Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Adam Jutrzenka-Trzebiatowski Sędziowie Sędzia WSA Aleksandra Wieczorek (spr.) Sędzia WSA Grażyna Staniszewska Protokolant sekr. sąd. Stanisława Maciejewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2017 r. sprawy ze skargi P.M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu prawa jazdy oddala skargę.

Zaskarżoną skargą decyzją z dnia [...] grudnia 2016 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Starosty z dnia [...] września 2016 r. znak: [...] w przedmiocie odmowy zwrotu skarżącemu P.M. prawa jazdy kat. B.

I. Z akt administracyjnych wynikał następujący stan faktyczny sprawy:

1. Pismem z dnia [...] października 2015r. nr [...] Prokuratura Rejonowa poinformowała Starostę o wydaniu [...] października 2015r. postanowienia o zatrzymaniu P.M. posiadanego przez niego prawa jazdy kat. B o nr [...], nr blankietu [...], który to dokument został zatrzymany w dniu [...] października 2015r. Dokument wraz z zawiadomieniem został przesłany Staroście.

2. Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia [...] marca 2016 r. sygn. akt [...], P.M. został uznany winnym tego, że w dniu [...] października 2015 r. w miejscowości [...], będąc w stanie nietrzeźwości 0,57 mg/dm3 alkoholu w wydychanym powietrzu, prowadził w ruchu lądowym motocykl marki [...] o nr rej. [...], tj. czynu stanowiącego przestępstwo z art. 188a § 1 Kodeksu karnego, za co wymierzona mu została kara grzywny. Jednocześnie sąd, na podstawie art. 42 § 2 Kk i 63 § 4 Kk orzekł wobec niego na okres lat 3 "zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych wyłącznie co do kategorii A". Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia [...] lipca 2016 r. sygn. akt [...] wyrok Sądu Rejonowego został zmieniony w taki sposób, że "przyjmuje się, że orzeczony zakaz dotyczy pojazdów mechanicznych, do prowadzenia których uprawnia prawo jazdy kat. A."

3. Pismem z dnia [...] lipca 2016 r. P.M. wystąpił do Starosty o zwrot zatrzymanego mu w dniu [...] października 2015r. za prowadzenie motocykla marki [...] w stanie nietrzeźwości prawa jazdy kat. B. Podnosił, iż wyrokiem sądu karnego zostało mu ograniczone prawo do prowadzenia pojazdów w zakresie kat. A, natomiast prawo jazdy kat. B nie zostało mu zatrzymane przez Sąd Okręgowy. W uzasadnieniu podnosił, iż brak prawa jazdy utrudnia mu dojazd do miejsca pracy. Wniosek w tym zakresie, złożony na urzędowym formularzu, ponowił w dniu [...] sierpnia 2016 r.

3. Decyzją z dnia [...] września 2016 r. znak: [...] Starosta, powołując się na art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 627 ze zm.) i § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. z 2016r., poz. 231) odmówił P.M. zwrotu prawa jazdy kategorii B.

4. W odwołaniu od tej decyzji pełnomocnik profesjonalny P.M. wniósł o zmianę decyzji organu I instancji poprzez wydanie rozstrzygnięcia zgodnie z wnioskiem strony tj. poprzez zwrócenie jej dokumentu prawa jazdy kategorii B.

Decyzji Starosty zarzucił naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy tj.:

1). art. 7 i 77 Kpa poprzez złamanie zasady praworządności i wydanie decyzji wbrew słusznemu interesowi strony, polegające na uniemożliwieniu stronie korzystania z przysługującego jej uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii B, pomimo, iż uprawnienie to nie zostało jej cofnięte przez sąd karny;

2). art. 6 i 8 Kpa poprzez takie ukształtowanie postępowania pierwszoinstancyjnego, które stało w sprzeczności z zasadą legalności i pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa, wyrażające się w wydaniu rozstrzygnięcia pozostającego w sprzeczności z treścią prawomocnego wyroku karnego;

Zarzucił też (pkt 3) naruszenie przepisów prawa materialnego art. 12 ust. 2 pkt 1 u.k.p. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie w stosunku do osoby posiadającej uprawnienie do kierowania pojazdami kategorii B, nie uwzględniając faktu, że faktyczne cofnięcie przez organ uprawnień do prowadzenia pojazdami w szerszym zakresie niż uczynił to sąd karny w prawomocnym wyroku, ma charakter kary administracyjnej, jest przejawem wchodzenia w kompetencje sądu karnego i stanowi złamie zasady ne bis in idem.

W uzasadnieniu odwołania pełnomocnik wskazał m.in., że P.M. posiadał uprawnienia do kierowania pojazdami kat. A i B nr blankietu [...], nr prawa jazdy [...], wydane przez Starostę [...] stycznia 2012 r. W ocenie skarżącego organ I instancji zastosował zbyt szeroką interpretację art. 12 ust. 2 pkt 1 u.k.p. przyjmując, iż stan faktyczny przedmiotowej sprawy wpisuje się w dyspozycję wskazanej normy. Podkreślił także, że to sąd kamy, a nie organ administracji publicznej jest kompetentny do orzekania o zakazie prowadzenia pojazdów (art. 42 Kk.) i dopiero orzeczenie sądu, określające jakiego rodzaju pojazdów zakaz dotyczy, stanowi podstawę do cofnięcia uprawnień w zakresie wskazanym przez sąd. Tym samym organ administracji nie jest uprawniony do rozszerzania zakazu orzeczonego przez sąd karny, przez objęcie nim pozostałych kategorii prawa jazdy.

5. Samorządowe Kolegium Odwoławcze powołaną na wstępie decyzją, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego ( tekst jednolity Dz.U. z 2016 r., poz. 23 ze zm.) oraz art. 12 ust. 1 pkt 2 i art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami ( tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 627 ) utrzymało w mocy decyzję Starosty.

Wskazało, że podstawę rozstrzygnięcia organu I instancji stanowiły przepisy art. 12 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 12 ust. 2 pkt. 1 u.k.p o treści nadanej ustawą z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2014 r., poz. 970). Zgodnie z tymi przepisami prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu (art. 12 ust. 1 pkt 2 u.k.p.). Zgodnie z ust. 2 pkt 2 i 3 tego artykułu, przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii:

1) B1 lub B - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A;

2) AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;

3) B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D (art. 12 ust. 2).

Ustawa nowelizująca u.k.p. weszła w życie z dniem 24 sierpnia 2014 r., przy czym zmiana art. 12 ust. 2 u.k.p. obowiązuje dopiero od 5 października 2014 r. (art. 15 pkt 1 ustawy zmieniającej). W wyniku nowelizacji przepis ten ma odniesienie nie tylko do osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy określonej kategorii, lecz także do osoby ubiegającej się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy danej kategorii. Wcześniej, tj. przed ww. zmianą, regulacja art. 12 ust. 2 stanowiła jedynie, że przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się wobec osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy, nie określając wprost, że należy go stosować także względem osoby ubiegającej się o jego zwrot.

W stosunku do skarżącego został prawomocnie orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. A, w związku z czym Starosta słusznie uznał, iż zachodzi przeszkoda do zawrotu prawa jazdy kategorii B. Wobec tego, że przepisy znowelizowanej ustawy mają zastosowanie do osób, wobec których orzeczono prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych po dniu wejścia w życie ustawy ( po dniu 25 października 2014 r.), nie ulega wątpliwości, że w stosunku do skarżącego znowelizowane przepisy mają zastosowanie, bowiem zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych przez skarżącego został orzeczony po tej dacie, jako że wyrok sądu karnego w tym przedmiocie zapadł w dniu [...] marca 2016 r., a uprawomocnił się w dniu [...] lipca 2016 r. Dokonując nowelizacji u.k.p. ustawodawca przesądził w sposób jednoznaczny, że osoba objęta zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych m.in. według kategorii A, nie może w trybie zwrotu odzyskać prawa jazdy w zakresie m.in. kategorii B. Tym samym więc w znowelizowanym stanie, prawnym, z wyraźnej woli ustawodawcy, skutki zdarzenia prawnego, jakim jest prawomocny wyrok zakazujący prowadzenia pojazdów mechanicznych w zakresie danej kategorii, zostały rozciągnięte na inne uprawnienia do prowadzania pojazdów, zarówno względem osób ubiegających się o prawo jazdy tej innej kategorii, jak i dysponującym już takim prawem jazdy. SKO wskazało, że nie ulega wątpliwości, że celem ustawodawcy w ramach przyjętych rozwiązań prawnych było niedopuszczanie do ruchu drogowego osób, które w sposób znaczący zagroziły bezpieczeństwu w komunikacji. Nie sposób przyjąć, aby osoba ta, mając orzeczony sądownie zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, do kierowania którymi uprawnia je dana kategoria prawa jazdy mogła, w okresie obowiązania zakazu, wciąż korzystać z uprawnień do prowadzenia pojazdów i nadal stwarzać zagrożenie w ruchu przez prowadzenie pojazdów objętych w przedmiotowej sprawie kat. B, która została wyłączona przez sąd karny z orzeczonego zakazu. Dlatego też nie tylko wykładnia językowa przepisu art. 12 ust. 2 u.k.p., a więc wyraźne rozciągnięcie względem osoby ubiegającej się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy skutków orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na inne kategorie niż objęte zakazem, ale także racje celowościowe omawianych rozwiązań legislacyjnych, wyrażające się w potrzebie zapewnienia bezpieczeństwa w komunikacji, nakazują przyjąć, że w przepisie art. 12 ust. 2 pkt 1 u.k.p. wyrażony został jednoznaczny nakaz niewydawania przez organ administracyjny osobom ubiegającym się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy kat. B prawa jazdy tej kategorii w czasie trwania orzeczonego sądownie zakazu prowadzenia pozostałych pojazdów mechanicznych. Rozstrzygnięcie w przedmiocie zwrotu zatrzymanego prawa jazdy w sytuacji objętej hipotezą art. 12 ust. 2 w zw. z ust. 1 u.k.p. należy do zakresu kompetencji organu administracyjnego, nie objętych uznaniem administracyjnym, lecz obligujących organ do określonego postępowania w sytuacji określonej w tym przepisie, co w przedmiotowej sprawi miało miejsce. Na poparcie swego stanowiska SKO powołało się na wyrok WSA w Rzeszowie z 5 lipca 2016 r. II SA/Rz 433/16 i WSA w Gliwicach z 10 sierpnia 2016 r. II SA/G1 522/16 . Wskazało, że celem unormowań z art. 12 ust. 2 u.k.p. jest wykluczenie z ruch drogowego kierowców, którzy wykazali, że zagrażają bezpieczeństwu w komunikacji, zwłaszcza jeżeli uczynili to znajdując się w stanie nietrzeźwości, a cel ten realizuje przyjęte w tym przepisie rozwiązanie o rozszerzeniu skutków orzeczonego wyrokiem sądu karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, na kategorie prawa jazdy nie objęte zakazem, w okresie obowiązywania zakazu. Zważywszy na powyższą regulację prawną, SKO uznało zarzuty podniesione w treści odwołania dotyczące naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 12 ust. 2 pkt 1 u.k.p. oraz art. 6 i 8 Kpa oraz 7 i 77 Kpa za niezasadne. Starosta orzekając o odmowie zwrotu skarżącemu dokumentu prawa jazdy kategorii B prawidłowo, bo zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 2 pkt 1 w zw. z ust. 1 u.k.p., nie uwzględnił wniosku skarżącego o zwrot zatrzymanego prawa jazdy, nie naruszając przysługujących stronie uprawnień procesowych ani zasady legalności i pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa.

II. W skardze profesjonalny pełnomocnik P.M., zaskarżając decyzję SKO i poprzedzającą ją decyzję Starosty zarzucił decyzji organu odwoławczego:

- naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

1). art. 7 i 77 Kpa poprzez złamanie zasady praworządności i wydanie decyzji wbrew słusznemu interesowi strony, polegające na uniemożliwieniu stronie korzystania z przysługującego jej uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii B, pomimo, iż uprawnienie to nie zostało jej w cofnięte przez sąd karny;

2). art. 6 i 8 Kpa poprzez takie ukształtowanie postępowania administracyjnego, które stało w sprzeczności z zasadą legalności i pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa, wyrażające się w wydaniu rozstrzygnięcia pozostającego w sprzeczności z treścią prawomocnego wyroku karnego;

- naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

3). art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o kierujących pojazdami poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie w wyniku braku zastosowania wykładni systemowej w stosunku do osoby posiadającej uprawnienie do kierowania pojazdami kategorii B, nie uwzględniając faktu, że faktyczne cofnięcie przez organ uprawnień do prowadzenia pojazdami w szerszym zakresie niż uczynił to sąd karny w prawomocnym wyroku, ma charakter kary administracyjnej, jest przejawem wchodzenia w kompetencje sądu karnego i stanowi złamanie zasady ne bis in idem.

W konsekwencji wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji oraz o zasądzenie od organu na rzecz strony skarżącej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych, wraz z kwotą 17 zł uiszczoną tytułem opłaty skarbowej od złożonego pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu skargi ponownie stwierdził, że skarżący P.M. posiadał uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii A i B nr [...], nr druku [...], wydane w dniu [...] stycznia 2012 r. przez Starostę.

Odnosząc się do stanowiska SKO zaprezentowanego w zaskarżonej decyzji pełnomocnik zarzucił, iż podobnie jak organ I instancji, zastosowało ono zbyt szeroką interpretację art. 12 ust. 2 pkt 1 u.k.p, przyjmując, iż stan faktyczny przedmiotowej sprawy wpisuje się w dyspozycję wskazanej normy. Organ winien przy tym posłużyć się wykładnią systemową i wydając rozstrzygnięcie uwzględnić całokształt norm obowiązujących w polskim systemie prawa. Podkreślał, że to sąd karny, a nie organ administracji publicznej, jest kompetentny do orzekania o zakazie prowadzenia pojazdów (art. 42 Kk). Dopiero orzeczenie sądu, określające jakiego rodzaju pojazdów zakaz dotyczy, stanowi podstawę do cofnięcia uprawnień w zakresie wskazanym przez sąd. Organ administracji nie jest więc uprawniony do rozszerzania zakazu orzeczonego przez sąd karny, przez objęcie nim pozostałych kategorii prawa jazdy.

Organ nałożył swoistą karę administracyjną - dokonał obostrzenia środka karnego zastosowanego przez sąd karny. Powyższe działanie ma znamiona naruszenia zasady ne bis in idem, bowiem strona została ponownie ukarana, pomimo wydania wobec niej prawomocnego wyroku sądu karnego, kompleksowo wyczerpującego kwestię wszelkich kar i zakazów wynikających z zarzucanego jej czynu. Zaskarżoną decyzją pozbawiono skarżącego uprawnienia do prowadzenia pojazdów nieobjętych zakazem orzeczonym przez sąd karny. Organ zmodyfikował zatem zakres orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów, wkraczając przez to w kompetencje orzecznicze sądu, co potwierdza postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2014r., 1 KZP 29/13, a także wyrok WSA w Olsztynie z dnia 12 czerwca 2013r., sygn. akt: 11 S.A./Ol 337/13). Powołane przez organ II instancji przepisy, które powodować mają automatyzm w zakresie zakazu zwrotu prawa jazdy w zakresie kategorii nieobjętych wyrokiem sądu, prowadzą zaś do stanu, w którym orzeczenia sądu mają charakter iluzoryczny (skoro i tak ich zakres może być rozszerzany decyzją organu). De facto ogranicza się możliwość wdrażania przez sądy polityki karnej, w szczególności uniemożliwiając oddziaływanie na sprawcę w ramach prewencji indywidualnej pozytywnej. Wydaje się, że organy administracji publicznej, reprezentujące władze wykonawczą, wykazują aktywność na polu, które winno być zarezerwowane wyłącznie dla władzy sądowniczej. Rodzi to wątpliwości co do pozostawania przez art. 12 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami w zgodzie z art. 2, 10 ust. 1 i 175 ust. 1 Konstytucji RP. Decyzja organu nie jest zatem zgodna z prawem. Jej konsekwencją jest niemożność korzystania przez stronę z uprawnień, które jej przysługują. Wydanie decyzji w oparciu o błędną wykładnię implikuje wniosek, że postępowanie przed organami obu instancji nie odpowiadało zasadzie praworządności oraz nie czyniło zadość słusznemu interesowi strony (art. 7 Kpa ). Okoliczności te są istotne dla wyniku sprawy, jako że w rezultacie doprowadziły do wykreowania niekorzystnej dla strony sytuacji, która stoi w sprzeczności z obowiązującymi regulacjami.

III. W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

IV. Na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2017 r. skarżący podtrzymał skargę i oświadczył, że legitymował się wyłącznie prawem jazdy kat. B i wobec jego uprawnień do kierowania pojazdami nie były wydawane inne decyzje poza zaskarżonymi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

V. 1. Kontrola sądowoadministracyjna sprawowana w oparciu o kryterium legalności i w granicach wyznaczonych przez przepis art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przez sądami administracyjnymi ( tekst jednolity Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ) wykazała bezzasadność skargi.

2. Przedmiotem zaskarżenia pozostawała decyzja organu odwoławczego, utrzymująca w mocy decyzję starosty o odmowie zwrotu skarżącemu prawa jazdy kat. B.

W kontekście wniosku skarżącego, przedmiotu zaskarżonej decyzji, treści odwołania i skargi, istota sporu sprowadzała się do kwestii możliwości zwrotu P.M. dokumentu prawa jazdy kat. B w sytuacji gdy prawomocnym wyrokiem sądu karnego orzeczono wobec niego 3-letni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, do prowadzenia których uprawnia prawo jazdy kat. A.

Zaistniały spór zarysował się na tle stanu faktycznego, który został przez organy administracji ustalony prawidłowo i nie był kwestionowany przez stronę skarżącą. Zwrócić jedynie należy uwagę, iż pełnomocnik skarżącego bezpodstawnie, zarówno w odwołaniu jak i skardze, wskazywał na posiadanie przez skarżącego prawa jazdy kategorii A i B. Tymczasem zarówno z pisma Prokuratury z dnia [...] października 2015r., wniosku skarżącego z [...] lipca 2016 r., jak i z decyzji organu I instancji oraz decyzji SKO wynika, że legitymował się on wyłącznie uprawnieniami do kierowania pojazdami kategorii B. Potwierdził to także sam skarżący na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2017 r.

3. Materialnoprawną podstawę decyzji organów obu instancji stanowiły przepisy art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami ( tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 627 powoływanej jako: u.k.p ) - w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2014 r., poz. 970), obowiązującym od dnia 25 października 2014 r. Wykładnia językowa zastosowanych przez orzekające w sprawie organy przepisów ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących nie budzi wątpliwości. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, prawo jazdy nie może być wydane bądź zwrócone osobie w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu. Z kolei art. 12 ust. 2 pkt 1 wskazuje, że nie można wydać ani zwrócić prawa jazdy ani przywrócić uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii B i B1 - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A.

W obowiązującym aktualnie stanie prawnym, mającym - jak zasadnie uznało SKO - zastosowanie do sytuacji skarżącego, skutek zdarzenia prawnego, jakim jest skazanie prawomocnym wyrokiem w postępowaniu karnym i orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w zakresie danej kategorii, zostaje rozciągnięty również na inne uprawnienia do prowadzania pojazdów, zarówno względem osób ubiegających się o uzyskanie prawa jazdy innej kategorii, jaki i w zakresie zwrotu prawa jazdy osobom dysponującym już takim prawem jazdy. W konsekwencji negatywne rozstrzygnięcie przez organy zgłoszonego przez skarżącego wniosku o zwrot prawa jazdy w zakresie kat. B – było w pełni prawidłowe i zgodne z prawem.

4. Odnosząc się do zarzutu pełnomocnika skarżącego, że dokonana przez organy interpretacja przepisu art. 12 ust. 2 u.k.p. jest wadliwa bo prowadzi do rozszerzenia kary orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu powszechnego stwierdzić należy, iż pozostawał on nieuprawniony. Zauważyć bowiem należy, że jakkolwiek odmowa wydania (zwrotu) dokumentu prawa jazdy następuje na skutek orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów określonej kategorii, to decyzja wydawana na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 u.k.p nie jest podejmowana w wykonaniu wyroku karnego. Nie można zatem przyjąć, że odmowa wydania (zwrotu) prawa jazdy stanowi niedopuszczalne rozszerzenie decyzją administracyjną sankcji orzeczonej wyrokiem karnym. Zachodzi bowiem sytuacja, że to samo zdarzenie prawne ( fakt skazania skarżącego i orzeczenia wobec niego środka karnego), wywołuje różne i niezależne od siebie skutki prawne. Rodzi ono skutki wynikające wprost z przepisów prawa karnego (art. 42 Kk). Jednakże pociąga za sobą też skutki na płaszczyźnie prawa administracyjnego, w postaci przewidzianych w nim sankcji. Obowiązujący obecnie przepis art. 12 ust. 2 u.k.p nie pozostawia wątpliwości, że wolą ustawodawcy było wywołanie dodatkowej sankcji administracyjnej, niezależnej od sankcji karnej, poprzez uniemożliwienie osobie z orzeczonym zakazem prowadzenia pojazdów podstawowych kategorii w postępowaniu karnym, odzyskania dokumentu umożliwiającego kierowanie pojazdami innych kategorii, i to nawet wówczas, gdy sąd karny nie pozbawił skazanego tej kategorii uprawnień.

W konsekwencji, orzeczony wobec skarżącego przez sąd powszechny środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. A , skutkuje także – na przyjętej przez organy podstawie prawnej – odmową zwrotu prawa jazdy kat. B.

Przemawia za tym nie tylko nie budząca wątpliwości wykładnia językowa, ale również – na co zwróciło uwagę SKO - wykładnia celowościowa. Ratio legis zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych stanowi bowiem wykluczenie z ruchu drogowego takich kierujących pojazdami, którzy zagrażają bezpieczeństwu w ruchu drogowym, zwłaszcza jeżeli dopuszczają się prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości. Trudno byłoby przyjąć, że racjonalny ustawodawca, pozbawiając kierującego prawa do kierowania pojazdami kat. A ( motocyklem) z powodu kierowania nim w stanie nietrzeźwości, zezwoliłby na pozostawienie takiemu kierującemu prawa do prowadzenia samochodu osobowego i innych pojazdów (kat. B) wobec tego, że orzeczony w postępowaniu karnym środek karny tej kategorii nie obejmował. Analizowane przepisy służyć mają bowiem zapewnieniu bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego, a w szczególności ochronie wartości nadrzędnych, jakimi są życie i zdrowie ludzkie. Tym samym pozbawienie skarżącego prawomocnym wyrokiem sądu powszechnego tylko części posiadanych przez niego uprawnień nie oznacza, że w czasie obowiązywania tego zakazu może on żądać od organu administracji zwrotu dokumentu potwierdzającego uprawnienia do kierowania pojazdami innych posiadanych kategorii. Tego wyraźnie ustawodawca zakazał w omawianym przepisie art. 12 ust. 2 u.k.p, w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Adresatem tego przepisu jest organ administracyjny, nie zaś sąd powszechny. Dlatego też rozstrzygnięcie w przedmiocie zwrotu prawa jazdy w sytuacji objętej przepisem art. 12 ust. 2 u.k.p., nie jest objęte uznaniem administracyjnym, lecz obliguje organ do zastosowania wynikających z niego sankcji.

Zwróć też należy uwagę, że skutek administracyjny nie wyraża się w utracie przez skarżącego posiadanych już uprawnień w zakresie szerszym niż orzeczone wyrokiem sądu karnego, ale w czasowym zawieszeniu możliwości ich wykonywania.

5. Tak więc zaskarżona decyzja SKO utrzymująca w mocy decyzję organu I instancji – pozostaje w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Wbrew bowiem wywodom skargi organy obu instancji dokonały prawidłowej wykładni i właściwie zastosowały przepisy art. 12 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 1 u.k.p. Stanowisko Kolegium odpowiada judykaturze prezentowanej w tego rodzaju sprawach przez Naczelny Sąd Administracyjny, m.in. w wyrokach: z dnia 29 października 2015 r., sygn. akt I OSK 382/14; z dnia 3 grudnia 2015 r., sygn. akt I OSK 603/14 oraz z dnia 18 grudnia 2015 r., sygn. akt I OSK 888/14 oraz wojewódzkie sądy administracyjne ( np. wyrok WSA w Krakowie z dnia 31 stycznia 2017 r., sygn. akt III SA/Kr 1548/16, wyroki WSA w Rzeszowie i Gliwicach powołane przez SKO) .

6. Odnosząc się zaś do wywodów skargi dotyczących wkroczenia przez organy administracji publicznej, w sferę zarezerwowaną wyłącznie dla władzy sądowniczej co rodzi wątpliwości co do pozostawania przez art. 12 ust. 2 u.k.p w zgodzie z art. 2, 10 ust. 1 i 175 ust. 1 Konstytucji RP należy wyjaśnić, że organy administracji publicznej zobowiązane są do orzekania na podstawie przepisów obowiązującego prawa. W powiązaniu z zasadą legalności wyrażoną w art. 6 Kpa oznacza to, że przy załatwianiu indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej zobowiązane są stosować obowiązujące ustawy i akty wykonawcze, kierując się domniemaniem konstytucyjności tych przepisów, których niezgodności z Konstytucją Trybunał Konstytucyjny nie stwierdził. Podnieść też należy, iż Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 11 października 2016 r., sygn. akt K 24/15 ( Dz.U. z 2016 r., poz. 2197) orzekł, że art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami w związku z art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym: a) w zakresie, w jakim przewiduje stosowanie wobec tej samej osoby, za ten sam czyn, sankcji administracyjnej w postaci zatrzymania prawa jazdy i odpowiedzialności prawnokarnej za wykroczenie, jest zgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 4 ust. 1 Protokołu nr 7 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonego 22 listopada 1984 r. w Strasburgu (Dz. U. 2003.42.364) i art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. 1977.38.167),

b) w zakresie, w jakim nie przewiduje sytuacji usprawiedliwiających – ze względu na stan wyższej konieczności – kierowanie pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym, jest niezgodny z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji. Ze stanowiska zaprezentowanego przez Trybunał Konstytucyjny w powołanym orzeczeniu można wysnuć więc wniosek, że orzeczenie środka karnego w postępowaniu karnym w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych określonych kategorii, nie stoi na przeszkodzie możliwości stosowania wobec tej samej osoby, za ten sam czyn dodatkowych sankcji administracyjnych, co wskazuje na brak naruszenia regulacjami przepisu art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 u.k.p zasady ne bis in idem.

7. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy wskazać też należy, iż skarżący legitymował się wyłącznie prawem jazdy kat. B. Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 pkt 6 u.k.p

prawo jazdy kategorii B stwierdza posiadanie uprawnień do kierowania :

a) pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla,

b) zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy lekkiej,

c) zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy innej niż lekka, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 4250 kg, z zastrzeżeniem ust. 2,

d) pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM.

Orzeczony wobec P.M. wyrokiem karnym zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, do prowadzenia których uprawnia prawo jazdy kat. A. obejmuje zakaz prowadzenia motocykla i pojazdów określonych dla prawa jazdy kategorii AM ( motorower i czterokołowiec lekki ) co wynika z przepisów art. 6 ust. 1 pkt 4 i 1 u.k.p.

Z uwagi na fakt, iż skarżący nie legitymował się prawem jazdy kat. A, starosta nie wydał wobec niego – w celu wykonania zakazu orzeczonego wyrokiem karnym wyroku – decyzji cofającej mu uprawnienia w zakresie kat. A. Uwzględnienie w takiej sytuacji wniosku skarżącego o zwrot prawa jazdy kat. B w okolicznościach niniejszej sprawy prowadziłoby do naruszenia zakazu wynikającego z wyroku karnego. Posiadacz prawa jazdy kat. B uprawniony jest bowiem także do kierowania pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM ( art. 6 ust. 1 pkt 6 lit. d) u.k.p.) czyli pojazdami mieszczącymi się w zakresie uprawnień dla prawa jazdy kat. A.

8. Zważywszy na wskazane okoliczności skarga jako niezasadna podlegała oddaleniu ( art. 151 Ppsa ).