Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Niezgódka–Medek (sprawozdawca), Sędzia NSA Barbara Wasilewska, Sędzia WSA del. Bartosz Wojciechowski, , Protokolant Janusz Bielski, po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej E. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4 czerwca 2013 r. sygn. akt III SA/Gl 480/13 w sprawie ze skargi E. R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 14 grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za styczeń 2007 r. na podstawie art. 155 § 1 w zw. z art. 193 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) postanawia: poinformować Krajową Radę Doradców Podatkowych o istotnych naruszeniach prawa przy sporządzeniu skargi kasacyjnej przez doradcę podatkowego M. K. nr wpisu 01416 reprezentującego skarżącego E. R..

Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 155 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej jako "P.p.s.a.") informuje Krajową Radę Doradców Podatkowych, że w toku rozpoznawania spraw o sygn. akt od I FSK 1916/16 do I FSK 1925/13, w której stronę skarżącą reprezentował doradca podatkowy M. K. (nr wpisu ...) stwierdził istotne naruszenie art. 176 P.p.s.a. przy sporządzeniu skargi kasacyjnej. Odpis zaskarżonego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4 czerwca 2013 r., sygn. akt III SA/Gl 480/13, a także odpis sporządzonej przez doradcę podatkowego skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny przedstawia jako ilustrację braku profesjonalizmu przy wykonywaniu zawodu doradcy podatkowego przez M. K.

Naczelny Sąd Administracyjny zauważa, że zgodnie z art. 36 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz.U. z 2011 r. nr 41, poz. 213 ze zm.) doradca podatkowy obowiązany jest postępować zgodnie z przepisami prawa, ze złożonym ślubowaniem i zasadami etyki zawodowej. Z przepisu tego wynika więc obowiązek posiadania przez doradcę podatkowego odpowiedniej wiedzy na temat prawa w zakresie, w którym reprezentuje swoich klientów, tak aby mógł działać kierując się, stosownie do złożonego ślubowania, ich dobrem. Sporządzona przez doradcę podatkowego – M. K. - skarga kasacyjna w wymienionej sprawie, wykazuje brak podstawowej wiedzy na temat postępowania przed sądami administracyjnymi. Brak profesjonalizmu doradcy podatkowego nie licuje z powagą wykonywanego zawodu i nie powinien mieć miejsca w ściśle uregulowanych prawem środkach odwoławczych sporządzanych przez osobę zawodowo wykonującą zawód uprawniający do występowania przed sądami administracyjnymi, w szczególności przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, który zgodnie z art. 183 § 1 zdanie pierwsze P.p.s.a. związany jest granicami skargi kasacyjnej. Wadliwe sporządzenie skargi kasacyjnej prowadzi bowiem bezpośrednio do działania na szkodę klienta, który nie ma szans na merytoryczne odniesienie się przez sąd administracyjny drugiej instancji do jego sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny w szczególności pragnie zwrócić uwagę na fakt, że skarga kasacyjna sporządzona przez doradcę podatkowego M. K. nie wskazała na naruszenie jakiegokolwiek przepisu prawa procesowego mogącego stanowić podstawę do zakwestionowania ustalonego przez sąd I instancji stanu faktycznego. Za kuriozalne wręcz należy uznać powołanie się w tym kontekście na naruszenie przepisów kodeksu postępowania cywilnego, które w żaden sposób nie znajdowały i nie znajdują zastosowania do rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy.

W pozostałym zakresie autor skargi kasacyjnej powołuje się wyłącznie na naruszenie przepisów prawa materialnego, czyniąc to jednak również w sposób nieprawidłowy. Podkreślić bowiem należy, że przepis art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług zawiera dodatkowe trzy jednostki systematyczne, to znaczy lit. a – c, a więc wskazanie naruszenia tylko art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług nie było wystarczające.

Zasadnicza część wywodów zamieszczonych w nader lakonicznym i powierzchownym uzasadnieniu skargi kasacyjnej koncentruje się wokół kwestii uchybienia przez sąd administracyjny pierwszej instancji przepisowi art. 86 ust. 1 i 2 oraz art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Stawiając zarzut naruszenia prawa materialnego, autor skargi kasacyjnej powinien określić, z którą z dwóch podstaw ujętych w art. 174 pkt 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi łączy się ten zarzut, a co więcej – miał obowiązek wyjaśnić, na czym polegał błąd wykładni prawa albo niewłaściwego zastosowania. Nie uczynił on tego, wobec czego nie zostały dochowane wymagania wynikające z art. 176 wymienionej ustawy. Nie pozwala to Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu na merytoryczne odniesienie się do wspomnianego zarzutu naruszenia prawa.

W tym miejscu podkreślić należy, że to sam autor skargi kasacyjnej wyznacza zakres kontroli instancyjnej wskazując, które normy prawa zostały naruszone. Naczelny Sąd Administracyjny nie ma obowiązku ani prawa do domyślania się i uzupełniania argumentacji autora skargi kasacyjnej. Przytoczenie podstawy kasacyjnej oraz jej uzasadnienie musi więc być precyzyjne, gdyż z uwagi na związanie sądu kasacyjnego granicami skargi kasacyjnej - sąd nie może zastępować strony i precyzować czy uzupełniać przytoczonych podstaw kasacyjnych, czy też ich uzasadnienia.

W niniejszej sprawie analiza powołanych przez skarżącego podstaw kasacyjnych budzi szereg wątpliwości odnośnie sposobu ich sformułowania z uwzględnieniem kryteriów określonych w art. 174 i art. 176 P.p.s.a. Autor skargi kasacyjnej przede wszystkim powołuje naruszenie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 1 lipca 2011 r., kiedy w istocie taka ustawa nie istnieje w obrocie prawnym, myli zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego z przepisami proceduralnymi. Powołuje w skardze kasacyjnej naruszenie zasady per se nie wyjaśniając, co właściwie ma na myśli, bowiem zasada taka nie istnieje. W treści zarzutów skargi kasacyjnej autor powołuje się również na Dyrektywę Rady Europy z dnia 11 grudnia 2006 r., kiedy w rzeczywistości jest to Dyrektywa Rady Unii Europejskiej. Wskazuje, że Kodeks cywilny oraz Kodeks postępowania cywilnego są ustawami okołopodatkowymi, podczas gdy nie stosuje się ich w sprawach podatkowych.

Powyżej przedstawione okoliczności sprawiają, że Naczelny Sąd Administracyjny powziął uzasadnione obawy odnośnie kompetencji doradcy podatkowego M. K. do reprezentacji klientów przed sądami administracyjnymi. Dodatkowo należy zauważyć, że łączne koszty wpisu sądowego od skarg kasacyjnych we wskazanych sprawach wyniosły 3149 złotych, zaś zasądzone koszty zastępstwa procesowego z tytułu reprezentowania strony przeciwnej wyniosły kwotę 21900 złotych. Należy zatem zauważyć, że doradca podatkowy M. K. naraził swojego klienta na poniesienie znacznych wydatków, nie dokładając należytej staranności wymaganej profesjonalizmem, aby nie były one zbyteczne

Jednocześnie Naczelny Sąd Administracyjny informuje, że stosownie do art. 155 § 2 P.p.s.a. organ, który otrzymał postanowienie, wydane na podstawie § 1 tego artykułu, obowiązany jest je rozpatrzyć i powiadomić w terminie trzydziestu dni Sąd o zajętym stanowisku.