Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Ziomek, Sędziowie Sędzia WSA Dorota Chobian (spr.), Sędzia WSA Renata Detka, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Katarzyna Tuz-Stando, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 16 października 2013r. sprawy ze skargi H. C. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki obiektu budowlanego oddala skargę.

Decyzją z dnia [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego po rozpatrzeniu odwołania H. C. od decyzji Powiatowego Inspektor Nadzoru Budowlanego z dnia [...], nakazującej H. C. dokonanie rozbiórki tymczasowego obiektu budowlanego o wymiarach w rzucie 7,60 x 6,00m, znajdującego się na działce nr ewid. 470 przy ul. Z. w C., przy jej wschodniej granicy, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa oraz art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 ze zmianami) zaskarżoną decyzję utrzymał w mocy.

W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, że w czasie dokonanej w dniu 1 lutego 2013 r. kontroli na działce nr [...] w [...] stwierdzono, że znajduje się na niej tymczasowy obiekt budowlany o wymiarach w rzucie 7,60 x 6,00m, pełniący funkcję gospodarczą, o konstrukcji drewnianej ze słupami drewnianymi, wkopanymi bezpośrednio w ziemię. Ściany obiektu obite są eternitem, oprócz ściany północnej, która do wysokości 2 metrów od poziomu terenu obita jest deskami, wyżej zaś również eternitem, spadek połaci dachowej w kierunku zachodnim. Konstrukcja dachu wraz z pokryciem wystaje o około 20 cm poza lico ściany wschodniej, usytuowanej przy granicy działki ewidencyjnej nr [...]. Z oświadczenia H. C. wynika, że szopę wybudowała jesienią 2003 r., bez dopełnienia czynności formalno – prawnych. W dniu 4 grudnia 2012 r. H. C. wystąpiła do Starosty Powiatowego ze zgłoszeniem wykonania na działce [...] w C. robót budowlanych, polegających na budowie szopy o wymiarach 6 na 7 metrów, na palach drewnianych, obitej eternitem. Decyzją z [...] Starosta wniósł sprzeciw i nałożył na inwestorkę obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę. Wojewoda powyższą decyzję w części nakładającej obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę uchylił, a w pozostałej części utrzymał ją w mocy.

Organ odwoławczy wskazał następnie, że podziela stanowisko organu I instancji co do kwalifikacji obiektu jako tymczasowego obiektu budowlanego o jakim mowa w art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego. Zgodne z art. 28 ust. 1 prawa budowlanego roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31 Prawa budowlanego. Z uwagi na powierzchnię - 45,6 m2 - wzniesiony na działce [...] obiekt wymagał uzyskania pozwolenia na budowę, którego inwestorka nie uzyskała. Tak więc obiekt został wzniesiony w warunkach samowoli budowlanej, do której mają zastosowanie przepisy art.48 -49 Prawa budowlanego. Zdaniem WINB zasadnie organ I instancji uznał, że nie jest możliwa legalizacja tego obiektu z uwagi na fakt, że obiekt ten swoim usytuowaniem (bezpośrednio przy granicy z działką 471) narusza przepisy § 272 ust. 3 i § 235 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zmianami), dalej w skrócie rozporządzenia, oraz art. 10 Prawa budowlanego w zakresie, który uniemożliwia doprowadzenie tego obiektu do stanu zgodnego z prawem. Obiekt ten bowiem prawie w całości został wybudowany z eternitu, którego w myśl art. 10 prawa budowlanego oraz przepisów ustawy dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (tekst jednolity Dz. U. Nr 3 z 2004 r., poz. 20) nie można stosować przy wykonywaniu robót budowlanych, oraz z drewna, które jest materiałem łatwopalnym. Stosownie zaś do § 272 ust. 3 rozporządzenia, budynek usytuowany bezpośrednio przy granicy działki powinien mieć ścianę oddzielenia przeciwpożarowego o klasie odporności ogniowej określonej w § 232 ust. 4 i 5. Nadto organ zacytował § 235 ust. 1 i 2 i wskazał, że doprowadzenie obiektu będącego przedmiotem sprawy do stanu zgodnego z prawem wiązałoby się z koniecznością dokonania jego rozbiórki w całości i wybudowania go od podstaw w tym samym miejscu z wyrobów budowlanych dopuszczonych do stosowania , które dodatkowo musiałyby posiadać odpowiednią odporność ogniową, a na tego typu zakres robót budowlanych wymagane jest uprzednie uzyskanie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Dlatego też obiekt ten podlega rozbiórce na podstawie art. 48 ust. 1 Prawa budowlanego. Ponieważ decyzja wydana w oparciu o ten przepis należy do kategorii tzw. decyzji związanych, co oznacza, że organ nadzoru budowlanego musi wydać nakaz rozbiórki obiektu lub jego części gdy zachodzą przesłanki, o których mowa w powyższym przepisie, podnoszone w odwołani racje społeczne, w tym sytuacja materialna strony oraz skutki finansowe wykonania decyzji, nie mogą być brane pod uwagę w toku postępowania administracyjnego, nie znającego odpowiednika art. 5 k.c.

W skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skardze na tę decyzję H. C. zarzuciła, że szopa nie jest narażona na ścieranie, a tym samym nie jest szkodliwa, że płyty eternitowe są nie tylko w jej gospodarstwie, ale w całej wsi z wyjątkiem nowo budowanych budynków, zaś jeśli chodzi o zagrożenie pożarowe, to ani płyty eternitu, ani blacha ani też żadne inne zabezpieczenie nie jest w stanie ochronić przed pożarem "bo i mury betonowe pękają pod wpływem wytworzonej temperatury". Wskazała, że szopę wykonała "z konieczności" składowania paszy dla zwierząt i że obecnie nie ma innej możliwości składowania tej paszy. Ponadto zarzuciła, że szopa znajduje się około 1,5 metra od granicy z działką 471 oraz około 60 metrów od domu sąsiadki. Dalej przytoczyła historię swojej rodziny i okoliczności, które spowodowały konieczność postawienia między innymi tego obiektu budowlanego.

W odpowiedzi na skargę Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Jej przedmiotem jest decyzja nakazująca rozbiórkę obiektu budowlanego, wydana na podstawie art. 48 ust. 1 Prawa budowlanego, zgodnie z którym właściwy organ nakazuje, z zastrzeżeniem ust. 2, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego, lub jego części, będącego w budowie lub wybudowanego bez wymaganego zezwolenia na budowę. Z kolei zgodne z ust. 2, jeżeli budowa, o której mowa w ust. 1 jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i nie narusza przepisów, w tym techniczno – budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu lub jego części do stanu zgodnego z prawem – właściwy organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych.

Tak więc rozważenia wymaga, czy prawidłowo organy ustaliły, że postawiony w 2003 r. przez skarżącą obiekt wymagał uprzedniego uzyskania pozwolenia na budowę i - w przypadku odpowiedzi twierdzącej - czy zasadnie organy uznały, że nie jest możliwa jego legalizacja, stosownie do przepisów art. 48 ust. 2, 3 i 5 oraz art. 49 Prawa budowlanego.

Otóż mając na uwadze wymiary obiektu – 6 metrów na 7, 60 metra i wynikającą z tych wymiarów powierzchnię – 45,6 m2, nie może budzić żadnych wątpliwości, że zarówno w dacie jego wznoszenia, jak i obecnie, jego budowa wymagała uzyskania pozwolenia na budowę. Takiej zaś decyzji H. C. nie otrzymała, ani też nie występowała o jej wydanie. Z uwagi na fakt, że obiekt nie jest trwale związany z gruntem, prawidłowo organy zakwalifikowały go jako tymczasowy obiekt budowlany. Ponieważ stoi on od około dziesięciu lat, brak jest podstaw do przyjęcia, że był to tymczasowy obiekt przewidziany do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce, o jakim mowa w art. 29 ust. 1 pkt 12 Prawa budowlanego, w jego brzmieniu obowiązującym zarówno w 2003 r. jak i obecnie. W tej sytuacji zasadnie organy prowadziły postępowanie na podstawie art. 48 Prawa budowlanego.

Przechodząc do kwestii, czy była możliwość prowadzenia postępowania legalizacyjnego, zauważyć należy, że jak wynika z ustaleń organów, poczynionych w oparciu o przeprowadzone oględziny i sporządzoną dokumentację fotograficzną, obiekt składa się z wbitych w ziemię drewnianych słupów i eternitu, pokrywającego dach i prawie w całości wszystkie ściany. Tymczasem w czasie jego wznoszenia obowiązywała już ustawa z 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 101 z 1997 r., poz. 101, obecnie tekst jedn. Dz. U. Nr 2 z 2004, poz. 20 ze zmianami), zakazująca wprowadzania na polski obszar celny i produkcji artykułów zawierających azbest oraz zakazująca obrót takimi artykułami. Również w 2003 r. obowiązujące wówczas przepisy art. 10 Prawa budowlanego przewidywały, że przy wykonywaniu robót budowlanych należy stosować wyroby budowlane o właściwościach użytkowych, umożliwiających prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym spełnienie wymagań podstawowych, określonych w art. 5 ust. 1 pkt 1 – dopuszczone do obrotu i powszechnego lub jednostkowego stosowania w budownictwie. Także w jego aktualnym brzmieniu, art. 10 Prawa budowlanego wskazuje, że przy wykonywaniu robót budowlanych można stosować wyłącznie wyroby wprowadzone do obrotu zgodnie z odrębnymi przepisami. Skoro ani w dacie samowoli, jakiej dopuściła się skarżąca stawiając bez wymaganego pozwolenia na budowę obiekt, prawie w całości pokryty eternitem, ani też obecnie, ten materiał nie jest przeznaczony do robót budowlanych, zgodzić się należy z organami, że nie jest możliwa jego legalizacja w takim stanie, w jaki się on znajduje i że aby doprowadzić obiekt do stanu zgodnego z prawem należałoby najpierw rozebrać wszystkie elementy wykonane z tego materiału, a więc ściany i dach. Poza tym, jak wynika z ustaleń organów, obiekt usytuowany jest tuż przy granicy z działką nr [...], należącą do J. Z., na skutek interwencji którego organy wszczęły postępowanie (zawarty w skardze zarzut, że obiekt od granicy oddalony jest o około półtora metra jest zupełnie gołosłowny, nie został bowiem niczym przez skarżącą poparty), tak więc musiałby on spełniać wymogi przeciwpożarowe. Reasumując, aby obiekt doprowadzić do stanu zgodnego z prawem należałoby go w całości najpierw rozebrać, a następnie zbudować od nowa, z zachowaniem obowiązujących wymogów, w tym między innymi dotyczących odległości od granicy i przeciwpożarowych. Dlatego też słusznie organy uznały, że nie jest spełniony jeden z wymogów umożliwiających legalizację, a mianowicie, aby budowa nie naruszała przepisów, w tym techniczno – budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego do stanu zgodnego z prawem.

Odnosząc się natomiast do zarzutów skargi, to jak sama jej autorka przyznaje, nowo budowane budynki już nie są kryte eternitem. To zaś, że we wsi nadal istnieją zabudowania kryte tym materiałem nie oznacza, że skarżąca miała prawo użyć tego materiału w 2003 r. i że możliwe jest zalegalizowanie obiektu pokrytego nim prawie w całości. Legalizacja bowiem, to inaczej mówiąc doprowadzenie do stanu zgodnego z prawem. Skoro zaś ani w dacie dokonanej samowoli budowlanej ani obecnie nie jest zgodne z prawem używanie eternitu jako materiału budowlanego, podniesiony przez H. C. argument, że eternit nie jest narażony na ścieranie, a tym samym nie jest szkodliwy, jest bez znaczenia. Również pozostałe, przytoczone w skardze okoliczności, świadczące o tym, że skarżąca była i jest źle traktowana przez rodzinę, że została przez nią pokrzywdzona i że nie ma gdzie składować paszy dla zwierząt, pozostają bez wpływu na ocenę zaskarżonej decyzji. Słusznie bowiem WINB wskazał, że decyzje wydawane na podstawie art. 48 Prawa budowlanego nie zależą od uznania organu. Jeśli zachodzą okoliczności, uzasadniające nakazanie rozbiórki obiektu, organy mają obowiązek taką decyzję wydać.

Dlatego też skarga jako niezasadna podlegała oddaleniu, o czym Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpni 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U z 2012r., poz. 270 ze zmianami).