Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Ibrom (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal, Sędzia WSA Grzegorz Wałejko, Protokolant Referent Paulina Nagajek, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 10 marca 2015 r. sprawy ze skargi Wojewody na uchwałę Związku Komunalnego Gmin w B. z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie powołania członków Zarządu Związku Komunalnego Gmin w B. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały.

Uchwałą nr [...] z dnia [...] czerwca 2014 r. Zgromadzenia Związku Komunalnego Gmin w B. powołało członków Zarządu Związku Komunalnego Gmin w B.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie Wojewoda Lubelski wniósł o stwierdzenie nieważności powyższej uchwały.

W uzasadnieniu skargi Wojewoda wyjaśnił na wstępie, że z Rejestru związków powiatów i związków międzygminnych prowadzonego przez Ministra Administracji i Cyfryzacji wynika, że Związek Komunalny Gmin w B. został zarejestrowany w dniu 20 października 1995 r. Statut związki został ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego z dnia 29 listopada 1995 r. (Nr 14, poz. 112). Z rejestru wynika, że członkami Związku są gmina B., gmina S., gmina W., gmina Ż. Statut Związku został dodatkowo przyjęty uchwałami Rad Gmin B. (uchwała nr [...] z dnia [...] maja 1995 r.), Urzędów (uchwała nr [...] z dnia [...] grudnia 1995 r. Wojciechów (uchwała nr [...] z dnia [...] grudnia 2008 r.).

Statut związku powinien określać uczestników związku, czyli gminy tworzące związek. W przypadku przystąpienie nowej gminy lub rezygnacji już uczestniczącej należy zaktualizować statut w tym zakresie.

Odnosząc się do sprawy, Wojewoda stwierdził, że po przystąpieniu nowych członków do związku władze Związku Komunalnego Gmin w B. nie poczyniły dalszych kroków prowadzących do skutecznych zmian w Statucie tego Związku, w postaci podjęcia uchwał przez wszystkie rady gmin tworzących ten Związek oraz zgłoszenia, za pośrednictwem Wojewody, do organu prowadzącego rejestr związków międzygminnych w trybie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 października 2001 r. w sprawie sposobu prowadzenia rejestru związków międzygminnych oraz ogłaszania statutu związków (Dz. U. Nr 121, poz. 1307), celem zakończenia dokonania zmian Statutu i jego opublikowania w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Aktualnie obowiązuje zatem Statut w brzmieniu opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego z dnia 29 listopada 1995 r., wskazujący jako członków Związku jedynie jego założycieli, gminy B., S., W., Ż.

Wojewoda przywołał przepis art. 73 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.), dalej: u.s.g., z którego wynika, że o ile statut tak stanowi, dopuszczalny jest wybór członków zarządu spoza członków zgromadzenia w liczbie nieprzekraczającej 1/3 składu zarządu związku. W myśl § 19 Statutu Związku Komunalnego Gmin w B. (dalej jako Statut), Zarząd Związku jest powoływany i odwoływany przez Zgromadzenie spośród jego członków, a także spoza członków Zgromadzenia w liczbie nieprzekraczającej 1/3 składu Zarządu Związku. W skład Zarządu Związku wchodzą przewodniczący Zarządu, zastępca przewodniczącego, członkowie w liczbie 3 (§ 18 Statutu).

Wojewoda podkreślił, że w świetle powyższych regulacji, Statut dopuszcza członkostwo w 5-osobowym Zarządzie jednej osoby spoza członków Zgromadzenia. Tymczasem powołani zaskarżoną uchwałą na członków Zarządu Związku J. C. – Wójt Gminy W. i M. K. – pracownik Zakładu Budowy i Eksploatacji Wiejskich Urządzeń Komunalnych w B. nie są członkami Zgromadzenia Związku, co powoduje, że w 5-osobowym Zarządzie znajduje się 2 członków spoza Zgromadzenia Związku. W obradach Zarządu Związku biorą zatem udział przedstawiciel gminy Wojciechów, która nie jest wykazana w rejestrze, a tym samym nie jest członkiem Związku oraz pracownik Zakładu Budowy i Eksploatacji Wiejskich Urządzeń Komunalnych w B., a więc osoby nieuprawnione.

W ocenie Wojewody, zaskarżona uchwała została podjęta z naruszeniem art. 73 ust. 3 u.s.g. i § 19 Statutu.

W odpowiedzi na skargę Związek Komunalny Gmin w B., reprezentowany przez Przewodniczącego Zarządu, wyjaśnił, że Związek zgłosił, za pośrednictwem Wojewody Lubelskiego, do Ministra Administracji i Cyfryzacji zmiany Statutu przyjęte uchwałą nr [...] z dnia [...] września 2013 r. Postępowanie w tym przedmiocie toczy się.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga podlega uwzględnieniu, gdyż zaskarżona uchwała została wydana z naruszeniem prawa powodującym konieczność stwierdzenia jej nieważności.

Zaskarżona uchwała dotyczy powołania Zarządu Związku Komunalnego Gmin w B.

W ocenie Sądu zasadne są zarzuty Wojewody co do niezgodności uchwały z treścią art. 73 ust. 3 u.s.g. w związku z § 19 Statutu Związku.

Zgodnie z art. 73 ust. 1 u.s.g., organem wykonawczym związku międzygminnego jest zarząd (art. 73 ust. 1). Zarząd związku jest powoływany i odwoływany przez zgromadzenie spośród jego członków (art. 73 ust. 2 u.s.g.). W myśl art. 73 ust. 3 u.s.g., o ile statut tak stanowi, dopuszczalny jest wybór członków zarządu spoza członków zgromadzenia w liczbie nieprzekraczającej 1/3 składu zarządu związku.

Z akt sprawy wynika, że w dacie podejmowania zakwestionowanej uchwały obowiązywał Statut, opublikowany w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego, z dnia 29 listopada 1995 r.

Związek nie przedstawił żadnych informacji wskazujących na to, że Statut był od tego czasu zmieniany, wręcz przeciwnie – w odpowiedzi na skargę powołuje się właśnie na Statut ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego z dnia 29 listopada 1995 r. Ponadto w odpowiedzi na skargę wskazano, że w dniu [...] września 2013 r. Nr [...] Zgromadzenie Związku podjęło uchwałę w sprawie przyjęcia nowego Statutu.

Sądowi z urzędu wiadomo, że uchwała z [...] września 2013 r. została uchylona uchwałą Zgromadzenia Związku z dnia [...] października 2014 r., Nr [...]. W § 4 uchwały postanowiono o uchyleniu Statutu Związku opublikowanego we wspomnianym Dzienniku Urzędowym z 1995 r.

W okolicznościach niniejszej sprawy miarodajny w sprawie oceny zgodności z prawem zaskarżonej uchwały jest zatem Statut Związku opublikowany Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego z datą 29 listopada 1995 r.

Z załącznika do Statutu, zawierającego wykaz członków założycieli Związku Komunalnego Gmin w B. wynika, że członkami Związku są: B., S., W., Ż.

Statut w § 19 przewiduje, że Zarząd jest powoływany i odwoływany przez Zgromadzenie spośród jego członków, a także spoza członków Zgromadzenia w liczbie nie przekraczającej 1/3 składu Zarządu. Z § 18 Statutu wynika, że Zarząd liczy 5 członków. Dopuszczalne było zatem powołanie w skład Zarządu 1 osoby spoza członków Zgromadzenia. W skład Zgromadzenia wchodzą wójtowie i burmistrzowie gmin uczestniczących w związku (z możliwością reprezentowania przez inne osoby - § 9 ust. 1 i 2).

Jest poza sporem, że zaskarżoną uchwałą powołano w skład Zarządu Związku dwie osoby spoza członków Zgromadzenia – J. C. i M. K. J. C. jest przedstawicielem gminy W., niebędącej członkiem Związku, natomiast M. K. jest pracownikiem Zakładu Budowy i Eksploatacji Wiejskich Urządzeń Komunalnych w B., nie jest zatem członkiem Zgromadzenia.

Zaskarżona uchwała narusza zatem art. 73 ust. 3 u.s.g. w związku z § 19 Statutu związku.

Zgodnie z art. 91 ust. 1 zdanie 1 u.s.g. uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. Przepis ten, na mocy odesłania zawartego w art. 99 ust. 1a u.s.g. ma odpowiednie zastosowanie do uchwał organów związku międzygminnego (przepisy o nadzorze nad gminami stosuje się odpowiednio do związków i porozumień międzygminnych). O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90 (art. 91 ust. 1 zdanie 2 u.s.g.). W myśl art. 93 ust. 1 u.s.g., po upływie terminu wskazanego w art. 91 ust. 1 organ nadzoru nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy. W tym przypadku organ nadzoru może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego.

Z akt sprawy wynika, że dnia [...] czerwca 2014 r. (data wpływu) Zgromadzenie Związku Komunalnego Gmin w B. przekazało Wojewodzie Lubelskiemu uchwały Zgromadzenia Związku Komunalnego Gmin w B. z dnia [...] czerwca 2014 r., w tym zaskarżoną uchwałę. W związku z tym, że Wojewoda Lubelski w terminie 30 dni od dnia doręczenia uchwały nie stwierdził jej nieważności, wniesienie skargi do sądu administracyjnego na uchwałę Zgromadzenia Związku Komunalnego Gmin w B. nr [...] z dnia [...]czerwca 2014 r. było dopuszczalne.

Z powyższych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny we Lublinie, na podstawie art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 późn. zm.), stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały.