Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ludmiła Jajkiewicz, Sędziowie Sędzia NSA Lidia Błystak, Asesor WSA Dagmara Dominik (sprawozdawca), Protokolant Aleksandra Madej, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2008 r. przy udziale --- sprawy ze skargi A. w K. G. w likwidacji na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w J.G. z dnia 3 października 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania oddala skargę.

Przedmiotem zaskarżenia jest postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia 3 października 2007 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. G. z dnia 3 sierpnia 2007 r. Nr [...], w sprawie odmowy umorzenia zaległości w podatku od towarów i usług za miesiące od stycznia 2003 r. do lutego 2007 r. Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że w dniu 21 sierpnia 2007 r. strona złożyła wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od powołanej decyzji organu podatkowego pierwszej instancji. Wraz z przedmiotowym wnioskiem złożyła odwołanie od ww. decyzji. Jako przyczynę uchybienia terminowi do wniesienia odwołania, reprezentujący stronę likwidator wskazał chorobę, która uniemożliwiła mu terminowe złożenie odwołania oraz brak innej osoby upoważnionej do dokonania tej czynności. W związku z tym, zdaniem strony uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy. Do wniosku załączono kopię zwolnienia lekarskiego z dnia 6 sierpnia 2007 r. organ odwoławczy w zaskarżonym postanowieniu wskazał, że z akt sprawy niewątpliwie wynika, że decyzja organu podatkowego pierwszej instancji została doręczona podatnikowi w dniu 3 sierpnia 2007 r. Termin do wniesienia odwołania upłynął zatem w dniu 17 sierpnia 2007 r. odwołanie wniesiono w dniu 21 sierpnia 2007 r. tj. z uchybieniem powyższego terminu. Wskazano, że w myśl art. 162 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. (tekst jedn. z 2005 r. Nr 8, poz. 50 ze zm. zwanej dalej "O.p.") w razie uchybienia terminu do wniesienia odwołania winien on być przywrócony zainteresowanemu na jego prośbę, jeżeli uprawdopodobni on, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy, zaś prośbę o przywrócenie terminu wniesie w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia. Zdaniem organu odwoławczego wniosek podatnika nie zasługuje na uwzględnienie. Kryterium braku winy, jako przesłanka zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem strony do zachowania szczególnej staranności przy prowadzeniu swoich spraw. Wskazywana w rozpatrywanym wniosku choroba likwidatora, udokumentowana zwolnieniem lekarskim, nie usprawiedliwia braku jego winy w niedochowaniu ustawowego terminu. Prowadząc bowiem sprawy likwidowanej jednostki, likwidator powinien tak zorganizować jej obsługę, aby w każdym czasie możliwe było podjęcie działań w jego imieniu. Na podstawie treści rozpatrywanego wniosku stwierdzono tymczasem, że wnioskodawca tego obowiązku nie dopełnił, w związku z czym nie może obecnie powoływać się na dochowanie należytej staranności podczas wykonywania swoich obowiązków. Co więcej przedłożone zwolnienie lekarskie nie dokumentuje braku możliwości przekazania sprawy przedmiotowego odwołania innej osobie. Zauważono także, że z akt sprawy wynika, że likwidator ustanowił pełnomocnika w osobie E. K., podczas, gdy w rozpatrywanym wniosku twierdzi on, że brak jest osoby, która mogłaby go zastąpić podczas składania odwołania. Jak wynika z powyższego – zdaniem organu odwoławczego – wskazane przez podatnika okoliczności nie stanowią przeszkody uniemożliwiającej zachowanie terminu do wniesienia odwołania, gdyż jej skutków strona przy niewielkim wysiłku mogła uniknąć.

Dodatkowo należy zauważyć, że postanowieniem z dnia 12 października 2007r. Nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej we W. stwierdzające uchybienie terminowi określonemu w przepisie art. 233 § 2 pkt 1 O.p.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu strona skarżąca wskazała na naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 162 § 1 i 2 O.p. poprzez uznanie, iż wskazane przez podatnika okoliczności, w szczególności fakt przebywania osoby pełniącej funkcję jej organu na zwolnieniu lekarskim nie stanowiły przeszkody uniemożliwiającej zachowanie terminu do wniesienia odwołania, gdyż jej skutków strona mogła przy niewielkim wysiłku uniknąć i w konsekwencji odmówienie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. G. Strona skarżąca powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje, że brak winy w niedopełnieniu obowiązku ma miejsce w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia, za którą powszechnie uważa się siłę wyższą np. powódź, odcięcie od świata na skutek ataku ostrej zimy oraz niektóre zdarzenia losowe, np. przerwy w komunikacji, poważny wypadek samochodowy, chorobę uniemożliwiającą działanie w ostatnich dniach upływu terminu itp. Oczywistym jest, że choroba likwidatora była zdarzeniem nagłym, niespodziewanym, którego nie można było wcześniej przewidzieć. Nagłość ta uniemożliwiała też wyznaczenie przez likwidatora innej osoby do zastępowania go w wykonywaniu obowiązków. Strona również wskazała, że nie mógł jej zastąpić pełnomocnik, gdyż osoba ta nie była upoważniona do składania w imieniu likwidowanej jednostki środków zaskarżenia od decyzji i postanowień zapadłych w toku prowadzonego postępowania podatkowego. Nie mogła zatem w zastępstwie likwidatora złożyć odwołania od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego.

W odpowiedzi na skargę strona przeciwna wniosła o oddalenie skargi i podtrzymała stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Na wstępie należy zauważyć, iż sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej obejmującą m.in. orzekanie w sprawach postanowień wydanych w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty (art. 3 § 1 i § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. zwaną dalej "p.s.a."), które oceniane są z punktu widzenia ich legalności, a więc zgodności z prawem, zarówno materialnym jak i formalnym. W niniejszej sprawie, Sąd uznał, że zaskarżone postanowienie nie narusza przepisów prawa procesowego w sposób mający istotny wpływ na wynik postępowania, ani też przepisów prawa materialnego w sposób mający wpływ na wynik sprawy.

W przedmiotowej sprawie przedmiotem sporu jest uprawdopodobnienie braku winy strony skarżącej w uchybieniu terminowi do wniesienia odwołania. Strona skarżąca braku winy w uchybieniu terminu do wniesienia odwołania upatrywała w chorobie likwidatora. Na poparcie ww. okoliczności przedłożyła zaświadczenie lekarskie. Na etapie skargi wskazała, że owa nagła choroba uniemożliwiała też wyznaczenie przez likwidatora innej osoby do zastępowania go w wykonywaniu obowiązków. Strona również wskazała, że nie mógł jej zastąpić pełnomocnik, gdyż osoba ta nie była upoważniona do składania w imieniu likwidowanej jednostki środków zaskarżenia od decyzji i postanowień zapadłych w toku prowadzonego postępowania podatkowego. Z takim stwierdzeniem nie zgodził się organ podatkowy podnosząc, że wskazywana w rozpatrywanym wniosku choroba likwidatora, udokumentowana zwolnieniem lekarskim, nie usprawiedliwia braku jego winy w niedochowaniu ustawowego terminu. Prowadząc bowiem sprawy likwidowanej jednostki, likwidator powinien tak zorganizować jej obsługę, aby w każdym czasie możliwe było podjęcie działań w jego imieniu. Co więcej przedłożone zwolnienie lekarskie nie dokumentuje braku możliwości przekazania sprawy przedmiotowego odwołania innej osobie. Zauważono także, że z akt sprawy wynika, że likwidator ustanowił pełnomocnika w osobie E. K., podczas, gdy w rozpatrywanym wniosku twierdzi on, że brak jest osoby, która mogłaby go zastąpić podczas składania odwołania.

Zgodnie z art. 162. § 1. O.p. w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Art. 162 § 1 O.p. nie uzależnia uprawnienia do przywrócenia terminu od stopnia zawinienia. To zaś oznacza, iż każdy, nawet najlżejszy stopień zawinienia w uchybieniu terminu wyłącza możliwość zastosowania tej instytucji. Uniknięcie negatywnych skutków dokonania czynności postępowania po upływie ustawowego terminu zakreślonego do jej wykonania wymaga więc uprawdopodobnienia nie tylko braku winy umyślnej (przy rozumieniu umyślności jako zamierzonego działania sprzecznego z regułą lub regułami postępowania bądź na powstrzymaniu się od działania mimo obowiązku czynnego zachowania), ale także lżejszej jej postaci - niedbalstwa (rozumianego jako niedołożenie należytej staranności, jakiej można wymagać od każdej osoby dbającej o swoje interesy). Wykluczenie winy w uchybieniu terminu wymaga wykazania, iż mimo dołożenia wszelkich możliwych w danych warunkach starań, strona nie mogła przezwyciężyć przeszkody uniemożliwiającej jej dokonanie czynności postępowania w terminie ustawowym (por. wyrok NSA z dnia 21 grudnia 2006 r. sygn. akt I FSK 374/2006, opubl. LEX nr 262725).

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że niewątpliwie rację ma Dyrektor Izby Skarbowej we W. twierdząc, że rozpatrywana we wniosku choroba likwidatora wraz z załączonym zwolnieniem lekarskim nie jest wystarczającym argumentem uprawdopodabniającym brak winy strony w uchybieniu terminowi do wniesienia odwołania. Strona skarżąca nie wykazała, że przy dochowaniu należytej staranności nie mogła dokonać czynności wniesienia odwołania w ustawowym terminie, jak też nie mogła wyręczyć się inną osobą. Przedłożyła jedynie zaświadczenie lekarskie, z którego wynika, że nie była zobligowana do leżenia. Nie odniosła się również do samego charakteru choroby, który mógłby stanowić (choć niekoniecznie stanowił) okoliczność uniemożliwiającą złożenie odwołania w ustawowym terminie.

Zdaniem Sądu, w przedmiotowej sprawie, organ podatkowy dokonał poprawnej oceny stanu faktycznego stwierdzając, że fakt przebywania osoby pełniącej funkcję jej organu na zwolnieniu lekarskim nie stanowił przeszkody uniemożliwiającej zachowanie terminu do wniesienia odwołania. Nie jest pozbawione racji również twierdzenie, że prowadząc interesy strony skarżącej likwidator był zobowiązany do zachowania należytej staranności, pod pojęciem której należy rozumieć również takie zorganizowanie pracy, aby w każdym czasie możliwe było podjęcie działań w jego imieniu.

W związku z powyższym zarzut naruszenia art. 162 § 1 i 2 O.p. należy uznać za bezzsadny.

Analizując przedmiotową sprawę Sąd nie mógł nie zauważyć, że postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia 12 października 2007 r. Nr [...] stwierdzające uchybienie terminowi do wniesienia odwołania zostało wydane po wydaniu postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia 3 października 2007 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. Tymczasem organ odwoławczy powinien najpierw wydać postanowienie stwierdzające uchybieniu terminowi do wniesienia odwołania, a następnie postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. Jednakże naruszenie powyższe nie stanowi naruszenia przepisów prawa procesowego mającego istotny wpływ na wynik rozstrzygnięcia, a tylko takie naruszenie mogłoby stanowić podstawę do uchylenia zaskarżonego postanowienia.

Z tych też względów Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę na podstawie art. 151 p.s.a.