Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

"Obowiązek przedkładania zaświadczeń lekarskich i psychologicznych (art. 15 ust. 4 w zw. z art. 10 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji) dotyczy wszystkich posiadaczy pozwolenia na broń w celu ochrony osobistej - zarówno wydanych na podstawie obecnie obowiązujących jak i wcześniejszych przepisów"

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jerzy Bujko /spr./ Sędziowie sędzia NSA Janina Kosowska sędzia NSA Alicja Plucińska-Filipowicz Protokolant Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 3 września 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej M. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 stycznia 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 1444/06 w sprawie ze skargi M. G. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...], nr [...] w przedmiocie cofnięcia pozwolenia na broń palną gazową oddala skargę kasacyjną

Decyzją z dnia [...] Komendant Główny Policji utrzymał w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji z siedzibą w R. z dnia [...], cofającą M. G. pozwolenie na broń gazową. Organy rozpoznające sprawę ustaliły, że M. G. uzyskała pozwolenie na posiadanie broni gazowej w okresie obowiązywania ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych (Dz. U. Nr 6, poz. 43 ze zm.).

Pismem z dnia [...] Komendant Wojewódzki Policji z siedzibą w R., wezwał wymienioną stronę do złożenia aktualnych orzeczeń: lekarskiego i psychologicznego, informując, iż w dniu 20 marca 2005 r. mija 5 lat od daty wejścia w życie ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.), w której ustawodawca nałożył w art. 15 ust. 4 na osoby posiadające pozwolenie na broń wydane w celu ochrony osobistej, obowiązki przedstawienia właściwemu organowi Policji aktualnych orzeczeń – lekarskiego i psychologicznego. Wobec nieprzedstawienia przez M. G. żądanych orzeczeń, organ wszczął postępowanie o pozbawienie pozwolenia na broń. Strona podniosła, iż obowiązek składania takich orzeczeń nie dotyczy jej gdyż został wprowadzony ustawą z 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, podczas gdy ona uzyskała pozwolenie na posiadanie broni na podstawie wcześniej obowiązującej ustawy z 31 stycznia 1961 r. Organ rozpoznający sprawę stanowisko to uznał za nieuzasadnione i wydał decyzję pozbawiającą stronę pozwolenia na posiadaną broń gazową, zaś Komendant Główny Policji rozpoznający odwołanie M. G. od tej decyzji – decyzją z dnia [...] – utrzymał ją w mocy.

Ustosunkowując się do argumentów zawartych w odwołaniu strony skarżącej organ wskazał, że zgodnie z ustawą o broni i amunicji do przedstawienia aktualnych orzeczeń lekarskiego i psychologicznego zobowiązane są wszystkie osoby mające pozwolenie na broń wydane w celu m.in. ochrony osobistej i to niezależnie od tego, czy pozwolenie na broń uzyskały pod rządami starej czy aktualnie obowiązującej ustawy. Zdaniem organu przyjęcie punktu widzenia skarżącej oznaczałoby, że organy Policji w ogóle nie mają prawa ingerować w pozwolenia na broń wydane pod rządami ustawy z 1961 r., tzn. nie mogłyby cofać pozwoleń na broń takim osobom, ani też sprawdzać sposobu przechowywania przez nie broni. Zdaniem organu poprzez treść przepisu art. 52 ustawy o broni i amunicji, ustawodawca nałożył na posiadaczy pozwoleń wydanych na podstawie ustawy z 1961 r. obowiązki wynikające z przepisów aktualnie obowiązującej ustawy. Jednym z tych obowiązków jest okresowe (co 5 lat) potwierdzanie zdolności zdrowotnej i psychicznej do dysponowania bronią, wynikające z art. 15 ust. 4 omawianej ustawy). Nie jest to bowiem kwestią obojętną z punktu widzenia bezpieczeństwa i porządku publicznego. Dlatego zdaniem Komendanta Głównego Policji nie jest słusznym i celowym zachowanie pozwolenia na broń osobie, która nie wykonała ustalonego przez ustawodawcę tak szczególnego obowiązku, jakim jest potwierdzenie orzeczeniami lekarskimi i psychologicznymi zdolności do posiadania i używania broni.

Organ podkreślił, że prawo do posiadania broni palnej ma szczególny charakter, dostęp do niego podlega administracyjnej reglamentacji, nie może więc być żadnych wątpliwości, choćby natury medycznej, że osoba, której takie prawo przyznano, daje gwarancje bezpiecznego posługiwania się bronią. Jednym z elementów tej gwarancji jest spełnienie przez posiadacza broni ustawowo określonego obowiązku aktualizacji orzeczeń lekarskich i psychologicznych. Skarżąca tego obowiązku nie wykonała i – co wynika z jej odwołania – nie zamierza go zrealizować, nie jest wiec możliwe zachowanie jej pozwolenia ze względu na interes bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Na powyższą decyzję M. G. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości. W skardze strona skarżąca ponowiła zarzuty zawarte w odwołaniu. Ponadto – zdaniem skarżącej – obywatel nie może być zaskakiwany przez później tworzone prawo, które nakłada na niego dotkliwe finansowo obowiązki. Przedstawiona w zaskarżonej decyzji interpretacja aktualnie obowiązujących przepisów narusza konstytucyjną zasadę państwa prawnego, albowiem jeśli konieczna byłaby weryfikacja osób, które pod rządami ustawy z 1961 r. uzyskały pozwolenie na broń, w zakresie potwierdzania zdolności zdrowotnych i psychicznych, to badanie tych osób powinno być nieodpłatne.

Po rozpoznaniu tej skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 30 stycznia 2007 r. (sygn. VI SA/Wa 1444/06), skargę oddalił stwierdzając, iż zaskarżona decyzja odpowiada obowiązującemu prawu. Sąd stwierdził, iż stan faktyczny sprawy jest bezsporny, sporna jest natomiast wykładnia obowiązującego prawa,

Materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowi przepis art. 18 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, zgodnie z którym właściwy organ Policji może cofnąć pozwolenie na broń w przypadku naruszenia przez osobę posiadającą pozwolenie obowiązku poddania się badaniom lekarskim i psychologicznym i przedstawienia orzeczenia lekarskiego i psychologicznego, o których mowa w art. 15 ust. 3-5 ustawy, tj. wydawanych przez upoważnionych – lekarza i psychologa stwierdzających, że osoba badana nie należy do osób z zaburzeniami psychicznymi, wykazujących istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego, uzależnionych od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.

W przepisach przejściowych obowiązującej od dnia 20 marca 2000 r. ustawy o broni i amunicji, która uchyliła (z wyjątkami niemającymi znaczenia w rozpatrywanej sprawie) ustawę z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych, w art. 52 zagwarantowano zachowanie ważności pozwoleń na broń i legitymacji noszących nazwę "pozwolenia na broń" wydawanych na podstawie dotychczasowych przepisów. Oznacza to – w ocenie Sądu, iż podmioty, które otrzymały takie pozwolenia mają prawo do legalnego posługiwania się tą bronią, którą nabyły zgodnie z obowiązującymi do czasu wejścia w życie nowej ustawy przepisami. Nie oznacza natomiast, że osoby te nie obowiązują regulacje wynikające z nowych przepisów. Dotyczy to zwłaszcza obowiązku wynikającego art. 15 ust. 4 ustawy o broni i amunicji, a dotyczącego konieczności przedstawiania właściwemu organowi Policji aktualnego orzeczenia lekarskiego i psychologicznego. Ustawodawca zachowując w mocy "stare" pozwolenia nie zwolnił ich posiadaczy z obowiązku poddawania się okresowym badaniom lekarskim i psychologicznym. Obowiązek ten wynika niewątpliwie z potrzeby gwarantowania bezpiecznego posiadania i posługiwania się bronią przez wszystkich posiadaczy pozwoleń na broń, a nie tylko przez tych z nich, którzy pozwolenie otrzymali pod rządami nowej ustawy.

Uznanie, że posiadaczy "starych" pozwoleń nie dotyczy powyższy obowiązek prowadziłoby w efekcie do nieograniczonego w czasie stosowania ustawy, która utraciła już moc obowiązującą i byłoby sprzeczne z celem nowej ustawy, która charakteryzuje się zaostrzonymi wymaganiami do uzyskania pozwoleń na broń. Celem tym jest zwiększenie kontroli nad posiadaną bronią.

Wskazać jednocześnie należy, że obowiązek przedkładania ww. badań nie pozostaje w związku z ważnością pozwoleń (ich bezterminowością), albowiem niewywiązanie się z obowiązku nie powoduje utraty ważności pozwoleń. Może natomiast skłonić właściwe organy Policji do wszczęcia procedury zmierzającej do cofnięcia pozwolenia.

W rozpoznawanej sprawie organy Policji jeszcze przed wszczęciem postępowania administracyjnego wezwały skarżącą, pomimo iż nie ciążył na nich taki obowiązek, do złożenia wymaganych prawem orzeczeń lekarskiego i psychologicznego. Skarżąca z obowiązku tego nie wywiązała się i dlatego też – w ocenie Sądu – zasadnym było cofnięcie pozwolenia na broń palną gazową.

Wymieniony wyrok M. G. reprezentowana przez adwokata zaskarżyła skargą kasacyjną. Zarzuciła mu naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisu art. 18 ust. 5 pkt 2 w zw. z art. 52 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, polegającą na przyjęciu, że skarżąca, której wydano pozwolenie na broń gazową na podstawie przepisów ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych miała obowiązek poddania się odpłatnym, okresowym badaniom lekarskim i psychologicznym oraz że naruszenie tego obowiązku skutkowało cofnięcie pozwolenia na palną broń gazową.

Uzasadniając ten zarzut skarżąca podniosłą, iż od 1991 r. posiada pozwolenie na palną broń gazową, które jest od 1995 r. bezterminowe i które zostało wydane na podstawie ustawy z 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych. Ta ostatnia ustawa nie przewidywała przeprowadzania badan lekarskich i psychologicznych posiadaczy pozwoleń na broń, a aktualnie obowiązująca ustawa z dnia 21 maja 1999 r. obowiązku przedłożenia wyników takich badań nie rozciągnęła na posiadaczy pozwoleń na broń uzyskanych pod rządami "starej" ustawy z 31 stycznia 1961 r.. W związku z tym skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku, przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Komendant Główny Policji wniósł o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Obowiązek przedłożenia przez skarżącą aktualnego orzeczenia lekarskiego i psychologicznego Wojewódzki Sąd Administracyjny wyprowadził z brzmienia art. 15 ust. 4 w związku z art. 10 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, które – zdaniem tego Sądu – mają zastosowanie wobec osób posiadających pozwolenie na palną broń gazową, wydane na podstawie przepisów ustawy z 31stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych. Skarga kasacyjna nie zaskarżyła tego przepisu, z czego wynika, iż skarżąca zgadza się z jego wykładnią prezentowaną w zaskarżonym wyroku. W tej sytuacji postawiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia przepisu art. 18 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji jest oczywiście nieuzasadniony. Przepis ten stanowi, że właściwy organ Policji może cofnąć pozwolenie na broń w przypadku naruszenia przez osobę posiadającą pozwolenie, obowiązku poddania się badaniom lekarskim i psychologicznym i przedstawienia orzeczenia lekarskiego i psychologicznego, o których mowa w art. 15 ust. 3-5. Art. 15 ust. 4 stanowi natomiast, że osoba posiadająca pozwolenie na broń dla ochrony osobistej obowiązana jest raz na 5 lat przedstawić organowi Policji aktualne orzeczenie lekarskie i psychologiczne stwierdzające, że nie należy ona do osób wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt 2-4 ustawy i potwierdzające, że może ona dysponować bronią. Wobec bezspornego faktu, że skarżąca nie przedstawiła żądanych od niej orzeczeń psychologicznego i lekarskiego organy prawidłowo zastosowały wymieniony przepis, dokonując też jego właściwej wykładni. Nietrafny jest przy tym zarzut skargi kasacyjnej, że wobec brzmienia art. 52 ustawy o broni i amunicji w stosunku do skarżącej, która uzyskała pozwolenie na broń przed wejściem w życie tej ustawy, nie ma zastosowania obowiązek przedkładania okresowych badań lekarskich i psychologicznych. Wymieniony ostatnio przepis stanowi tylko, iż zachowują po dniu wejścia w życie ustawy z 21 maja 1999 r. pozwolenia na broń i legitymacje stwierdzające te pozwolenia, wydane na podstawie dotychczasowych przepisów. Natomiast inne kwestie związane z posiadaniem broni przez takie osoby po dniu wejścia w życie aktualnie obowiązującej ustawy reguluje ten akt prawny.

Za takim rozumieniem przepisów przemawiają argumenty trafnie wskazane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a przede wszystkim ten, iż aktualnie istniejącą sytuację prawną posiadaczy broni powinien regulować obecnie obowiązujący stan prawny. Obowiązek przedkładania zaświadczeń lekarskich i psychologicznych raz na pięć lat dotyczy więc wszystkich posiadaczy pozwolenia na broń w celu ochrony osobistej oraz ochrony innych osób i mienia – zarówno wydanych na podstawie obecnie obowiązujących jak i wcześniejszych przepisów.

Dlatego na mocy art. 184 P.p.s.a. orzeczono jak w sentencji.