Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Renata Czeluśniak Sędziowie: Sędzia NSA Anna Szkodzińska (spr.) Sędzia NSA Joanna Tuszyńska Protokolant: Katarzyna Paszko-Fajfer po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2014 r. sprawy ze skargi J.G. na decyzję Wójta Gminy K. z dnia 1 kwietnia 2014 r. w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej I. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji; II. zasądza od Wójta Gminy K. na rzecz skarżącego J.G. kwotę 200 zł (dwieście złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie:

W dniu [....] 2014 r. do Dyrektora Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. , na podstawie art. 2 ust. 1 i art. 10 ust 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej wniosek o udostępnienie informacji publicznej polegającej na udzieleniu informacji kiedy i w jakich godzinach od 1 września 2013 r. pracował pedagog szkolny w Zespole Szkoły i Przedszkola w Z. ; w jaki sposób dokumentuje swoją pracę; z iloma uczniami w godzinach swojej pracy pedagog przeprowadził terapię indywidualną lub grupową.

Wniosek przesłano drogą elektroniczną z adresu "[....] ".

W odpowiedzi na ww wniosek, w dniu 16 lutego 2014 r. za pomocą poczty elektronicznej Dyrektor Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. wskazała, że pedagog szkolony jak każdy nauczyciel pracuje zgodnie z planem zajęć nauczycieli, który znajduje się na tablicy w pokoju nauczycielskim w Zespole Szkoły i Przedszkola w Z. Wnioskodawca jako były nauczyciel szkoły ma nieograniczony dostęp to tej informacji. Wyjaśniła nadto, że pedagog szkolny dokumentuje swoją prace wpisami w dzienniku zajęć, natomiast zakres czynności pedagoga szkolnego w Zespole Szkoły i Przedszkola w Z. nie obejmuje terapii indywidualnej i grupowej.

W dniu 22 lutego 2014 r. dyrektor Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. otrzymała za pośrednictwem poczty elektronicznej korespondencję zawierającą wniosek sporządzony na postawie art. 2 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września o dostępie do informacji publicznej, o udostępnienie zeskanowanych wypełnionych stron dzienników zajęć pedagoga szkolnego za rok szkolny 2012/2013 i 2013/2014.

W dniu 8 marca 2014 r. Dyrektor Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. przesłała na adres e-mail J.G. informację o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

Podała, że na podstawie art. 104 kpa w zw. z art. 16 w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, po rozpatrzeniu wniosku J.G. o udostępnienie zeskanowanych wypełnionych stron dzienników zajęć pedagoga szkolnego za rok 2012/2013i 2013/2014 odmawia udostępnienia informacji publicznej.

Wyjaśniła, że Dyrektor Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. jako organ władzy publicznej reprezentujący jednostkę realizującą zadana publiczne jest zobowiązany do udzielania informacji publicznej. Zgodnie jednak z art. 5.2 ww. ustawy prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej. Wskazała, że Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U z 2002 r. nr 23, poz. 225, z późn. zm.) w § 23 nakłada na dyrektora przedszkola, szkoły i placówki odpowiedzialność za właściwe prowadzenie i przechowywanie dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej. Zgodnie natomiast z § 7 ust. 1 rozporządzenia dziennik lekcyjny jest dokumentem przebiegu nauczania w danym roku szkolnym. Do dziennika lekcyjnego wpisuje się nazwiska i imiona uczniów, daty i miejsca urodzenia oraz adresy ich zamieszkania, imiona i nazwiska rodziców (prawnych opiekunów) i adresy ich zamieszkania oraz imiona i nazwiska nauczycieli prowadzących poszczególne zajęcia. Wymienione informacje stanowią dane osobowe, które na podstawie art. 1 ust. 1 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U z 1997 r. nr 133, poz. 883 z póżn. zm.) podlegają ochronie. Pedagog szkolny pracuje z uczniami mającymi trudności dydaktyczne i wychowawcze w związku z tym wpisy do dziennika zajęć pedagoga szkolnego są danymi wrażliwymi i podlegają szczególnej ochronie w związku z art. 27 w/w ustawy.

Dyrektor Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. wskazała nadto, że na podstawie art. 3 ustawy o ochronie danych osobowych dyrektor szkoły jako administrator danych osobowych jest zobowiązana do właściwego zabezpieczenia dokumentacji zawierającej dane osobowe. Administrator danych jest obowiązany zastosować środki techniczne i organizacyjne zapewniające ochronę przetwarzanych danych osobowych odpowiednią do zagrożeń oraz kategorii danych objętych ochroną, a w szczególności powinien zabezpieczyć dane przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zabraniem przez osobę nieuprawnioną, przetwarzaniem z naruszeniem ustawy oraz zmianą, utratą, uszkodzeniem lub zniszczeniem.

Z uwagi więc na zagrożenie naruszenia danych osobowych uczniów oraz na treść art. 51 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ustawy o ochronie danych osobowych zasadne było odmówienie udostępnienia informacji publicznej.

Od decyzji Dyrektora Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. odwołanie złożył J.G. , wnosząc o stwierdzenie nieważności decyzji ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie od zobowiązanie Dyrektora Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. do wykonania czynności związanych z udostępnieniem informacji publicznej.

Podniósł, że na stronach dziennika dotyczących harmonogramu zajęć czy ich tematyki, nie ma danych osobowych czy innych danych wrażliwych podlegających ochronie. Wyjaśnił, że wniosek z dnia 22 lutego 2014 r. był skutkiem wcześniejszego nieudzielenia informacji przez Dyrektora – w jakich godzinach pracuje pedagog szkolny.

Decyzją z dnia 1 kwietnia 2014 r. na podstawie art. 138 § 1pkt 1 kpa w zw. z art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r., nr 112, poz. 1198 ze zm.) Wójt Gminy K. utrzymał decyzję Dyrektora Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. w mocy.

Organ odwoławczy podał co następuje:

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 roku w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2002 r. nr 23, poz. 225, ze zm.) w dziennikach lekcyjnych dokumentuje się przebieg nauczania w danym roku szkolnym z pewnymi wyłączeniami wskazanymi w w/w rozporządzeniu, wpisując do nich m.in. imiona i nazwiska uczniów, daty i miejsca ich urodzenia, adresy zamieszkania uczniów, imiona i nazwiska rodziców/opiekunów prawnych wraz z adresem zamieszkania oraz imiona i nazwiska nauczycieli prowadzących zajęcia ( § 7.1- § 7.2 ). Powyższe informacje stanowią dane osobowe.

Dyrektor Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. jako organ władzy publicznej reprezentujący jednostkę realizującą zadania publiczne jest zobowiązany do udzielania informacji publicznej. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej informacja ta podlega jednak ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r., Nr 101, poz. 926 z późn. zm.) przesądza, że imię i nazwisko osoby fizycznej podlega ochronie. Tym samym, udostępniając informację publiczną organ nie może udostępnić danych, które umożliwiałyby zidentyfikowanie osoby fizycznej (art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych). Ujawnienie danych osobowych może stanowić naruszenie dobra osobistego w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.

Wbrew twierdzeniom odwołującego się, organ administracji udzielił odpowiedzi na jego wniosek z dnia 2 lutego 2014 r. Uczynił to w piśmie z dnia 16 lutego 2014 r. nadesłanego wnioskodawcy drogą elektroniczną.

Brak jest również podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 8 marca 2014 r. Przyczyny nieważności decyzji zostały określone w art. 156 §1 kpa, przy czym żadna z nich nie zachodzi w niniejszej sprawie.

Na powyższe rozstrzygniecie J.G. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji, jak również poprzedzającej jej decyzji organu I instancji. Kwestionowanemu rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie przepisów art. 61 ust. 1 i 2 w zw. z art. 61 ust. 3 Konstytucji RP i art. 1 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 2 w zw. z art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej poprzez błędne zastosowanie przepisów i wydanie decyzji odmownej ze względu na prywatność osoby fizycznej (art. 5 ust. 2 u.d.i.p.).

Wskazał skarżący, że organ odwoławczy błędnie ustalił stan faktyczny przyjmując, że Dyrektor Zespołu Szkoły i Przedszkola w Z. udzielił informacji na wniosek z dnia 2 lutego 2014 r. pismem z dnia 16 lutego 2014 r. Z planu wywieszonego w pokoju nauczycielskim nie wynika w jakich godzinach pracuje pedagog szkolny. W planie znajdują się oznaczenia typu P30, P 45, nie wiadomo natomiast, w jakich godzinach można go zastać na dyżurze.

Wedle skarżącego organ odwoławczy błędnie przyjął, że pedagog szkolny wypełnia dziennik lekcyjny, jak również błędnie przyjął, że informacje zawarte w dzienniku pedagoga szkolnego stanowią dane osobowe. Pedagog szkolny prowadzi bowiem dziennik zajęć specjalistycznych, do którego zgodnie z § 10 w/w Rozporządzenia wpisuje się: "w porządku alfabetycznym nazwiska i imiona odpowiednio uczniów lub wychowanków, indywidualny program pracy z uczniem lub wychowaniem, a w przypadku zajęć grupowych – program pracy grupy, tematy przeprowadzonych zajęć, ocenę postępów i wnioski dotyczące dalszej pracy oraz odnotowuje się obecność uczniów lub wychowanków na zajęciach".

Podniósł również skarżący, że wnioskował o udostępnienie informacji dotyczącej pracy pedagoga szkolnego, a nie danych uczniów i wnioskowana informacja winna była być udostępniona. Podał również, że z informacji które posiada pedagog pracuje w czasie, kiedy uczniowie są na innych obowiązkowych zajęciach, nie jest więc możliwe odnotowywanie tematyki przeprowadzonych zajęć lub obecności uczniów, co w rzeczywistości stanowi przyczynę odmowy udostępnienia informacji.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie skargi.

Podał nadto, że zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej "prawo od informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Dane znajdujące się w dzienniku pedagoga często dotyczą kwestii dla uczniów delikatnych, ich lęków czy problemów w szkole, a także ich sytuacji w domu rodzinnym.

Organ wyjaśnił również, że oznaczenia w planie stanowiącym zł. nr 1 do skargi co do dni tygodni i godzin lekcyjnych w ciągu których wykonuje swoją prace pedagog są przejrzyste i łatwe do zrozumienia nawet dla osoby, które nie ma na co dzień styczności z podobnymi dokumentami. Jednakże w razie wątpliwości kwestie te strona winna była wyjaśnić z dyrektorem szkoły. Dodał, że zajęcia z pedagogiem nie kolidują z pozostałymi zajęciami. Plan pracy pedagoga został dostosowany do zajęć uczniów, by nie nakładał się z innymi lekcjami.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył:

Zaskarżona decyzja dotknięta jest wadą powodującą konieczność stwierdzenia jej nieważności.

Zgodnie z art. 107 § 1 kpa decyzja administracyjna winna zawierać : oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Stosownie zaś do przepisu art. 16 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej do decyzji o odmowie udostępnienia informacji lub o umorzeniu postępowania stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Z prostego zestawienia w/w przepisów wynika, że także dla decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej złożenie podpisu przez osobę wydającą decyzję, jest warunkiem bezwzględnym. Bez znaczenia przy tym jest, czy decyzja wydawana jest w formie pisemnej, czy też w formie dokumentu elektronicznego. Różnica polega tylko na tym, że w tym drugim przypadku podpis zwykły zastępowany jest bezpiecznym podpisem elektronicznym.

Zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (DZ.U. Dz.U.2013.262) bezpieczny podpis elektroniczny to podpis elektroniczny, który spełnia następujące warunki: a) jest przyporządkowany wyłącznie do osoby składającej ten podpis, b) jest sporządzany za pomocą bezpiecznych urządzeń i danych służących do składania podpisu elektronicznego, podlegających wyłącznej kontroli osoby składającej podpis elektroniczny, c) jest powiązany z danymi, do których został dołączony, w taki sposób, że jakakolwiek późniejsza zmiana tych danych jest rozpoznawalna. Osobą składającą podpis elektroniczny jest osoba fizyczna posiadająca urządzenie służące do składania podpisu elektronicznego, która działa w imieniu własnym albo w imieniu innej osoby fizycznej, prawnej czy jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Decyzja sporządzona w formie dokumentu elektronicznego, która jest opatrzone innym podpisem niż bezpieczny podpis elektroniczny z certyfikatem kwalifikowanym, nie może być uznana za podpisaną.

Brak podpisu osoby reprezentującej organ uniemożliwia uznanie przygotowanego dokumentu za decyzję administracyjną. Taki, niepodpisany dokument uznać można co najwyżej za projekt decyzji, a ten w sferze prawa nie wywołuje żadnych skutków. Projekt taki nie wchodzi jeszcze do obrotu prawnego i nie wywołuje skutków, z którymi przepisy łączą konsekwencje prawne. Nie ma przy tym znaczenia, że pismo to zostało stronie doręczone. Podpis jest warunkiem istnienia decyzji.

W rozpatrywanej sprawie Dyrektor Szkoły i Przedszkola w Z. sporządził dokument elektroniczny, w którym zawarł wszystkie elementy przewidziane przepisem art. 107 § 1 kpa, z wyjątkiem właśnie podpisu i taki dokument doręczył stronie drogą elektroniczna jako decyzję administracyjną.

Z wyżej wskazanych powodów dokumentu tego nie można traktować jak decyzji administracyjnej, w konsekwencji więc wniesienie odwołania od tego dokumentu było niedopuszczalne. Faktu tego nie zmienia to, że w dokumencie zawarto pouczenie o możliwości i trybie wniesienia odwołania.

Organ odwoławczy – Wójt Gminy K. - działając bez żadnej podstawy prawnej rozpoznał odwołanie od decyzji nieistniejącej, a to kwalifikuje jego rozstrzygnięcie do kategorii opisanej w art. 156 § 1 pkt 2 kpa.

Mając powyższe na względzie , na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi należało stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 w/w ustawy.