Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jacek Hyla, Sędziowie Sędzia WSA Bartłomiej Adamczak (spr.), Sędzia WSA Paweł Mierzejewski, Protokolant Asystent sędziego Krzysztof Pobojewski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 stycznia 2018 r. sprawy ze skargi T. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia 14 sierpnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy rejestracji pojazdu 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] na rzecz skarżącego T. J. kwotę 697 (sześćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Zaskarżoną decyzją z dnia 14 sierpnia 2017 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta z dnia 16 maja 2017 r., którą organ – po wznowieniu postępowania - uchylił swoją decyzję ostateczną z dnia 26 października 2015 r. o rejestracji samochodu osobowego marki Toyota Prius nr rej. [...] i odmówił zarejestrowania tego pojazdu na T. J.

W sprawie zaistniały następujące okoliczności faktyczne i prawne:

W dniu 26 października 2015 r. Prezydent Miasta wydał decyzję w sprawie rejestracji pojazdu Toyota Prius, nr identyfikacyjny VIN/nr nadwozia (podwozia) [...], rok produkcji 2014 o nr rej. [...] na T. J. (wydano dowód rejestracyjny serii [...] nr [...], kartę pojazdu serii [...] nr [...], nalepkę kontrolną nr [...] oraz zalegalizowane tablice rejestracyjne o wyróżniku [...]).

Następnie postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2017 r. Prezydent Miasta wznowił z urzędu postępowanie w sprawie rejestracji przedmiotowego pojazdu i po zakończeniu tego postępowania decyzją z dnia 16 maja 2017 r. ([...]), wydaną na podstawie art. 151 § 1 pkt 2 w zw. z art. 145 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2016 r., poz. 23 ze zm. – dalej jako "k.p.a.") oraz art. 72 ust. 1 i art. 66 ust. 3a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (t.j.: Dz. U. z 2017 r., poz. 128 – dalej w skrócie jako: "p.r.d.") oraz § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (t.j.: Dz. U. z 2016 r., poz. 1038), orzekł o uchyleniu ww. decyzji ostatecznej dotyczącej rejestracji samochodu osobowego marki Toyota Prius o nr rej. [...] na T. J. (zwanego dalej: "stroną", "skarżącym") i odmowie zarejestrowania ww. pojazdu.

W uzasadnieniu organ wskazał, że związku z pismem Prokuratury Rejonowej w G. i postanowieniem z dnia 22 lutego 2017 r. o umorzeniu śledztwa sprawie podrobienia w nieustalonym czasie, jednak nie później niż do dnia 5.09.2016 r. w G., znaku identyfikacyjnego VIN o wyróżniku [...] w pojeździe marki Toyota Prius nr rej. [...] wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa, organ wystąpił do Prokuratury Rejonowej w G. o przesłanie kserokopii opinii mechanoskopijnej. W dniu 14 kwietnia 2017 r. organ otrzymał kopię opinii z zakresu badań oznaczeń identyfikacyjnych nr [...], wykonanej w dniu 29 listopada 2016 r. przez biegłego sądowego oraz postanowienie o w przedmiocie dowodów rzeczowych z dnia 1 lutego 2017 r., wydane przez Wydział Dochodzeniowo-Śledczy Komendy Miejskiej Policji w G.

Z treści otrzymanej opinii wynikało, że oznaczenie identyfikacyjne nadwozia pojazdu posiada cechy naniesienia fabrycznego. Jednakże badania podłogi pojazdu ujawniły niefabrycznie wykonane spoiny spawalnicze, świadczące o niefabrycznym wspawaniu podłogi wraz z oznaczeniem identyfikacyjnym do karoserii pojazdu. Ustalono ponadto, że identyfikator znamionowy pojazdu z oznaczeniem identyfikacyjnym posiada cechy wykonania fabrycznego, ale jest niefabrycznie zamocowany do karoserii pojazdu. Ponadto badania tabliczki z tzw. VUN – Em publicznym, znajdującej się za szybą przednią po lewej stronie pojazdu wykazały, że posiada cechy niefabrycznego zamocowania do karoserii pojazdu. Badania natomiast wyposażenia pojazdu wykazały, że posiada on zdemontowaną część wyposażenia, a przeprowadzone pomiary grubości lakieru wykazały, że pojazd posiada cechy napraw pokolizyjnych prawego boku i przedniej części karoserii.

Organ powołując się na art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. oraz art. 66 ust. 3a p.r.d. wskazał, że pojazd uczestniczący w ruchu drogowym powinien posiadać nadane przez producenta cechy identyfikacyjne, tj. nr VIN albo nr nadwozia, podwozia lub ramy, natomiast przedmiotowy pojazd nie spełniał tych wymogów, co – wobec braku o tym wiedzy organu w momencie rejestracji tego pojazdu - stanowiło podstawę do uchylenia decyzji o jego rejestracji i orzeczenia o odmowie jego zarejestrowania.

Strona odwołała się od decyzji organu I instancji podnosząc, że opinia mechanoskopijna nie jest zgodna ze stanem faktycznym, a wszystkie znaki legalizacyjne w pojeździe są oryginalne. Wyjaśniła, że samochód był uszkodzony a następnie naprawiony, a ponadto w pojeździe nie znaleziono żadnych części, które mogłyby pochodzić z nielegalnego źródła. W uzupełnieniu odwołania strona przedłożyła "Ocenę techniczną" pojazdu marki Toyota Prius o nr rej. [...], sporządzoną przez A. W. - rzeczoznawcę samochodowego, z której wynika że w pojeździe znajduje się fabryczne oznaczenie identyfikacyjne nadwozia - nr [...] wybity na prawej poprzeczce (belce) poprzecznego wzmocnienia podłogi; pojazd posiada tabliczkę numerową z naniesionym numerem identyfikacyjnym [...] (tzw. VIN publiczny) umieszczoną z lewej strony za przednią szybą - tabliczka posiada cechy wykonania fabrycznego oraz pojazd posiada czytelną tabliczkę znamionową (identyfikator znamionowy) z numerem identyfikacyjnym [...] - tabliczka jest niefabrycznie przyklejona do lewego środkowego słupka nadwozia po naprawie pojazdu.

Po rozpatrzeniu odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 14 sierpnia 2017 r. (nr [...]) utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

Organ odwoławczy stwierdził, że przesłanką do wznowienia postępowania w sprawie był przepis art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., który przewiduje, że w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeśli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji lecz nie znane organowi, który wydał tę decyzję. Takim dowodem była uzyskana przez organ I instancji opinia mechanoskopijna dotycząca przedmiotowego pojazdu.

Organ wskazał, że w świetle obowiązującego w dniu rejestracji przez organ I instancji przedmiotowego pojazdu stanu prawnego dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu pojazdu samochodowego był dowód rejestracyjny albo pozwolenie czasowe (art. 71 ust. 1 p.r.d.). Zgodnie z art. 73 ust. 1 p.r.d. rejestracji pojazdu dokonywał na wniosek właściciela starosta właściwy ze względu na jego miejsce zamieszkania (siedzibę) wydając dowód rejestracyjny oraz tablice (tablicę) rejestracyjne, natomiast z art. 72 ust. 1 p.r.d. wynikało, na podstawie przedłożenia jakich dokumentów dokonuje się rejestracji pojazdu (m.in. dowodu własności pojazdu lub dokumentu potwierdzającego powierzenie pojazdu, o którym mowa w art. 73 ust. 5). Organ stwierdził też, że szczegółowe zasady rejestracji zostały zawarte w Rozdziale II. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów, w którym w § 2 ust. 1 określono dokumenty (m.in. dowód własności pojazdu; kartę pojazdu, jeżeli była wydana oraz dowód rejestracyjny, jeżeli pojazd był zarejestrowany) jakie wnioskodawca obowiązany był przedstawić przy wniosku o zarejestrowanie pojazdu. Z przepisów tych wynikało, że w razie niespełnienia przewidzianych prawem warunków (tj. nieprzedłożenia wymaganych dokumentów) pojazd nie mógł być zarejestrowany.

Organ odwoławczy podkreślił, że dokumenty niezbędne do zarejestrowania pojazdu (m.in. dowód własności pojazdu, karta pojazdu, czy dowód rejestracyjny) muszą być prawdziwe (autentyczne) nie tylko w znaczeniu formalnym, czyli sporządzone przez powołane do tego organy lub osoby, lecz także zgodne ze stanem faktycznym, a subiektywne przekonanie nabywcy pojazdu składającego wniosek o zarejestrowanie samochodu o prawidłowości przedkładanych przezeń dokumentów jest w tym przypadku bez znaczenia.

Mając to na uwadze organ odwoławczy stwierdził, że ze sporządzonej przez biegłego sądowego z zakresu badań mechanoskopijnych opinii wynika, że w przedmiotowym pojeździe oznaczenie identyfikacyjne nadwozia pojazdu posiada cechy naniesienia fabrycznego, jednakże badania podłogi pojazdu ujawniły niefabrycznie wykonane spoiny spawalnicze świadczące o niefabrycznym wspawaniu podłogi wraz z oznaczeniem identyfikacyjnym do karoserii pojazdu. Ustalono ponadto, że identyfikator znamionowy pojazdu z oznaczeniem identyfikacyjnym posiada cechy wykonania fabrycznego, ale jest niefabrycznie zamocowany do karoserii pojazdu. Badania tabliczki z tzw. VIN-em publicznym znajdującej się za szybą przednią po lewej stronie pojazdu wykazały, że posiada ona cechy niefabrycznego zamocowania do karoserii pojazdu. Badania pojazdu wykazały też, że posiada on zdemontowaną część wyposażenia, a przeprowadzone pomiary grubości lakierniczej pojazdu wykazały, że pojazd posiada cechy napraw pokolizyjnych prawego boku i przedniej części karoserii. W oparciu o szczegółowe badania nie ustalono natomiast fabrycznego (pierwotnego) oznaczenia identyfikacyjnego badanego pojazdu.

Organ stwierdził, ze skoro pojazd posiada niefabrycznie wykonane spoiny spawalnicze świadczące o niefabrycznym wspawaniu podłogi wraz z oznaczeniem identyfikacyjnym do karoserii pojazdu, a także niefabrycznie zamocowaną tabliczkę z tzw. VIN-em publicznym, w efekcie czego nie można ustalić fabrycznego (pierwotnego) oznaczenia identyfikacyjnego pojazdu, to stwierdzić należy, że zawarte w treści złożonych przez stronę dokumentów (niemiecka karta pojazdu, niemiecki dowód rejestracyjny), jak również wydanego w oparciu o nie dowodu rejestracyjnego - oznaczenie identyfikacyjne, należy uznać za wadliwe, a tym samym niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy.

Za prawdziwy dokument można uznać bowiem tylko taki, którego treść odpowiada rzeczywistości. Powołując się na orzecznictwo sądowoadministracyjne organ wskazał, że nieoryginalność, a więc sfałszowanie numeru nadwozia, powoduje, że dokumenty, w oparciu o które pojazd był uprzednio zarejestrowany, nie stanowiły podstawy do przeniesienia własności samochodu. Zarejestrowanie pojazdu wbrew jednoznacznym dowodom stwierdzającym nieautentyczność jego cech identyfikacyjnych stałoby w sprzeczności z poczuciem sprawiedliwości społecznej i pewności prawa. Decyzja o rejestracji takiego pojazdu w praktyce sankcjonuje fałsz dowodu, nadaje także jego właścicielom pewne uprawnienia, np. prawo legalnego posługiwania się dowodem rejestracyjnym, tj. dokumentem, który w sposób niewątpliwy potwierdza nieprawdziwe dane. W następstwie tego osoby posługujące się takim dowodem, uchodzą za prawowitych właścicieli pojazdu, co nie jest prawdą. Konieczne jest zatem, aby istniała całkowita pewność, że osoby legitymujące się takim dokumentem są rzeczywiście do tego upoważnione i są prawowitymi właścicielami pojazdu (tak wyrok NSA z dnia 24 listopada 2010 r., sygn. akt I OSK 134/10, LEX nr 744979).

Organ stwierdził, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie można uznać, iż zostały spełnione ustawowe przesłanki rejestracji wskazanego pojazdu, a zatem Prezydent Miasta nie mógł zarejestrować przedmiotowego pojazdu, a skoro to uczynił, to na podstawie art. 151 § 1 pkt 2 k.p.a. był zobligowany uchylić swoją decyzję w sprawie rejestracji pojazdu oraz odmówić jego rejestracji.

Odnosząc się do zarzutów odwołania Kolegium wskazało, że przedłożona na etapie postępowania odwoławczego przez stronę opinia nie może być dowodem, który zakwestionowałby ustalenia poczynione przez Prokuraturę Rejonową w G. oraz organ I instancji. "Ocena techniczna" został sporządzona przez A. W. - certyfikowanego rzeczoznawcę samochodowego z listy ministra właściwego ds. transportu w zakresie techniki samochodowej i wyceny pojazdów, jakości i kosztów napraw, powypadkowych, a więc osobę nie mającą specjalności z zakresu badań mechanoskopijnych. Badania autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów należą do konkretnej dziedziny kryminalistyki, jaką jest mechanoskopia. Tylko badania mechanoskopijne, które są przeprowadzane za pomocą specjalistycznych metod, mogą potwierdzić autentyczność numerów identyfikacyjnych pojazdu. Zatem treść i wnioski wynikające z tej oceny nie mogą być wiarygodnym dowodem na okoliczność braku ingerencji w fabryczne oznaczenie identyfikacyjne pojazdu.

T. J. zaskarżył decyzję organu odwoławczego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku wyjaśniając, że kupił pojazd w stanie uszkodzonym i musiał go naprawić a powoływana przez organ opinia biegłego potwierdza, że znaki legalizacyjne w pojeździe były autentyczne.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Pismem z dnia 5 stycznia 2018 r. pełnomocnik skarżącego uzupełnił skargę wskazując, że wnosi o uchylenie zaskarżonej decyzji, jak i uchylenie decyzji organu I instancji, a także dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z wyszczególnionych dokumentów świadczących, że rzeczoznawca A. W. jest osobą kompetentną do dokonania badania autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów.

Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1. naruszenie art. 7, art. 8, art. 77 § 1, art. 78 § 1 oraz art. 80 k.p.a. w zw. z art. 72 ust. 1 i art. 73 § 1 p.r.d. zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów - mające istotny wpływ na wynik sprawy, polegające na zaniechaniu zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego, zaniechaniu przeprowadzenia dowodu w sytuacji, w której przedmiotem dowodu była okoliczność mająca znaczenie dla sprawy, zaniechaniu podjęcia wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy z uwzględnieniem interesu społecznego, słusznego interesu obywateli oraz zasady pogłębiania zaufania do władzy publicznej, w szczególności poprzez bezpodstawne uznanie, że:

a. autor złożonej przez T. J. do akt sprawy oceny technicznej z dnia 29 czerwca 2017 r. w zakresie ustalenia i oceny numeru identyfikacyjnego pojazdu Toyota Prius (nr rejestracyjny [...]) - rzeczoznawca samochodowy mgr inż. A. W. - jest osobą nie legitymującą się wystarczającymi kwalifikacjami do dokonania badania autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów, w konsekwencji czego w ocenie organu przeprowadzone przez niego badania oraz wnioski z nich płynące nie mogą stanowić wiarygodnego dowodu na okoliczność braku ingerencji w fabryczne oznaczenie identyfikacyjne pojazdu;

b. tylko badania mechanoskopijne, które są przeprowadzane za pomocą specjalistycznych metod, mogą potwierdzić autentyczność numerów identyfikacyjnych pojazdów - w sytuacji w której organ całkowicie pominął ustalenia i wnioski oceny technicznej A. W. z dnia 29 czerwca 2017 r. w zakresie ustalenia i oceny numeru identyfikacyjnego pojazdu, przy czym jednocześnie w żaden sposób nie ustalił, iż badania te nie były badaniami mechanoskopijnymi, bądź w jakikolwiek sposób odbiegały od wymaganego w tym zakresie standardu czy metodologii,

- co w konsekwencji doprowadziło organ administracji do błędnych ustaleń faktycznych i skutkowało dokonaniem przez organ administracji publicznej oceny materiału dowodowego z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów;

2. naruszenie art. 7, art. 8, art. 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a. w zw. z art. 84 § 1 k.p.a. w zw. z art. 72 ust. 1 i art. 73 § 1 p.r.d. w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów - mające istotny wpływ na wynik sprawy, polegające na zaniechaniu zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego, zaniechaniu podjęcia wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy z uwzględnieniem interesu społecznego, słusznego interesu obywateli oraz zasady pogłębiania zaufania do władzy publicznej, w szczególności poprzez oparcie zaskarżonej decyzji wyłącznie na ustaleniach wynikających z opinii kryminalistycznej z dnia 11 stycznia 2017 r. nr [...] sporządzonej przez biegłego K. H. oraz:

a. zaniechaniu przez organ skonfrontowania ustaleń wspomnianej opinii z wnioskami płynącymi ze złożonej przez T. J. do akt sprawy oceny technicznej z dnia 29 czerwca 2017 r. w zakresie ustalenia i oceny numeru identyfikacyjnego pojazdu Toyota Prius, sporządzonej przez certyfikowanego rzeczoznawcę samochodowego A. W.

względnie,

b. zaniechaniu przez organ postępowania zlecenia sporządzenia opinii biegłemu z zakresu badań mechanoskopijnych w ramach toczącego się postępowania, podczas gdy w przypadku w którym w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ administracji publicznej powinien zwrócić się do biegłego lub biegłych o wydanie opinii,

- co w konsekwencji doprowadziło organ administracji do oparcia zaskarżonej decyzji na błędnych ustaleniach faktycznych i skutkowało dokonaniem przez organ administracji publicznej oceny materiału dowodowego z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów;

3. naruszenie art. 7, art. 8, art. 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a. w zw. z art. 72 ust. 1 i art. 73 § 1 p.r.d. w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów - mające istotny wpływ na wynik sprawy, polegające na zaniechaniu zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego, zaniechaniu podjęcia wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy z uwzględnieniem interesu społecznego, słusznego interesu obywateli oraz zasady pogłębiania zaufania do władzy publicznej, w szczególności poprzez ograniczenie postępowania wyjaśniającego do bezkrytycznego przyjęcia ustaleń wynikających z opinii kryminalistycznej nr [...] za prawidłowe, bez podjęcia próby skonfrontowania ustaleń biegłego z rzeczywistym stanem rzeczy, w tym poprzez zaniechanie podjęcia działań zmierzających do zweryfikowania ustaleń zawartych we wspomnianej opinii biegłego (w tym m.in. do dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z opinii innego biegłego z zakresu badań mechanoskopijnych) przy jednoczesnym zignorowaniu i nie odniesieniu się do zastrzeżeń formułowanych przez skarżącego, co w konsekwencji doprowadziło organ administracji do błędnych ustaleń faktycznych i skutkowało dokonaniem przez organ administracji publicznej oceny materiału dowodowego z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów;

które to naruszenia doprowadziły w konsekwencji do:

4. naruszenia art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. w zw. z art. 72 ust. 1 i art. 73 § 1 p.r.d. w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów - mającego istotny wpływ na wynik sprawy, polegającego na bezpodstawnym przyjęciu, że zawarte w treści złożonych przez stronę dokumentów (niemiecka karta pojazdu, niemiecki dowód rejestracyjny oraz wydany w oparciu o te dokumenty dowód rejestracyjny) oznaczenie identyfikacyjne pojazdu jest wadliwe i niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, w konsekwencji czego organ II instancji bezzasadnie utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta z dnia 16 maja 2017 r.

W piśmie wskazano m.in., że A. W. jest również specjalistą w zakresie zasad oznakowania pojazdów, związanych z tym fałszerstw, badań identyfikacyjnych pojazdów i oceny autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów oraz interpretacji wyników takich badań, a jego stosowne kwalifikacje potwierdza w tym zakresie zaświadczenie wydane przez Radę Naczelną Stowarzyszenia Rzeczoznawców Techniki Samochodowej i Ruchu Drogowego w uzgodnieniu z Departamentem Transportu Samochodowego MTiGM z dnia 27 listopada 1999 r.

Organ II instancji apriorycznie odrzucił zaoferowany przez skarżącego dowód, poprzestając na niezweryfikowanym twierdzeniu, zgodnie z którym A. W. nie jest osobą kompetentną do dokonania badania autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów.

Wskazano, że zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego mechanoskopia to dział kryminalistyki zajmujący się identyfikowaniem narzędzi użytych przy popełnianiu przestępstwa. W tej sytuacji przyjąć należy, że biegły z zakresu mechanoskopii bada ślady narzędzi użytych przy popełnianiu przestępstwa oraz zmierza do identyfikacji tych narzędzi - mając w perspektywie dokonanie ustaleń istotnych z punktu widzenia prawnokarnego - podczas gdy certyfikowany rzeczoznawca samochodowy (będący jednocześnie specjalistą w zakresie zasad oznakowania pojazdów, związanych z tym fałszerstw, badań identyfikacyjnych pojazdów i oceny autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów oraz interpretacji wyników takich badań), skupia się tylko i wyłącznie na badaniu autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów.

Przyjęcie stanowiska wyrażonego przez organ II instancji za zasadne zakwestionowałoby sens istnienia specjalizacji rzeczoznawców samochodowych w zakresie zasad oznakowania pojazdów, związanych z tym fałszerstw, badań identyfikacyjnych pojazdów i oceny autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów oraz interpretacji wyników takich badań, skoro tylko biegli z zakresu badań mechanoskopijnych mogliby dokonywać badań autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów, to wszyscy inni specjaliści, z bliżej niesprecyzowanych powodów, nie mogliby podejmować się tego rodzaju badań.

Co więcej, organ przyjął powyższe założenie bez dokonania jakiejkolwiek oceny w zakresie tego, czy badania przeprowadzone przez A. W. stanowiły badania mechanoskopijne, lub czy zostały przeprowadzone za pomocą (bliżej niesprecyzowanych) "specjalistycznych metod".

W konsekwencji należy uznać, że brak było podstaw do pominięcia w toku postępowania wyjaśniającego treści oraz wniosków płynących ze złożonej przez skarżącego do akt sprawy oceny technicznej nr [...] z dnia 29 czerwca 2017 r. w zakresie ustalenia i oceny numeru identyfikacyjnego pojazdu Toyota Prius nr rej. [...]. Organ co prawda nie może wkraczać w merytoryczną treść opinii (ponieważ nie dysponuje wiedzą specjalistyczną jaką posiada biegły), ale nie oznacza to jednak, że jest zwolniony z obowiązku oceny wartości dowodowej złożonej przez stronę opinii, jej wiarygodności i przydatności dla rozstrzygnięcia sprawy. Na organie bowiem spoczywa obowiązek dokładnego i pełnego wyjaśnienia sprawy, a również ustosunkowania się i udzielenia odpowiedzi na zarzuty sformułowane przez stronę. W tej sytuacji opinia taka musi podlegać ocenie w powiązaniu z pozostałym materiałem dowodowym, i dopiero po wyjaśnieniu zastrzeżeń strony do opinii i pełnego zebrania materiału dowodowego, organ może dokonać ustaleń i ocen potrzebnych do podjęcia rozstrzygnięcia.

W niniejszej sprawie organ nie podjął jakichkolwiek czynności, które zmierzałyby do skonfrontowania wniosków płynących z ustaleń wynikających z opinii kryminalistycznej nr [...] z dnia 11 stycznia 2017 r. z opinią przedłożona przez skarżącego, co stanowiło naruszenie art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. Organ nie może przy tym ograniczyć się w uzasadnieniu decyzji do powołania się na konkluzję zawartą w opinii biegłego, lecz obowiązany jest sprawdzić, na jakich przesłankach biegły oparł swoją konkluzję i skontrolować prawidłowość rozumowania biegłego - tym bardziej, jeśli skarżący składa do akt sprawy dokument sporządzony przez specjalistę a wskazujący na zupełnie odmienne wnioski od tych przyjętych przez organ. Skarżący podkreślił, że wyrażona przez A. W. opinia wskazuje na to, że brak jest uzasadnionych podstaw do przyjęcia, że w niniejszej sprawie doszło do ingerencji w fabryczne oznaczenie identyfikacyjne pojazdu. W konsekwencji, w świetle tych ustaleń wskazane przez skarżącego w złożonych dokumentach oznaczenie identyfikacyjne pojazdu jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j.: Dz. U. 2017 r., poz. 2188), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów prawa obowiązujących w dniu rozstrzygnięcia. W myśl art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm. - dalej jako: "p.p.s.a."), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Z brzmienia art. 145 § 1 p.p.s.a. wynika natomiast, że w przypadku, gdy sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy lub naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, czy inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas w zależności od rodzaju naruszenia uchyla zaskarżoną decyzję w całości lub w części, albo stwierdza jej nieważność bądź niezgodność z prawem. Zaskarżona decyzja może ulec uchyleniu wówczas, gdy organom administracji publicznej można postawić zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli miało ono, bądź mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W tak określonym zakresie kognicji Sąd uznał, że wniesiona skarga zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem kontroli sądowej w niniejszej sprawie była decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 14 sierpnia 2017 r. utrzymująca w mocy wydaną – po wznowieniu postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją Prezydenta Miasta z dnia 26 października 2015 r. o rejestracji samochodu osobowego marki Toyota Prius nr rej. [...] – decyzję Prezydenta Miasta z dnia 16 maja 2017 r. uchylającą ww. decyzję ostateczną z dnia 26 października 2015 r. i orzekającą o odmowie rejestracji samochodu osobowego marki Toyota Prius nr rej. [...] na T. J.

Wskazać na wstępie należy, że wznowienie postępowania administracyjnego jest instytucją procesową stwarzającą prawną możliwość ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej zakończonej uprzednio decyzją ostateczną. Przedmiotowe postępowanie początkuje – zgodnie z art. 149 § 1 i 2 k.p.a. – wydanie postanowienia o wznowieniu postępowania, które stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do przyczyn wznowienia (określonych w art. 145 § 1, art. 145a § 1 i art. 145b § 1 k.p.a.), a następnie do oceny prawidłowości weryfikowanej (dotychczasowej) decyzji i w razie konieczności ponownego rozstrzygnięcia istoty sprawy. Ustalenie, czy występują wskazane podstawy do wznowienia postępowania może nastąpić wyłącznie w toku postępowania rozpoznawczego, prowadzonego wg reguł i zasad dotyczących każdego postępowania administracyjnego. Jednym z etapów postępowania rozpoznawczego jest postępowanie wyjaśniające (dowodowe), w trakcie którego organ rozpoznający sprawę obowiązany jest z urzędu przeprowadzić i utrwalić w aktach sprawy dowody służące ustaleniu stanu faktycznego rozpatrywanej sprawy, a następnie dokonać ich wszechstronnej oceny pod kątem spełnienia przesłanki wznowieniowej w odniesieniu do weryfikowanej decyzji ostatecznej oraz wynikających z tej oceny konsekwencji prawnych istotnych dla dalszego bytu prawnego tej decyzji.

W niniejszej sprawie przedmiotem weryfikacji w toku wznowionego postępowania była ostateczna decyzja rejestracyjna Prezydenta Miasta z dnia 26 października 2015 r., dotycząca pojazdu Toyota Prius o nr identyfikacyjnym VIN/nr nadwozia (podwozia) [...], rok produkcji 2014 o nr rej. [...], który został zarejestrowany na skarżącego.

Wymogi rejestracji pojazdów zostały określone w ustawie – Prawo o ruchu drogowym w Rozdziale 2. "Warunki dopuszczenia pojazdów do ruchu", a także w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (t.j.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1522 ze zm. – dalej jako "rozporządzenie z 2002 r.") - w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania weryfikowanej decyzji rejestracyjnej. Stosownie do art. 71 ust.1 p.r.d. dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu pojazdu samochodowego, (...) jest dowód rejestracyjny albo pozwolenie czasowe (...). W myśl art. 72 ust. 1 p.r.d. rejestracji dokonuje się na podstawie: 1) dowodu własności pojazdu lub dokumentu potwierdzającego powierzenie pojazdu, o którym mowa w art. 73 ust. 5; 2) karty pojazdu, jeżeli była wydana; 3) świadectwa zgodności WE albo świadectwa zgodności wraz z oświadczeniem zawierającym dane i informacje o pojeździe niezbędne do rejestracji i ewidencji pojazdu, dopuszczenia jednostkowego pojazdu, decyzji o uznaniu dopuszczenia jednostkowego pojazdu albo świadectwa dopuszczenia indywidualnego WE pojazdu - jeżeli są wymagane; 4) zaświadczenia o pozytywnym wyniku badania technicznego pojazdu, jeżeli jest wymagane albo dowodu rejestracyjnego pojazdu lub innego dokumentu wydanego przez właściwy organ państwa członkowskiego, potwierdzającego wykonanie oraz termin ważności badania technicznego; 5) dowodu rejestracyjnego, jeżeli pojazd był zarejestrowany; 6) dowodu odprawy celnej przywozowej, jeżeli pojazd został sprowadzony z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej i jest rejestrowany po raz pierwszy; 6a) dokumentu potwierdzającego zapłatę akcyzy na terytorium kraju albo dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju albo zaświadczenia stwierdzającego zwolnienie od akcyzy, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, jeżeli samochód osobowy lub pojazd rodzaju "samochodowy inny", podrodzaj "czterokołowiec" (kategoria homologacyjna L7e) lub podrodzaj "czterokołowiec lekki" (kategoria homologacyjna L6e) został sprowadzony z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej i jest rejestrowany po raz pierwszy; 7) (uchylony); 8) (uchylony); 9) dowodu wpłaty, o którym mowa w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, lub oświadczenia o podleganiu obowiązkowi zapewniania sieci zbierania pojazdów, o którym mowa w art. 11 ust. 4 tej ustawy, albo faktury zawierającej takie oświadczenie, jeżeli pojazd jest rejestrowany po raz pierwszy. Zgodnie natomiast z art. 73 ust. 1 p.r.d. rejestracji pojazdu dokonuje, na wniosek właściciela, starosta właściwy ze względu na miejsce jego zamieszkania (siedzibę), wydając dowód rejestracyjny i zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne oraz nalepkę kontrolną, jeżeli jest wymagana, z zastrzeżeniem ust. 2-5. W § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia z 2002 r. wskazano natomiast, że w przypadku zgłoszenia do pierwszej rejestracji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pojazdu sprowadzonego z zagranicy jego właściciel dołącza do wniosku o rejestrację, z zastrzeżeniem ust. 2-7, odpowiednie dokumenty, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1-9 ustawy.

Mając powyższe na uwadze przyjąć należy, że wnioskodawca do wniosku o zarejestrowanie pojazdu obowiązany jest przedstawić określone dokumenty (m.in. dowód własności pojazdu; kartę pojazdu, jeżeli była wydana; dowód rejestracyjny, jeżeli pojazd był zarejestrowany), przy czym w przypadku niespełnienia przewidzianych prawem warunków (tj. nieprzedłożenia wymaganych dokumentów lub podważenia ich wiarygodności) brak jest podstawy do zarejestrowania pojazdu.

Powyższe oznacza, że przy wniosku o zarejestrowanie pojazdu właściciel obowiązany jest przedstawić oryginał dowodu własności pojazdu, a jeżeli pojazd był zarejestrowany także ostatni dowód rejestracyjny. Oba rodzaje dokumentów muszą być prawdziwe nie tylko w znaczeniu formalnej autentyczności dokumentu, lecz także zgodne ze stanem faktycznym. Dokumentem własności musi być więc dokument przenoszący w konkretnej sytuacji prawo własności, zaś dowodem rejestracyjnym - dokument sporządzony przez właściwy organ na podstawie dowodu własności w powyższym znaczeniu. Osoba nie będąca właścicielem pojazdu nie może przenieść jego własności na inną osobę. Ostatni dowód rejestracyjny musi ponadto zawierać zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy numery identyfikacyjne. Dokumenty, które nie odzwierciedlają stanu prawnego pojazdu, nie mogą stanowić podstawy do jego zarejestrowania, wobec niespełnienia warunków prawnych, ujętych w art. 72 ust. 1 pkt 1 i 5 p.r.d. (por. wyrok NSA z dnia 25 stycznia 2000 r., sygn. akt II SA 2506/99, Lex nr 55319; wyrok NSA z dnia 2 sierpnia 2011 r., sygn. akt I OSK 1415/10, LEX nr 1068401; wyrok WSA w Gdańsku z dnia 23 marca 2017 r., sygn. akt III SA/Gd 1101/16, LEX nr 2269630).

W związku z powyższym należy stwierdzić, że dane o numerach identyfikacyjnych zawarte w dowodzie rejestracyjnym oraz dowodzie własności pojazdu winny odnosić się do numerów fabrycznych lub numerów nadanych w sposób legalny, a zatem w sytuacji powzięcia – tak jak w rozpoznawanej sprawie – wątpliwości, co do autentyczności cech identyfikacyjnych pojazdu – tj. informacji o podrobieniu znaku identyfikacyjnego VIN o wyróżniku [...] w pojeździe marki Toyota Prius o nr rej [...], Prezydent Miast był zobowiązany do wznowienia z urzędu, na podstawie art. 149 § 1 i 2 w zw. z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., postępowania w sprawie ostatecznej decyzji rejestrującej przedmiotowy pojazd i przeprowadzenia – w ramach wznowionego postępowania – postępowania wyjaśniającego co do prawdziwości istnienia tej okoliczności, mającej niewątpliwie istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy rejestracji ww. pojazdu, a w konsekwencji o zadecydowaniu o podstawach pozostawienia w obrocie prawnym decyzji Prezydenta Miasta z dnia 26 października 2015 r. orzekającej o zarejestrowaniu pojazdu marki Toyota Prius o nr rej [...] lub też wyeliminowaniu tej decyzji z obrotu prawnego i orzeczeniu o odmowie rejestracji tego pojazdu.

Obowiązek przeprowadzenia w sposób pełny i wszechstronny postępowania wyjaśniającego co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia danej sprawy ciąży każdorazowo na organie, bez względu na to czy jest to organ orzekający w I czy w II instancji, czy też rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy odbywa się w zwyczajnym czy też nadzwyczajnym trybie postępowania administracyjnego. Z art. 7 i art. 77 k.p.a. wynika, że w toku postępowania organy administracji publicznej podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy (zasada prawdy obiektywnej), jak również do wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, przy czym ocena, czy dana okoliczność została udowodniona musi być dokonywana na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie (por. art. 80 k.p.a.).

W niniejszej sprawie na etapie złożonego odwołania skarżący przedłożył do organu II instancji dokument sporządzony przez certyfikowanego rzeczoznawcę samochodowego z listy Ministra właściwego ds. transportu (nr identyfikacyjny rzeczoznawcy – [...]) – A. W., podpisany zarówno przez sporządzającego ten dokument, jak również Dyrektora Oddziału G. Spółki – "A" SA, zatytułowany "Ocena techniczna Nr [...]" z dnia 29 czerwca 2017 r., dotyczący ustalenia i oceny nr identyfikacyjnego pojazdu marki Toyota Prius nr rej. [...].

Odnosząc się do przedłożonego dowodu Kolegium zwróciło uwagę, że opinia ta została sporządzona przez osobę nie mającą specjalności z zakresu badań mechanoskopijnych, a skoro badania autentyczności numerów identyfikacyjnych pojazdów należą do konkretnej dziedziny kryminalistyki – mechanoskopii, to tylko badania mechanoskopijne przeprowadzane za pomocą specjalistycznych metod mogą potwierdzać autentyczność numerów identyfikacyjnych pojazdów. Z tego zatem powodu przedmiotowa "Ocena techniczna" nie mogła – w ocenie organu odwoławczego - być wiarygodnym dowodem na okoliczność braku ingerencji w fabryczne oznaczenie identyfikacyjne ww. pojazdu.

Z taką konstatacją nie sposób się zgodzić. Przede wszystkim organ w istocie nie ustalił, jaki charakter miały badania przeprowadzone w ramach sporządzania "Opinii technicznej" przez biegłego (certyfikowanego rzeczoznawcę samochodowego) i czy badania te – na co słusznie zwraca uwagę skarżący –– nie były badaniami mechanoskopijnymi, bądź też, czy w jakikolwiek sposób odbiegały od wymaganego w tym zakresie standardu czy metodologii. Należy także zwrócić uwagę, że ustawodawca – co wynika z art. 66a ust. 3 p.r.d. - dopuszcza badanie autentyczności cech identyfikacyjnych pojazdów (m.in. ingerencję w pole numerowe w celu jej zniszczenia lub zafałszowania) przez rzeczoznawcę samochodowego, o którym mowa w art. 79a p.r.d. (czyli osobę, która m.in. posiada certyfikat w zakresie rzeczoznawstwa samochodowego wydany przez jednostkę akredytowaną w polskim systemie akredytacji i została wpisana na listę rzeczoznawców samochodowych), a skoro tak, to – wbrew stanowisku organu - uznać należy, że kompetencja ta nie została powierzona tylko i wyłącznie biegłym z zakresu mechanoskopii. W rozpoznawanej sprawie, jakkolwiek należy zgodzić się z Kolegium co do wagi dowodu z opinii biegłego sądowego z dziedziny mechanoskopii, który został przeprowadzony w ramach postępowania prokuratorskiego, to jednak fakt ten sam w sobie nie może apriorycznie dyskwalifikować dowodu przedłożonego przez stronę w postępowaniu administracyjnym, tj. opinii technicznej sporządzonej w zakresie ustalenia i oceny nr identyfikacyjnego pojazdu marki Toyota Prius nr rej. [...], przedłożonej przez skarżącego na etapie postępowania odwoławczego. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 75 § 1 k.p.a. jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem; w szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. Takim dowodem w niniejszej sprawie jest niewątpliwie "Opinia techniczna" przedłożona przez skarżącego, która powinna zostać przez organ poddana ocenie w zakresie treści i wniosków z niej wypływających, które mają istotne znaczenie dla dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy dotyczącej weryfikacji dotychczasowej (ostatecznej) decyzji rejestracyjnej. W tej sytuacji zaniechanie przez organ odwoławczy przeprowadzenia merytorycznej oceny treści opinii przedłożonej przez skarżącego i skonfrontowanie jej z treścią opinii pozyskanej i ocenionej przez organ I instancji należało uznać za naruszenie art. 7 w zw. z art. 75 i art. 77 oraz art. 80 k.p.a., które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Mając powyższe na uwadze Sąd – na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ p.p.s.a. – uwzględnił skargę (punkt 1. sentencji wyroku).

Orzeczenie o kosztach postępowania (punkt 2. sentencji wyroku) zostało wydane w oparciu o art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a. oraz § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c/ rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.). Na zasądzoną od organu odwoławczego na rzecz skarżącej kwotę składa się wynagrodzenie pełnomocnika w osobie adwokata w wysokości 480 zł., wpis sądowy w wysokości 200 zł oraz opłata skarbowa z tytułu pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Wskazania co do dalszego postępowania wynikają z powyższych rozważań oraz oceny prawnej i wiążą organ stosownie do art. 153 p.p.s.a.