drukuj    zapisz    Powrót do listy

6320 Zasiłki celowe i okresowe, Pomoc społeczna, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, II SA/Łd 10/19 - Wyrok WSA w Łodzi z 2019-04-10, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Łd 10/19 - Wyrok WSA w Łodzi

Data orzeczenia
2019-04-10 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2019-01-04
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
Sędziowie
Agnieszka Grosińska-Grzymkowska
Joanna Sekunda-Lenczewska /przewodniczący/
Sławomir Wojciechowski /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6320 Zasiłki celowe i okresowe
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 1302 art. 151, art. 250 § 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Dz.U. 2017 poz 1769 art. 36, art. 38 ust. 1, art. 38 ust. 2 pkt 1, art. 38 ust. 3, art. 38 ust. 4
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - tekst jedn.
Sentencja

Dnia 10 kwietnia 2019 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Joanna Sekunda-Lenczewska, Sędziowie Sędzia WSA Agnieszka Grosińska, Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski (spr.), , Protokolant Starszy sekretarz sądowy Aneta Panek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2019 roku sprawy ze skargi R. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego oddala skargę. A. P.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. decyzją z dnia [...], nr [...], po rozpoznaniu odwołania R. M., utrzymało w mocy decyzję Burmistrza Miasta Ł. z dnia [...], nr [...] w sprawie przyznania zasiłku okresowego.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się w sposób następujący:

Burmistrz Miasta Ł. decyzją z dnia [...], przyznał R. M. zasiłek okresowy w okresie od dnia 1 do dnia 30 września 2018 roku, w wysokości 20 zł miesięcznie. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał przepis art. 2, art. 3, art. 4, art. 7, art. 8 ust. 1 pkt 1 – 4 i pkt 9, art. 14, art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 36 pkt 1 lit. "b", art. 38 ust. 1 pkt 1, ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 1 i ust. 4, art. 106 ust. 1 i 3, art. 109 oraz art. 110 ust. 1, 3 i 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2017 roku, poz. 1769, dalej jako: "u.p.s.").

Kwestionując powyższą decyzję odwołanie wniósł R. M. wyraził swoje niezadowolenie z treści wydanej decyzji wskazując w istocie iż nie zgadza się z przyznaną jej kwotą świadczenia. Odwołujący wskazał, że jego jedynym dochodem jest zasiłek stały w kwocie 604 zł miesięcznie, który nie wystarcza na życie. Z powodu schorzeń na które cierpi odwołujący, nie może on znaleźć zatrudnienia, a kwoty którymi dysponuje nie pozwalają jej na prawidłowe funkcjonowanie.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, przywołaną na wstępie decyzją, po rozpoznaniu odwołania, utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W motywach rozstrzygnięcia organ opisał dotychczasowy przebieg postępowania wskazując następnie, iż z załączonej do akt aktualizacji wywiadu środowiskowego z dnia 6 września 2018 roku wynika, że odwołujący jest urodzony w 1960 roku, regularnie korzysta z pomocy społecznej. Odwołujący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, z uwagi na stan zdrowia nie pracuje zawodowo (ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności do dnia 30 września 2020 roku), jest pacjentem poradni zdrowia psychicznego. Jedynym dochodem odwołującego jest zasiłek stały w wysokości 604 zł miesięcznie (decyzją z dnia [...] organ przyznał zasiłek stały na okres od 1 do 30 września 2018 roku w wysokości 604 zł miesięcznie, a od 1 października 2018 roku do 30 września 2020 roku w wysokości 645 zł miesięcznie). Łączna wysokość dochodu odwołującego wynosi 604 zł (zasiłek stały). Kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej to kwota 634 zł (art. 8 ust. 1 pkt 1 u.p.s.).

Następnie Kolegium cytując art. 36 i art. 38 ust. 1, ust. 3 i ust. 4 u.p.s. wskazało, iż zasiłek okresowy ustala się w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 604 zł miesięcznie. Jednocześnie tak ustalona kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie. Jak wskazał organ, ustawodawca ustalił niejako dwa przedziały: kwotę minimalną zasiłku okresowego i kwotę maksymalną.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa w świetle ustalonego stanu faktycznego Kolegium zaznaczyło, iż z uwagi na to, że strona jest osobą niepełnosprawną, choruje – spełnia ustawową przesłankę do przyznania zasiłku okresowego. Odwołujący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, a – zgodnie art. 8 ust. 1 pkt 1 u.p.s. – kryterium dochodowe osoby w rodzinie wynosi 634 zł. Tymczasem dochód strony w miesiącu wrześniu 2008 roku wyniósł 604 zł (zasiłek stały). Wobec tego sięgając do treści art. 38 ust. 2 i 3 u.p.s. organ ustalił wysokość zasiłku okresowego: 634 zł (kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej) minus 604 zł (miesięczny dochód strony) = 30 zł tj. maksymalna kwota zasiłku okresowego ustalona zgodnie z treścią art. 38 ust. 2 pkt 1 u.p.s. Przy czym w myśl art. 38 ust. 3 u.p.s. tak ustalona kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby i jednocześnie zgodnie z art. 38 ust. 4 u.p.s. nie może być to kwota niższa niż 20 zł miesięcznie. Zatem, zgodnie z art. 38 ust. 3 i 4 u.p.s. wysokość zasiłku okresowego wynosi: 30 zł razy 50% = 15,00 zł tj. minimalna kwota zasiłku okresowego ustalona zgodnie z treścią art. 38 ust. 3 pkt 1 u.p.s., która jedna z uwagi na treść art. 38 ust. 4 u.p.s. musiała zostać podwyższona do 20 zł. Zasiłek w takiej kwocie określił organ I instancji w kwestionowanej decyzji.

Z tego powodu Kolegium uznało, że decyzja I instancji odpowiada prawu, choć jej uzasadnienie nie jest do końca jasne. Kolegium, jak wskazało, rozumie trudną sytuację i rozgoryczenie strony, niemniej jednak podobnie jak organ I instancji związane jest przepisami obowiązującego prawa, a te w sposób nie pozostawiający żadnych wątpliwości określają w jaki sposób należy wyliczyć wysokość świadczenia, o które ubiegała się strona.

W skardze na powyższą decyzję R. M. wniósł o jej zmianę tj. przyznanie zasiłku okresowego na podstawie obwiązujących przepisów prawa. W motywach skargi jej autor napisał, iż organy przyznając tak niski zasiłek okresowy nie wzięły pod uwagę, że jest on osobą prowadzącą samodzielne gospodarstwo domowe, że choruje już kilka lat na schizofrenię paranoidalną i z tego powodu przez Powiatowy Zespół do Spraw Niesprawiedliwości w Ł. uznany jest za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Jedynym dochodem skarżącego jest zasiłek stały, który do dnia 30 września 2018 roku wynosił 604 zł (od 1 października 2018 roku wynosi 645 zł). Skarżący ponosi stałe wydatki związane z zamieszkiwanym lokalem mieszkalnym (czynsz 316,64 zł, energia elektryczna 50 zł, telewizja kablowa 30 zł), a poza tym opłaca telefon komórkowy (30 zł), na wykupienie lekarstw wydaje co miesiąc kwotę ok. 30 zł, zatem łącznie stałe wydatki wynoszą 456,64 zł, czyli na pozostałe usprawiedliwione i niezbędne potrzeby bytowe pozostaje kwota ok. 190 zł, a innych dochodów skarżący nie posiada. Burmistrz Ł. – zdaniem skarżącego – przy wyliczaniu kryterium dochodowego nie uwzględnił stałych i niezależnych od skarżącego wydatków, które w uzasadniony sposób pomniejszają faktyczny dochód strony. Skarżący, jak wskazał, kwestionuje pogląd organów administracji, jako niezgodny z obowiązującą ustawą o pomocy społecznej.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumenty zaprezentowane w motywach kwestionowanego rozstrzygnięcia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Dokonując oceny zaskarżonej decyzji Sąd doszedł do przekonania, iż skarga nie jest zasadna.

Punkt wyjścia do rozważań w rozpoznawanej sprawie stanowi treść art. 38 ust. 1 powołanej wcześniej ustawy o pomocy społecznej, stosownie do którego zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej bądź rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny. Zgodnie zaś z art. 38 ust. 2 pkt 1 u.p.s., zasiłek okresowy ustala się w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 634 zł miesięcznie. Ponadto w myśl art. 38 ust. 3 pkt 1 u.p.s. kwota zasiłku okresowego, nie może być niższa niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby. Jednocześnie kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie (art. 38 ust. 4 u.p.s.). Natomiast okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy na mocy art. 38 ust. 5 u.p.s.

Z treści zacytowanych przepisów wynika, że o ile samo przyznanie świadczenia w postaci zasiłku okresowego ma charakter związany, jeżeli tylko wnioskodawca ubiegający się o tego rodzaju pomoc spełnia przesłanki określone w art. 38 ust. 2 pkt 1 u.p.s., to już samo rozstrzygnięcie o wysokości zasiłku okresowego (w ustawowo określonych granicach) oraz o okresie, na jaki jest przyznawany cechuje dyskrecjonalność organu. O tym, w jakim rozmiarze i na jaki okres zasiłek okresowy zostanie przyznany decyduje organ, kierując się ogólnymi zasadami przyznawania pomocy społecznej wyrażonymi w art. 3 ust. 3 i ust. 4 u.p.s. Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być zatem odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy, a także potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej. Fakt spełnienia kryteriów ustawowych dla przyznania zasiłku okresowego nie powoduje po stronie organu obowiązku przyznania go w maksymalnej wysokości. Należy podkreślić, że zakres uznania administracyjnego w zakresie wysokości zasiłku okresowego został ograniczony jedynie kryteriami określającymi jego maksymalną i minimalną wysokość, które to wielkość wynikają wprost z art. 38 ust. 2 pkt 1, ust. 3 i ust. 4 u.p.s.

Przechodząc na grunt rozpoznawanej sprawy należy zauważyć, że przyznane świadczenie w formie zasiłku okresowego zarówno co do jego wysokości, jak i okresu, na jaki zostało przyznane nie narusza obowiązujących przepisów.

Zgodnie z art. 107 ust. 1 u.p.s., w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin organ przeprowadza wywiad środowiskowy. Ustalenia wywiadu stanowią podstawę do analizy i oceny sytuacji danej osoby. Z akt sprawy, w szczególności zaś z aktualizacji wywiadu środowiskowego wynika, że skarżący nie osiągnął żadnego dochodu prowadząc jednoosobowe gospodarstwo domowe. Strona nie pracuje z uwagi na stan zdrowia, ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności.

W świetle zacytowanych przepisów art. 38 ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 1 i ust. 4 u.p.s. przyznanie skarżącemu zasiłku okresowego w miesiącu wrześniu 2018 roku w kwocie 20 zł odpowiada prawu. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w motywach rozstrzygnięcia dokładnie wyjaśniło kwestię ustalenia wysokości przyznanego skarżącemu zasiłku okresowego. Uwagi te zostały ocenione przez skład orzekający jako trafne, zatem nie wymagają powtórzenia.

Na marginesie należy zaznaczyć, że organy nie wyjaśniły w uzasadnieniach swoich decyzji okresu, na który przyznały świadczenie. Jednak skład orzekający uchybienie w tym zakresie uznało za pozostające bez wpływu na rozstrzygnięcie, bowiem – jak wynika z argumentacji Samorządowego Kolegium Odwoławczego i informacji zawartych w skardze – począwszy od dnia 1 października 2018 roku skarżący uzyskał zasiłek stały w kwocie 645 zł miesięcznie. Wynika z tego, że z dniem 1 października 2018 roku sytuacja dochodowa strony uległa zmianie, co niewątpliwie rzutuje na wysokość przyznanego zasiłku.

Odnosząc się do zarzutów skargi należy wyjaśnić, że sytuacja materialna strony jest niewątpliwie ciężka, a aktualne koszty utrzymania bezspornie mogą pochłaniać znaczną część uzyskiwanych świadczeń z pomocy społecznej. Jednak – stosownie do art. 3 ust. 1 u.p.s. – pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb, a potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej (art. 3 ust. 4 u.p.s.). Niewątpliwie skarżącemu nie jest łatwo gospodarować posiadając do dyspozycji kwotę dochodu w wysokości 634 zł (w miesiącu wrześniu 2018 roku skarżący uzyskał zasiłek stały w kwocie i zasiłek okresowy w wysokości 20 zł). Ale uwadze skarżącego nie może umknąć okoliczność, że – jak wskazał organ I instancji – w miesiącu wrześniu 2018 roku uzyskał on pomoc w formie zasiłku celowego z przeznaczeniem na częściowe sfinansowanie zakupu odzieży i środków higieny osobistej w kwocie 150 zł. O taką zatem kwotę miesięczny budżet skarżącego powiększył się.

Reasumując, mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że organy orzekające prawidłowo ustaliły, że skarżący spełniał kryteria do przyznania pomocy w formie zasiłku okresowego. Nie budzi zastrzeżeń poprawność ustaleń w zakresie wysokości zasiłku okresowego.

Końcowo podkreślić należy, iż mimo że skarżący nie podnosił argumentów dotyczących naruszenia przepisów proceduralnych Sąd, który nie jest związany granicami skargi (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, tekst jedn. Dz. U. z 2018 roku, poz. 1302 ze zm., dalej jako: "P.p.s.a."), zobligowany był także rozważyć ewentualne naruszenia w tym zakresie. Sąd jednak nie dopatrzył się uchybień na tej płaszczyźnie, gdyż postępowanie w sprawie było przeprowadzone w sposób rzetelny i dokładny, co znalazło swoje potwierdzenie w dokumentach załączonych do akt administracyjnych i w uzasadnieniu skonstruowanym zgodnie z wymogami określonymi w art. 107 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2018 roku, poz. 2096 ze zm.).

Konkludując powyższe rozważania Sąd uznał działanie organów administracji w sprawie za zgodne z regulacją prawa materialnego. Skład orzekający nie dopatrzył się również naruszenia przepisów procedury w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy. Wobec czego, na podstawie art. 151 P.p.s.a., Sąd orzekł o oddaleniu skargi w całości.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu Sąd orzekł jak w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 250 § 1 P.p.s.a. oraz § 2 w związku z § 21 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2016 r. poz. 1715).

M.K.



Powered by SoftProdukt