Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 17 listopada 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska Sędziowie Sędzia WSA Ewa Alberciak (spr.) Sędzia NSA Janusz Nowacki Protokolant asystent sędziego Anna Łuczyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 listopada 2010 roku sprawy ze skargi K. K. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] nr [...] w przedmiocie wymeldowania oddala skargę.

Decyzją z dnia 1 kwietnia 2010 r., nr SO.Sk.5110/19/09, wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) - dalej Kpa., art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tj. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.), Wojewoda Ł. utrzymał w mocy decyzję Wójta Gminy Ł. z dnia [...] o wymeldowaniu K.K. z lokalu w budynku [...] przy ul. K. w Ł., woj. ł.

Powyższe rozstrzygnięcie wydane zostało w oparciu o następujący stan faktyczny i prawny:

W dniu [...] r. A. P., reprezentowany przez pełnomocnika - radcę prawnego J.L., wniósł o wymeldowanie K.K. z lokalu położonego w Ł.przy ul. K. Uzasadniając strona wnioskująca podała, że wyżej wymieniona nie przebywa w przedmiotowym lokalu ponad 6 miesięcy.

Decyzją z dnia [...] Wójt Gminy Ł. orzekł o wymeldowaniu K.K. z wyżej wymienionego lokalu.

W wyniku wniesionego odwołania Wojewoda Ł. decyzją z dnia [...]uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Uzasadniając organ odwoławczy wskazał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie był wystarczający do uznania, iż w sprawie wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Wójt Gminy Ł. decyzją z dnia [...] orzekł o wymeldowaniu K.K.z lokalu w budynku [...] przy ul. K. w Ł., woj. ł. Uzasadniając organ administracji wskazał, iż w sprawie wystąpiły przesłanki wymeldowania, o których mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

Odwołując się od powyższej decyzji K.K.wniosła o jej uchylenie. Podała, iż A. P. wymuszał na niej niezgodne z prawem opuszczenie przedmiotowego lokalu. Pod jej nieobecność usunął należące do niej rzeczy i pod pozorem remontu zdewastował zajmowany przez nią lokal. Z uwagi na zmianę zamków oraz kłódek uniemożliwił jej przebywanie w miejscu zameldowania. Na powyższą okoliczność zgłosiła doniesienie do Prokuratury w Ł., która prowadzi dochodzenie pod sygn. akt [...]. Strona podniosła nadto, że jest matką samotnie wychowującą dziecko. Jej sytuacja ekonomiczna nie pozwala na kupienie, bądź wynajęcie mieszkania. A. P., ani Wójt Gminy Ł. nie złożyli jej propozycji innego lokalu. Powołując się na przepis art. 148 § 1 ustawy o ochronie praw lokatorów odwołująca podniosła, że przysługuje jej prawo do lokalu socjalnego. Ponadto strona podniosła, że nie może trwale wiązać się z ojcem dziecka z uwagi na fakt, iż jest to osoba bardzo konfliktowa, a zajmowane przez niego mieszkanie jest mieszkaniem służbowym. Skarżąca podała, że nigdy nie opuściła miejsca stałego zameldowania na okres przekraczający trzy miesiące. stąd w jej ocenie przepis art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych nie ma wobec niej zastosowania.

Decyzją z dnia [...]. Wojewoda Ł. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji.

Powołując się na treść art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych organ odwoławczy wskazał, iż przepis ten upoważnia organ do wydania na wniosek strony lub z urzędu decyzji w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad trzy miesiące i niedopełniła obowiązku wymeldowania się. Z treści powołanego przepisu wynika zatem, iż jedyną przesłanką warunkująca wymeldowanie z pobytu stałego jest przesłanka opuszczenia lokalu bez dopełnienia obowiązku wymeldowania się. Definicje pobytu stałego reguluje przepis art. 6 ust. 1 powołanej ustawy. W myśl przywołanego przepisu pobytem stałym jest zamieszkiwanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Organ odwoławczy podniósł, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych miejscem pobytu stałego określonej osoby jest miejsce, w którym znajduje się jej centrum życiowe. Natomiast zamieszkiwanie w lokalu polega na stałym korzystaniu z jego urządzeń, nocowaniu, zaspokajaniu swoich funkcji życiowych i spędzaniu wolnego czasu.

W przedmiotowej sprawie ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że K. K. dobrowolnie opuściła lokal położony w Ł. przy ul. K . w czerwcu 2008 r. Powyższą okoliczność potwierdzają wielokrotne kontrole meldunkowe przeprowadzone przez funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w Ł., jak również oświadczenia bliższych i dalszych sąsiadów przedmiotowej posesji. Fakt opuszczenia lokalu został również potwierdzony przez wymeldowaną, która oświadczyła do protokołu przesłuchania strony z dnia [...] roku, że przedmiotowy lokal opuściła dobrowolnie. Wuj nie wyrzucał jej z domu, ale zastawił jej mieszkanie przedmiotami, które utrudniały zamieszkiwanie. Ponadto w toku przeprowadzonego postępowania organ administracji ustalił, że K. K. skoncentrowała swoje centrum życiowe w innym miejscu, tj. pod adresem B.,. Powyższą okoliczność potwierdza fakt rzeczywistego pobytu skarżącej pod wskazanym adresem oraz okoliczność zameldowania się strony na pobyt czasowy pod wyżej wymienionym adresem na okres od 9 lutego 2009 r. do 31 października 2011 r. W toku oględzin przedmiotowego lokalu ustalono również, iż stan techniczny lokalu uniemożliwia jego zamieszkanie, a wymeldowana nie podejmowała żadnych kroków w celu doprowadzenia mieszkania do stanu umożliwiającego zamieszkanie w nim. Odnosząc się do podniesionych przez skarżącą okoliczności wymuszenia opuszczenia przez nią lokalu w Ł. organ odwoławczy stwierdził, że strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych mających na celu przywrócenie naruszonego posiadania. Wojewoda Ł. wskazał ponadto, że przepisy ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych mają charakter wyłącznie rejestracyjny i mają na celu potwierdzenie rzeczywistego miejsca pobytu danej osoby. Mając powyższe na uwadze organ odwoławczy uznał, iż w sprawie spełnione zostały przesłanki z art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych i zasadnym było wydanie orzeczenia o wymeldowaniu skarżącej z lokalu przy ul . K. w Ł.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego K. K. wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów postępowania. Uzasadniając skarżąca powtórzyła argumenty przedstawione w odwołaniu od decyzji organu pierwszej instancji.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda Ł.wniósł o jej oddalenie argumentując, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) – zwanej dalej p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej. Kontrola, o której mowa w § 1 sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (§ 2 art. 1 tej ustawy).

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.

Z wymienionych przepisów wynika, iż sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, czy jest ona zgodna z prawem materialnym, określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym, regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

Badając legalność zaskarżonej decyzji Sąd nie stwierdził naruszenia przez organy administracji przepisów prawa materialnego bądź procesowego w stopniu uzasadniającym jej uchylenie.

Podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowił przepis art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tj. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.).

Zgodnie z treścią powołanej normy prawnej organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.

Oznacza to, iż do wymeldowania w trybie administracyjnym niezbędne jest spełnienie następujących przesłanek: faktyczne opuszczenie lokalu oraz niedopełnienie obowiązku wymeldowania się. W ocenie Sądu, organy administracji prawidłowo uznały, że przesłanki te w niniejszej sprawie zostały spełnione.

Wskazać należy, że warunkiem decydującym, o wymeldowaniu danej osoby jest jednoznaczne ustalenie przez organ administracji, czy dana osoba faktycznie opuściła bez wymeldowania się dotychczasowe miejsce pobytu stałego i czy opuszczenie to miało charakter trwały i dobrowolny. Za miejsce stałego pobytu danej osoby uważa się miejsce, w którym osoba ta stale realizuje swoje podstawowe funkcje życiowe, między innymi takie jak: mieszkanie, nocowanie, spożywanie posiłków, czy też przyjmowanie wizyt rodziny lub znajomych. Natomiast przez opuszczenie miejsca pobytu stałego rozumie się nie tylko fizyczne nieprzebywanie, ale i zamiar opuszczenia danego lokalu, z jednoczesnym zerwaniem związków z dotychczasowym lokalem i zorganizowaniem centrum życiowego w innym miejscu.

W niniejszej sprawie, zdaniem Sądu, organy administracji miały podstawę do oceny, dokonanej w granicach określonych przepisem art. 80 k.p.a., że K.K. opuściła przedmiotowy lokal. Okoliczność niezamieszkiwania skarżącej w lokalu położonym w Ł. przy ul. K. od czerwca 2008 r. została potwierdzona w toku przeprowadzonego przez organy administracji postępowania wyjaśniającego. Fakt dobrowolnego opuszczenia miejsca zameldowania przez K. K. nie budzi wątpliwości, gdyż okoliczność ta została potwierdzona przez skarżącą, która oświadczyła do protokołu przesłuchania strony z dnia [...] roku, że przedmiotowy lokal opuściła w czerwcu 2008 r., oraz że "wuj nie wyrzucał" jej z lokalu. Co prawda skarżąca powołała się na okoliczności opuszczenia miejsca stałego zameldowania, tj. zastawienie jej lokalu przedmiotami uniemożliwiającymi zamieszkanie w nim oraz na późniejszą zmianę zamków w drzwiach do mieszkania, tym niemniej ze zgromadzonego materiału dowodowego (w tym z kontroli policyjnych) wynika, że skarżąca dotychczas nie zamieszkuje w przedmiotowym lokalu i nie starała się o przywrócenie jego posiadania.

W ocenie Sądu za dobrowolnością, jak i za zamiarem opuszczenia przez skarżącą dotychczasowego miejsca zameldowania przemawia fakt skoncentrowania centrum życiowego w innym miejscu, to jest pod adresem B. Również nieskorzystanie przez skarżącą ze środka prawnego, tj. niewystąpienie z powództwem posesoryjnym w trybie art. 344 § 1 k.c., mającego na celu przywrócenie jej naruszonego posiadania, uznać należy za przejaw woli opuszczenia przedmiotowego lokalu. W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się bowiem, że za równoznaczną z opuszczeniem lokalu w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych należy uznać nie tylko dobrowolną zmianę miejsca pobytu, ale także sytuację, w której osoba dotychczas zameldowana została usunięta z lokalu i do niego nie dopuszczona, a nie skorzystała we właściwym czasie z przysługujących jej środków prawnych umożliwiających powrót do lokalu (por. wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2001 r., V SA 3078/00, LEX nr 78937). Podkreślenia wymaga, że ochrona posiadania jako stanu faktycznego jest krótkotrwała, gdyż roszczenie posesoryjne ograniczone jest terminem zawitym i wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili dokonania naruszenia (art. 344 § 2 k.c.).

Trafnie więc organy administracji uznały, że powyższe okoliczności świadczą o opuszczeniu przez K. K. dotychczasowego miejsca pobytu stałego. Utrzymujący się ponad roczny stan faktyczny, w którym osoba zameldowania na pobyt stały w danym lokalu rzeczywiście w nim nie mieszka nosi znamiona trwałości. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 marca 2008 r., sygn. akt. II OSK 140/07, (publ. LexPolonica 2082615) stwierdził, iż sam fakt istnienia konfliktu między stronami postępowania nie powoduje podważenia oceny, że opuszczenie lokalu miało charakter trwały i dobrowolny. Nie traci bowiem co do zasady dobrowolnego charakteru wyprowadzenie się z dotychczasowego miejsca zamieszkania, jeżeli ma ono na celu poprawienie komfortu życiowego strony przez uniknięcie sytuacji konfliktowych związanych ze wspólnym zamieszkiwaniem.

A zatem jedynie skuteczne wykorzystanie przez skarżącą przysługujących jej środków prawnych zmierzających do przywrócenia utraconego władztwa w stosunku do lokalu mogłoby skutkować uznaniem, że opuszczenie lokalu nie było dobrowolne i co za tym idzie brak byłoby podstaw do wymeldowania na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Zasadniczym zatem środkiem prawnym, z którego mogła skarżąca skorzystać było stosowne żądanie co do przywrócenia jej posiadania lokalu, z którego jednak nie skorzystała.

Skoro opuszczenie lokalu położonego w Ł., jak twierdzi skarżąca, nie było dobrowolne, a było następstwem działań A. P., winna ona podjąć wszelkie środki prawne, w celu umożliwienia jej zamieszkiwania w miejscu stałego zameldowania. Brak takich działań, upływ długiego okresu od opuszczenia miejsca stałego zameldowania, jak również skoncentrowanie centrum życiowego w innym miejscu (mieszka z ojcem dziecka w innej miejscowości i dziecko tam uczęszcza do szkoły) wyraźnie wskazuje, że opuszczenie przez K. K. miejsca pobytu stałego w przedmiotowym lokalu miało charakter trwały i dobrowolny.

Wskazać również należy, że ewidencja ludności ma jedynie charakter rejestracyjny, której celem jest odzwierciedlenie stanu - faktycznego miejsca pobytu osoby. Jej ewidencyjno - rejestrowy charakter służy zbieraniu informacji w zakresie miejsca zamieszkania i pobytu osób.

Podniesione przez skarżącą kwestie dewastacji lokalu oraz naruszenia jej prawa własności (pozostawionych w lokalu rzeczy) regulowane są przepisami prawa cywilnego, a wszelkie spory w tym zakresie podlegają kognicji sądów powszechnych.

Bez znaczenia na wynik sprawy pozostaje również podniesiona przez skarżącą kwestia braku zapewnienia jej lokalu socjalnego. W tym zakresie skarżąca powinna wystąpić z odrębnym wnioskiem do Wójta Gminy Ł., jako organu właściwego w sprawie.

Reasumując, w ocenie Sądu organy administracji publicznej w sposób prawidłowy zebrały materiał dowodowy i dokonały jego prawidłowej oceny, w granicach określonych przepisem art. 80 k.p.a., w wyniku czego zasadnie uznały, iż w sprawie wystąpiły przesłanki określone w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, do wymeldowania skarżącej z nieruchomości przy ul. K. w Ł.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 151 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oddalił skargę.