Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Marek Pietras Sędzia WSA Ewa Grochowska-Jung Sędzia WSA Andrzej Kołodziej (spraw.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Joanna Głowala po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2013 r. sprawy ze skargi M. Sp. z o.o. z siedzibą w R. na bezczynność Ministra Spraw Wewnętrznych w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia [...] listopada 2012 r. o ponowne wykorzystanie informacji publicznej - oddala skargę -

Wnioskiem z [...] listopada 2012 r. M. Sp. z o.o. z siedzibą w R. zwróciła się do Ministra Spraw Wewnętrznych o ponowne wykorzystywanie informacji publicznej w zakresie: "Kody źródłowe aplikacji komputerowej "TBD" realizującej zadania obsługi Wojewódzkich Zbiorów Meldunkowych, działającej w środowisku [...], tzn. programy w języku [...] i biblioteka makroinstrukcji".

Jako cel ponownego wykorzystywania informacji publicznej Spółka podała:

1) wytworzenie nowego oprogramowania dla realizacji celów ustawowych przez wojewodów w zakresie, w jakim dotychczasowe oprogramowanie nie realizuje wymaganych przez użytkownika funkcji i oferowanie nowowytworzonych programów na zasadach komercyjnych dotychczasowym użytkownikom,

2) świadczenie usług na rzecz urzędów wojewódzkich (wojewodów) na bazie istniejącego (udostępnionego) oprogramowania i nowowytworzonych programów.

W odpowiedzi na powyższy wniosek organ poinformował wnioskodawcę, że "zakres żądanej informacji nie jest informacją publiczną w rozumieniu zapisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. nr 112, poz. 1198 z późn. zm.) i podlega reżimowi ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 z późń. zm.)".

Wyjaśnił też, że w prostym tłumaczeniu kod źródłowy jest to ciąg instrukcji i deklaracji zapisany w zrozumiałym dla człowieka języku programowania opisujący operacje, jakie powinien wykonać komputer przy pomocy skończonej liczby ściśle zdefiniowanych rozkazów.

Organ wskazał ponadto, że kod źródłowy aplikacji komputerowej obsługującej TBD został napisany przez pracowników MSW/MSWiA w ramach ich umów o pracę. W związku z tym prawa majątkowe do niego przysługują pracodawcy – MSW.

W piśmie z [...] grudnia 2012 r. Spółka wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa, tj. bezczynności w sprawie udzielenia informacji publicznej w celu ponownego wykorzystania podnosząc, że żądana informacja została wytworzona w celu realizacji zadań publicznych oraz powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych, zaś organ ponowił w odpowiedzi swoją dotychczasową argumentację.

Natomiast w skardze z tej samej daty do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Spółka wskazała, że nie otrzymała żądanej informacji ani też nie została jej doręczona żadna decyzja administracyjna.

Wniosła w związku z tym o nakazanie organowi wydania decyzji w sprawie lub nadesłanie żądanych dokumentów oraz zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skarżąca ponownie powołała się na orzecznictwo sądowoadministracyjne i podniosła, że żądana informacja została wytworzona przez pracowników organu w celu realizacji zadań publicznych, zaś organ nie jest w żaden sposób ograniczony prawami osób trzecich w odniesieniu do żądanej informacji. Ponadto zgodnie z przepisem art. 23b ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej, utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawnych pokrewnych podlegają udostępnieniu.

Spółka zwróciła również uwagę na to, że żądana informacja jest jedynym źródłem pozwalającym na ustalenie:

1) protokołu wymiany danych pomiędzy bazami danych Wojewódzkich Zbiorów Meldunkowych prowadzonymi przez wojewodów, a centralną bazą PESEL prowadzoną przez ministra; wojewoda generuje zbiory aktualizacyjne, tzw. "PROTOK", których dokładny format może być ustalony jedynie w oparciu o żądaną informację,

2) zakresu kontroli danych prowadzonych w TBD – Wojewódzkich Zbiorach Meldunkowych; zakres kontroli, tj. co jest kontrolowane i na bazie jakich reguł, jest niezbędne do ustalenia faktycznego obiegu danych w systemach ewidencji ludności.

Nie istnieją bowiem, według wiedzy Spółki, inne aktualne źródła pozwalające ustalić faktyczny zakres powyższych informacji.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko faktyczne oraz prawne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości m.in. przez kontrolę działalności administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Skarga oceniana w świetle powyższych kryteriów nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl przepisu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 ze zm.), każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie.

Zawarta w tym przepisie definicja informacji publicznej jest powszechnie krytykowania za definiowanie "ignotum per ignotum". Pomocą przy kwalifikowaniu informacji do kategorii informacji publicznych służy treść art. 6 ust. 1 powołanej ustawy, stanowiącego przykładowe wyliczenie informacji, które stanowią informację publiczną w rozumieniu ustawy.

W odniesieniu do informacji niewymienionych w tym przepisie należy zaakcentować, odwołując się do określenia, że informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, iż walor informacji publicznej ma jedynie informacja, która niesie w sobie komunikat dotyczący spraw publicznych. Wychodząc z takiego założenia, trzeba wskazać, że kod źródłowy (ang. source code) to ciąg instrukcji i deklaracji zapisany w zrozumiałym dla człowieka języku programowania opisujący operacje, jakie powinien wykonać komputer przy pomocy skończonej liczby ściśle zdefiniowanych rozkazów, będący wynikiem pracy programistów.

Zasadniczą cechą kodu źródłowego jest to, iż komputery nie wykonują zawartych w nim instrukcji bezpośrednio. Kod musi zostać wcześniej poddany translacji na kod wynikowy, np.: skompilowany (przetłumaczony) do postaci kodu maszynowego lub kodu pośredniego. Możliwe jest także wykonywanie go w locie za pośrednictwem dodatkowego programu zwanego interpretatorem.

Głównym zastosowaniem kodu źródłowego jest wyrażanie programów komputerowych w zrozumiałej postaci, dzięki czemu mogą być one łatwo rozwijane i rozbudowywane o nową funkcjonalność. Kod stanowi wtedy wejście dla procesu, którego wynikiem jest rzeczywisty program nadający się do wykonania.

Powyższe informacje skłaniają do przyjęcia tezy, że kod źródłowy nie zawiera jakiegokolwiek komunikatu o sprawach publicznych i stanowi jedynie narzędzie wykorzystywane w programach komputerowych. Okoliczność, że określone programy komputerowe są wykorzystywane przez organy władzy publicznej do realizacji zadań publicznych, nie przesądza, że kody źródłowe są informacją publiczną. Nie świadczy o tym również to, że kody źródłowe zostały napisane przez pracowników ministerstwa oraz że mogą stanowić utwory w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.), zaś przepis art. 23b ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej, nie wyklucza możliwości ich udostępnienia w celu ponownego wykorzystania. Nie każdy bowiem utwór, tak jak w niniejszej sprawie skarżąca kwalifikuje kod źródłowy, posiada jednocześnie walor informacji publicznej.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądowoadministracyjnym i doktryną, udostępnienie informacji publicznej następuje w formie czynności materialno-technicznej, a jedynie odmowa jej udostępnienia oraz umorzenie postępowania, następuje w przypadkach określonych w art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, w formie decyzji administracyjnej.

Natomiast w przypadku, kiedy żądana informacja nie jest informacją publiczną, wystarczające jest poinformowanie o tym fakcie wnioskodawcy.

W żadnym zaś razie nie może być mowy o bezczynności organu w takiej sytuacji na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej, kiedy tak jak w rozpoznawanej sprawie, nie jest spełniony jej zakres przedmiotowy.

Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.