Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Tomasz Stawecki, Sędziowie sędzia WSA Artur Kuś, sędzia WSA Wojciech Sawczuk (spr.), Protokolant spec. Agnieszka Wrzodak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 października 2019 r. sprawy ze skargi S. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] marca 2019 r. znak: [...] w przedmiocie cofnięcia uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. B. I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. na rzecz S. B. kwotę 680 zł (sześćset osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

I.

Na skutek zawiadomień Policji związanych z popełnionymi przez S. B. (dalej jako Skarżący) wykroczeniami drogowymi skutkującymi nałożeniem sankcji karnych i przekroczeniem w ciągu roku liczby 24 punktów, Starosta [...] decyzją z dnia [...] grudnia 2013 r. nr [...] działając na podstawie art. 140 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz1137 ze zm.), cofnął Skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami kat. B nadając decyzji rygor natychmiastowej wykonalności. Powodem wydania decyzji było niepoddanie się przez Skarżącego kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji, na które został skierowany w związku ze wskazanym przekroczeniem.

Decyzja powyższa stała się ostateczna i pozostaje do dzisiaj w obrocie prawnym.

II.

Wyrokiem nakazowym z dnia 26 marca 2018 r. sygn. akt [...] Sąd Rejonowy [...], III Wydział Karny orzekł wobec S. B. m.in. zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 (dwóch) lat z uwagi na niestosowanie się do ww. decyzji cofającej uprawnienia. Wyrok ten stał się prawomocny.

W postępowaniu wykonawczym Sąd Rejonowy pismem z dnia 21 maja 2018 r., realizując obowiązek nałożony art. 182 § 1 i 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 652 - dalej jako k.k.w.) poinformował Starostę [...] o wydanym rozstrzygnięciu.

Na skutek otrzymanego zawiadomienia Starosta [...] wszczął z urzędu postępowanie w przedmiocie cofnięcia Skarżącemu uprawnień do kierowania pojazdami.

Następnie decyzją z dnia [...] sierpnia 2018 r. nr [...] na podstawie art. 182 § 2 k.k.w. oraz art. 103 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz. 978, aktualny tekst jednolity Dz. U. z 2019 r. poz. 341) cofnął S. B. uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii B i nadał temu rozstrzygnięciu rygor natychmiastowej wykonalności.

Wskazał, że tego rodzaju orzeczenie jest następstwem związania wynikającego z prawomocnego wyroku karnego, orzekającego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres dwóch lat.

III.

Po rozpatrzeniu odwołania Skarżącego, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W., decyzją z dnia [...] marca 2019 r. nr [...] utrzymało w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie Starosty [...].

W uzasadnieniu decyzji wyjaśniono, że zakaz prowadzenia przez Skarżącego pojazdów mechanicznych wynika z prawomocnego orzeczenia Sądu Rejonowego, które bezwzględnie wiąże w niniejszym postępowaniu.

W art. 182 § 2 k.k.w. określono przesłankę wydania decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdem, która jest obligatoryjna. Nadto, z § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U z 2016 r., poz. 231 - dalej jako rozporządzenie), w przypadku orzeczenia wyrokiem sądu zakazu kierowania pojazdami na okres przekraczający rok organ wydaje decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami bez określenia terminu ważności tej decyzji.

Stosownie zaś do § 17 ust. 2 rozporządzenia, w uzasadnieniu decyzji organ wskazuje w szczególności termin rozpoczęcia i zakończenia biegu okresu zakazu kierowania pojazdami.

Wobec Skarżącego należało zdaniem SKO orzec decyzją administracyjną cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi w ramach kategorii B, na okres 2 lat poczynając od dnia 2 maja 2018 r., tj. od dnia uprawomocnienia się wyroku orzekającego środek karny. Orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych upływa z kolei z dniem 1 maja 2020 r.

Odnosząc się do argumentacji odwołania organ odwoławczy wskazał, że organy administracji związane są ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa. W związku z powyższym do czasu, gdy prawomocny wyrok sądu karnego nie zostanie uchylony, organy są obowiązane wyrok ten respektować. Nie mogą tym samym weryfikować ustaleń sądu karnego, co do popełnienia zarzuconego Skarżącemu czynu oraz wymiaru kary i środków karnych.

IV.

Skargę na powyższą decyzję wywiódł S. B. kwestionując ją w całości i zarzucając naruszenie:

1. art. 154 § 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm. - dalej jako k.p.a.) poprzez jego niezastosowania i nieuchylenie decyzji Starosty [...] z dnia [...] grudnia 2013 r. orzekającej wobec Skarżącego cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami, przed wydaniem kolejnej decyzji o cofnięciu uprawnień;

2. art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie i niestwierdzenie nieważności decyzji organu I instancji, w sytuacji gdy wydana decyzja organu I instancji dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną;

3. art. 11 k.p.a. oraz art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak ustosunkowania się do wszystkich zarzutów podniesionych w odwołaniu, nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego w zakresie podnoszonych przez organ okoliczności,

4. art. 7 w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. poprzez zaniedbanie obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z decyzji Starosty [...] z dnia [...] grudnia 2013 r., która nie została uchylona, a na mocy której Skarżącemu cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdami,

5. art. 8 k.p.a. poprzez naruszenie zasady zaufania obywateli do organów administracji publicznej, ze względu na nieodniesienie się w decyzji w sposób wyczerpujący i przekonywujący do wszelkich argumentów strony podnoszonych w toku postępowania;

6. art. 80 k.p.a. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów.

Strona wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości jako naruszającej prawo i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu skargi zakwestionowano trafność wyroku skazującego z tytułu kierowania pojazdem mimo istnienia decyzji o cofnięciu uprawnień z 2013 roku.

Jeżeli tak jest, to zdaniem Strony jawi się pytanie, jak organ może cofnąć uprawnienia do kierowania pojazdami, jeżeli Sąd uznał, że tych uprawnień Skarżący nie posiadał i że zostały mu one wcześniej cofnięte. Nie można cofnąć uprawnienia którego Skarżący nie posiada. Organ I instancji nie uchylił swojej decyzji pierwotnej o cofnięciu z 2013 roku.

Zdaniem Strony organy powinny były najpierw uchylić decyzję o cofnięciu uprawnień wydaną w 2013 roku, gdyż stała się ona bezprzedmiotowa bowiem S. B. uzyskał nowe uprawnienia do kierowania pojazdami nadane przez władze [...].

W ocenie Strony organy obu instancji nie wzięły pod uwagę podstawowej zasady, że przepisy prawa międzynarodowego mają pierwszeństwo przed przepisami krajowymi. Organy obu instancji powołują się jedynie na przepisy prawa krajowego, całkowicie pomijając przepisy prawa międzynarodowego.

Skarżącemu uprawnienie do kierowania pojazdami zostało cofnięte na podstawie decyzji Starosty [...] z dnia [...] grudnie 2013 r. Przedmiotowa decyzja nie zawierała żadnego pouczenia o sposobie odzyskania uprawnień do kierowania pojazdami. Po jej wydaniu Skarżący, będący cudzoziemcem, obywatelem [...], w 2014 roku w tym kraju ponownie zdał egzamin i potwierdził swoje kwalifikacje do kierowania pojazdami samochodowymi i na podstawie tego wydano mu nowe prawo jazdy. W związku z czym uzyskał ponownie uprawnienie do kierowania pojazdami w 2014 roku, czyli po wydaniu decyzji cofającej dotychczasowe uprawnienia do kierowania pojazdem.

Zgodnie z art. 103 ust. 3 ustawy o kierujących pojazdami Starosta wydaje decyzję administracyjną o przywróceniu uprawnień do kierowania pojazdami po ustaniu przyczyn, które spowodowały jego cofnięcie, oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej. Powyższy przepis dotyczy obywateli polskich, natomiast w zakresie obywateli państw trzecich zastosowanie maja przepisy konwencji międzynarodowych w zakresie uznawania w Polsce uprawnień uzyskanych za granicą.

Zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym jest obok wydanego w kraju prawa jazdy, także wydane za granicą międzynarodowe prawo jady określone w Konwencji o ruchu drogowym podjętej w Genewie w dniu 19 września 1949 r. (Dz. U. z 1959 r. poz. 321 i 322) oraz krajowe lub międzynarodowe prawo jazdy określone w Konwencji o ruchu drogowym sporządzonej w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r. (Dz. U. z 1988 r. poz. 40 i 44).

W świetle przepisu art. 24 ust. 1 Konwencji o ruchu drogowym z Genewy, każde z umawiających się państw udzieli każdemu kierowcy, który znajdzie się na jego terytorium i który spełnia warunki przewidziane w załączniku 8, zezwolenia na prowadzenie na swoich drogach, bez ponownego egzaminu, pojazdów samochodowych, należących do rodzaju lub rodzajów określonych w załączniku 9 i 10, na których prowadzenie po złożeniu dowodu swych kwalifikacji - kierowca uzyskał ważne pozwolenie, wydane przez właściwe władze innego umawiającego się państwa lub jednej z jego części składowych lub przez stowarzyszenie upoważnione przez te władze.

Przepis art. 24 ust. 3 Konwencji wskazuje, że międzynarodowe pozwolenie na prowadzenie pojazdów samochodowych będzie wydawane przez właściwe władze umawiającego się państwa lub jednej z jego części składowych albo przez uprawnione przez te władze stowarzyszenie i zaopatrzone w pieczęć lub znak władzy bądź stowarzyszenia, po złożeniu przez kierowcę dowodu posiadania kwalifikacji. Pozwolenie to upoważnia do prowadzenia, bez składania ponownego egzaminu i we wszystkich umawiających się państwach, pojazdów samochodowych należących do rodzajów, na które zostało wydane.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 Konwencji o ruchu drogowym, sporządzonej w Wiedniu umawiające się strony uznają:

a) każde krajowe prawo jazdy, sporządzone w ich języku narodowym lub w jednym z ich języków narodowych, a jeżeli nie jest sporządzone w takim języku, to do którego jest dołączony uwierzytelniony przekład;

b) każde krajowe prawo jazdy zgodne z postanowieniami załącznika 6 do niniejszej konwencji oraz

c) każde międzynarodowe prawo jazdy zgodne z postanowieniami załącznika 7 do niniejszej konwencji,

jako uprawniające na ich terytoriach do kierowania pojazdem, który należy do kategorii wymienionych w prawie jazdy, pod warunkiem że prawo jazdy jest nadal ważne oraz że zostało wydane przez inną umawiającą się stronę lub jeden z jej organów terenowych albo przez stowarzyszenie upoważnione do tego przez tę inną umawiającą się stronę lub jeden z organów terenowych. Postanowień niniejszego ustępu nie stosuje się do praw jazdy osób uczących się kierowania pojazdami.

Wobec powyższego polskie sądy i organy powinny respektować potwierdzenie kwalifikacji i uprawnienie do kierowania pojazdami, uzyskane przez cudzoziemca na terytorium innego kraju, tym bardziej kraju jego obywatelstwa.

V.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w kwestionowanej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

VI.

Skarga jest zasadna, choć nie z powodów w niej wskazanych.

W niniejszej sprawie należy przede wszystkim podkreślić, że Skarżącemu cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdami w kat. B już na mocy decyzji z dnia [...] grudnia 2013 r. a to z uwagi na niepoddanie się kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji na które został skierowany w związku z popełnionymi wykroczeniami drogowymi (m.in. przekroczeniem tylko jednego dnia liczby 24 punktów karnych - por. k. 1 akt administracyjnych). Następnie, co również nie budzi jakichkolwiek wątpliwości, Skarżący został skazany prawomocnym wyrokiem karnym za przestępstwo określone w art. 180a Kodeksu karnego tj. za nie respektowanie postanowień ww. decyzji.

Mając to na uwadze Sąd wyjaśnia, że zgodnie z obecnie obowiązującym art. 103 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami starosta wydaje decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami w przypadku:

1) stwierdzenia:

a) na podstawie orzeczenia lekarskiego istnienia przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem,

b) na podstawie orzeczenia psychologicznego istnienia przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem,

c) utraty kwalifikacji, na podstawie wyniku egzaminu państwowego przeprowadzonego w trybie art. 49 ust. 1 pkt 2 i 3,

d) niezgłoszenia się we wskazanym terminie na egzamin państwowy który miał być przeprowadzony w trybie art. 49 ust. 1 pkt 2 i pkt 3 lit. b;

2) ponownego przekroczenia liczby 24 punktów otrzymanych za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie 5 lat od dnia wydania skierowania na kurs reedukacyjny, o którym mowa w art. 99 ust. 1 pkt 4 lit. a;

3) popełnienia w okresie próbnym trzech wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub jednego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji;

4) orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów;

5) kierowania pojazdem silnikowym w przedłużonym okresie, o którym mowa w art. 102 ust. 1d;

6) uchylenia sposobu wykonywania zakazu prowadzenia pojazdów na podstawie art. 182a § 3 k.k.w.

Z powyższego przepisu wynika znaczna różnorodność przesłanek, które mogą lec u podstaw cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami, przy czym każda z nich ma charakter samoistny i w razie jej wystąpienia powoduje utratę posiadanego uprawnienia, które należy rozumieć konkretnie i jednostkowo jako uprawnienie do kierowania pojazdami określonej kategorii.

Z akt sprawy bezsprzecznie wynika, że decyzją z dnia [...] grudnia 2013 r. Starosta P. orzekł o cofnięciu S. B. uprawnienia do kierowania pojazdami w posiadanej przez niego kat. B, uzyskanego za granicą i uznawanego przez władze Polski na podstawie prawa międzynarodowego (konwencji, których Rzeczpospolita Polska jest stroną). Jest także niewątpliwe i to, że do dnia dzisiejszego Skarżący nie wykonał obowiązku poddania się kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji z uwagi na które nastąpiło owo cofnięcie. Nadto, w związku z przywołanym wyżej wyrokiem karnym po raz drugi organ orzekł o cofnięciu Skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami w kat. B, co nastąpiło na mocy decyzji z dnia [...] sierpnia 2018 r., która jest kontrolowaną w niniejszym postępowaniu jako decyzja pierwszoinstancyjna (utrzymana w mocy decyzją SKO w W.).

Wskazać zatem należy, że decyzja z dnia [...] grudnia 2013 r. cofająca uprawnienia do kierowania pojazdami w kat. B z uwagi na niepoddanie się kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji nadal pozostaje w obrocie prawnym, bowiem Skarżący nie przystąpił do egzaminu na który został skierowany przez Policję (przedłożył jedynie badania psychologiczne).

Tym samym, skoro Skarżącemu cofnięto już w 2013 roku uprawnienia do kierowania pojazdami, których dotychczas nie odzyskał, to nie można było względem niego ponownie zastosować tej samej instytucji odnośnie do tej samej kategorii prawa jazdy z powody wyroku karnego wydanego z uwagi na naruszenie właśnie decyzji o cofnięciu uprawnień z 2013 roku. Wprawdzie w sprawie mamy do czynienia z dwoma różnymi przyczynami cofnięcia uprawnienia, co jest w ocenie Sądu powodem błędnego działania organów, lecz ponowne zastosowanie w istocie tej samej instytucji (cofnięcia uprawnienia wg tej samej kategorii) nie jest dopuszczalne. Faktem jest przy tym to, że przepisy prawa precyzyjnie tej kwestii nie rozstrzygają (brak jest przepisu wprost wskazującego na to, że cofnąć można wyłącznie uprawnienia posiadane i jak w takiej sprawie powinien zachować się organ).

W sytuacji takiej jak zastana w sprawie niniejszej organy nie miały zatem podstaw do ponownego cofania Skarżącemu uprawnień do kierowania pojazdami w kat. B, skoro miał on już je cofnięte i do dzisiaj ich nie odzyskał. Powodem do takiego działania organów nie jest przy tym art. 182 k.k.w. Przepis ten w § 1 zawiera przede wszystkim regułę powinnego zachowania sądu karnego, zgodnie z którą w razie orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów, sąd ten przesyła odpis wyroku odpowiedniemu organowi administracji rządowej lub samorządu terytorialnego właściwemu dla miejsca zamieszkania skazanego. Jeżeli skazany wykonuje zawodowo czynności związane z prowadzeniem pojazdów, o orzeczeniu sąd zawiadamia ponadto bezzwłocznie pracodawcę, u którego skazany jest zatrudniony. Z kolei w § 2 tego przepisu ustawodawca zobowiązał organ, do którego przesłano orzeczenie zawierające zakaz prowadzenia pojazdów, do cofnięcia uprawnienia do ich prowadzenia w orzeczonym zakresie oraz ustanowił zakaz wydawania tych uprawnień w okresie obowiązywania orzeczonego środka karnego.

Przepis art. 182 § 2 k.k.w. nie może być zatem rozumiany jako zawierający bezwzględny nakaz cofania uprawnień do kierowania pojazdami za każdym razem, kiedy zostanie wydane rozstrzygnięcie sądu karnego orzekające zakaz prowadzenia pojazdów. Działania organu muszą uwzględniać aktualną sytuację kierowcy, w tym to, czy posiada on w danym momencie uprawnienie do kierowania pojazdami. Inaczej mówiąc, bezprzedmiotowe jest cofanie uprawnień, jeżeli zgodnie z polskim prawodawstwem kierowca ich nie posiada, a tak właśnie jest w niniejszej sprawie.

Należy przy tym zastrzec, iż zbędność orzekania o cofnięciu uprawnień uprzednio już cofniętych i nie odzyskanych przez kierującego nie oznacza, że osoba ta uprawnienia takie będzie mogła odzyskać jeżeli tylko ustaną przyczyny uzasadniające ich pierwotne cofnięcie. Na taką okoliczność ustawodawca przewidział swoistą regułę kolizyjną, zakazującą przywrócenia uprawnień. Wnika ona tak z art. 182 § 2 k.k.w. in fine jak i z przepisu art. 12 ust. 1 pkt 2, 3 i 5 ustawy o kierujących pojazdami zgodnie z którym prawo jazdy nie może być wydane osobie:

2) w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu;

3) w stosunku do której wydano decyzję o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami lub zatrzymaniu prawa jazdy - w okresie i zakresie obowiązywania tej decyzji;

5) która uzyskała za granicą prawo jazdy, a to prawo jazdy zostało zatrzymane lub uprawnienie do kierowania pojazdami zostało cofnięte - w okresie obowiązywania zatrzymania prawa jazdy lub cofnięcia uprawnienia.

Dotyczy to także możliwości odzyskania cofniętych uprawnień i przystąpienia do egzaminu państwowego, co reguluje art. 49 ust 1 pkt 3 lit. a) i art. 50 ust. 2 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami.

O ile więc organy administracji publicznej związane są prawomocnym wyrokiem karnym orzekającym zakaz prowadzenia pojazdów i nie są uprawnione do jego weryfikacji, o tyle nie oznacza to za każdym razem obowiązku wydania decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami. Konieczność taka wiąże się bowiem nierozerwalnie z faktem posiadania przez daną osobę uprawnień do kierowania pojazdami. W razie ich braku, tak jak w sprawie niniejszej, zbędne jest orzekanie o ich cofnięciu, gdyż mówiąc wprost nie ma już czego cofać. Jednocześnie interes Państwa i bezpieczeństwa w ruchu drogowym jest gwarantowany przez wskazane wyżej reguły działania organów mające zagwarantować to, aby osoba z zakazem prowadzenia pojazdów nie mogła nie tylko uzyskać tych uprawnień (po raz pierwszy lub po przywróceniu), ale nawet nie będzie mogła przystąpić do egzaminu.

VII.

Skarżący wskazuje również, że względem jego osoby polskie władze nie posiadają kompetencji orzeczniczych, bowiem legitymuje się on uprawnieniem do kierowania pojazdami uzyskanym na terenie [...] a wcześniej w [...]. Ponadto, jak wskazuje skarga, Skarżący po otrzymaniu decyzji z dnia [...] grudnia 2013 r. poddał się kontrolnemu sprawdzeniu umiejętności na [...] i odzyskał uprawnienie do kierowania pojazdami, co Polska powinna respektować na zasadzie postanowień konwencji Wiedeńskiej i Genewskiej o ruchu drogowym. Zdaniem Skarżącego, przeszedł on pozytywnie weryfikację uprawnień na [...], do czego zobowiązywała go decyzja z dnia [...] grudnia 2013 r.

Sąd takiej argumentacji w żadnym razie nie podziela.

Skarżący błędnie uważa, że jest chroniony przepisami wskazanych konwencji międzynarodowych, nakazujących państwu-stronie respektowanie na jego terenie uprawnień uzyskanych przez daną osobę za granicą (tu: na [...]). Takie twierdzenie nie uwzględnia autorytatywnej władzy państwa członkowskiego do ukształtowania na swoim terytorium takich reguł działania, które w najpełniejszy sposób zapewnią realizację zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego i poszanowania jego nadrzędnej władzy.

Niewątpliwie w niniejszej sprawie Skarżący popełniał w przeszłości wielokrotnie na terenie Rzeczypospolitej Polskiej wykroczenia, które doprowadziły do cofnięcia mu uprawnień do kierowania pojazdami kat. B oraz orzeczenia w wyroku karnym zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów.

Akceptacja stanowiska Strony wskazującego na posiadanie uprawnienia w myśl przepisów międzynarodowych prowadzić będzie zdaniem Sądu do niedopuszczalnego obejścia ustawowego wymogu poddania się kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji do kierowania pojazdami w myśl art. 49 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o kierujących pojazdami.

Zasady posługiwania się na terytorium Polski prawem jazdy (a przy tym i wylegitymowania się posiadanymi uprawnieniami) uzyskanym w innym państwie zawarte są w ustawie o kierujących pojazdami, a także - w odniesieniu do [...] prawa jazdy - w Konwencji o ruchu drogowym, sporządzonej w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r.

Zgodnie więc z art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o kierujących pojazdami, dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów składającym się z pojazdu silnikowego i przyczepy lub naczepy jest krajowe lub międzynarodowe prawo jazdy, określone w Konwencji wiedeńskiej o ruchu drogowym. Określający zasady posługiwania się prawem jazdy uzyskanym w innym państwie art. 14 ustawy o kierujących pojazdami oraz przepisy Konwencji wiedeńskiej o ruchu drogowym opierają się na zasadzie wzajemnego uznawania dokumentów uprawniających do kierowania pojazdami przez państwa sygnatariuszy Konwencji. Wskazana zasada wzajemności nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Z punktu widzenia niniejszej sprawy najistotniejsze są zastrzeżenia zawarte w art. 42 Konwencji. Zgodnie z pkt 1 tego artykułu Umawiające się strony lub ich organy mogą cofnąć kierującemu uprawnienia do korzystania na ich terytoriach z posiadanego krajowego prawa jazdy, jeśli kierujący popełnił na ich terytoriach wykroczenie pociągające za sobą w myśl ich ustawodawstwa cofnięcie prawa jazdy. Natomiast art. 42 pkt 3 Konwencji stanowi, że żadne z postanowień niniejszej konwencji nie może być interpretowane jako zabraniające Umawiającym się Stronom lub ich organom terenowym wprowadzenia zakazu kierowania pojazdem przez kierującego mającego krajowe lub międzynarodowe prawo jazdy, jeżeli jest oczywiste lub dowiedzione, że stan jego nie pozwala na bezpieczne kierowanie pojazdem lub że uprawnienie do kierowania zostało cofnięte w państwie, w którym znajduje się jego stałe miejsce zamieszkania (w dacie wydania decyzji z dnia [...] grudnia 2013 r. Skarżący zamieszkiwał na terytorium RP - vide karta pobytu k. 16 akt administracyjnych).

Zdaniem Sądu w ramach powyższego uprawnienia polskie organy mogą stosować wszelkie środki niezbędne do wyegzekwowania orzeczonego zakazu (cofnięcia). Do takich środków niewątpliwie należy więc zaliczyć konieczność wykonania wedle prawa polskiego decyzji cofającej Skarżącemu uprawnienie do kierowania pojazdami w kat. B. Zaistnienie sytuacji przewidzianej w art. 42 ust. 3 Konwencji daje więc możliwość odstępstwa od wyrażonej w tym akcie zasady wzajemności, na co uwagę zwrócono chociażby w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 21 stycznia 2014 r. sygn. akt II SA/Ol 958/13.

Tym samym S. B. aby ubiegać się o przywrócenie mu uprawnień do kierowania pojazdami na terytorium RP, musi spełnić wymogi określone w polskich, a nie zagranicznych przepisach prawa. Posługiwanie się dokumentem prawa jazdy uzyskanym na [...], czy wcześniej w [...] nie zasługuj na ochronę przewidzianą w konwencji, stanowi bowiem obejście prawa polskiego. Jest niewątpliwie dowiedzione, że Skarżący dopuścił się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykroczeń drogowych, które w konsekwencji doprowadziły do cofnięcia mu posiadanych uprawnień.

Końcowo należy zauważyć także, że zgodnie z art. 49 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o kierujących pojazdami, sprawdzeniu kwalifikacji w formie egzaminu państwowego podlega osoba ubiegająca się o przywrócenie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdami silnikowymi lub tramwajem cofniętego na okres przekraczający rok lub cofniętego w związku z utratą kwalifikacji. Na to nakłada się również zakaz przywrócenia takich uprawnień w okresie trwania orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Dopóki zatem Skarżący nie spełni stawianych mu przez prawo polskie wymagań i nie zostaną mu przywrócone uprawnienia do kierowania pojazdami, to nie może on prowadzić pojazdów samochodowych na terytorium RP.

Na marginesie Sąd wyjaśnia, że nie podziela także stanowiska Skarżącego o rzekomym przejściu na [...] ponownej weryfikacji (egzaminu) po cofnięciu mu w Polsce uprawnień w kat. B. Po pierwsze, cofnięcie uprawnień wiąże na terytorium Polski, nie zaś na [...], zatem nie wiadomo na jakiej podstawie Skarżący miałby obowiązek przystąpić do sprawdzenia kwalifikacji na [...] w 2014 roku (w żaden sposób faktu tego nie dokumentuje i nie wyjaśnia). Po drugie, w aktach administracyjnych sprawy znajdują się dwa dokumenty ukraińskiego prawa jazdy nr [...] (k. 8) i [...] (k. 66). W każdym z nich w rubryce 4a - "data nadania uprawnień" widnieje ta sama data - [...] maja 2010 r. co oznacza, że drugi z przytoczonych dokumentów jest po prostu wtórnikiem dokumentu prawa jazdy i uprawnień uzyskanych [...] maja 2010 r.

VIII.

Reasumując, w niniejszej sprawie organy wadliwie przeprowadziły postępowanie w sprawie, nie odnosząc się do istotnych okoliczności a mianowicie do istnienia w obrocie prawnym decyzji z dnia [...] grudnia 2013 r. cofającej Skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami w kat. B, których to uprawnień nie odzyskał. Stanowisko w tym względzie nie jest w żaden sposób przez organy wyjaśnione i przedstawione, bazując jedynie na twierdzeniu o związaniu prawomocnym wyrokiem karnym orzekającym środek karny. Stanowiska organów należy się tym samym domyślać i wywodzić z podstawy prawnej zastosowanej w obu decyzjach, na co zdaniem Sądu nie ma miejsca w niniejszym postępowaniu i co stanowi naruszenie przepisów procesowych określonych w art. 7, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a.

Organ wadliwie rozumie również przepis art. 182 § 2 k.k.w. przypisując mu charakter bezwzględny. Podzielając co do zasady argumentację dotyczącą związania prawomocnym wyrokiem karnym należy zwrócić uwagę, że jego wydanie nie oznacza konieczności wydawania kolejnych decyzji administracyjnych cofających uprawnienia do kierowania pojazdami, jeżeli względem danego kierującego cofnięcie takie zostało już orzeczone i odebranych uprawnień kierujący nie odzyskał.

Niezależnie od powyższego orzeczenia, wydanego w następstwie złożonej skargi, której zarzutami i wnioskami Sąd nie jest związany, za chybione należało uznać podnoszone w tym środku uchybienia. W sprawie nie miał w ogóle zastosowania art. 154 § 1 k.p.a. dotyczący zmiany decyzji ostatecznej na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa. Istota postępowania z wniosku określonego w art. 154 § 1 k.p.a. wyłącza możliwość jego zastosowania.

Podobnie chybiony jest zarzut naruszenia art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a. bowiem w sprawie również nie mamy do czynienia z sytuacją wydania decyzji rozstrzygającej sprawę już poprzednio rozstrzygniętą inną decyzją ostateczną albo sprawy załatwionej milcząco. Choć w sprawie po raz drugi wydano decyzję cofającą uprawnienia już cofnięte, to jednak uczyniono to z innej podstawy prawnej, a nadto przepisy prawa nie są w tej kwestii sformułowane wyraźnie. Nie można zatem przyjąć, że mamy do czynienia czy to z wadą z art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a. czy też z wadą rażącego naruszenia prawa, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.

Chybione są także zarzuty procesowe w zakresie w jakim wskazują na nierozpatrzenie istoty sprawy i nieodniesienie się do naruszenia przepisów międzynarodowych. Z przyczyn omówionych powyżej w przypadku Skarżącego przepisy międzynarodowe nie znajdują zastosowania.

Mając to na uwadze, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm. - dalej jako p.p.s.a.) w zw. z art. 7, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. oraz art. 182 § 2 k.k.w. uchylono zaskarżoną decyzję oraz decyzję ją poprzedzającą.

O kosztach postępowania, na które składają się uiszczony wpis od skargi w kwocie 200 zł, oraz wynagrodzenie pełnomocnika profesjonalnego w kwocie 480 zł orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a. w zw. z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).