drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, Własność przemysłowa, Urząd Patentowy RP, Oddalono skargę kasacyjną, II GSK 1261/10 - Wyrok NSA z 2011-12-08, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II GSK 1261/10 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2011-12-08 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2010-10-18
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Janusz Drachal /przewodniczący/
Marzenna Zielińska /sprawozdawca/
Wojciech Kręcisz
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Hasła tematyczne
Własność przemysłowa
Sygn. powiązane
VI SA/Wa 710/10 - Wyrok WSA w Warszawie z 2010-06-21
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2003 nr 119 poz 1117 art. 132 ust. 2 pkt 2, art.121, art. 252 i art. 315 ust. 3
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 7, art. 8, art. 77, art. 138 § 2 i art. 139
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 134 § 1, art. 145 § 1 pkt 1 lit. c
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U.UE.L 2008 nr 299 poz 25 art. 4 ust. 5
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/95/WE z dnia 22 października 2008 r. mająca na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Drachal Sędzia NSA Marzenna Zielińska (spr.) Sędzia del. WSA Wojciech Kręcisz Protokolant Marta Zawadzka po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej ze skargi kasacyjnej "D." Spółka z o.o. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 21 czerwca 2010 r. sygn. akt VI SA/Wa 710/10 w sprawie ze skargi "D." Spółka z o.o. w W. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] stycznia 2010 r. nr DT-[...] w przedmiocie odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 21 czerwca 2010 r., sygn. akt VI SA/Wa 710/10, oddalił skargę D. M. Sp. z o.o. w W. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] stycznia 2010 r., nr [...], w przedmiocie odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy.

Relacjonując przebieg postępowania Sąd I instancji podał, że w dniu [...] lipca 2005 r. został zgłoszony do zarejestrowania przez D. M. Sp. z o.o. w W., pod numerem [...] znak towarowy słowno-graficzny F. M. S. D. S. d. t. i..

W związku z dokonanym zgłoszeniem Urząd Patentowy w piśmie z dnia [...] października 2007 r. poinformował Spółkę, iż na przedmiotowe oznaczenie, jako na znak, który ze swojej istoty może wprowadzać odbiorców w błąd, w szczególności co do pochodzenia towarów, a pośrednio i co do właściwości towarów dla których zostało zgłoszone, nie może zostać udzielone prawo ochronne. W piśmie z dnia [...] października 2007 r. organ poinformował, że zgłoszony znak jest podobny w rozumieniu art. 132 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 119, poz. 1117 ze zm., dalej: p.w.p.) do zarejestrowanych na rzecz B. S.A. znaków F. Nr [...] i Nr [...] przeznaczonych do oznaczania m.in. napojów alkoholowych.

W pismach z dnia [...] listopada 2007 r. skarżąca Spółka stwierdziła, że jest członkiem G. B. działającym w obrębie Unii Europejskiej i poza nią, podkreślając, że jest importerem napojów alkoholowych z różnych krajów, w tym z Włoch i dokonuje tego importu do Polski pod własnymi znakami towarowymi członków G. B.. Odnosząc się do wskazania przez Urząd obecności tekstu w języku włoskim oraz oznaczenia M. w nazwie, skarżąca podniosła, że użycie w znaku słowa M. ma charakter fantazyjny o wysokiej zdolności odróżniającej.

Decyzją z dnia [...] lipca 2008 r. Urząd Patentowy na podstawie art. 131 ust. 1 pkt 3 p.w.p. odmówił udzielenia prawa ochronnego na zgłoszone oznaczenie. W uzasadnieniu organ wskazał, że dla odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy na wskazanej wyżej podstawie, wystarcza wykazanie, iż znak może wprowadzać odbiorców w błąd co do pochodzenia towaru. Wystarczające jest prawdopodobieństwo wystąpienia w świadomości konsumenta błędnego mniemania o towarze, dla oznaczenia którego znak jest przeznaczony. W ocenie organu, oznaczenie F. M. S. D. S. d. t. i. sugeruje, że produkt (napoje alkoholowe, aperitify, likiery, koktajle itp.) jest włoskiego pochodzenia lub jest wytworzony wg "formuły włoskiej". Znaczenie słów nie budzi wątpliwości, nawet dla osoby nie znającej włoskiego. Zamieszczanie określenia: F. M. S. D. S. d. t. i. na produkcie wytwarzanym przez firmę polską może u odbiorcy wywołać mylące przeświadczenie, że nabywa towar pochodzący z Włoch z tego obszaru lub wytwarzany według jakiejś charakterystycznej dla tego regionu lub miasta receptury, tymczasem będą to produkty pochodzenia polskiego.

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy skarżąca, wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji wskazała, że ograniczyła wykaz towarów przez uzupełnienie wykazu dopiskiem "pochodzenia włoskiego". Pismem z [...] stycznia 2009 r. poinformowała organ odwoławczy o ograniczeniu wykazu towarów i wniosła o udzielenie prawa ochronnego na zgłoszony znak dla towarów objętych ograniczonym wykazem. Wskazała, że obecnie wykaz towarów przyjmuje postać "klasa 33 wina musujące pochodzenia włoskiego".

Pismem z dnia [...] września 2009 r. organ poinformował skarżącą, że zgłoszony znak jest podobny do zarejestrowanych znaków towarowych F. a nadto wskazał, iż nadesłany list zgody nie jest wystarczający do stwierdzenia braku ustawowych warunków do uzyskania prawa ochronnego na zgłoszony znak towarowy. Podkreślił, że powiązania pomiędzy firmami nie mogą być podstawą do rejestracji bardzo podobnych oznaczeń na rzecz różnych przedsiębiorców.

W odpowiedzi na powyższą informację Spółka nie podzieliła stanowiska organu.

Decyzją z dnia [...] stycznia 2010 r. Urząd Patentowy utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. W uzasadnieniu decyzji organ stwierdził, że zgodnie z przepisem art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. nie jest możliwe udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy identyczny lub podobny do znaku, na który udzielono prawo ochronne z wcześniejszym pierwszeństwem, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem wcześniejszym. Niedopuszczalne jest udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy, jeśli skutkiem tego powstałoby prawo, którego zakres pokrywałby się choćby w części z zakresem prawa z pierwszeństwem. Niebezpieczeństwo wprowadzenia odbiorcy w błąd, które jest podstawową przesłanką odmowy udzielenia prawa ochronnego ze względu na wcześniejszą rejestrację, polega na możliwości wywołania u odbiorcy błędnego przekonania, że dany towar pochodzi od uprawnionego do wcześniejszego znaku. W przedmiotowej sprawie podobieństwo towarów nie budzi wątpliwości. Wszystkie znaki zarejestrowane są dla napojów alkoholowych. Zdaniem organu, bezsporna w sprawie jest również kwestia podobieństwa samych oznaczeń. Najbardziej odróżniającym elementem wszystkich przeciwstawionych znaków jest wyraz "F.". Pełnomocnik uprawnionego stoi na stanowisku, że w związku z powiązaniami pomiędzy B. S.A. i D. M. Sp. z o.o. nie zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorów w błąd co do pochodzenia towarów. Skarżąca załączyła list zgody, w którym B. S.A. wyraża zgodę na udzielenie prawa ochronnego na przedmiotowy znak towarowy. Urząd Patentowy podkreślił, że D. M. Sp. z o.o. jest odrębnym podmiotem prawa niż uprawniona do wcześniejszych znaków. Wszelkie powiązania pomiędzy firmami, które czyniłyby zasadnym korzystanie przez D. M. Sp. z o.o. ze znaku "F.", mogą być jedynie podstawą do udzielenia licencji na używanie znaków wcześniejszego uprawnionego, ustanowienia wspólnego prawa ochronnego lub jeśli jest to wolą stron, zbycia tychże oznaczeń na rzecz jednego podmiotu. Powiązania nie mogą być natomiast podstawą do rejestracji bardzo podobnych oznaczeń na rzecz różnych przedsiębiorców. Instytucja listów zgody w stosunku do znaków pozostających w mocy nie została przez ustawodawcę przewidziana w prawie polskim. Pierwsza Dyrektywa Rady 89/104/EWG w art. 4 ust. 5 pozostawia krajom członkowskim swobodę w zakresie wprowadzenia do krajowych porządków prawnych tej instytucji i do określenia okoliczności uzasadniających zastosowanie listów zgody. W ustawie prawo własności przemysłowej listy zgody przewidziane są w art. 133 p.w.p., zgodnie z którym zgoda uprawnionego do znaku wcześniejszego może wyeliminować przeszkodę rejestracyjną z art. 132 u.p.w.p. jedynie w zakresie kolizji ze znakiem już wygasłym. Ustawodawca nie przewidział podobnej instytucji odnoszącej się do znaków pozostających w mocy. Urząd uznał więc, że na podstawie obowiązującej obecnie ustawy prawo własności przemysłowej nie ma podstaw prawnych, aby uznać skuteczność listu zgody, natomiast przy uwzględnieniu identyczności większości towarów i dużego podobieństwa samych oznaczeń, istnienie tak podobnych znaków na rynku może wprowadzać odbiorców w błąd, co do pochodzenia towarów od konkretnego przedsiębiorstwa.

Oddalając skargę na powyższą decyzję Sąd I instancji wskazał na wstępie, że skarżąca aż do czasu wydania decyzji ostatecznej, w zgłoszeniu z dnia [...] lipca 2005 r. mogła ograniczyć wykaz towarów, dla których znak ten został zgłoszony. Wynika to a contrario z przepisu art. 140 ust 1 p.w.p., który stanowi, że do czasu wydania decyzji zgłaszający nie może rozszerzać przedmiotowego wykazu. W ocenie Sądu, wskazany w art. 140 ust. 1 p.w.p. termin "do czasu wydania decyzji" oznacza, że chodzi o wydanie decyzji ostatecznej o jakiej mowa w art. 245 ust.1 p.w.p. Ze względu na to, że wydanie decyzji o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy następuje po sprawdzeniu czy istnieją względne i bezwzględne przeszkody do udzielenia tego prawa, a więc ma charakter jedynie formalny (art.144 p.w.p.) świadczy o tym, że możliwość dokonania w zgłoszeniu dozwolonych uzupełnień lub poprawek leży w interesie zgłaszającego, który będąc zawiadomiony przez organ, stosownie do treści art. 145 ust. 2 p.w.p. o istnieniu przeszkód do uzyskania prawa ochronnego, drogą wyeliminowania ze zgłoszenia prawnych jego mankamentów może w efekcie uzyskać prawo z rejestracji zgłoszonego oznaczenia.

Sąd I instancji uznał za bezsporne, że skarżąca ograniczyła wykaz towarów dopiero na etapie postępowania odwoławczego we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Sąd podkreślił, że nie ma oparcia w aktach sprawy twierdzenie skarżącej, że organ podniósł nowe zarzuty zawarte w art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. dopiero w toku rozpatrywania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Z akt administracyjnych wynika, że Urząd Patentowy jeszcze przed wydaniem decyzji I instancji pismem z dnia [...] października 2007 r. wyznaczył stronie w trybie art. 145 ust. 2 p.w.p. miesięczny termin do zajęcia stanowiska wobec istnienia przeszkody z art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p., a więc poinformował, że zgłoszone oznaczenie jest podobne do wcześniejszego znaku F. zarejestrowanego na rzecz B. S.A. Skarżąca pismem z dnia [...] listopada 2007 r. udzieliła odpowiedzi na to wezwanie nie zgadzając się ze stanowiskiem organu. Pismem z dnia [...] września 2009 r. organ odwoławczy po raz drugi, po ograniczeniu wykazu towarów, co nastąpiło już po wydaniu decyzji I instancji, wezwał stronę na podstawie art. 145 ust. 2 p.w.p. wskazując na przeszkodę z art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. Strona udzieliła odpowiedzi na to wezwanie pismem z [...] grudnia 2009 r. Mając powyższe na względzie, Sąd I instancji uznał zarzut naruszenia przepisu art. 145 ust. 2 p.w.p. za nieuzasadniony.

WSA nie uwzględnił również pozostałych zarzutów skargi. Sąd wskazał, że w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy na podstawie art. 245 ust. 1 p.w.p Urząd Patentowy może utrzymać decyzję w całości albo uchylić zaskarżoną decyzję w całości lub części, ale przy tym zobligowany jest rozstrzygnąć sprawę co do istoty w zakresie uchylenia. W sprawie organ skorzystał z pierwszej możliwości tj. utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. Zdaniem Sądu, zaskarżone rozstrzygnięcie jest zgodne z prawem. W ocenie Sądu, decyzja organu była prawidłowa z powodów w niej wskazanych, co uniemożliwiało wydanie przez Urząd Patentowy działający jako organ odwoławczy decyzji merytoryczno–reformatoryjnej. Sąd podniósł, że na dzień wydania decyzji I instancji istniała przeszkoda do udzielenia prawa ochronnego na zgłoszone oznaczenie mająca oparcie w przepisie art. 131 ust. 1 pkt 3 p.wp. w zw. z art. 131 ust. 3 p.w.p. Na tej podstawie organ odmówił skarżącej udzielenia prawa ochronnego. Sąd podzielił stanowisko organu zawarte w decyzji, gdyż zgłoszony do ochrony znak towarowy jest etykietą nakładaną na towar do oznaczania, którego został przeznaczony, powinien zatem zawierać treści zgodne z zawartością opakowania, a więc towarem wymienionym w wykazie. Tymczasem zamieszczony napis w języku włoskim, nawet dla osób nie władających tym językiem, sugerował że produkt (napoje alkoholowe, aperitify, likiery, koktajle itp.) jest włoskiego pochodzenia lub jest wytworzony według formuły włoskiej.

W ocenie Sądu, decyzja z dnia [...] stycznia 2010 r. utrzymująca w mocy decyzję z dnia [...] lipca 2008 r. o odmowie udzielenia prawa ochronnego, którą Urząd Patentowy oparł na podstawie art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p., jest zgodna z prawem. Sąd wskazał, że ustawa prawo własności przemysłowej zalicza do względnych przeszkód w udzieleniu praw ochronnych do znaku towarowego, a zatem takich które mogą być podstawą odmowy udzielenia praw wyłącznych, przypadki kolizji późniejszego znaku ze znakami, co do których istnieją prawa wcześniejsze, tzw. znaki wcześniejsze. Urząd Patentowy RP zobowiązany jest do uwzględnienia powołanych w art. 132 ust. 2 p.w.p. względnych przeszkód udzielania praw ochronnych z urzędu, niezależnie od stanowiska uprawnionego ze znaku wcześniejszego. W ocenie Sądu, w sprawie podobieństwo towarów nie budziło wątpliwości, bezsporna była również kwestia podobieństwa oznaczeń. Sąd wskazał, że najbardziej odróżniającym elementem wszystkich przeciwstawianych znaków jest wyraz "F.". Słowo F. w spornym oznaczeniu słowno-graficznym zajmuje centralne miejsce, jest napisane dużą czcionką. Natomiast przeciwstawione oznaczenie F. są znakami słownymi.

Sąd I instancji zgodził się ze stanowiskiem organu, że listy zgody na gruncie p.w.p. nie zostały przewidziane przez ustawodawcę w stosunku do znaków pozostających w mocy. Sąd podzielił również pogląd organu, że listy zgody nie eliminują ryzyka wprowadzenia odbiorców w błąd co do pochodzenia towarów. W ocenie Sądu, powiązania kapitałowe, organizacyjne oraz osobowe między D. M. a B. S.A. nie mogą być jedynym argumentem za udzieleniem prawa ochronnego na kolizyjny znak towarowy. Istnienie tych powiązań w dniu zgłoszenia znaku nie daje gwarancji, że przez cały okres udzielenia prawa ochronnego będą te powiązania istniały. Sąd podkreślił, że są to dwa odrębne podmioty, samodzielne przedsiębiorstwa, które należą do G. K. B.. Udziały w spółkach kapitałowych są zbywalne, co może zmienić stosunki własnościowe, a w konsekwencji zaburzyć harmonijne na dzień zgłoszenia znaku relacje pomiędzy tymi podmiotami. Stanowisko organu w tym zakresie wzmacnia przedłożona w toku postępowania administracyjnego dokumentacja. Jak wynikało z przedstawionej przez skarżącą kopii wypisu z rejestru sądowego dla B. C. M. z dnia [...] sierpnia 2007 r. (wraz z tłumaczeniem) wspólnikami B. C. M. Sp. z o.o. z siedzibą w S. jest: B. S.A. oraz E. B. O. i R. z siedzibą w W. B.. Tak więc ocena relacji pomiędzy podmiotami należącymi do tej samej grupy kapitałowej nie może pomijać także tej okoliczności, że uprawniona do znaków przeciwstawionych nie jest jedynym udziałowcem bułgarskiej firmy B. C. M..

Zdaniem Sądu, prawidłowy był wniosek organu, że w okolicznościach sprawy należało uwzględnić również ochronę nabywców (odbiorców) towarów przed wprowadzeniem w błąd, która obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia ze znakiem wcześniejszym (art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p.). Znak towarowy zapewnia nabywcę co do określonych cech danego produktu, chroni go przed błędem co do tych cech. Sam fakt istnienia powiązań (relacji) pomiędzy podmiotami należącymi do tej samej grupy kapitałowej w żadnym razie nie może być uznany za gwarancję jakości produktu oznaczonego spornym znakiem.

W skardze kasacyjnej D. M. Sp. z o.o. w W. zaskarżyła powyższy wyrok w całości i wniosła o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz o zasądzenie kosztów postępowania. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

1) naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a) naruszenie art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.) poprzez niedopełnienie obowiązku rozpoznania skargi na decyzję UP RP z dnia 29 stycznia 2010 r. w granicach sprawy i tolerowanie pominięcia przepisu art. 138 § 2 k.p.a. w związku z art. 252 p.w.p. przy wydawaniu zaskarżonej decyzji z dnia [...] stycznia 2010 r. i utrzymanie w mocy wcześniejszej decyzji z dnia [...] lipca 2008 r. mimo konieczności przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego co do ewentualnej kolizji znaku towarowego P. O. I. F. C. F. n. [...] V. E. D. R. O. F. P. s. l. t. r. d. C. F. według zgłoszenia nr [...] z wcześniejszymi prawami ochronnymi na znak F. spółki B. S.A. (na tle przepisu art. 132 ust. 2 pkt. 2 pwp) i mimo potwierdzenia, iż podstawa prawna wskazana w tej wcześniejszej decyzji nie ma zastosowania, ponieważ Skarżąca ograniczyła postulowany zakres ochrony do win musujących pochodzenia włoskiego - skutkiem czego nastąpiło niesłuszne oddalenie skargi;

b) naruszenie art. 134 § 1 p.p.s.a. poprzez niedopełnienie obowiązku rozpoznania skargi na decyzję UP RP z dnia [...] stycznia 2010 r. w granicach sprawy i jej rozpoznanie z pominięciem okoliczności istotnych dla prawidłowego rozpatrzenia sprawy, a mianowicie:

- stanu faktycznego istniejącego w dacie dokonania zgłoszenia i niezmienionego w dacie podejmowania decyzji z dnia [...] stycznia 2010 r. w odniesieniu do relacji pomiędzy skarżącą i uprawnionym z wcześniejszych praw ochronnych [...] i [...] na słowny znak F.,

- istoty, celu i sensu instytucji Listu Zgody w polskim systemie prawnym, a w szczególności w przypadku obecnego słowno - graficznego znaku towarowego P. O. I. F.C. F. n. [...] V. E. D. R. O. F.P. s. l. t. i. d. C. F. według zgłoszenia nr [...] - LISTU ZGODY podpisanego przez Uprawnionego z wcześniejszych praw ochronnych [...] i [...] na słowny znak F. - skutkiem czego nastąpiło niesłuszne oddalenie skargi,

c) naruszenie art.134 § 1 p.p.s.a. poprzez niedopełnienie obowiązku rozpoznania skargi na decyzję UP RP z dnia [...] stycznia 2010 r. w granicach sprawy i tolerowanie arbitralnej oceny organu administracji, w kwestii kolizji pomiędzy znakiem towarowym P. O. I. F. C. F. n. [...] V. E. D. R. O. F. P. s. l. t. r. d. C. F. według zgłoszenia nr [...] i wcześniejszymi znakami należącymi do B. SA, opartej na nieuzasadnionym przeświadczeniu organu administracji, iż podobieństwo towarów nie budzi wątpliwości oraz że bezsporna jest kwestia podobieństwa samych oznaczeń, tj. co do okoliczności stanowiących przesłanki dla zastosowania przepisów art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. - skutkiem czego nastąpiło niesłuszne oddalenie skargi,

d) naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art.139 k.p.a. i art. 252 p.w.p. poprzez tolerowanie wydania przez organ administracji w trybie odwoławczym decyzji na niekorzyść skarżącej - sprzecznie z art. 139 k.p.a., i uznanie za prawidłową zaskarżonej decyzji z dnia [...] stycznia 2010 r. - mimo potwierdzenia przez sam organ administracji, iż organ ten nie podtrzymuje podstawy do odmowy udzielenia prawa ochronnego wskazanej w decyzji z dnia [...] lipca 2008 r. (tj. art. 131 ust. 1 pkt 3 z uwzględnieniem art. 131 ust. 3 p.w.p.), ponieważ skarżąca ograniczyła postulowany zakres ochrony do win musujących pochodzenia włoskiego i wskazania nowej podstawy prawnej do odmowy udzielenia prawa ochronnego na przedmiotowy znak towarowy, a mianowicie art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. - skutkiem czego nastąpiło niesłuszne oddalenie skargi,

e) naruszenie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 7, 8 i 77 k.p.a. oraz art. 252 i art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. poprzez tolerowanie błędnego ustalenia stanu faktycznego - to jest bez dostatecznego wyjaśnienia, z naruszeniem art. 7, 8, i 77 k.p.a. okoliczności sprawy, co do zakresu wcześniejszych praw wyłącznych B. SA, wyrażającego się w powołaniu w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji z dnia [...] stycznia 2010 r. wcześniejszego prawa ochronnego nr [...] na znak F. dla towarów z klasy 32, mimo wcześniejszego ograniczenia przez skarżącą postulowanego zakresu ochrony do win musujących pochodzenia włoskiego (klasa 33) - skutkiem czego nastąpiło niesłuszne oddalenie skargi,

f) naruszenie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 7, 8 i 77 k.p.a. oraz art. 252 i art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. poprzez tolerowanie i uznanie za zasadną odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy P. O. I. F. C. F. n. [...] V. E. D. R. O. F.P. s. l. t. r. d. C. F. według zgłoszenia nr [...] w świetle wcześniejszego znaku słownego F. firmy B. SA z pominięciem woli zainteresowanych, przy uwzględnieniu natomiast stanu przyszłego i niepewnego w zakresie stosunków właścicielskich w Grupie B., zamiast ich oceny na dzień dokonania zgłoszenia lub co najwyżej na dzień wydania zaskarżonej decyzji z dnia [...] stycznia 2010 r. - skutkiem czego nastąpiło niesłuszne oddalenie skargi,

g) naruszenie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 121 p.w.p. w związku z art. 315 ust. 3 - zdanie pierwsze, pwp poprzez tolerowanie i uznanie za zasadną odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy P. O. I. F. C. F. n. [...] V. E. D. R. O. F. P. s. l. t. r. d. C. F. według zgłoszenia nr [...] przy uwzględnieniu stanu przyszłego i niepewnego w zakresie stosunków właścicielskich w Grupie B., zamiast ich oceny na dzień dokonania zgłoszenia lub co najwyżej na dzień wydania zaskarżonej decyzji z dnia [...] stycznia 2010 r. - skutkiem czego nastąpiło niesłuszne oddalenie skargi,

2) naruszenie prawa materialnego poprzez jego błędną wykładnię, a mianowicie:

a) naruszenie art. 132 ust. 2 pkt. 2 p.w.p., poprzez jego błędną wykładnię, to jest z pominięciem wykładni celowościowej tego przepisu – co spowodowało niesłuszne oddalenie skargi,

b) naruszenie art. 133 p.w.p. w związku z art. 4 i 5 Pierwszej Dyrektywy Rady nr 89/104/EWG poprzez błędną - zawężającą, wykładnię, zgodnie z którą wzmianka o Liście Zgody w art. 133 p.w.p. jedynie w odniesieniu do prawa ochronnego, które wygasło na skutek upływu okresu ochrony, wyklucza jego przydatność i możliwość wykorzystania w innych stanach faktycznych, w szczególności w sytuacjach, o których mowa w art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. - co spowodowało niesłuszne oddalenie skargi,

3) naruszenie prawa materialnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, a mianowicie naruszenie art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p., poprzez tolerowanie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny zastosowania tego przepisu przez organ administracji do błędnie ustalonego stanu faktycznego, skutkiem czego Wojewódzki Sąd Administracyjny niesłusznie uznał za prawidłową zaskarżoną decyzję Urzędu Patentowego RP z dnia [...] stycznia 2010 r. utrzymującą w mocy wcześniejszą decyzję z dnia [...] lipca 2008 r. odmawiającą udzielenia prawa ochronnego na zgłoszony znak towarowy według zgłoszenia nr [...], a w konsekwencji niesłusznie oddalił skargę na tę decyzję Urzędu Patentowego RP.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżąca Spółka przedstawiła szczegółowe argumenty na poparcie przytoczonych podstaw kasacyjnych.

Odpowiedzi na skargę kasacyjną nie wniesiono.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 183 § 1 p.p.s.a., w postępowaniu prowadzonym na skutek wniesienia skargi kasacyjnej obowiązuje zasada ograniczonej kognicji tego Sądu. Naczelny Sąd Administracyjny, jako Sąd drugiej instancji, rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej wyznaczonych przez przyjęte w niej podstawy, z urzędu biorąc pod uwagę wyłącznie nieważność postępowania. W związku z tym, że w rozpatrywanej sprawie nie zachodzi żadna z enumeratywnie wymienionych w art. 183 § 2 p.p.s.a. przesłanek skutkujących nieważnością postępowania, sprawa została rozpoznana w granicach zakreślonych zarzutami środka odwoławczego.

Odnotować należy, iż przeprowadzona przez Naczelny Sąd Administracyjny analiza skargi kasacyjnej wykazała rozbieżność pomiędzy wskazaną w niej sygnaturą akt sprawy będącej przedmiotem rozpoznania przez Sąd I instancji, a jej treścią odnoszącą się częściowo do innej sprawy zawisłej przed tymże Sądem. Pełnomocnik strony wnoszącej skargę kasacyjną na rozprawie w dniu 8 grudnia 2011 r. oświadczył, że doszło do omyłki co do uzasadnień zarzutów skarg kasacyjnych w sprawach o sygnaturach II GSK 1245/10 oraz II GSK 1261/10, jednakże zarzuty są identyczne, a kolizja znaków odnosi się do znaku "F.". W zaistniałych okolicznościach Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że sposób sformułowania skargi kasacyjnej, pomimo owej omyłki, nie uniemożliwia przeprowadzenia kontroli instancyjnej.

W skardze kasacyjnej powołano zarzuty oparte na obydwu podstawach przewidzianych w art. 174 p.p.s.a, tj. na naruszeniu prawa materialnego oraz przepisów postępowania W takiej sytuacji Sąd czyni przedmiotem rozpoznania w pierwszej kolejności zarzuty łączące się z uchybieniami natury proceduralnej. Ustalenie, iż mają one usprawiedliwione podstawy mogłoby bowiem czynić przedwczesnym lub bezprzedmiotowym analizowanie drugiego rodzaju zarzutów.

Zarzuty procesowe kasator sformułował w taki sposób, że powiązał naruszenie art. 134 §1 i art. 145 §1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. z art. 7, 8, 77, 138 § 2 i 139 k.p.a. oraz art. 121, 252 i art. 315 ust. 3 p.w.p., co ma polegać na niedostrzeżeniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, że zaskarżona decyzja Urzędu Patentowego wydana została z uchybieniem określonych zasad procedury.

Przywołać zatem należy treść art. 134 § 1 p.p.s.a., który stanowi, że Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Stwierdzić należy, że Sąd I instancji wyraźnie i prawidłowo oznaczył granice rozpoznawanej sprawy. Wskazał, że jej przedmiotem jest decyzja Urzędu Patentowego z dnia [...] stycznia 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy. Brak związania zarzutami i wnioskami skargi oznacza, że Sąd sprawując wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej bada w pełnym zakresie zgodność z prawem (art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych – Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) zaskarżonego aktu. Sąd I instancji może więc uwzględnić skargę z powodu innych naruszeń niż te, które przytoczono w skardze.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd rozpoznający skargę nie uchybił obowiązkom wynikającym z omawianych przepisów. Wojewódzki Sąd Administracyjny przeprowadził wnikliwą kontrolę zaskarżonej decyzji i na tej podstawie zasadnie przyjął, iż w sprawie nie nastąpiło naruszenie przepisów postępowania, które uzasadniałoby jej uchylenie na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a.

W szczególności, w odniesieniu do zarzutu skargi kasacyjnej, w którym wskazuje się na pominięcie art. 138 § 2 k.p.a. mimo konieczności przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego co do ewentualnej kolizji znaku towarowego, stwierdzić należy, że WSA prawidłowo przyjął, iż przepis ten ma charakter lex generalis wobec powołanego jako podstawa zaskarżonej decyzji art. 245 ust. 1 p.w.p. Ponieważ zgodnie z art. 252 p.w.p. wyłącznie w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie do postępowania przed Urzędem Patentowym stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, art. 138 § 2 k.p.a. nie znajdował w sprawie zastosowania. Argumentacja przedstawiona przez stronę wnoszącą skargę kasacyjną zmierza co prawda do poddania powyższej regulacji ocenie z perspektywy jej zgodności z Konstytucją, jednak kwestia ta nie mogła stać się przedmiotem analizy Naczelnego Sądu Administracyjnego, w sytuacji, gdy w rozpatrywanej sprawie w istocie nie doszło do uszczuplenia praw strony w kwestionowanym zakresie, gdyż kolizja znaku towarowego z wcześniejszymi prawami ochronnymi znaku "F." była badana zarówno od strony faktycznej, jak i prawnej na obydwu etapach postępowania przed Urzędem Patentowym RP z zapewnieniem czynnego udziału strony, która zarówno w postępowaniu pierwszo, jak i drugoinstancyjnym ustosunkowała się w tym zakresie.

Wbrew twierdzeniu strony wnoszącej skargę kasacyjną, w rozpatrywanej sprawie nie miało miejsca naruszenie art. 7, 8 i 77 k.p.a. Wszystkie okoliczności istotne dla sprawy zostały zbadane i wyjaśnione. Organ rozstrzygnął sprawę po rozpatrzeniu całego zgromadzonego materiału dowodowego. W sprawie tej, ostateczna odmowa udzielenia prawa ochronnego podyktowana była ustaleniem, iż "list zgody" nie eliminuje ryzyka błędu odbiorcy poprzez skojarzenie znaku ze znakiem wcześniejszym, na co słusznie zwrócił uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w zaskarżonym wyroku.

Nie może być uznany za trafny zarzut skargi kasacyjnej oparty na twierdzeniu, iż organ, przy rozpatrywaniu sprawy nie uwzględnił w stopniu wystarczającym powiązań funkcjonalnych, organizacyjnych i kapitałowych między zainteresowanymi spółkami, a także ich woli co do korzystania z ochrony znaku towarowego. Powiązania te, jak i stanowisko stron wyrażone w pismach składanych w toku postępowania, zostały wzięte pod uwagę, jednak ze względu na całokształt okoliczności sprawy istotnych z punktu widzenia art. 132 ust.2 pkt 2 p.w.p., który będzie przedmiotem osobnego omówienia w dalszej części uzasadnienia, nie skutkowały rejestracją znaku. Zarówno organ, jak i Sąd I instancji wyraźnie wypowiedziały się tym zakresie.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego nie zasługiwał na uwzględnienie również zarzut wskazujący na nieuzasadnione przeświadczenie organu co do podobieństwa towarów i oznaczeń. W tym zakresie organ już na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego – pismem z dnia [...] października 2007 r. wskazał na podobieństwo znaku objętego zgłoszeniem [...] do wcześniejszych znaków F. zarejestrowanych pod nr [...] i [...]. Przesłanka podobieństwa nie była w toku postępowania przez Urzędem Patentowym kwestionowana. Argumenty poddające w wątpliwość podobieństwo towarów i oznaczeń nie były przez stronę zgłaszane w toku postępowania rejestracyjnego. Zasygnalizowano je dopiero na etapie postępowania sądowego w skardze kasacyjnej. Organ nie mógł ich wziąć pod uwagę i odnieść się do nich przed wydaniem ostatecznej decyzji.

Wreszcie, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, niezasadny okazał się zarzut wskazujący na naruszenie wynikającego z art. 139 k.p.a. zakazu reformationis in peius. Sąd w obecnym składzie podziela pogląd ugruntowany zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie, zgodnie z którym wspomniany zakaz wyraża się w tym, że organ odwoławczy nie może pogarszać określonej decyzją organu I instancji sytuacji prawnej strony odwołującej się. Strona odwołująca się powinna bowiem pozostawać w usprawiedliwionym przekonaniu, że wniesione przez nią odwołanie, jeśli nawet nie okaże się skuteczne, spowoduje co najwyżej utrzymanie jej dotychczasowej sytuacji prawnej ustalonej zaskarżoną decyzją, nie doprowadzi natomiast do jej pogorszenia. W rozpatrywanej sprawie, w związku ze skorzystaniem przez stronę z przewidzianej w art. 140 ust. 1 p.w.p. możliwości wprowadzenia zmiany w zgłoszeniu, organ odwoławczy utrzymując w mocy decyzję z dnia [...] lipca 2008 r. zmodyfikował podstawę odmowy udzielenia prawa ochronnego. Obiektywnie jednak nie doszło w ten sposób do pogorszenia sytuacji prawnej strony, której już na mocy kwestionowanej decyzji pierwszoinstancyjnej odmówiono udzielenia tego prawa na zgłoszony znak towarowy.

W odniesieniu do naruszenia prawa materialnego objętego zarzutem skargi kasacyjnej zauważyć należy, iż stosownie do art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p. nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy identyczny lub podobny do znaku towarowego, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem wcześniejszym. Przepis ten zawiera względne przeszkody w rejestracji znaku towarowego wynikające z kolizji z innym znakiem towarowym. Jak słusznie dostrzegł Wojewódzki Sąd Administracyjny, Urząd Patentowy RP w objętym kontrolą sądową postępowaniu w procesie wykładni, a następnie stosowania normy wynikającej z tego przepisu, prawidłowo uwzględnił cel regulacji obejmujący gwarancję pewności obrotu - zarówno na płaszczyźnie komercyjnej, jak i konsumpcyjnej.

W rozpatrywanej sprawie, stwierdzona kolizja pomiędzy wcześniej zarejestrowanymi znakami F. a znakiem objętym zgłoszeniem [..., rozpatrywana była w dwóch aspektach – jeden z nich dotyczył relacji pomiędzy profesjonalnymi podmiotami występującymi w obrocie gospodarczym, drugi zaś odnosił się do sfery konsumpcyjnej i koncentrował się na sytuacji indywidualnego odbiorcy –nabywcy produktu. Z tej perspektywy ocenie podlegały okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy - w tym skutki złożonego w toku postępowania "listu zgody" wystawionego przez B. S.A. oraz wzajemnych powiązań pomiędzy tą Spółką a wnioskodawcą ubiegającym się o rejestrację znaku.

Na aprobatę zasługuje stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego akceptujące pogląd organu odnośnie do mocy wiążącej tzw. "listu zgody" w toku postępowania o rejestrację znaku towarowego przed Urzędem Patentowym RP. W tym zakresie podkreślić należy, iż na mocy art. 4 ust. 5 Pierwszej Dyrektywy Rady nr 89/104/EWG zastąpionej Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/95/We z dnia 22 października 2008 r. (Dz.U.UE.L.08.299.25), która w tym zakresie odpowiada brzmieniu wcześniejszej regulacji, państwa członkowskie mogą zezwolić na to, by w określonych okolicznościach decyzja o odmowie rejestracji nie była podejmowana, jeżeli właściciel wcześniejszego znaku towarowego wyrazi zgodę na rejestrację późniejszego znaku towarowego. Podkreślenia wymaga, że możliwość ta dopuszczona została na gruncie prawa unijnego jedynie jako wyjątek od ogólnej reguły wynikającej z art. 4 ust. 1 Dyrektywy, zgodnie z którym, znak towarowy nie podlega rejestracji z powodu identyczności (lit. a), a także podobieństwa do wcześniejszego znaku oraz podobieństwa do towarów i usług objętych wcześniejszym znakiem towarowym jeżeli istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd opinii publicznej, które obejmuje prawdopodobieństwo skojarzenia z wcześniejszym znakiem towarowym (lit. b). Wspomniany art. 4 ust. 5 Dyrektywy zawiera upoważnienie dla państw członkowskich do dopuszczenia zgody uprawnionego z wcześniejszego znaku towarowego na rejestrację późniejszego znaku towarowego i do określenia okoliczności, od zaistnienia których wyrażenie takiej zgody wyłączy odmowę rejestracji późniejszego znaku. Dyrektywa nie zawiera jednak normy konkretnej, nadającej się wprost do stosowania. Normę taką ustanowić może ustawodawca krajowy. Naczelny Sąd Administracyjny w obecnym składzie podziela stanowisko zaprezentowane w wyroku z dnia 20 grudnia 2007 r., sygn. akt II GSK 279/07 (ONSAiWSA 2009/4/70), że art. 4 ust. 5 ww. Dyrektywy, mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych, należy do tych postanowień prawa wspólnotowego, które pozostawiają swobodę państwom członkowskim co do implementacji ich do prawa krajowego. Nie spełnia on zatem wymagań bezpośredniej skuteczności dla jednostek. Przepis ten został implementowany do polskiego Prawa własności przemysłowej, wyłącznie w zakresie odnoszącym się do znaku towarowego, którego ochrona wygasła (art. 133 p.w.p.), dlatego też bezskuteczne jest powoływanie się w okolicznościach rozpatrywanej sprawy na jego naruszenie.

Prawidłowo zatem w rozpatrywanej sprawie przyjęto, iż "list zgody" nie miał charakteru wiążącego i badając jego skutki w różnych płaszczyznach, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, stwierdzono, iż nie stanowił o wyłączeniu przesłanek odmowy udzielenia prawa ochronnego z art. 132 ust. 2 pkt 2 p.w.p.

Raz jeszcze podkreślić należy, że system rejestracji znaków towarowych na gruncie ustawy – Prawo własności przemysłowej gwarantować ma ochronę interesów przedsiębiorców, jak i konsumentów. W myśl omawianej regulacji, organ może odmówić rejestracji znaku towarowego, pomimo uzgodnień pomiędzy profesjonalnymi podmiotami występującymi w obrocie gospodarczym, z uwagi na ryzyko dezorientacji konsumentów i wprowadzanie ich w błąd co do pochodzenia towaru od konkretnego przedsiębiorcy. W tym sensie sama wola przedsiębiorców nie kształtuje bezpośrednio porządku publicznego. Urząd Patentowy RP jest organem administracji publicznej, który podejmuje decyzję w przedmiocie rejestracji, biorąc pod uwagę z urzędu okoliczności określone w ustawie. Jest więc związany obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa powszechnie obowiązującego, a te – jak już wyżej wskazano – chronią także pozycję konsumenta.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 184 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt