Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wiesława Batorowicz (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Asesor WSA Jan Szuma Protokolant st.sekr.sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2019 r. sprawy ze skargi A. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] maja 2018 r. Nr [...] w przedmiocie odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej; I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza [...] z dnia [...] grudnia 2017 r. nr [...], II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącej kwotę [...]- ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postepowania.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej również jako: "Kolegium", "organ II instancji") decyzją z dnia [...] maja 2018 r., nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst. jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1257, dalej jako: "K.p.a."), utrzymało w mocy decyzję Burmistrza [...] nr [...] z dnia [...] grudnia 2017 r. w przedmiocie ustalenia A. K. odpłatności za pobyt ojca L. M. w Domu Pomocy Społecznej w [...] w następujący sposób: za okres od [...] marca 2017 r. do [...] marca 2017 r. na kwotę [...]zł, za okres od dnia [...] kwietnia 2017 r. na kwotę [...]zł miesięcznie,

Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie wyjaśniono, że powołaną powyżej decyzją Burmistrza [...] ustalono A. K. odpłatności za pobyt ojca L. M. w Domu Pomocy Społecznej w [...] (dalej jako: "DPS"). Odwołania od powyższej decyzji wniosła A. K. zarzucając organowi I instancji, iż nie była informowana o postępowaniu mającym na celu umieszczenie jej ojca w domu pomocy społecznej, zatem nie miała również wpływu na lokalizację oraz odpłatność jaka obowiązuje w danym DPS. Odwołująca wskazała, że nie jest jedyną osobą zobowiązaną do partycypacji w kosztach utrzymania ojca, który jest w separacji z matką, ale ma przyrodniego brata, który również powinien partycypować w kosztach utrzymania rodzica w domu pomocy społecznej. Skarżąca zarzuciła również nieprawidłowości w zakresie ustalania jej dochodu, bowiem od 2014 r. ma podpisaną umowę o rozdzielności majątkowej z mężem i nie osiąga żądnego dochodu.

Kolegium rozpoznając wniesione odwołanie przywołało w pierwszej kolejności treść przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1769) regulujących kwestię odpłatności za pobyt w DPS wskazując następnie, że z powodu choroby oraz braku możliwości samodzielnej egzystencji L. M. został umieszczony od dnia [...] marca 2017 r. w Domu Pomocy Społecznej w Łężeczkach na podstawie decyzji Starosty [...] z dnia [...] marca 2017 r. Odnosząc się do zarzutu nieinformowania członków rodziny o prowadzeniu postępowania w przedmiocie skierowania L. M. do domu pomocy społecznej Kolegium wskazało, iż stroną takiego postępowania jest wyłącznie osoba kierowana do domu pomocy społecznej.

Następnie organ odwoławczy wskazał, że ustalony miesięczny koszt pobytu mieszkańca DPS w [...] wynosi [...] zł (zarządzenie Starosty [...] z dnia 01 grudnia 2016 r., Dz. Urz. z 2016 roku poz. 8088). Decyzją z dnia [...] kwietnia 2017 r. została ustalona L. M. odpłatność za pobyt w DPS w wysokości 70% dochodu, tj. na kwotę [...]zł.

Jak wynika z przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego na dochód dwuosobowej osobowej rodziny A. K. składają się dochody jej męża z prowadzonej działalności gospodarczej w wysokości rocznej [...] zł, co w przeliczeniu na osobę w rodzinie daje średnio miesięcznie [...] zł, przy kryterium dochodowym na osobę w rodzinie w wysokości [...] zł. W. K. odmówił udzielenia informacji o swoich dochodach i zobowiązaniach finansowych. Odnosząc się do powyższej sytuacji Kolegium wskazało, iż na gruncie ustawy o pomocy społecznej pojęcie "rodziny" ma ustawową definicję. W art. 6 pkt 14 ustawy o pomocy społecznej, ustawodawca stwierdził, że rodzina to osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące. Natomiast według art. 6 pkt 10 ustawy, określenie "osoba samotnie gospodarująca" oznacza osobę prowadzącą jednoosobowe gospodarstwo domowe.

W związku z powyższym organ pomocy społecznej prawidłowo przyjął do wyliczeń dochód małżonka prowadzącego działalność gospodarczą dzieląc go przez liczbę osób wchodzącą w skład gospodarstwa domowego skarżącej.

Kolegium zwróciło uwagę, że A. K. od początku deklarowała brak woli ponoszenia kosztów utrzymania ojca w domu pomocy społecznej, przy czym w ocenie organy spełnione zostały w niniejszej sprawie przesłanki ustalenia jej odpłatności za pobyt ojca w DPS.

Skargę na powyższą decyzję wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu A. K. podnosząc zarzut naruszenia: art. 40 § 2 K.p.a. – poprzez doręczenie zaskarżonej decyzji stronie - zamiast ustanowionemu i zgłoszonemu do sprawy pełnomocnikowi; art. 7 K.p.a. - poprzez brak przeprowadzenia postępowania mającego na celu wszechstronne, obiektywne oraz pozwalające na dokładne wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, z uwzględnieniem słusznego interesu strony; art. 8 K.p.a. - poprzez brak podjęcia działań zgodnie z zasadami bezstronności, a wyłącznie w celu uzyskania przez organ uprawnienia do ściągnięcia opłat za pobyt L. M. w DPS w [...]; art. 77 § 1 K.p.a. - poprzez brak wyczerpującego uwzględnienia oraz rozpatrzenia materiału dowodowego, a przyjęcie bez uzasadnionej ku temu podstawy, że odmówiłam ponoszenia kosztów, przy tym przy całkowitym pominięciu rozpatrzenia zarzutu braku przedstawienia umowy, o której mowa w art. 103 ust. 1 i ust 2 ustawy o pomocy społecznej; art. 6 K.p.a. - w związku z art. 103 ust. 1 i ust 2 ustawy o pomocy społecznej - poprzez brak przedstawienia propozycji zawarcia umowy oraz pouczeń o możliwości negocjowania wysokości partycypowania w kosztach utrzymania L. M. w DPS w [...]; art. 64 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, w związku z art. 7 K.p.a., 7a K.p.a. - poprzez całkowity brak podejmowania czynności w celu ustalenia czy występują szczególne okoliczności by nie obciążać skarżącej kosztami pobytu, zwłaszcza z datą wsteczną.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że już na etapie postępowania odwoławczego skarżąca wskazywała, że w aktualnym stanie zdrowia L. M., ustalenie decyzją Burmistrza [...] z dnia [...] kwietnia 2017 r. obowiązującej go opłaty za pobyt w powyższym Domu Pomocy Społecznej na kwotę w wysokości [...] zł miesięcznie, nie było prawidłowe. W związku z doręczeniem decyzji z dnia [...] grudnia 2017 r. skarżąca podjęła kroki mające na celu zabranie ojca z DPS oraz zapewnienie mu innej opieki, w tym ewentualnie umieszczenia go w innym DPS. Jednakże bez jego zgody taka sytuacja nie może mieć miejsca, a stan zdrowia ojca uniemożliwia podjęcie przez niego świadomej decyzji, niezbędnej dla opuszczenia DPS. Z tych przyczyn zakwestionowano decyzję o umieszczeniu ojca w DPS, a także dalszą decyzję o ustaleniu opłaty go obciążającej.

Skarżąca podniosła następnie, że organy wadliwie przyjęły, że skarżąca odmówiła ponoszenia kosztów pobytu w DPS, gdy tymczasem wskazywała jedynie, że nie ma możliwości ponoszenia opłat wobec braku źródeł dochodu. W szczególności za wadliwe uznano nie przedstawienie skarżącej umowy dotyczącej odpłatności za pobyt ojca w DPS.

W ocenie skarżącej przepisy ustawy art. 61 ust. 2 pkt 2 oraz art. 64a ustawy o pomocy społecznej są sprzeczne z Konstytucją, gdyż prowadzą do sytuacji, w której skarżąca, pozostająca z ojcem w konflikcie, jest zobowiązana do ponoszenia kosztów jego pobytu w DPS, co stanowi naruszenie zasad współżycia społecznego i jest niesprawiedliwe.

Skarżąca wskazała wreszcie, że w dniu [...] lutego 2018 r. udzieliła pełnomocnictwa adwokatowi R. M., który następnie zgłosił się jako pełnomocnik do sprawy pismem z dnia 09 lutego 2018 r. Uwzględniając powyższe - zgodnie z treścią art. 40 ust. 2 K.p.a. - doręczenie zaskarżonej decyzji powinno nastąpić na adres kancelarii pełnomocnika, natomiast w niniejszej sprawie - wbrew okolicznościom wynikającym z akt sprawy - pominięto pełnomocnika, a decyzję doręczono na adres skarżącej.

W odpowiedzi na skargę Kolegium podtrzymało swoje stanowisko i wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 2107) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm., dalej P.p.s.a.), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Jednocześnie zgodnie z art. 134 § 1 P.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd obowiązany jest zatem dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji także wtedy, gdy dany zarzut nie został podniesiony w skardze.

W rozpatrywanej sprawie przedmiotem sporu pozostaje kwestia, czy prawidłowo organy ustaliły skarżącej odpłatności za pobyt ojca L. M. w DPS w [...] za okres od [...] marca 2017 r. do [...] marca 2017 r. na kwotę [...]zł, - od dnia [...] kwietnia 2017 r. na kwotę [...]zł miesięcznie.

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że w ramach prowadzonego obecnie postępowania, zarówno organy administracji publicznej, jak i sąd administracyjny nie były uprawnione do dokonania kontroli prawidłowości umieszczenia L. M. w DPS. Tym samym zarzuty zmierzające do podważania decyzji o umieszczeni osoby potrzebującej w DPS, w szczególności z uwagi na jego zły stan zdrowia, który w ocenie skarżącej, miał uniemożliwić mu dbanie o swoje własne interesy uznać należało za nietrafne.

Podobnie za nietrafne uznać należało zarzuty dotyczące wadliwego doręczenia zaskarżonej decyzji. Wskazać bowiem należy, że w bogatym orzecznictwie sądowoadministracyjnym odnoszącym się do naruszenia art. 40 § 2 K.p.a., przywoływanym w akcentuje się gwarancyjny charakter przepisów dotyczących doręczeń. Wskazuje się, że ich celem jest przede wszystkim zagwarantowanie praw strony do rzetelnego i prawidłowego postępowania oraz że strona nie może ponosić negatywnych konsekwencji zaniedbań organów. W sytuacji jednak, gdy wadliwość doręczenia nie powoduje negatywnych konsekwencji dla strony, a zwłaszcza nie pozbawia jej możliwości skorzystania ze środków zaskarżenia, to nie ma podstaw do eliminowania decyzji tylko z tego względu (przykładowo wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 4 kwietnia 2008 r. w sprawie II GSK 3/08, z dnia 28 kwietnia 2009 r. w sprawie II GSK 887/08, z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie II GSK 463/08, Baza NSA). Celem normy zawartej w art. 40 § 2 k.p.a. nakazującej doręczenie decyzji pełnomocnikowi, wówczas gdy został on ustanowiony, jest zwolnienie strony z obowiązku osobistego prowadzenia sprawy. Ocena skutków pominięcie pełnomocnika w sprawie w każdym przypadku zależy natomiast od okoliczności danej sprawy, długotrwałości pominięcia i etapu postępowania, w którym doszło do takiego naruszenia. W rozpatrywanej sprawie skutek powyższy nie nastąpił, gdyż skarżąca, której doręczono decyzje, skorzystała z przysługujących jej uprawnień i terminowo wniosła skargę do sądu administracyjnego.

W niniejszej sprawie nie było również potrzeby odrębnego rozpatrzenia pozostałych, wynikających ze skargi i z nią ściśle związanych żądań, obejmujących kwestię postępowania o przedstawienia pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu w przedmiocie zgodności sposobu ustalenia wysokości opłat ponoszonych przez skarżącą za pobyt ojca w DPS, z Konstytucją.

Jak wynika z art. 54 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej osobę, o której mowa w art. 54 ust. 1, kieruje się do domu pomocy społecznej, co jest dokonywane w drodze decyzji (art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej). Jeśli przyjęcie osoby do domu pomocy społecznej poprzedza okres oczekiwania na przyjęcie, związany ze zwolnieniem się miejsca dla osoby skierowanej, po zaistnieniu możliwości przyjęcia wydawana jest decyzja o umieszczeniu w domu pomocy społecznej (art. 59 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej). W trakcie przyjęcia dyrektor domu przeprowadza rozmowę z osobą przyjmowaną oraz z jej przedstawicielem ustawowym, podczas której m.in. ustala jej aktualną sytuację, odnotowuje zmiany zaistniałe w jej sytuacji od momentu złożenia wniosku (§ 12 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 964).

Od przyjęcia rozpoczyna się pobyt w domu pomocy społecznej, który, w myśl art. 60 ust. 1 ustawy, jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca, z zastrzeżeniem ust. 3. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca, ustalony i ogłoszony trybie art. 60 ust. 2 ustawy, stanowi podstawę do ustalenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej. Ustalenie odpłatności powinno uwzględniać średni miesięczny koszt utrzymania aktualny na dzień przyjęcia. W sytuacji więc, gdy przyjęcie ma nastąpić po upływie okresu oczekiwania, a średni miesięczny koszt utrzymania może się zmienić od daty skierowania, z uwagi na regulację art. 60 ust. 2, ustalenie odpłatności w dacie skierowania nie odpowiadałoby rzeczywistemu kosztowi utrzymania.

Stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 16 ustawy o pomocy społecznej do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu. W tym kontekście należy odczytywać przepis art. 60 ust. 1 ustawy, wprowadzający obowiązek ponoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej. Jedną z zasad ustawy o pomocy społecznej jest zasada finansowania pomocy społecznej ze środków publicznych. Państwo i samorządy terytorialne nie tylko mają obowiązek wykonywania zadań pomocy społecznej, ale muszą również ponosić związane z tym obciążenia finansowe. Jest to jedna z podstawowych cech odróżniających pomoc społeczną od ubezpieczeń społecznych, które są finansowane głównie ze składek. Uzupełnieniem powyższej zasady jest zasada odpłatności, określająca udział beneficjentów w pokrywaniu kosztów świadczeń pomocy społecznej. Świadczenia mogą być udzielane odpłatnie i nieodpłatnie, a część z nich może podlegać zwrotowi. Odpłatność w przypadku świadczeń niepieniężnych sprowadza się głównie do pokrywania kosztów usług lub otrzymanej pomocy rzeczowej. W zakresie opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej konkretyzację tych zasad stanowią przepisy art. 61 ust. 2 pkt 3 oraz art. 61 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. W pierwszym przypadku chodzi o opłatę w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 1 i 2 (mieszkaniec, małżonek, zstępni przed wstępnymi). Obowiązek wnoszenia przez gminę tej części opłat nie jest uzależniony od wywiązywania się osób, o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 1 i 2. Odmienne jest uregulowanie art. 61 ust. 3 zdanie pierwsze ustawy. Wynika z niego obowiązek ponoszenia przez gminę opłat zastępczych w przypadku niewywiązywania się osób, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, z obowiązku opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej. Z punktu widzenia prawa materialnego obowiązek ten powstaje jako konieczne następstwo niewywiązywania się osób, o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 1 i 2. Sformułowanie dyspozycji art. 61 ust. 3 zdanie pierwsze jest kategoryczne: "Gmina wnosi opłatę". Gmina nie ma więc w tym zakresie wyboru.

Ponoszenie opłat zastępczych przez gminę uwarunkowane jest natomiast także przepisem art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z tym przepisem, małżonek, zstępni przed wstępnymi wnoszą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2. Przepis ten stanowi, że kierownik ośrodka pomocy społecznej ustala w drodze umowy z małżonkiem, zstępnymi przed wstępnymi mieszkańca domu wysokość wnoszonej przez nich opłaty za pobyt tego mieszkańca w domu pomocy społecznej, biorąc pod uwagę wysokość dochodów i możliwości, przy czym opłata ta nie powinna być zwiększana w przypadku gdy jedna z osób jest zwalniana z odpłatności z mocy prawa lub z powodów, o których mowa w art. 64. Z przywołanych norm wynika, że jeśli mieszkaniec domu nie wnosi opłaty za pobyt w pełnej wysokości, w pierwszej kolejności należy dążyć do zawarcia umowy z osobami, o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 2. Podkreślenia wymaga, że umowę zawiera kierownik ośrodka pomocy społecznej. Zawarcie umowy jest możliwe po dokonaniu ustaleń w zakresie wysokości dochodów i możliwości. Niezależnie od tego, przypomnieć warto, że kierownik powinien uwzględniać aktualny stan tych dochodów i możliwości oraz obowiązujący w dacie przyjęcia osoby skierowanej do domu średni miesięczny koszt utrzymania. Nadto, osoby w myśl art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej zobowiązane do ponoszenia opłat mogą wystąpić o zwolnienie z opłaty, na podstawie art. 64 pkt 1 – 4 ustawy.

Dopiero wzięcie pod uwagę tych wszystkich uwarunkowań pozwala na ustalenie, w drodze decyzji, opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej.

W realiach przedmiotowej sprawy nie wzbudziła zastrzeżeń Sądu prawidłowość wyliczenia spornej kwoty obciążającej skarżącą, a więc osobę zobowiązaną na mocy art. 61 ust. 1 pkt 2, do pokrywania opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej. Ustalony miesięczny koszt pobytu mieszkańca DPS w [...] wynosi [...] zł (zarządzenie Starosty [...] z dnia 01 grudnia 2016 r., Dz. Urz. z 2016 roku poz. 8088). Decyzją z dnia 26 kwietnia 2017 r. została ustalona L. M. odpłatność za pobyt w DPS w wysokości 70% dochodu, tj. na kwotę [...]zł. Na dochód dwuosobowej osobowej rodziny skarżącej składają się dochody jej męża z prowadzonej działalności gospodarczej w wysokości rocznej [...] zł, co w przeliczeniu na osobę w rodzinie daje średnio miesięcznie [...] zł, przy kryterium dochodowym na osobę w rodzinie w wysokości 514 zł. Jak zasadnie wskazały organy administracji, na gruncie ustawy o pomocy społecznej pojęcie "rodziny" ma ustawową definicję. W art. 6 pkt 14 ustawy o pomocy społecznej, ustawodawca stwierdził, że rodzina to osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące. Natomiast według art. 6 pkt 10 ustawy, określenie "osoba samotnie gospodarująca" oznacza osobę prowadzącą jednoosobowe gospodarstwo domowe. Tym samym prawidłowo ustalono dochód skarżącej, przy czy, fakt istnienia rozdzielności majątkowej z mężem oraz podnoszonych zarzutów dotyczących sposobów gospodarowania majątkiem domowym nie miał wpływu na prawidłowość wydanej decyzji.

Kwestią sporną pozostaje natomiast kwestia umowy, o jakiej mowa w art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. W niniejszej sprawie utrzymana w mocy zaskarżonym rozstrzygnięciem decyzja ustalająca opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej i kierująca obowiązek jej uiszczenia wydana została bez uprzedniego zawarcia ze skarżącą umowy z art. 103 ust. 2 ustawy.

Zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej kierownik ośrodka pomocy społecznej ustala, w drodze umowy z małżonkiem, zstępnymi przed wstępnymi mieszkańca domu, wysokość wnoszonej przez nich opłaty za pobyt tego mieszkańca w domu pomocy społecznej, biorąc pod uwagę wysokość dochodów i możliwości. Umowa taka gwarantuje członkom rodziny osób umieszczanych w domach pomocy społecznej wpływ na ustalenie dogodnych, odpowiadających ich faktycznym możliwościom, warunków i wysokości odpłatności z tego tytułu. Umowa z art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej jest instrumentem, za pomocą którego podmiot określony w art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, wykazując przemawiające na jego rzecz okoliczności, niejako współuczestniczy z organem w określeniu wysokości kosztów ten podmiot obciążających. Podmiot taki musi jednak wykazać wolę zawarcia takiego kompromisu poprzez przystąpienie do negocjacji w postaci chociażby zajęcia stanowiska wobec przygotowanego przez organ projektu umowy, czy przedstawienia organowi okoliczności uzasadniających zmiarkowanie przedmiotowej kwoty. Umowa, o której mowa w art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, jest bowiem umową cywilnoprawną o charakterze konsensualnym.

W przedmiotowej sprawie skarżącej nie przedstawiono umowy, jak również brak jest informacji, żeby ją o niej pouczono. Oparto się jedynie na oświadczeniu skarżącej, że nie wyraża zgody na ustalenie odpłatności.

Sąd zwraca uwagę, że jakkolwiek w aktualnym stanie prawnym ustawodawca nie uzależnił dopuszczalności wydania decyzji konkretyzującej wysokość opłaty od skierowania do osób potencjalnie zobowiązanych do jej wnoszenia oferty zawarcia umowy, o jakiej mowa w art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, to jednak w przedmiotowej sprawie Sąd stoi na stanowisku, że w toku postępowania obowiązkiem organu było co najmniej pouczenie strony o możliwości zawarcia powyższej umowy, jak również o skutkach jej braku, czego jednakże w niniejszej sprawie zabrakło. Domniemywanie braku woli strony do zawarcia umowy, co niewątpliwie miało miejsce w niniejszej sprawie w oparciu o oświadczenie skarżącej, że nie wyraża zgody na ustalenie odpłatności uznać należało za niewystarczające. Dopiero w sytuacji pouczenia strony o możliwości zawarcia umowy otwiera się dla organu możliwość władczej realizacji dyspozycji art. 59 ust. 1 w zw. z art. 60 i art. 61 ustawy o pomocy społecznej.

Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał, że zaskarżona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu I instancji nie odpowiadają prawu i orzekł o ich uchyleniu na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz § 14 ust. 1 pkt 1 li. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.).

Ponownie rozpoznając sprawę organy zobowiązane są do pouczenie strony o możliwości zawarcia powyższej umowy, jak również o skutkach jej braku.