. Przymiot strony w postępowaniu o pozwolenie na budowę nie przysługuje zatem według kryterium geograficznego, z samej racji bycia właścicielem nieruchomości położonej w sąsiedztwie działki, na której ma być prowadzona inwestycja, lecz dla uzyskania statusu strony tego postępowania, konieczne jest wykazanie, że planowana inwestycja będzie oddziaływać na ową nieruchomość

w sposób ograniczający jej zagospodarowanie.

Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy zmieniającej z dnia 27 marca 2003 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 718), którą dodano do art. 28 p.b. ust. 2, intencją zmiany było wprowadzenie zapisu znacznie ograniczającego krąg stron postępowania w sprawie pozwolenia na budowę. W nowym przepisie - art. 28 ust. 2 - zaproponowano ograniczenie kręgu podmiotów, którym przysługuje przymiot strony w postępowaniu administracyjnym w sprawie pozwolenia na budowę, do inwestora oraz właścicieli, użytkowników wieczystych i zarządców sąsiednich nieruchomości, które miał stanowić lex specialis w stosunku do art. 28 k.p.a., a także wyłączono stosowanie w tym postępowaniu przepisu art. 31 k.p.a. o udziale organizacji społecznych na prawach strony. Również w literaturze przedmiotu podkreśla się wyraźnie, że celem, powyższej zmiany było przesądzenie w ustawie, iż osoby trzecie mogą skutecznie kwestionować dane zamierzenie inwestycyjne jedynie wówczas, gdy mają w sprawie interes prawny

i tylko w takim zakresie, w jakim zamierzenie to koliduje z ich uzasadnionym interesem (zob. J. Dessoulavy-Śliwiński [w:] Z. Niewiadomski (red.) Prawo budowlane. Komentarz, Warszawa 2007 r., s. 325 i n.).

W sprawie niniejszej bezsporny jest stan faktyczny, a w szczególności to, że skarżący przymiot strony wywodzi z bycia właścicielem działki nr ewid. [...]. Działka skarżącego to niezabudowana nieruchomość rolna. Projektowana turbina wiatrowa znajduje się na działkach ewid. [...] i [...] w granicy z działką [...] zlokalizowanych na terenach rolnych. Na działce [...] graniczącej z działką skarżącego zlokalizowane są wyłącznie kable. Żaden z kabli energetycznych i światłowodowych linii podziemnej nie przebiega przez działkę wnioskodawcy. Projektowane turbiny, linie kablowe i turbiny wiatrowe nie kolidują z obiektami budowlanymi. Nadto turbina wiatrowa zlokalizowana jest w odległości około 40 m od granic działki wnioskodawcy. Podzielając ustalenia organów co do jej położenia i przeznaczenia ww. działki, zaznaczyć trzeba, iż nie może być mowy o ograniczeniu w innym niż rolniczym sposobie zagospodarowania tej nieruchomości. Jednocześnie z dokumentacji w przedmiotowej sprawie wynika, że oddziaływanie spornej inwestycji zamyka się w granicach działek Inwestora.

W ocenie Sądu organ odwoławczy prawidłowo dokonał analizy pod kątem wystąpienia niekorzystnego oddziaływania elektrowni wiatrowej na nieruchomość skarżącego ustalając, iż takowe nie ma miejsca. Stanowisko Wojewody w tym zakresie zostało właściwie uzasadnione z powołaniem się na stosowne przepisy ochrony środowiska oraz z zakresu prawa cywilnego.

Zauważyć też należy, że nie może być uznane za wykazanie własnego indywidualnego interesu prawnego powoływanie się na ogólne normy prawa cywilnego, czy budowlanego bez wykazania, iż okoliczności faktyczne sprawy uzasadniają jej stosowanie. Należy zauważyć, że inwestycję zaprojektowano wprawdzie w sąsiedztwie nieruchomości skarżącego, ale w takiej odległości (40 m od granicy działki [...]), że użytkowanie projektowanej inwestycji nie będzie oddziaływać na jego nieruchomość

w taki sposób by ograniczone zostało zagospodarowanie tych działek.

Jednocześnie kwestia oddziaływania na sąsiednią nieruchomość wymaga przedstawienia konkretnych argumentów które wskazywałyby, że takie oddziaływanie rzeczywiście będzie miało miejsce. Obowiązek ten spoczywa również na osobie domagającej się uznania za stronę postępowania. Takich dowodów w sprawie wnioskodawca jednak nie przedstawił.

Nie jest argumentem w sprawie wywód strony skarżącej co do ograniczenia jej prawa własności poprzez uniemożliwienie ewentualnej przyszłej zabudowy. Ta okoliczność jest o tyle nieskuteczna, że nieruchomość skarżącego jest to pole orne.

Natomiast podnoszone wywody odnoszące się do rzucania lodem, co z kolei miałoby uniemożliwić skarżącemu uprawy wymagające prac ręcznych (np. truskawek czy warzyw) są również chybione, gdyż w okresie zimy kiedy występuje lód nie wykonuje się żadnych prac polowych przy uprawach warzyw i truskawek.

Za bezpodstawny należy także uznać zarzut, że skoro skarżący był uznany za stronę postępowania w sprawie wydania decyzji środowiskowej czy decyzji

o warunkach zabudowy – to jednocześnie daje mu to uprawnienie do bycia stroną

w sprawie o zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę. Trzeba mieć na uwadze, iż w tamtych postępowaniach dokonuje się oceny przymiotu strony postępowania w oparciu o art. 28 k.p.a. w postępowaniu o ustalenie warunków zabudowy, w oparciu o art. 66 ust. 1 pkt 6 w związku z art. 74 ust. 1 pkt 6 ustawy środowiskowej, zaś w niniejszym postępowaniu oceny tej dokonuje się na podstawie art. 28 ust. 2 p.b. Nawiązując zaś do zarzutu naruszenia art. 28 ust. 2 p.b. stwierdzić należy, że po uzyskaniu warunków zabudowy inwestor może zmienić usytuowanie inwestycji – co miało miejsce w przedmiotowej sprawie.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów skargi w zakresie naruszenia przez organy przepisów postępowania Sąd stwierdza, że nie są one uprawnione. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i podjętych w sprawie rozstrzygnięć wskazuje, że organy właściwie przeprowadziły postępowanie w celu ustalenia terminowości złożenia wniosku o wznowienie postepowania oraz spełnienia zaistnienia wskazanych przez wnioskodawcę przesłanek wznowienia. Podjęta wskutek powyższych ustaleń decyzja jest zasadna, zawiera uzasadnienie faktyczne i prawne, które wyczerpuje regulację art. 107 § 3 k.p.a.

Podsumowując powyższe rozważania, w przedmiotowej sprawie nie zaistniała okoliczność wymieniona w art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a., czyli że strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu.

Mając na uwadze powołane okoliczności, Sąd działając na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.