Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 20 maja 2020 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Rosińska, Sędzia WSA Joanna Sekunda-Lenczewska, , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 maja 2020 roku sprawy ze skargi ze skargi P. M. na bezczynność Dyrektora Szkoły Podstawowej A w G. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1. zobowiązuje Dyrektora Szkoły Podstawowej A w G. do załatwienia wniosku skarżącego P. M. z dnia 31 października 2019 roku, w terminie 14 dni od dnia zwrotu akt organowi; 2. stwierdza, że bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; 3. wymierza Dyrektorowi Szkoły Podstawowej A w G. grzywnę w kwocie 500 (pięćset) złotych; 4. zasądza od Dyrektora Szkoły Podstawowej A w G. na rzecz P. M. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. A. P.

P. M. wniósł skargę na bezczynność Dyrektora Szkoły Podstawowej A w G. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej – arkuszy organizacji pracy szkoły w ich oryginalnej formie wraz ze stosownymi aneksami w roku szkolnym 2017/2018, 2018/2019 oraz 2019/2020.

W treści skargi jej autor wskazał na naruszenie art. 8, art. 12 § 1, art. 35 § 1 i § 3, art. 36 § 1 i art. 37 § 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2020 roku, poz. 256; dalej jako: "K.p.a."), poprzez przekroczenie terminów załatwienia sprawy. Opierając się na wskazanym zarzucie autor skargi wniósł o stwierdzenie bezczynności organu lub przewlekłego prowadzenia postępowania wraz z ustaleniem czy miało to miejsce z rażącym naruszeniem prawa, zobowiązanie organu do załatwienia sprawy w terminie 14 dni od daty doręczenia akt, o wymierzenie organowy grzywny oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przypisanych.

W motywach skargi P. M. wskazał, iż o udostępnienie arkuszy pracy Szkoły Podstawowej w G występował do trzykrotnie w formie pisemnej oraz w formie ustnej. W dniu 4 września 2019 roku skarżący wystąpił drogą elektroniczną, jednak organ odmówił odpowiedzi w tej formie, a ponaglenie pozostało bez odpowiedzi, co potwierdza załączony do skargi zrzut ekranu poczty elektronicznej (załącznik nr 2). Następnie skarżący wystąpił ze stosownym wnioskiem w formie pisemnej w dniu 5 września 2019 roku (załącznik nr 3). Organ w dniu 17 września 2019 roku udzielił odpowiedzi, ale udostępnione arkusze nie były w formie oryginalnej (za pomocą korektora ukryte zostały wszelkie dane dotyczące nauczycieli). W ocenie skarżącego, nauczyciel pracujący w szkole publicznej jest osobą która pełni funkcję publiczną i jego dane zawarte w arkuszu organizacji pracy szkoły podlegają udostępnieniu, w ramach dostępu do informacji publicznej. Następnie w październiku 2019 roku skarżący zwrócił się po raz trzeci z pismem do organu o udostępnienie arkuszy w ich oryginalnej formie lub podania podstawy prawnej odmowy ich udostępnienia. Organ odmówił udostępnienia ww. dokumentów (załącznik 4 i 5).

W ocenie skarżącego, organ powinien udostępnić informację publiczną w przeciągu dwóch tygodni tymczasem skarżący oczekuje na rozstrzygnięcie już ponad 5 miesięcy. Ponaglenia pisemne i ustne nie przyniosły rezultatów, bowiem dyrektor szkoły nadal nie udostępnił dokumentów w oryginalnej formie ze stosownymi aneksami oraz wszelkimi danymi jakie przewiduje arkusz organizacji pracy szkoły, co potwierdza, że organ pozostaje w bezczynności lub przewlekle prowadzi postępowanie. Z tych powodów skarżący wniósł o załatwienie sprawy niezwłocznie i zobowiązanie organu do udzielenia żądanej informacji publicznej w terminie 14 dni od doręczenia akt oraz ukaranie winnego nie załatwienia sprawy w terminie i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania w sprawie.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Szkoły Podstawowej A w G wniósł o jej odrzucenie lub ewentualnie o jej oddalenie oraz zobowiązanie skarżącego do przedłożenia otrzymanych arkuszy organizacyjnych. Jak wskazał organ, P. M. złożył do Dyrektora Szkoły w dniu 5 września 2019 roku wnioski o: udostępnienie kserokopii podania o pracę złożonego ponad dwa lata temu w sekretariacie szkoły i udostępnienia arkusza organizacji pracy szkoły za lata 2017/2018, 2018/2019 oraz 2019/2020. W odpowiedzi na wnioski organ pismem z dnia 17 września 2019 roku przekazał wnioskodawcy ww. arkusze organizacyjne po anonimizacji nazwisk i imion nauczycieli. Skarżący potwierdził otrzymanie arkuszy w dniu 18 września 2019 roku i nie wnosił zastrzeżeń w zakresie przekazanych arkuszy oraz formy. Następnie skarżący pismem z dnia 31 października 2019 roku poinformował, iż odpowiedź nie spełnia jego oczekiwań i zwrócił się z prośbą o wskazanie podstawy prawnej odmowy udostępnienia imion i nazwisk nauczycieli. W odpowiedzi organ pismem z dnia 7 listopada 2019 roku poinformował, iż na podstawie orzecznictwa oraz art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2019 roku, poz. 1429 ze zm., dalej jako: "u.d.i.p.") w zw. z art. 5 ust. 1 lit. f Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE. L Nr 119, str. 1, dalej jako: "rozporządzenie RODO"), jest zobowiązany do ochrony danych osobowych nauczycieli, w tym do ochrony przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem ich przetwarzaniem również przy udzielaniu dostępu do informacji publicznej. Udostępniając arkusz organizacyjny Dyrektor musi zadbać o ochronę danych osobowych. Dyrektor Szkoły powołał się na informacje przedstawiane przez wizytatorów Kuratorium Oświaty oraz wykładnię zawartą na stronie internetowej. Dodatkowo organ poinformował skarżącego, iż przekazane arkusze zostały opatrzone klauzulą "Za zgodność z oryginałem", co wskazuje na ich poprawność odzwierciedlającą rzeczywisty stan faktyczny i brak jest podstaw do uznania, że nie odpowiadają oryginałom. Po udzieleniu ww. odpowiedzi, wobec braku reakcji skarżącego, organ uznał, iż skarżący nie wnosi zastrzeżeń w tym zakresie i uznaje udzielone mu informacje za wyczerpujące i nie wymagające ewentualnego uzupełnienia.

Zdaniem organu, analiza treści wniosku nie pozwalała w sposób bezsporny uznać jaką informację zawartą w arkuszach skarżący był zainteresowany. Skarżący napisał, iż chce uzyskać informację dotyczącą arkuszy organizacyjnych, które zostały mu przekazane. Następne pismo budzi wątpliwości organu co do treści ewentualnej odpowiedzi wobec braku precyzji, czy dotyczy tylko kwestii anonimizacji czy danych osobowych, stąd w odpowiedzi znalazła się również informacja o zakresie dozwolonych informacji, które pozwoliłyby uniknąć naruszenia przepisów rozporządzenia RODO. Konkretyzacja wniosku i uznanie jej za wniosek o udostępnienie danych osobowych, co jest zagadnieniem dyskusyjnym w sprawie, dotyczy informacji umożliwiającej zidentyfikowanie osoby fizycznej skutkowałaby koniecznością rozważenia wydania decyzji odmownej. Jak wynika z art. 4 pkt 1 rozporządzenia RODO osobą możliwą do zidentyfikowania jest osoba, której tożsamość można określić bezpośrednio lub pośrednio.

Wątpliwości organu budzi zarzut pozostawania w bezczynności, bowiem pozostaje w bezczynności organ, który w ogóle nie udzielił informacji w zakresie żądanym przez stronę, bądź odpowiedzią swą nie objął całości żądania zawartego we wniosku o udzielenie informacji publicznej. Bez znaczenia dla oceny, czy organ pozostaje w bezczynności, jest natomiast fakt, czy dana odpowiedź satysfakcjonuje skarżącego, stąd – zdaniem organu – nie można uznać, iż organ nie udzielił skarżącemu informacji. Informacja była udzielana w zakresie będącym przedmiotem wniosków, przy jednoczesnym pouczeniu o granicach możliwych bez przekroczenia przepisów prawa. Skarżący wnioskował o przedłożenie mu arkuszy organizacyjnych i arkusze zostały mu przedstawione. Skarżący nie odniósł się w tym zakresie po udzieleniu mu odpowiedzi z dnia 7 listopada 2019 roku, zatem wątpliwości organu budzi czy skarżący zachował procedury wynikające z przepisów prawa oraz terminów do wniesienia skargi. Ponadto, w razie uznania odpowiedzi za niezadowalającą, osoba zainteresowana może zwrócić sie o jej uzupełnienie. Skarżący nie wystąpił do o uzupełnienie odpowiedzi, stąd organ twierdzi, iż przed złożeniem skargi do sądu administracyjnego procedury nie zostały wyczerpane, a co za tym idzie skarga winna być odrzucona wobec naruszenia przepisów w zakresie braku wyczerpania środków zaskarżenia.

W przypadku nieuwzględnienia wniosku o odrzucenie skargi, zdaniem organu, skarga podlega oddaleniu wobec braku bezczynności. Na każdy wniosek skarżący uzyskiwał odpowiedź, która w pełni odzwierciedlała stan będący przedmiotem zapytania. Kwestia satysfakcji z udzielonej odpowiedzi lub jej braku nie jest zagadnieniem, który może być oceniane na gruncie bezczynności. Jednocześnie z ostrożności procesowej, na wypadek uwzględnienia skargi w zakresie bezczynności, organ wniósł o stwierdzenie, że bezczynność nie miała charakteru rażącego naruszenia prawa oraz oddalenie skargi w zakresie wymierzenia organowi grzywny. Z okoliczności sprawy nie wynika, aby działanie organu stanowiło rażące naruszenia prawa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2019 roku, poz. 2325 ze zm., dalej jako: "P.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Kontrola działalności administracji publicznej obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów w określonych przypadkach, w tym – w razie konieczności wydania decyzji administracyjnych (art. 3 § 2 pkt 1 – 4a oraz pkt 8 P.p.s.a.).

Powyższe determinuje zakres kontroli Sądu, sprowadzającej się w tym wypadku do oceny, czy sprawa podlega załatwieniu przez organ w drodze określonego przez ustawodawcę aktu administracyjnego lub czynności. W myśl bowiem art. 149 P.p.s.a. Sąd uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4 albo na przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 4a:

1) zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;

2) zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;

3) stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.

Jednocześnie Sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (art. 149 § 1a P.p.s.a.). Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 (art. 149 § 2 P.p.s.a.).

Dodać jeszcze trzeba, że na zasadzie art. 119 pkt 4 oraz art. 120 P.p.s.a., jeżeli przedmiotem skargi jest bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów. Oznacza to, że w przypadku tego rodzaju skarg, skierowanie ich do rozpoznania w powyższym trybie nie jest uzależnione od wniosku strony. Na tej podstawie została rozpoznana przez Sąd złożona w niniejszej sprawie skarga na bezczynność Dyrektora Szkoły Podstawowej w sprawie udostępnienia informacji publicznej.

Tytułem wstępu należy odnieść się do zawartego w odpowiedzi na skargę wniosku o odrzucenie skargi z uwagi na niewyczerpanie środków zaskarżenia.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, dla dopuszczalności skargi na bezczynność organu w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej nie jest wymagane poprzedzenie jej jakimkolwiek środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej, czyli nie jest wymagane "wyczerpanie środków zaskarżenia" w rozumieniu art. 52 § 1 i 2 P.p.s.a., ani wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, ani ponaglenie, o którym mowa w art. 37 K.p.a. (por. wyroki NSA: z dnia 25 października 2018 roku, sygn. I OSK 2931/16; z dnia 30 listopada 2016 roku, sygn. I OSK 1692/15; z dnia 25 listopada 2016 roku, sygn. I OSK 503/15; z dnia 19 lutego 2014 roku, sygn. I OSK 88/13 i inne; wszystkie powołane orzeczenia są dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem orzeczenia.nsa.gov.pl). Wniesienie skargi na bezczynność nie jest także obwarowane żadnym terminem. Z tego powodu nie zasługuje na uwzględnienie zawarty w odpowiedzi na skargę wniosek organu o jej odrzucenie. Sąd uznał skargę wniesioną w niniejszej sprawie za formalnie dopuszczalną.

Przystępując do merytorycznych rozważań wskazać należy, iż w przypadku spraw dotyczących dostępu do informacji publicznej organ administracji pozostaje w bezczynności wówczas, gdy nie udzielił zainteresowanej jednostce żądanej przez nią informacji publicznej stosownie do przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, nie odmówił udostępnienia informacji na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p., nie umorzył postępowania w myśl art. 14 ust. 2 u.d.i.p. bądź też nie odmówił udostępnienia informacji publicznej przetworzonej w związku z niespełnieniem przez stronę warunku wskazanego w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.

W przypadku złożenia skargi na bezczynność lub przewlekłość postępowania w zakresie udostępnienia informacji publicznej obowiązkiem Sądu jest zbadanie, czy sprawa mieści się w zakresie podmiotowym i przedmiotowym ustawy. Dopiero bowiem stwierdzenie, że podmiot, do którego zwrócił się skarżący, był zobowiązany do udzielenia informacji publicznej oraz że żądana przez skarżącego informacja miała charakter informacji publicznej w rozumieniu przepisów u.d.i.p., pozwala na dokonanie oceny, czy w konkretnej sprawie można skutecznie zarzucić wskazanemu podmiotowi bezczynność.

Szkoła Podstawowa A w G jest szkołą publiczną, nie może zatem budzić żadnych wątpliwości, iż jej dyrektor stanowi podmiot, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p. Przywołany przepis wskazuje, iż obowiązane do udostępniania informacji publicznej są m.in. organy władzy publicznej. Dyrektor szkoły publicznej jest organem władzy publicznej, bowiem realizuje zadania publiczne związane z realizacją prawa każdego obywatela do kształcenia oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju, a nadto uprawniony jest do działania w formie władczej w stosunku do uczniów np. poprzez wydawanie decyzji administracyjnych w przedmiocie skreślenia ucznia z listy uczniów (por. wyrok NSA z dnia 25 kwietnia 2012 roku, sygn. I OSK 248/12 oraz wyroki WSA: w Krakowie z dnia 19 stycznia 2018 roku, sygn. II SAB/Kr 225/17; w Olsztynie z dnia 7 listopada 2017 roku, sygn. II SAB/Ol 64/17; w Poznaniu z dnia 8 listopada 2011 roku, sygn. II SA/Po 656/11 i inne).

Przedmiotem skargi jest bezczynność Dyrektora Szkoły Podstawowej w zakresie udostępnienia skarżącemu informacji publicznej w postaci arkuszy organizacyjnych w ich oryginalnej formie wraz ze stosownymi aneksami za rok szkolny 2017/2018, 2018/2019 oraz 2019/2020.

Punkt wyjścia do rozważań w rozpoznawanej sprawie stanowić musi art. 1 ust. 1 u.d.i.p., zgodnie z którym informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Pojęcie informacji publicznej ma szeroki charakter i odnosi się do wszelkich spraw publicznych również wówczas, gdy wiadomość ta nie została wytworzona przez podmioty publiczne, a jedynie odnosi się do nich. Prawo do informacji publicznej obejmuje m.in. dostęp do dokumentów, zarówno tych bezpośrednio wytworzonych przez organ, tych, których organ używa przy realizacji zadań przewidzianych prawem, jak i tych, które tylko w części dotyczą organu, nawet, gdy nie pochodzą wprost od niego. O zakwalifikowaniu określonej informacji, jako podlegającej udostępnieniu decyduje treść i charakter informacji.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p. udostępnieniu podlega treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć, dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, wnioski, opinie podmiotów je przeprowadzających. Przepis art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. "c" w zw. z art. 4 ust. 1 u.d.i.p. wprost wskazuje, że udostępnieniu podlega informacja o osobach pełniących funkcje publiczne i ich kompetencjach.

W świetle powołanych przepisów nie budzi wątpliwości Sądu, że arkusze organizacyjne szkoły publicznej wraz z aneksami są informacjami, które podlegają udostępnieniu na podstawie powołanego art. 6 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p. Wszak, każda informacja dotycząca zasad funkcjonowania podmiotu wykonującego zadania publiczne, w tym wewnętrznego funkcjonowania i treści podejmowanych zarządzeń, protokołów czy uchwał, stanowi informację publiczną. W ocenie Sądu, arkusz organizacyjny szkoły w jego niezanonimizowanej formie stanowi bez wątpienia informację publiczną. Arkusz organizacyjny szkoły zostaje sporządzony przez uprawniony do tego organ – dyrektora szkoły wykonującego funkcje publiczne, w ramach upoważnienia zawartego w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 ze zm., dalej jako: "rozporządzenie"). Arkusz organizacyjny szkoły określa szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym, o czym stanowi § 10 załącznika nr 2 do rozporządzenia. Nadto z regulacji tej wynika, że arkusz organizacyjny szkoły jest sporządzany przez dyrektora szkoły, z uwzględnieniem szkolnego planu nauczania i zamieszcza się w nim m.in. liczbę pracowników szkoły, jak i ogólną liczbę zajęć edukacyjnych finansowanych ze środków przydzielonych przez organ prowadzący szkołę. Służy więc w szczególności rozplanowaniu liczby oraz rozkładu godzin lekcyjnych i podzielenia ich między nauczycielami. W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest stanowisko, że zarówno sam projekt arkusza organizacyjnego sporządzony przez dyrektora szkoły, jak i zatwierdzony projekt stanowi dokument urzędowy, zawierający dane o charakterze publicznym (por. wyrok NSA z dnia 8 października 2019 roku, sygn. I OSK 4084/18 oraz wyroki WSA: w Szczecinie z dnia 30 listopada 2016 roku, sygn. II SAB/Sz 90/16; w Łodzi z dnia 17 czerwca 2015 roku, sygn. II SAB/Łd 55/15; w Krakowie z dnia 8 października 2013 roku, sygn. II SAB/Kr 156/13).

Nie ma racji organ twierdząc, że ochrona danych osobowych (m.in. ustawa o ochronie danych osobowych, czy rozporządzenie RODO) obliguje go do nieujawniania danych personalnych nauczycieli. Wprawdzie na podstawie art. 5 ust. 2 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy, ograniczenie to nie jednak nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, co wynika z powołanego wcześniej przepisu art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. "c" u.d.i.p. Dokonując interpretacji pojęcia "osoby pełniącej funkcję publiczną" należy odwołać się do treści art. 115 § 19 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny (tekst jedn. Dz. U. z 2019 roku, poz. 1950 ze zm.), który to przepis stanowi, że osobą pełniącą funkcję publiczną jest funkcjonariusz publiczny, członek organu samorządowego, osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, chyba że wykonuje równocześnie czynności usługowe, a także inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez ustawę lub wiążą Rzeczpospolitą Polskę umową międzynarodową. Funkcję publiczną pełni zatem osoba, która wykonuje funkcje związane z pewnym zakresem uprawnień i obowiązków związanych z realizacją zadań o znaczeniu publicznym. Z unormowania art. 70 ust. 4 Konstytucji RP wynika, że władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia, a zgodnie z art. 1 pkt 1 ustawy o systemie oświaty, system ten zapewnia realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się. Wykonywanie zadań publicznych przez szkołę odbywa się przede wszystkim poprzez pracę nauczycieli szkolnych. Nauczyciel jest zatem osobą pełniącą funkcję publiczną. Jest on osobą zatrudnioną w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, która nie wykonuje czynności usługowych, lecz zadania publiczne. Bez znaczenia przy tym pozostaje, że udostępnienie informacji publicznej będzie umożliwiało identyfikację tożsamości nauczycieli, gdyż prywatność tych osób, na mocy art. 5 ust. 2 u.d.i.p. nie stanowi przesłanki pozwalającej na odmowę udostępnienia informacji publicznej.

W ocenie składu orzekającego, z pewnością nauczyciel uczący w szkole publicznej i realizujący podstawowy cel szkolnictwa publicznego, wynikający z Konstytucji RP i ustawy o systemie oświaty oraz będący w istocie pracownikiem samorządowym pełni zadania funkcjonariusza publicznego. Sądy administracyjnie konsekwentnie wskazują, że nauczyciel jest osobą pełniącą funkcję publiczną, przy czym odnoszą to do nauczycieli wszystkich szczebli nauczania, w tym również nauczycieli szkół podstawowych, niezależnie od tego, że tylko niektórzy z nich są zobowiązani do składania oświadczeń majątkowych (por. wyroki NSA: z dnia 12 października 2017 roku, sygn. I OSK 537/17; z dnia 10 kwietnia 2015 roku, sygn. I OSK 1108/14; z dnia 19 kwietnia 2011 roku, sygn. I OSK 125/11 oraz wyroki WSA: w Warszawie z dnia 23 listopada 2017 roku, sygn. VII SAB/Wa 105/17; w Łodzi z dnia 5 lipca 2017roku, sygn. II SAB/Łd 49/13; we Wrocławiu z dnia 4 maja 2017 roku, sygn. IV SA/Wr 20/17; w Gliwicach z dnia 7 czerwca 2016 roku, sygn. IV SAB/Gl 62/16; w Krakowie z dnia 16 lutego 2016 roku, sygn. II SA/Kr 1573/15 i inne).

Reasumując tę część rozważań wskazać należy, że wniosek o udostępnienie arkuszy organizacyjnych wraz z danymi osobowymi nauczycieli dotyczył tej materii, którą reguluje ustawa o dostępie do informacji publicznej. Organ – dyrektor szkoły – zobowiązany był zatem do rozstrzygnięcia wniosku w sposób ustawą przewidziany. Nietrafne jest także stanowisko organu, że zadośćuczynił wnioskowi skarżącego oraz że żądanie podania danych zawartych we wskazanych przez skarżącego dokumentach, w szczególności danych osobowych nauczycieli, byłoby sprzeczne z ochroną danych osobowych. Udostępnienie spornych arkuszy w formie zanonimizowanej – wbrew twierdzeniom organu – nie stanowi udostępnienia informacji publicznej zgodnie z wnioskiem skarżącego i świadczy o tym, że organ pozostaje w bezczynności. Udzielona informacja jest niepełna, stąd organ pozostaje w bezczynności. Organ nie wydał decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (art. 16 i 17 u.d.i.p.), stąd skarga na bezczynność była jedyną możliwą areną do dyskusji w sprawie. Oceny w sprawie nie zmienia to, jak wskazał organ, że jego pogląd ma swoje poparcie w poglądach wizytatorów Kuratorium Oświaty, czy treści publikowanej na stronie internetowej. Poglądy te stanowią w istocie prywatny pogląd autora, nie są poglądem doktryny prawa, a tym bardziej elementem obowiązującego prawa. Na ocenę w sprawie nie wpływa także kwestia, że zanonimizowane arkusze zostały opatrzone klauzulą "Za zgodność z oryginałem". Na marginesie należy dodać, że nie można mówić o zgodności zanonimizowanej kopii z niezanonimizowanym oryginałem. Niewątpliwie udostępniona na wniosek skarżącego informacja publiczna w wersji poddanej anonimizacji w istocie nie stanowi udostępnienia informacji publicznej, bowiem skarżący domaga się udostępnienia arkuszy organizacyjnych w formie oryginalnej. Przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej nie przewidują formy uzupełnienia informacji, gdy ta pierwotnie udostępniona nie satysfakcjonuje wnioskodawcy. Ustawa także nie nakłada na wnioskodawcę obowiązku zwrócenia się do organu z wnioskiem o uzupełnienie informacji przed wniesieniem skargi na bezczynność.

W dalszej kolejności w sprawie niezbędna jest ocena czy bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Przystępując zatem do oceny, czy bezczynność organu miała charakter rażący, podjąć należy próbę zdefiniowania pojęcia "rażącego naruszenia prawa". Zdaniem składu orzekającego, rażącym naruszeniem prawa będzie stan, w którym wyraźnie, ewidentnie, bezdyskusyjnie i drastycznie naruszono treść obowiązku wynikającego z przepisu prawa. W orzecznictwie akcentuje się, iż rażącym naruszeniem prawa będzie stan, w którym bez żadnej wątpliwości i wahań można stwierdzić, że naruszono prawo w sposób oczywisty. Kwalifikacja naruszenia jako rażące musi posiadać pewne dodatkowe cechy w stosunku do stanu określanego po prostu jako naruszenie, bądź zwykłe naruszenie. Podkreśla się także, iż dla uznania rażącego naruszenia prawa nie jest wystarczające samo przekroczenie przez organ ustawowych obowiązków, czyli także terminów załatwienia sprawy. Wspomniane przekroczenie musi więc być znaczne i niezaprzeczalne. Rażące opóźnienie w podejmowanych przez organ czynnościach ma być oczywiście pozbawione jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia. Skład orzekający w niniejszej sprawie podziela w pełni przywołane poglądy, czyniąc je własnym stanowiskiem w sprawie (por. np. wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2012 roku, sygn. I OSK 675/12; postanowienie NSA z dnia 27 marca 2013 roku, sygn. II OSK 468/13 oraz wyroki WSA: we Wrocławiu z dnia 10 kwietnia 2014 roku, sygn. II SAB/Wr 14/14; w Poznaniu z dnia 11 października 2013 roku, sygn. II SAB/Po 69/13; w Szczecinie z dnia 16 maja 2013 roku, sygn. II SAB/Sz 34/13 i inne).

Ocena, czy w stanie faktycznym niniejszej sprawy mamy do czynienia z rażącym naruszeniem prawa, powinna być dokonana w kontekście regulacji art. 13 u.d.i.p., który to przepis zobowiązuje organ do udostępniania informacji publicznej na wniosek bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Podkreślić należy, że w pierwszej kolejności organ ma obowiązek udzielić informacji publicznej bez zbędnej zwłoki, czyli bez niepotrzebnego opóźnienia. Po drugie, udostępnienie informacji publicznej nie powinno trwać dłużej niż 14 dni.

Powracając na grunt zawisłej sprawy powtórzyć po raz kolejny należy, iż strona skarżąca wniosek o udostępnienie informacji publicznej skierowała do organu po raz pierwszy w dniu 4 września 2019 roku. W dniu 17 września 2019 roku organ udzielił odpowiedzi na wniosek udostępniając arkusze w formie zanonimizowanej. Wnioskowana informacja (w formie oryginalnej) nie została stronie udostępniona do dnia wniesienia skargi, ani do dnia jej rozpoznania. Z zestawienia dat wynika, że wniosek strony skarżącej oczekuje na załatwienie już przez ponad 8 miesięcy. Z wyjaśnień organu – jak wskazano – wynika że zwłoka była zamierzonym działaniem organu, będącym wynikiem reprezentowania innego poglądu w sprawie.

Skład orzekający uznał, że ponad 8-miesięczna zwłoka w rozpatrzeniu wniosku skarżącego o udostępnienie informacji publicznej, w obliczu tego, iż art. 13 u.d.i.p. zobowiązuje do udzielenia takowej informacji bez zbędnej zwłoki i jednocześnie ustanawia maksymalnie 14-dniowy termin na załatwienie sprawy, przybrała postać rażącego naruszenia prawa. Wobec tego Sąd stwierdził w wyroku, iż bezczynność w sprawie miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Strona w treści skargi wnioskowała także o wymierzenie organowi grzywny. Odnosząc się do tegoż wniosku, który Sąd uznał za uzasadniony, podkreślić należy, iż podstawowym warunkiem dla stwierdzenia istnienia materialnoprawnej podstawy wymierzenia grzywny organowi w oparciu o art. 149 § 2 P.p.s.a. jest upływ terminu do załatwienia sprawy. Wyraźnego zaznaczenia wymaga przy tym fakt, iż skarżący na udostępnienie informacji publicznej czeka ponad 8 miesięcy, a organ nadal pozostaje w bezczynności, która przybrała postać rażącego naruszenia prawa. Z tego powodu Sąd ocenił, że uzasadnionym jest nałożenie na organ grzywny uznając, iż kwota określona w wyroku będzie właściwa. Grzywna na podstawie art. 149 § 2 P.p.s.a. nie ma na celu bowiem wyłącznie dyscyplinowania organów administracji, ale ma w szerszym zakresie przeciwdziałać ich opieszałości w prowadzeniu spraw oraz służyć usuwaniu negatywnych skutków wynikających z bezczynności postępowania. Sąd uwzględniając okoliczności sprawy wywiódł, iż taka kwota w realiach sprawy będzie odpowiednia.

Reasumując, Sąd w punkcie pierwszym wyroku zobowiązał organ do załatwienia wniosku skarżącego orzekając w tym zakresie na mocy art. 149 § 1 w zw. z art. 119 pkt 4 P.p.s.a.

Sąd w punkcie drugim wyroku stwierdził, iż bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, czyniąc za podstawę tegoż rozstrzygnięcia przepis art. 149 § 1 w zw. z art. 119 pkt 4 P.p.s.a.

W kolejnym punkcie wyroku Sąd wymierzył organowi grzywnę orzekając w oparciu o przepis art. 149 § 2 w zw. z art. 119 pkt 4 P.p.s.a.

O zwrocie kosztów Sąd postanowił w punkcie czwartym wyroku na mocy art. 200 i art. 205 § 1 w zw. z art. 119 pkt 4 P.p.s.a. Na zasądzoną kwotę złożył się uiszczony przez skarżącego wpis od skargi.

MR