Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Anna Dumas, Sędzia NSA Jerzy Rypina (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Marek Olejnik, Protokolant Anna Dziewiż-Przychodzeń, po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej [...] Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 sierpnia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 240/13 w sprawie ze skargi [...] Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 7 września 2012 r., nr IPPB2/415-559/12-4/AK w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) uchyla interpretację indywidualną, 3) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie działającego z upoważnienia Ministra Finansów na rzecz [...] Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w W. kwotę 760 (słownie: siedemset sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Wyrokiem z dnia 20 sierpnia 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 240/13) oddalił skargę W. Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 7 września 2012 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ze stanu sprawy przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji wynika, że we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa skarżąca przedstawiła następujący stan faktyczny: w latach 2005 -2010 stosownie do postanowień swojego statutu wypłacała członkom Rad Osiedli wynagrodzenie za udział w posiedzeniach tego organu, w formie comiesięcznego ryczałtu. Wykonując obowiązki płatnika wynikające z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r.. poz. 361 ze zm., dalej: "u.p.d.o.f."). Spółdzielnia wystawiła informację PIT-11, pomniejszając kwotę przychodu o zryczałtowane koszty uzyskania przychodu zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 5 u.p.d.o.f. Skarżąca stała na stanowisku, że Rada Osiedla pełni również funkcje stanowiące, a nie tylko opiniodawcze i doradcze, z uwagi na zapis § 99 statutu spółdzielni. Do zakresu działania Rady Osiedla należy: 1) uchwalanie planów gospodarczo-finansowych osiedla i programów działalności społecznej w osiedlu w ramach ogólnych założeń uchwalonych przez Radę Nadzorczą; 2) uchwalanie wysokości opłat za używanie lokali mieszkalnych i użytkowych w ramach wynikających z uchwalonego przez Radę Osiedla planu gospodarczo-finansowego; 3) ustalanie zasad i terminów realizacji przez administracje osiedla zadań wynikających z planu gospodarczo-finansowego oraz wykonywanie bieżącej kontroli nad realizacją i podejmowaniem uchwał w sprawie rozliczenia okresowego niedoborów; 4) uchwalanie struktury organizacyjnej administracji osiedla; 5) ocena pracy dyrekcji osiedla oraz uzgadnianie powołania i odwołania dyrekcji osiedla przez Zarząd; 6) zgłaszanie do Rady Nadzorczej i Zarządu wniosków w sprawach osiedla oraz opiniowanie projektów uchwał w tych sprawach; 7) inicjowanie i organizowanie pomocy i opieki społecznej na terenie osiedla oraz powoływanie i organizowanie niezbędnych form działalności członków; 8) popieranie inicjatyw społecznych w zakresie krzewienia kultury współżycia mieszkańców i organizowanie społecznych komisji pojednawczych; 9) organizowanie akcji społecznych mieszkańców na rzecz osiedla; 10) występowanie do Zarządu z wnioskiem zwołania Zebrania Mieszkańców Członków Skarżącej w sprawach określonych w pkt 1-9; 11) opiniowanie wniosków o ułatwienia w spłacie zaległych opłat z tytułu używania lokali i badanie przyczyn powstania i realnej możliwości spłat tych zadłużeń oraz składanie wniosków w tym zakresie. Rada Osiedla rozpatruje opinie i wnioski zgłaszane w sprawach osiedla przez Zebrania Mieszkańców Członków skarżącej i o sposobie ich wykorzystania powiadamia właściwe Zebranie Mieszkańców. Rada Osiedla składa raz w roku sprawozdanie ze swej działalności na Zebraniach Mieszkańców Członków skarżącej osiedla. Przedstawiciele Rady Osiedla biorą udział w charakterze obserwatorów w postępowaniu przetargowym na roboty remontowe i konserwacyjne. Z tego też powodu ich wynagrodzenie podlega od strony podatkowej takim samym zasadom jak członków Rady Nadzorczej.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie: czy sposób wypłaty wynagrodzeń, wystawiania informacji PIT-11 i określania kosztów uzyskania przychodu członkom Rad Osiedli w latach 2005-2010 było prawidłowe? W ocenie skarżącej na powyższe pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Wskazała, że z przytoczonego fragmentu statutu skarżącej wynika, że Rada Osiedla ma szerokie kompetencje stanowiące, a nie jest tylko organem opiniodawczym i doradczym. Z tego też powodu ich wynagrodzenie powinno podlegać takim samym regułom od strony prawa podatkowego jak wynagrodzenie członków Rady Nadzorczej.

Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z 7 września 2012 r. uznał powyższe stanowisko za nieprawidłowe. W uzasadnieniu przytoczył treść art. 9 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 10 ust 1 pkt 9, art. 10 ust. 3 pkt 2, art. 13 pkt 5 i pkt 7, art. 20 ust. 1, art. 42a u.p.d.o.f. oraz art. 35 § 1 i § 3, art. 36 § 1, art. 44, art. 48 § 1, ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003r Nr 188 poz. 1948, dalej: "u.p.s.") jak również art. 82 ust 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U z 2003 r. Nr 119 poz. 1116 ze zm., dalej: "u.s.m."). Podkreślił także, iż zawarte w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i należy do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. Zdaniem organu o przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Następnie stwierdził, że w przedmiotowym stanie prawnym i faktycznym przychody członków Rady Osiedla zaliczyć należy do innych przychodów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. Wskazał, iż spółdzielnia wypłacając wynagrodzenia członkom Rady Osiedla nie jest zobowiązana do pobierania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Spółdzielnia ma obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C, w której powinna wykazać wartość wypłaconych świadczeń.

Skarżąca niezgadzając się z powyższym stanowiskiem wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa. W odpowiedzi Minister Finansów stwierdził brak podstaw do zmiany ww. interpretacji indywidualnej.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżąca wniosła o uchylenie ww. interpretacji Ministra Finansów. Zaskarżonej interpretacji zarzuciła naruszenie: art. art. 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 13 pkt 7 oraz art. 41 ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 9 pkt 5 u.p.d.o.f.,- art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 oraz art. 42a u.p.d.o.f.

W odpowiedzi na skargę Minister Finansów wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonej interpretacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę spółdzielni.

Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że aby ostatecznie rozstrzygnąć, czy przychody otrzymywane przez członków przedmiotowych organów należą do kategorii działalności wykonywanej osobiście w analizowanej sprawie konieczne jest ustalenie, czy organy wymienione we wniosku o wydanie interpretacji mogą mieć charakter stanowiący i jaki jest zakres ich działania. W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że uprawnienia stanowiące posiada walne zgromadzenie, rada nadzorcza oraz zarząd spółdzielni. Rady osiedli, których członkowie otrzymują objęte zapytaniem świadczenia, nie mają statusu organów stanowiących spółdzielni mieszkaniowej - jako osoby prawnej - lecz ograniczają się do określonych statutem uprawnień, także o charakterze stanowiącym, jedynie do zakresu decyzji i opinii dotyczących poszczególnych osiedli wchodzących w skład danej spółdzielni. Taka właśnie sytuacja ma miejsce w przypadku skarżącej, której statut wprost rozstrzyga o zakresie kompetencji jej jednostek organizacyjnych – rad osiedli – które powołane zostały do realizacji zadań niepowodujących bezpośrednich skutków dla funkcjonowania całej spółdzielni, które to uprawnienia przysługują jedynie wskazanym wyżej organom ustawowym spółdzielni mieszkaniowych.

Mając powyższe na uwadze oraz przyjęte założenie, iż relewantnym przepisem dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy jest art. 13 pkt 7 u.p.d.o.f., Sąd doszedł do wniosku, iż z katalogu przychodów otrzymywanych w związku z działalnością wykonywaną osobiście wyłączone zostały przez ustawodawcę przychody uzyskiwane przez osoby wchodzące w skład organów innych niż ustawowe osób prawnych, gdyż pojęcie organów stanowiących nie można interpretować rozszerzająco. W konsekwencji Wojewódzki Sąd rady osiedli spółdzielni mieszkaniowych nie uznał za organy stanowiące osoby prawnej, w rozumieniu art. 13 pkt 7 u.p.d.o.f.

Na powyższy wyrok wnioskodawczyni wniosła skargę kasacyjną i zaskarżyła go w całości oraz wniosła o jego uchylenie w całości i uchylenie interpretacji indywidualnej Ministra Finansów. Wniosła również o zasądzenie od organu na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych. Wyrokowi zarzuciła naruszenie prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowani tj. art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 7 oraz art. 41 ust. 1 w związku z art. 22 ust. 9 pkt 5 u.p.d.o.f. poprzez błędne uznanie, że przychody członków Rady Osiedla (organu stanowiącego spółdzielni) należy zaliczyć do innych przychodów; art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 oraz art. 42a u.p.d.o.f. poprzez błędne przyjęcie, że wynagrodzenie członków Rad Osiedli należy zakwalifikować do otwartego katalogu pozostałych źródeł przychodów. Zarzuciła także naruszenie przepisów prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy tj. art. 145 § 1 pkt 1 c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.), dalej: p.p.s.a. oraz art. 151 p.p.s.a. poprzez nieuwzględnienie skargi, w sytuacji gdy skarżąca wskazała, że nie nastąpiło naruszenie prawa materialnego, w związku z czym skarga winna zostać uwzględniona.

Minister Finansów nie wniósł odpowiedzi na skargę kasacyjną.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna jest uzasadniona.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 u.p.d.o.f. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonując świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Przychodem, zdefiniowanym przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17a ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W rozpoznawanej sprawie, stosownie do art. 8² ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tj. Dz.U. z 2003, Nr 119, poz. 1116 ze zm.) przyznane przez spółdzielnię członkom rad osiedlowych za udział w posiedzeniach zryczałtowane wynagrodzenie miesięczne stanowi przychód z tytułu wykonywania działalności osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f.). W art. 13 u.p.d.o.f. ustawodawca zawarł katalog przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Artykuł 13 pkt 7 u.p.d.o.f. stanowi, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powołania, należące do składu zarządu, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Organami spółdzielni, w myśl art. 35 ustawy Prawo spółdzielcze (Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1847), są: walne zgromadzenie, rada nadzorcza, zarząd oraz inne, jeżeli stanowi tak statut spółdzielni. Cechą charakterystyczną organów stanowiących spółdzielni jest przyznanie przez ustawę oraz statut uprawnienia do podejmowania uchwał w istotnych dla spółdzielni sprawach.

Do zakresu działania rady osiedla, jak wynika z przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego, należy między innymi uchwalanie planów gospodarczo-finansowych osiedla, uchwalanie wysokości opłat za używanie lokali mieszkalnych i użytkowych - współdziałając ściśle z radą nadzorczą i w ramach przyjętych przez nią założeń.

Wobec tego należy stwierdzić, że rada osiedla jest organem stanowiącym, a nie tylko opiniodawczym, a w związku z tym należy uznać skargę kasacyjną za mającą usprawiedliwione podstawy. Oznacza to, że wnioskodawczyni w latach 2005-2010, będąc płatnikiem prawidłowo wypłacała wynagrodzenie członkom rad osiedli, a także prawidłowo wystawiała informacje PIT-11.

Z tego też względu, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 188 p.p.s.a., uchylił zaskarżone orzeczenie oraz uznając, że istota sprawy jest dostatecznie wyjaśniona, rozpoznał skargę i uchylił interpretację Ministra Finansów. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 203 pkt 1 p.p.s.a.