drukuj    zapisz    Powrót do listy

6537 Egzekucja należności pieniężnych, do których  nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 ust. 3  ustawy o f, Egzekucyjne postępowanie, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, oddalono skargę, I SA/Bd 633/09 - Wyrok WSA w Bydgoszczy z 2009-11-17, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Bd 633/09 - Wyrok WSA w Bydgoszczy

Data orzeczenia
2009-11-17 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-09-10
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
Sędziowie
Dariusz Dudra /przewodniczący/
Ewa Kruppik-Świetlicka /sprawozdawca/
Izabela Najda-Ossowska
Symbol z opisem
6537 Egzekucja należności pieniężnych, do których  nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 ust. 3  ustawy o f
Hasła tematyczne
Egzekucyjne postępowanie
Sygn. powiązane
II GSK 444/10 - Wyrok NSA z 2011-06-10
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2005 nr 229 poz 1954 art. 27 par. 1 pkt 7, art. 19
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - tekst jedn.
Dz.U. 2005 nr 235 poz 2000 art. 16c ust. 1, art. 16c ust. 2, art. 16c ust. 3
Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Dariusz Dudra Sędziowie: Sędzia WSA Ewa Kruppik-Świetlicka (spr.) Sędzia WSA Izabela Najda-Ossowska Protokolant Asystent sędziego Waldemar Dąbrowski po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 17 listopada 2009 r. sprawy ze skargi P. S.A. w W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy uwzględnienia zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego oddala skargę

Uzasadnienie

W dniu [...] Prezydent Miasta B. wystawił tytuł wykonawczy nr [...] obejmujący zaległości podatkowe skarżącej w podatku od nieruchomości wraz z odsetkami za zwłokę. Zobowiązana wniosła do Prezydenta Miasta B., występującego jako wierzyciel i organ egzekucyjny, pismo z zarzutami w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Zarzuciła naruszenie art. 33 pkt 6 i 10 w zw. z art. 27 § 1 pkt 7 i 10 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005r. Nr 229, poz. 1954 ze zm. dalej ustawa pea). Uzasadnieniem do zarzutów było stanowisko, że nieprawidłowa jest pieczęć wierzyciela albowiem pieczęcią urzędową organu, Prezydenta Miasta B., nie może być pieczęć, pośrodku której widnieje zamiast wizerunku orła herb B.. W ocenie strony zaszły podstawy do uwzględnienia zarzutów z art. 33 pkt 10 ustawy pea.

Postanowieniem z dnia [...] organ odmówił uwzględnienia zarzutu wskazując, że zgodnie z art. 16c ustawy z dnia 31 stycznia 1980r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz. U. z 2005r., Nr 235, poz. 2000 ze zm.) urzędową pieczęcią gminy może być również metalowa, tłoczona pieczęć okrągła zawierająca pośrodku, zamiast wizerunku orła ustalonego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, herb gminy. Odcisk pieczęci z herbem nie może być umieszczany na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej. Przepis ust. 3 art. 16c wymienionej ustawy stanowi, iż urzędowej pieczęci używają podmioty, o których mowa w art. 2a, wśród których wymienione są gminy oraz ich organy, jako podmioty uprawnione do posługiwania się pieczęcią urzędową. Z mocy art. 26 ust. 1 i 4 ustawy z 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) organem wykonawczym w miastach powyżej 100.000 mieszkańców jest prezydent miasta.

W ocenie organu, w świetle powyższych przepisów urzędowa pieczęć gminy może zawierać pośrodku herb gminy, a uprawnionym do jej używania jest także organ wykonawczy, tj. w tym przypadku Prezydent Miasta występujący jako wierzyciel i organ egzekucyjny. Stanowisko zobowiązanego, iż herb gminy może być używany jedynie w pieczęciach urzędowych gminy nie znajduje oparcia w przepisach wymienionej wyżej ustawy.

Co do klauzuli o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji organ wskazał, że jest to czynność materialno - techniczna, którą stwierdza że tytuł wykonawczy został prawidłowo wystawiony i nadaje się do egzekucji. Prezydent Miasta B. upoważnił do wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym pracownika jednostki organizacyjnej pomagającej przy wykonywaniu jego zadań. Na podstawie art. 268 kpa pełnomocnictwo udzielone zostało bezterminowo, a zobowiązany musiał dysponować niewłaściwym upoważnieniem kwestionując to pełnomocnictwo.

W następstwie złożonego zażalenia Spółki postanowieniem z 16 lipca 2009r. SKO w B. utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie uznając, że stanowisko w nim zawarte jest zgodne z prawem. W uzasadnieniu podkreślono, że pobór i egzekucja podatków należy do kompetencji gminy o statusie miasta, a wierzycielem w tych sprawach jest Prezydent Miasta B.. Gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową. Wobec tego należy przyjąć, że widniejąca w punkcie 45 tytułu wykonawczego pieczęć z herbem miasta B. użyta została zgodnie z jej przeznaczeniem jako pieczęć umieszczana na dokumentach w sprawach z zakresu administracji samorządowej. W związku z powyższym, zdaniem organu odwoławczego, użyta pieczęć ma walor pieczęci urzędowej wierzyciela, czego wymaga art. 27 § 1 pkt 7 ustawy pea.

Na powyższe postanowienie spółka złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, w której wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia organu I instancji.

Przedmiotowemu postanowieniu zarzuciła naruszenie prawa materialnego poprzez błędną interpretację art. 33 pkt 10 w zw. z art. 27 § 1 pkt 7 ustawy pea oraz art. 2a i 16c ust. 1 i 2 ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych, przy tym także naruszenie art. 6, 7 i 8 Kpa przez przyjęcie, że pieczęć w otoku, w której widnieje nazwa Prezydent Miasta B. a zawierająca pośrodku wizerunek herbu B. jest pieczęcią urzędową gminy, a także, że Prezydent Miasta B. ma prawo posługiwać się pieczęcią urzędową gminy.

Nadto poprzez nieuwzględnienie zarzutu na podstawie art. 33 pkt 10 w zw. z art. 27 § 1 pkt 7 ustawy pea, że wierzycielem jest Prezydent Miasta B., podczas gdy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia stwierdzono, iż na tytule wykonawczym widnieje pieczęć urzędowa gminy, co może wskazywać że wierzycielem jest Gmina a nie jej organ, co skutkuje naruszeniem art. 27 § 1 pkt 7 ustawy pea. W konsekwencji, zdaniem skarżącej, brak w sprawie rozstrzygnięcia, jaki podmiot jest wierzycielem i czyja pieczęć urzędowa powinna widnieć na tytule wykonawczym.

Skarżąca po raz kolejny podkreśliła, że pieczęcią urzędową organu gminy jest pieczęć, w otoku której widnieje nazwa organu gminy, zawierająca pośrodku wizerunek orła, pieczęcią urzędową gminy jest pieczęć w otoku której widnieje nazwa gminy i zawierająca pośrodku wizerunek orła lub herb gminy. Prezydent Miasta B. występując jako organ podatkowy/egzekucyjny nie ma prawa posługiwać się pieczęcią z wizerunkiem herbu B., gdyż pieczęć ta nie jest jego pieczęcią urzędową w rozumieniu przepisów prawa. Miasto B. nie ma prawa posługiwać się pieczęcią, w otoku której widnieje nazwa organu gminy, gdyż pieczęć ta nie jest jego pieczęcią urzędową w rozumieniu przepisów prawa.

Na zakończenie skarżąca wskazała, że w przypadku gdyby wierzycielem była gmina a nie organ gminy oprócz naruszenia art. 27 §1 pkt 7 ustawy, w sprawie doszło także do naruszenia art. 27 § 1 pkt 1 ustawy.

Ponadto zarzuciła naruszenie prawa materialnego poprzez błędną interpretację art. 33 pkt 6 i 10 w zw. z art. 27 § 1 pkt 10 i art. 26 § 2 ustawy pea, przez przyjęcie, że klauzulę wykonalności może w imieniu organu egzekucyjnego nadać osoba nie posiadająca pełnomocnictwa tego organu do wykonywania w jego imieniu czynności w tym zakresie, że zgodne z prawem i dopuszczalne na gruncie ustawy jest wszczęcie i prowadzenie egzekucji administracyjnej na podstawie tytułu wykonawczego, któremu klauzulę wykonalności nadała osoba nie posiadająca pełnomocnictwa organu egzekucyjnego do wykonywania w jego imieniu czynności w tym zakresie.

Jako trzeci zarzut w skardze podano naruszenie art. 6, 7 i 8 oraz art. 124 § 2 w zw. z art. 107 § 1 i 3 Kpa poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego w stopniu wpływającym na wydane rozstrzygnięcie przez sprzeczne ze stanem faktycznym oraz dokumentami znajdującymi się w aktach sprawy oraz nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych w sprawie tj. zakresu i okresu obowiązywania pełnomocnictwa z 10 września 2007r. udzielonego Pani T. Ś. przez Prezydenta Miasta B.. A także nie zawarcie w zaskarżonym postanowieniu uzasadnienia odrzucenia argumentacji w zakresie okresu obowiązywania upoważnienia posiadanego przez p. Ś., pomimo iż z treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, iż SKO zgodziło się z P. S.A., iż czynność nadania klauzuli wykonalności nie następuje w drodze postanowienia, a Pani Ś. w tym zakresie była uprawniona jedynie do wystawiania postanowień i wreszcie dokonanych w toku postępowania ustaleń w zakresie ilości i zakresu posiadanych przez Panią Ś. upoważnień.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie. Organ II instancji nie podzielił zarzutów skarżącego i w uzasadnieniu podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna albowiem zaskarżone postanowienie nie narusza prawa

W tym miejscu należy wskazać, że sąd administracyjny bada zgodność zaskarżonego postanowienia z punktu widzenia jego legalności, tj. zgodności z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) wynika, że zaskarżone postanowienie winno ulec uchyleniu wtedy, gdy Sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Zarzuty skarżącej zawarte w skardze dotyczą dwóch kwestii: prawidłowości pieczęci urzędowej wierzyciela, którą opatrzony został tytuł wykonawczy w polu 45 oraz legalności nadania klauzuli o skierowaniu przedmiotowego tytułu do egzekucji administracyjnej.

Odnosząc się do pierwszego z zarzutów, analizę problemu należy rozpocząć od art. 27 § 1 pkt 7 ustawy pea, zgodnie z którym tytuł wykonawczy zawiera datę wystawienia tytułu, podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego oraz odcisk pieczęci urzędowej wierzyciela.

Definicję pieczęci urzędowej ustawodawca zawarł w art. 16c ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych, który stanowi w ust 1, że urzędową pieczęcią jest metalowa, tłoczona pieczęć okrągła zawierająca pośrodku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, a w otoku napis odpowiadający nazwie podmiotu uprawnionego do używania urzędowej pieczęci. Zgodnie z ust 2 tego artykułu urzędową pieczęcią gminy, powiatu, samorządu województwa lub związku jednostek samorządu terytorialnego może być również pieczęć, o której mowa w ust. 1, zawierająca pośrodku, zamiast wizerunku orła ustalonego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, odpowiednio herb gminy, powiatu lub województwa. Odcisk pieczęci z herbem nie może być umieszczany na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej.

Jednocześnie w art.16c ust. 3 powyższej ustawy stwierdzono, że urzędowej pieczęci używają podmioty, o których mowa w art. 2a. Przepis ten stanowi, że wizerunku orła ustalonego dla godła używają:

1) organy władzy państwowej;

2) organy administracji rządowej;

3) gminy, związki międzygminne oraz ich organy;

4) powiaty, związki powiatów oraz ich organy;

5) samorządy województw oraz ich organy;

6) sądy, prokuratury i komornicy sądowi;

7) samorządowe kolegia odwoławcze;

8) regionalne izby obrachunkowe;

9) jednostki organizacyjne Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;

10) jednostki organizacyjne Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Obrony Cywilnej Kraju;

11) jednostki organizacyjne Służby Więziennej;

12) szkoły publiczne, szkoły niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych, państwowe szkoły wyższe, niepaństwowe szkoły wyższe;

13) inne podmioty, jeżeli przepisy szczególne uprawniają je do używania wizerunku orła.

Z powyższych przepisów wynika legitymacja Prezydenta Miasta B. do posługiwania się pieczęcią z wizerunkiem herbu miasta. Stanowisko skarżącej, która uważa, że skoro w art. 2a pkt 3 mowa jest o gminie i jej organach a w art. 16 c ust 2 mowa jest o gminie, to wyłączono możliwość posługiwania się taką pieczęcią przez organ gminy jest nietrafne. W sprawie nie ma sporu, co do tego, że na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej, czyli dotyczących zadań zleconych przez państwo może być umieszczana wyłącznie pieczęć z wizerunkiem orła a pieczęć z herbem dotyczy wyłącznie zadań własnych gminy.

Zasadnicze znaczenie w związku z tak ustalonym stanem prawnym w tym zakresie jest ustalenie, czy Prezydent Miasta B. wystawiając tytuł wykonawczy w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym zobowiązania w podatku od nieruchomości działał w celu wykonania przez gminę zadań zleconych, czy też działania tego organu mieściły się w katalogu zadań własnych gminy. Tylko w tym pierwszym przypadku należałoby przyznać rację skarżącej.

Odnosząc się do tak sformułowanego problemu należy zwrócić uwagę na art. 54 ustawy z dnia 08 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, zgodnie z którym dochodami gminy są podatki, opłaty i inne wpływy określone w odrębnych ustawach jako dochody gminy. Treść art. 18 ust. 2 pkt 8 cytowanej wyżej ustawy wskazuje, że podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat należy do wyłącznej właściwości rady gminy. Podnieść należy, iż zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działań gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Natomiast art. 2 powyższej ustawy wyjaśnia, iż gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Należy również zauważyć, że w myśl art. 1c ustawy z 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 ze zm.) organem podatkowym właściwym w sprawie podatków i opłat objętych tą ustawą, w tym podatku od nieruchomości, jest wójt, burmistrz, prezydent miasta.

Właściwość rzeczową organów egzekucyjnych reguluje art. 19 ustawy pea. Zgodnie z treścią art. 19 § 2 właściwy organ gminy o statusie miasta, wymienionej w odrębnych przepisach oraz gminy wchodzącej w skład powiatu warszawskiego jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, dla których ustalania lub określania i pobierania jest właściwy ten organ.

Wskazać również należy na fakt, iż na podstawie postanowień zawartych w art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych (Dz. U. Nr 141 poz. 692 ze zm.),

do właściwości organów gmin o statusie miasta przeszły, jako zadania własne, zadania i odpowiadające im kompetencje należące dotychczas do urzędów skarbowych, określone w ww. art. 19 ustawy pea w zakresie należności z tytułu podatków i opłat, dla których organ gminy jest właściwy do ich ustalania i pobierania.

Przepisy te jednoznacznie wskazują, że organ takiej gminy może być organem egzekucyjnym uprawnionym do wyegzekwowania obowiązku w sytuacji, gdy jest jednocześnie wierzycielem uprawnionym do żądania wykonania tego obowiązku. Prezydent miasta będąc wierzycielem w sprawach dotyczących egzekucji z tytułu podatków i opłat lokalnych określonych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych wykonuje zadania z zakresu administracji samorządowej i są to zadania własne gminy, a nie zadania z zakresu administracji rządowej. Tym samym umieszczenie na tytule wykonawczym obejmującym należności miasta z tytułu podatku od nieruchomości, pieczęci, na której widnieje herb gminy, nie może być uznane za niespełnienie wymogu art. 27 § 1 pkt 7 ustawy pea i stanowić w związku z tym podstawę zarzutu, o jakiej mowa w art. 33 pkt 10 ustawy pea.

W związku z powyższym niezasadny jest, zdaniem Sądu, sformułowany w skardze zarzut naruszenia prawa materialnego przy wydawaniu zaskarżonego postanowienia.

Pogląd podobny do zaprezentowanego w niniejszym orzeczeniu wyraził tut. Sąd w wyrokach z dnia [...]

Ponadto Sąd zauważa, iż powyższy pogląd ma oparcie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 18 czerwca 2009r., sygn. akt II GSK 1002/08 rozpoznając skargę kasacyjną, stwierdził, że prezydent miasta, działając jako organ wykonawczy gminy, na mocy art. 1c ustawy o podatkach i opłatach lokalnych posiada szczególną kompetencję organu podatkowego właściwego w sprawie przedmiotowego podatku (jako zadania własnego gminy) i na podstawie art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych w związku z art. 19 ustawy pea, w zakresie należności z tytułu podatków i opłat, dla których organ ten jest organem egzekucyjnym, a zarazem w rozumieniu przepisu art. 1a pkt 13 tej ostatniej ustawy posiada uprawnienia wierzyciela - brak jest podstaw w świetle prawa do postawienia skutecznego zarzutu, iż jako organ gminy (organ podatkowy i egzekucyjny) nie ma on podstaw prawnych do posługiwania się pieczęcią z wizerunkiem herbu Bydgoszczy, albowiem pieczęć ta - zdaniem skarżącego - nie spełnia kryteriów pieczęci urzędowej wierzyciela.

Za niezasadny Sąd uznał także zarzut, że klauzula o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji podpisana została przez osobę nieuprawnioną. W aktach sprawy znajduje się bezterminowe upoważnienie z 10 września 2007r dla pracownika, T. Ś., Kierownika Referatu p.p. Koordynatora Zespołu Egzekucji, Kontroli i Orzecznictwa w Urzędzie Miasta B. do wydawania w imieniu Prezydenta Miasta B. do wydawania decyzji, postanowień i zaświadczeń w zakresie m.in. tytułów wykonawczych. Zakresu tego upoważnienia nie zmienia w żaden sposób okoliczność, że na spornym tytule wykonawczym wymieniono niepełną nazwę zajmowanego przez tego pracownika stanowiska.

Bez wątpienia skoro z upoważnienia tego wynika kompetencja do wydawania orzeczeń administracyjnych czy zaświadczeń, to kompetencja tym bardziej dotyczy czynności materialno - technicznych podejmowanych w ramach zakreślonych przedmiotów działania. Nie ma podstaw, szczególnie w świetle stanowiska Prezydenta Miasta B., który potwierdza przyznane wskazanemu pracownikowi kompetencje, których zakres kwestionuje skarżąca, by pełnomocnictwo szczegółowo wymieniało wszystkie czynności, które dotyczą tytułów wykonawczych. Pełnomocnictwo wymienia najdalej idące w tym zakresie kompetencje tj. wydawanie decyzji, postanowień czy zaświadczeń, co oznacza, że wszelkie czynności, podejmowane do tego etapu mieszczą się w takim pełnomocnictwie. Sugerowanie, że osoba jest uprawniona do wydawania rozstrzygnięć w ramach postępowania egzekucyjnego dotyczących tytułów wykonawczych, a nie może skierować tytułu do egzekucji nie ma racjonalnego uzasadnienia. Należy zauważyć, że sporna klauzula nie stanowi klauzuli wykonalności w rozumieniu egzekucji cywilnej, lecz jest jedynie stwierdzeniem, że tytuł wykonawczy prawidłowo wypełniono i może być skierowany do wykonania.

Sąd nie dopatrzył się także naruszenia przez organy art. 6, art. 7 i art. 8 Kpa. Podejmowano wszelkie niezbędne kroki do dokładnego wyjaśnienia sprawy, przedstawiono dowody w postaci upoważnień i odniesiono się do wszystkich podniesionych przez stronę kwestii.

Mając na względzie powyższe okoliczności oraz art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt