Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Kuba Sędziowie Stanisław Gronowski (spr.) NSA Tadeusz Cysek Protokolant Ewa Czajkowska po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2009 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej E. S., Y., G. S. ve T. A.S. z siedzibą w I., T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 10 marca 2008 r. sygn. akt VI SA/Wa 1811/07 w sprawie ze skargi E. S., Y., G. S. ve T. A.S. z siedzibą w I., T. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia prawa na znak towarowy 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W.; 2. zasądza od Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz E. S., Y., G. S. ve T. A.S. z siedzibą w I., T. kwotę 950 (dziewięćset pięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 10 marca 2008 r. sygn. akt VI SA/Wa 1811/07, wydanym w sprawie ze skargi E. S., Y., G. S. ve T. A.S. I. T. na decyzję Urzędu Patentowego z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy A., oddalono skargę.

Decyzją z dnia [...] listopada 1997 r. nr [...] Urząd Patentowy, z pierwszeństwem od dnia [...] lutego 1994 r., dokonał na rzecz E. S., Y., G. S. ve T. A.S. z siedzibą w I. w T., zwanego dalej "skarżącym", rejestracji znaku towarowego słownego A. dla oznaczania następujących towarów w klasie 3: środki do bielenia i inne substancje do prania; środki do czyszczenia, polerowania, usuwania tłuszczu i ścierne; mydła; produkty perfumeryjne, olejki eteryczne, kosmetyki, płyny do włosów; środki do czyszczenia zębów.

K. -L. S. P. I. w W. w dniu [...] kwietnia 2003 r. złożyła do Urzędu Patentowego wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy A. z powodu nieużywania tego znaku. Swój interes prawny w uznaniu prawa z rejestracji omawianego znaku wywodziła produkcją od 1993 r. kosmetyków w klasie 3 oznaczanych słowem A., zaś rejestracja na rzecz skarżącego omawianego znaku jest przeszkodą dla uzyskania na ten znak rejestracji przez spółdzielnię I.

Decyzją Urzędu Patentowego z dnia [...] maja 2007 r. nr [...], uznając istnienie po stronie wnioskodawcy interesu prawnego, stwierdzono z dniem [...] kwietnia 2003 r. wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy A. w zakresie takich towarów w klasie 3 jak "kosmetyki". W pozostałym zakresie wniosek oddalono.

Według ustaleń Urzędu Patentowego skarżący udowodnił używanie wspomnianego znaku towarowego do oznaczania mydła, które zostało uwidocznione w wykazie towarów objętych ochroną ze spornego prawa obok kosmetyków. Natomiast przedłożone przez skarżącego dowody nie potwierdzają rzeczywistego używania tego znaku w odniesieniu do kosmetyków. Uzasadniało to wydanie decyzji stwierdzającej wygaśnięcie prawa ochronnego na znak A. w odniesieniu do towarów w klasie 3, jak kosmetyki.

Jako podstawę prawną dla wydania decyzji Urząd Patentowy wskazał art. 169 ust. 1 pkt 1 oraz art. 169 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.), zwanej dalej "p.w.p." Stosownie do art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p. prawo ochronne na znak towarowy wygasa również na skutek nieużywania zarejestrowanego znaku towarowego w sposób rzeczywisty dla towarów objętych rejestracją w ciągu nieprzerwanego okresu pięciu lat, chyba że istnieją ważne powody jego nieużywania. Natomiast w myśl art. 169 ust. 2 p.w.w.p. Urząd Patentowy wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy w przypadkach, o których mowa w ust. 1, na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny.

Od powyższej decyzji skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., który, jak to już wskazano na wstępie, wyrokiem z dnia 10 marca 2008 r. sygn. akt VI SA/Wa 1811/07, oddalił skargę.

Jak ustalił Sąd I instancji skarżący, zgłaszając wniosek o rejestrację znaku A., wskazał, co uwzględnił Urząd Patentowy dokonując rejestracji znaku, iż znak ten jest przeznaczony do oznaczania towarów w klasie 3, w tym oddzielnie dla kosmetyków i dla mydła. Takie ujęcie wykazu towarów przeznaczonych dla oznaczania wspomnianym znakiem przemawiało za trafnością zaskarżonej decyzji, skoro skarżący udowodnił używanie znaku dla oznaczania mydła, a odpowiednich dowodów nie przedłożył dla oznaczania kosmetyków.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wniósł skarżący.

Na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", skarżący zarzucił:

1. naruszenie przepisów postępowania (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.), tj. art. 133 § 1 oraz art. 141 § 4 p.p.s.a. w związku z art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 107 § 3 k.p.a., poprzez przyjęcie wadliwych ustaleń faktycznych nieznajdujących oparcia w materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy polegających na uznaniu, iż mydła są odrębną kategorią towarów od kosmetyków mimo, iż należą one do tej samej grupy towarów, co miało istotny wpływ na wynik sprawy;

2. naruszenie przepisów postępowania (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.), tj. art. 133 § 1 oraz art. 141 § 4 p.p.s.a w związku z art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a., polegające na wadliwym uznaniu, że Urząd Patentowy rozpatrzył wszystkie okoliczności sprawy pomimo, iż organ administracji nie odniósł się do znajdujących się w aktach sprawy dowodów wskazujących na fakt usprawiedliwionego nieużywania znaku towarowego, co miało istotny wpływ na wynik sprawy;

3. naruszenie przepisów postępowania (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.), tj. art. 145 § 1 ust. 1 lit. c) p.p.s.a. poprzez niezastosowanie tego przepisu w sytuacji wydania przez Urząd Patentowy decyzji z naruszeniem art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a., co w sposób istotny wpłynęło na wynik sprawy;

4. naruszenie prawa materialnego (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.) poprzez błędne zastosowanie art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p., polegające na zastosowaniu tego przepisu i utrzymaniu decyzji Urzędu Patentowego o stwierdzeniu wygaśnięcia znaku towarowego A. w zakresie towarów takich jak kosmetyki pomimo, iż skarżący zożył do akt sprawy dowody wskazujące na używanie znaku towarowego na towary kosmetyczne jak mydła;

5. naruszenie art. 145 § 1 ust. 1 lit. a) p.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji zastosowania przez Urząd Patentowy art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p., co w sposób istotny wpłynęło na wynik sprawy.

Skarga kasacyjna wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i rozpoznanie skargi na podstawie art. 188 p.p.s.a., poprzez jej uwzględnienie i uchylenie zaskarżonej decyzji Urzędu Patentowego.

W świetle stanowiska zajętego w skardze kasacyjnej klasyfikacja nicejska nie ma charakteru rozstrzygającego co do przynależności poszczególnych towarów do danej kategorii. Ma ona jedynie charakter pomocniczy przy formułowaniu wykazów towarów dla znaków zgłoszonych Urzędowi Patentowemu, aby uporządkować towary i usługi według właściwości jakie te towary/usługi posiadają. Ponadto fakt związania Urzędu Patentowego decyzją o rejestracji danego znaku towarowego na pewien określony w decyzji wykaz towarów nie oznacza, że w postępowaniu spornym o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy co do części towarów organ ten jest zwolniony od dokonania oceny w zakresie przynależności poszczególnych towarów do danej kategorii.

Skarga kasacyjna zarzuca, iż zarówno Urząd Patentowy, a za nim Sąd I instancji nie przeprowadził analizy w kwestii oceny podobieństwa towarów dla których znak A. został zarejestrowany i ich przynależności do danej kategorii. Według skargi kasacyjnej mydło, pomimo oddzielnego wskazania w wykazie towarów obok kosmetyków, należy do tej kategorii.

Na okoliczność usprawiedliwionego nieużywania znaku A., skarga kasacyjna powołuje się na toczące się między stronami postępowanie o unieważnienie prawa ochronnego z tego znaku, co znajduje wyraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 11 grudnia 2006 r. sygn. akt VI SA/Wa 1571/06.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Oznacza to jego związanie zarzutami i wnioskami skargi kasacyjnej, które mogą dotyczyć wyłącznie ocenianego wyroku, a nie postępowania administracyjnego i wydanych w nim rozstrzygnięć.

Natomiast w myśl przepisu art. 176 p.p.s.a. skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenie ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.

Przepis art. 174 p.p.s.a. stanowi z kolei, iż skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (pkt 1) lub naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 2). Zatem, w świetle powyższych przepisów, do autora skargi kasacyjnej należy wskazanie konkretnych przepisów prawa materialnego lub przepisów procesowych naruszonych przez Sąd I instancji i wyjaśnienie, na czym polegało ich niewłaściwe zastosowanie lub błędna interpretacja - w odniesieniu do prawa materialnego, bądź wykazanie istotnego wpływu naruszenia prawa na rozstrzygnięcie sprawy przez Sąd - w odniesieniu do przepisów procesowych. Z omawianych względów Naczelny Sąd Administracyjny nie może samodzielnie konkretyzować zarzutów skargi kasacyjnej, ani uściślać bądź w inny sposób ich korygować.

W sytuacji, kiedy skarga kasacyjna zarzuca naruszenie prawa materialnego oraz naruszenie przepisów postępowania, w pierwszej kolejności rozpoznaniu podlega zarzut naruszenia przepisów postępowania. Do kontroli subsumcji danego stanu faktycznego pod zastosowany przepis prawa materialnego można przejść dopiero wówczas, gdy okaże się, że stan faktyczny przyjęty w zaskarżonym wyroku jest prawidłowy albo nie został skutecznie podważony. Stąd, wobec postawienia w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia prawa materialnego oraz przepisów postępowania, jako pierwszy należało poddać ocenie zarzut naruszenia przepisów postępowania.

Przechodząc do oceny zasadności zarzutów skargi kasacyjnej dotyczących naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 133 § 1 oraz art. 141 § 4 p.p.s.a. w związku z art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 107 § 3 k.p.a., zarzuty te są oparte na usprawiedliwionych podstawach. Trafne jest stanowisko wyrażone w skardze kasacyjnej, iż klasyfikacja nicejska dotycząca klasyfikacji towarów nie ma charakteru rozstrzygającego co do przynależności poszczególnych towarów do danej kategorii. Ma ona jedynie charakter pomocniczy przy formułowaniu wykazów towarów dla znaków zgłoszonych Urzędowi Patentowemu, aby uporządkować towary i usługi według właściwości jakie te towary/usługi posiadają. Pogląd ten jest zresztą dostatecznie utrwalony w orzecznictwie, również w orzecznictwie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W.. I tak, w świetle stanowiska zajętego w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 17 kwietnia 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 141/07, które podziela Naczelny Sąd Administracyjny, nie jest wystarczająca dla uznania jednorodzajowości towarów oznaczanych przeciwstawionymi znakami, stosownie do przepisu art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 17 ze zm.), okoliczność zaklasyfikowania tych towarów do tej samej klasy w międzynarodowym wykazie towarów i usług. Wspomniana klasyfikacja ma bowiem charakter porządkowy i służy jedynie potrzebom rejestracji znaków, wprowadzając jednolity system zaszeregowania towarów. Towary zaliczane do jednej klasy mogą zatem być towarami różnego rodzaju i przeciwnie - towary z różnych klas mogą być uznane za podobne. Zatem, klasyfikacja ta nie ma charakteru normatywnego przy określaniu "jednorodzajowości" towarów, może mieć natomiast znaczenie pomocnicze.

Trafny jest również pogląd zawarty w skardze kasacyjnej, zmierzający do tego, iż kwestia sposobu, w jaki został przedstawiony w decyzji w sprawie rejestracji znaku towarowego wykaz towarów dla oznaczania których przeznaczony jest znak, nie ma istotnego znaczenia w postępowaniu spornym o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy co do części towarów. Sam sposób, w jaki został sporządzony przez uprawnionego z rejestracji, wykaz towarów w dokumentacji zgłoszeniowej, dla oznaczania których przeznaczony jest znak, przyjęty następnie w decyzji w przedmiocie rejestracji znaku, ma charakter czysto techniczny, nie zaś merytoryczny. Dlatego w razie sporu przed Urzędem Patentowym w postępowaniu o stwierdzenie wygaśnięcia znaku towarowego co do części towarów na skutek nieużywania zarejestrowanego znaku towarowego, organ ten ma obowiązek dokonać oceny co do rzeczywistej przynależności spornych towarów do danej kategorii, bez względu na to w jaki sposób został sporządzony wykaz tych towarów. W razie zaś wniesienia skargi na decyzję Urzędu Patentowego sąd I instancji ma obowiązek dokonania kontroli decyzji pod względem jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania.

Skarga kasacyjna trafnie zarzuca, iż zarówno Urząd Patentowy, a za nim Sąd I instancji, nie przeprowadzili analizy w kwestii oceny podobieństwa towarów, dla których znak A. został zarejestrowany i ich przynależności do danej kategorii, a mianowicie, czy mydło i kosmetyki należą do tej samej kategorii towarów. Toteż, uzasadniony jest zarzut skargi kasacyjnej w przedmiocie naruszenia przez Sąd I instancji wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów postępowania. Z tego już tylko powodu skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie.

Trafny jest również zarzut skargi kasacyjnej, iż Sąd I instancji, z naruszeniem art. 141 § 4 p.p.s.a. w związku z art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a., nie rozpoznał w dostatecznym stopniu kwestii, czy w sprawie istniały dostatecznie ważne powody dla nieużywania przez skarżącą zarejestrowanego znaku, a to z uwagi na toczące się postępowania zmierzające do pozbawienia skarżącej prawa z rejestracji omawianego znaku.

W tym stanie sprawy Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji (art. 185 p.p.s.a.).

O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na zasadzie art. 203 pkt 1 p.p.s.a.