Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 19 grudnia 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aleksandra Łaskarzewska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik Sędzia WSA Elwira Brychcy Protokolant st. sekr. sąd. Ewa Wąsik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2012 r. sprawy ze skargi G. L. na decyzję Prezydenta Miasta P. z dnia (...) Nr (...) (nr sprawy [...]) w przedmiocie odmowy udzielenia informacji publicznej I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr (...) w P. z dnia (...) Nr (...), II. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana, III. przyznaje radcy prawnemu P. J. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu, kwotę (...) zł (...) tym (...) zł (...) tytułem podatku od towarów i usług.

Pismem z dnia (...) października 2011 r. G. L. wezwała Dyrektor Szkoły nr (...) w P. o wyznaczenie terminu spotkania celem udostępnienia jej oraz wydania kopii dokumentów dotyczących kontroli zleconej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w postaci: Statutu szkoły z 1998 r.; protokołu kontroli i zaleceń pokontrolnych z kwietnia 1998 r.; właściwego pisma o skierowaniu w/w protokołu do archiwum o ile fakt taki miał miejsce; protokołów z rad pedagogicznych z kwietnia 1998 r. i maja 1998 r. w całości; decyzji i pism z kwietnia 1998 r. ze związkami zawodowymi "A" dotyczących jej osoby; pism pani z Kuratorium Oświaty z kwietnia i maja 1998 r. związanych z kontrolą i zaleceniami pokontrolnymi; arkuszy hospitacyjnych z 1998 r.; Regulaminu przyznawania premii motywacyjnej z 1998 r. i listy wypłat premii w 1998 r. dla jej osoby; dokumentacji dotyczącej egzaminów sprawdzających ją jako nauczyciela z okresu 1995-1998; dokumentacji z prowadzonych przez nią zajęć muzycznych – chóralnych wraz z dokumentacją hospitacyjną z tego okresu; regulaminu 13 pensji z 1998 r. wraz z listą wypłat dla skarżącej z tego okresu; protokołu rady pedagogicznej z sierpnia 1996 r.; akt osobowych G. L. za okres od 1995 r. do 1998 r.; protokołów rad pedagogicznych za okres od (...) września 1995 r. do (...) lutego 1999 r. w całości; dokumentacji z kontroli przeprowadzonej w Szkole Podstawowej nr (...) w roku szkolnym 2006/2007 przez A. R., w zakresie dotyczącym osoby wnioskodawczyni.

W piśmie G. L. wskazała, że zgodnie z przepisami protokół i zarządzenia pokontrolne musiały być sporządzone, zaś zgodnie z pismem kuratorium z dnia (...) kwietnia 2006 r. w szkole znajduje się protokół i zarządzenia pokontrolne. Ponadto G. L. wskazała, iż dotąd nie otrzymała właściwych dokumentów jakich domaga się od (...) lat, a te które były jej udostępniane, nie były dokumentami o jakie jej chodziło i które wskazała w punktach 1 do 13 pisma z (...) października 2011 r.

Pismem z dnia (...) listopada 2011 r. Dyrektor Szkoły nr (...) odpowiadając na pismo G. L. z dnia (...) października 2011 r. poinformował ją, że wyznacza terminy spotkań w sprawie okazania dokumentów na (...) lub (...) listopada 2011 r.

W dniu (...) listopada 2011 r. w Szkole Podstawowej nr (...) w P. przedłożono G. L. do wglądu szereg dokumentów wskazanych w piśmie opatrzonym tą samą datą oraz udzielono informacji, iż brak możliwości okazania dokumentów wymienionych w pkt.II pisma z dnia (...).11.2011r. wynika z faktu, iż nie ma i nigdy nie było ich w szkole.

Równocześnie decyzją z dnia (...) listopada 2011 r., nr (...) Dyrektor Szkoły Podstawowej nr (...) w P. po rozpoznaniu wniosku G. L. o udostępnienie informacji publicznej odmówił w części dostępu do informacji publicznej w zakresie udostępnienia protokołów z posiedzeń rady pedagogicznej w okresie od (...) września 1995 r. do (...) lutego 1999 r. o numerach (...) z dnia (...) października 1995 r.; nr (...) z dnia (...) grudnia 1995 r.; nr (...) z dnia (...) stycznia 1996 r.; nr (...) z dnia (...) marca 1996 r.; nr (...) z dnia (...) czerwca 1996 r.; nr (...) z dnia (...) czerwca 1996 r.; nr (...) z dnia (...) października 1996 r.; nr (...) z dnia (...) grudnia 1996 r.; nr (...) z dnia (...) marca 1997 r.; nr (...) z dnia (...) października 1997 r.; nr (...) z dnia (...) maja 1998 r.; nr (...) z dnia (...) czerwca 1998 r.; nr (...) z dnia (...) sierpnia 1998 r.; nr (...) z dnia (...) października 1998 r., nr (...) z dnia (...) listopada 1998 r.; nr (...) z dnia (...) stycznia 1999 r.

W uzasadnieniu powyższej decyzji wskazano, że fragmenty protokołów Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej Nr (...) w P., w których zawarto informację dotyczące G. L. zostały jej udostępnione w różnej formie. Korespondencyjnie w dniu (...) maja 2009 r. za potwierdzeniem odbioru uzyskała ona kserokopię protokołów nr (...), (...), (...), (...), (...) oraz (...). W dniu (...) czerwca 2009 r. powyższe wyciągi z protokołów zostały jej okazane ponownie, co potwierdziła własnoręcznym podpisem. Natomiast wyciągi z protokołów nr (...), (...), (...) i (...) zostały jej okazane podczas spotkania w szkole w dniu (...) listopada 2011 r. Odmowa przedstawienia pozostałych protokołów została uzasadniona w pierwszej kolejności okolicznością, iż nie zawierają one żadnej wzmianki na temat G. L. oraz względami ochrony danych osobowych i prywatności osób fizycznych, między innymi uczniów i rodziców.

W decyzji zostało zawarte pouczenie, iż na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej służy od niej prawo wniesienia powództwa do sądu powszechnego. Decyzja została doręczona stronie w dniu (...) grudnia 2011 r.

Pismem z dnia (...) stycznia 2012 r., skierowanym bezpośrednio do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, G. L. wniosła skargę na wyżej opisaną decyzję, wskazując, iż sąd administracyjny jest od grudnia 2011 r. właściwy do rozpatrzenia takiej skargi. Skarga powyższa została odrzucona postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 08 marca 2012 r., sygn. akt II SA/Po 110/12, z uwagi na niewyczerpanie trybu odwoławczego.

W dniu (...) stycznia 2012 r. skarżąca za pośrednictwem Dyrektora Szkoły wniosła do Prezydenta Miasta P. odwołanie od decyzji nr (...).

Jak podniesiono w odwołaniu przed wydaniem decyzji Dyrektor nie przeprowadził żadnego postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej występujące w dokumentach dane osobowe mogą zostać udostępnione, jeżeli osoba fizyczna zrezygnuje z przysługującego jej prawa. W przedmiotowej sprawie organ władczo podjął decyzję o nie ujawnianiu danych, zaniechając równocześnie ustalenia, czy osoby, których żądane informacje dotyczą wyrażają zgodę na ujawnienie ich danych. Dodatkowo wyjaśniono, że protokoły mogły być udostępnione po ewentualnym usunięciu z nich elementów zawierających dane osobowe.

Prezydent Miasta P. decyzją z dnia (...) kwietnia 2012 r., nr (...), utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr (...) w P..

W uzasadnieniu powyższej decyzji podniesiono, że G. L., która nie jest nauczycielem Szkoły Podstawowej Nr (...) w P. nie jest uprawniona do wglądu do protokołów zebrań Rady Pedagogicznej. Uprawnienie takie mają wyłącznie upoważnieni pracownicy organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą oraz organu prowadzącego, co wynika z treści § 24 pkt. 4 regulaminu Szkoły Podstawowej Nr (...). Następnie przytoczono treść art. 6 ust. 1 oraz art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wskazując, że prawo do informacji podlega ograniczeniu z uwagi na prywatność osób fizycznych, a więc z uwagi na możliwość ujawnienia danych osobowych umożliwiających ich zidentyfikowanie. Udostępnienie powyższych danych byłoby możliwe jedynie w przypadku wyrażenia zgody przez osobę, której dane mają zostać udostępnione. Zdaniem Prezydenta organ I instancji postąpił prawidłowo odmawiając udzielenia wnioskowanej informacji – jej ujawnienie skutkowałoby ujawnieniem danych osobowych, a organ nie był w posiadaniu oświadczeń osób fizycznych wskazujących na rezygnację z przysługującego im prawa do ochrony. Wyjaśniono również, że oczekiwania skarżącej, co do konieczności zwrócenia się z pytaniem do wszystkich osób fizycznych, których dane są zawarte w protokołach o wyrażenie zgody na ich udostępnianiu, nie znajdują uzasadnienia. Jak podniesiono, w przedmiotowym stanie faktycznym organ w trakcie postępowania wyjaśniającego dokonał wszelkich wymaganych prawem czynności niezbędnych do wnikliwego zbadania sprawy i prawidłowo orzekł o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

Skargę na powyższe rozstrzygnięcie wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu G. L. wskazując, że w przedmiotowych protokołach są informacje na temat jej osoby, gdyż w tym czasie pracowała w szkole.

W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta P. podtrzymał swoje stanowisko i wniósł o jej oddalenie.

Pismem z dnia 28 października 2012 r. skarżąca zwróciła się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z wnioskiem o włączenie do akt sprawy protokółów z rad pedagogicznych i umożliwienie jej zapoznania się z nimi w sądzie oraz o sporządzenie ich kopii. Skarżąca podkreśliła, że była pracownikiem szkoły, uczestniczyła w posiedzeniach Rad Pedagogicznych, które nie były dla niej tajemnicą. Ma interes prawny w uzyskaniu żądanych dokumentów, które będą jej potrzebne do przywrócenia pracy w szkole, a także do utrzymania służbowego mieszkania.

Żądanie powyższe zostało powtórzone pismem z dnia 16 grudnia 2012 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga okazała się zasadna.

Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie w pierwszej kolejności należy wskazać, że w myśl art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) sąd dokonuje kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. W myśl art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc związany jej zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to konieczność dokonania przez sąd oceny zgodności z prawem zaskarżonego rozstrzygnięcia nawet wówczas, gdy dany zarzut nie został podniesiony.

Przedmiotem niniejszego postępowania sądowoadministracyjnego jest kwestia odmowy udzielenia skarżącej informacji publicznej w postaci udostępnienia enumeratywnie wymienionych protokołów z posiedzeń rady pedagogicznej w okresie od (...) września 1995 r. do (...) lutego 1999 r., w części nie dotyczącej wnioskodawczyni.

W myśl art. 1 ust.1 ustawy o dostępie do informacji publicznej każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonym w niniejszej ustawie. Każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej, zwane dalej "prawem do informacji publicznej".

Od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego (art. 2 ust. 1 i 2).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w tym podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt. 4 tejże ustawy udostępnieniu podlega treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć, dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, wnioski, opinie podmiotów je przeprowadzających.

Mając na względzie treść powołanych przepisów stwierdzić należy, że protokoły z posiedzeń rad pedagogicznych szkoły publicznej, niewątpliwie są danymi publicznymi, które podlegają udostępnieniu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 września 2011 r., sygn. akt VIII SAB/Wa 30/11, LEX 965825, a także wyrok NSA z dnia 14 września 2011 r. , sygn. akt. I OSK 2291/11, LEX 1122884). Zaliczyć je bowiem należy do dokumentów urzędowych.

W konsekwencji protokoły powyższe winny być udostępnione na żądanie, chyba że istnieją podstawy z art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, a więc, gdy dostęp do nich jest ograniczony z uwagi na konieczność ochrony informacji niejawnych oraz o ochrony innych tajemnic ustawowo chronionych. Co istotne, w przypadku stwierdzenia niemożności udostępnienia uchwał rad pedagogicznych dyrektor szkoły, jako organ właściwy do załatwienia wniosku o udostępnienie informacji publicznej, powinien wydać decyzję odmawiającej dostępu do informacji publicznej. Obowiązany jest wówczas ustalić, jakie informacje podlegają ochronie i co do nich wydać należy decyzję odmowną.

Szkoła Podstawowa nr (...) w P. jest szkołą publiczną, organem prowadzącym jest Miasto Poznań. Nie może zatem budzić żadnych wątpliwości, iż jej dyrektor stanowi podmiot, o którym mowa w zacytowanym wyżej art. 4 ust.1 pkt. 4 .

W przedmiotowej sprawie Dyrektor odmówił dostępu do protokołów rad pedagogicznych w części których zakres nie dotyczył wnioskodawczyni, jednocześnie wskazując, że przekazanie ich skarżącej spowodowałoby ujawnienie danych osobowych osób w nich wymienionych, w tym uczniów i rodziców a więc naruszałoby to ustawę o ochronie danych osobowych. Za odmową ujawnienia protokołów przemawiała również zdaniem Dyrektora Szkoły ochrona prywatności tych osób.

Zdaniem Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę powyższą argumentację należy uznać za nie wystarczającą z uwagi na jej lakoniczność.

Z analizy przedmiotów posiedzeń Rad Pedagogicznych, zapisanych w tych protokołach, które załączone zostały do akt administracyjnych można wywnioskować, iż zakres posiedzeń był szeroki, obejmował nie tylko wyniki uczniów, ale także np. sprawozdania z działalności różnych zespołów, kół, sprawozdania ze spotkań z wizytatorem, sprawy organizacyjne itp.

Decyzja odmowna organu winna w takiej sytuacji zawierać rozważania odnoszące się do wszelkich informacji tam zawartych w świetle dopuszczonych przepisem art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej ograniczeń prawa do informacji.

Za dopuszczalną uznać należy decyzję odmowną w określonej części.

Brak szczegółowego odniesienia się do przedmiotu każdego z protokołów czyni w istocie sądową kontrolę odmowy iluzoryczną. Nie posiadając informacji w zakresie zawartości poszczególnych dokumentów nie można zbadać, czy w istocie wszelkie zawarte w nich treści nie mogą być udostępnione z powodów o których stanowi art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Przy czym wyraźnego zaznaczenia wymaga, że publiczność danych, o których stanowi art. 6 ustawy o dostępie do informacji nie pozwala przyjąć, że udostępnione co do zasady mogą być jedynie informacje dotyczące osoby starającej się o nie. Publiczność danych należy rozumieć w ten sposób, że co do zasady winny być udostępnione, chyba że istnieją podstawy z art. 5 ustawy, ograniczające do nich dostęp (por. art. 1 i 2 ustawy).

Za niedopuszczalne uznać należy zatem udostępnienie skarżącej tylko części protokołów jej dotyczącej, bez szczegółowego wyjaśnienia powodów nieudostępnienia pozostałej części żądanych dokumentów. Opisane zaniechanie stanowi naruszenie art. 107§3, 77§1, 80 kpa w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Odnosząc się do żądania skarżącej dotyczącego możliwości dostępu do przedmiotowych uchwał na etapie postępowania sądowoadministracyjnego wskazać należy, że żądanie powyższe nie mogło zostać uwzględnione. W ramach prowadzonego obecnie postępowania Sąd był zobowiązany do dokonania oceny prawidłowości (legalności) odmowy udzielenia skarżącej dostępu do wnioskowanych uchwał rad pedagogicznych. Nie mógł jednakże udostępnić ich skarżącej. Sąd administracyjny nie może bowiem zastąpić właściwych organów administracji publicznej w realizacji zasady dostępu do informacji publicznej, a więc zapewnienia dostępu do wytworzonych, w ramach ich działalności informacji, przy szczególnym uwzględnieniu zasad ich udzielania. W razie bezpodstawnej odmowy udostępnienia dokumentów urzędowych Sąd wskutek rozpoznania skargi może nakazać ich udostępnienia w ramach prowadzonego przez organy postępowania.

Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Szkoły.

Ponownie rozpoznając sprawę organy zobowiązane są uwzględnić poczynione w niniejszym uzasadnieniu rozważania. Oznacza to konieczność zawarcia w decyzji odmownej szczegółowych rozważań co do tych danych, których udostępnienia odmówiono, tak aby możliwe było skontrolowanie legalności odmowy. Przy czym ponownie rozstrzygając mieć należy na względzie, iż zasadą jest, że każdemu przysługuje dostęp do informacji publicznej. Od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Prawo to może podlegać ograniczeniom jedynie z powodów o których mowa w art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu orzeczono na podstawie § 15 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

O wykonalności orzeczono na podstawie art. 152 powyższej ustawy.

Stwierdzenie przez sąd, że uchylona decyzja nie podlega wykonaniu oznacza, że decyzja nie wywołuje skutków prawnych, które wynikają z jej rozstrzygnięcia od chwili wydania, mimo że wyrok uchylający decyzję nie jest prawomocny.