Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stefan Kowalczyk Sędziowie Sędzia WSA Jacek Niedzielski (spr.) Asesor WSA Barbara Rennert Protokolant Asystent sędziego Aleksandra Kosiecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 maja 2008 r. sprawy ze skargi RP Sp. z o.o. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] r. nr [...],[...] w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana, III. zasądza od Dyrektora Izby Celnej na rzecz skarżącej spółki kwotę 1.365,00 (tysiąc trzysta sześćdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

I SA/Go 413/08

U Z A S A D N I E N I E

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z 18 lutego 2005r. w sprawie sygn. akt: 3/I SA/Po 2993/01 ze skargi RP sp. z o.o. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Cel z dnia [...] sierpnia 2001r. nr [...] w przedmiocie klasyfikacji towarowej uchylił zaskarżoną decyzję.

Sąd wskazał, że uzasadniony okazał się zarzut naruszenia przez organy celne przepisów prawa procesowego w stopniu, który mógł mieć wpływ na wynik sprawy - art. 145 § 1 pkt. 1 lit.c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej P.p.s.a.

Sąd stwierdził, że przepisy zawarte w art. 122 i 187 § 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 262 Kodeksu celnego, zobowiązują organy celne do podejmowania wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i nakładały na te organy obowiązek zebrania i rozpoznania w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego.

Sąd wskazał również, że z zaskarżonej decyzji wynika, iż organy celne dysponowały kserokopiami badań homologacyjnych samochodu marki R [...] różnych typów , wykonanych przez Instytut Transportu Samochodowego ( praca nr 5517 ) oraz świadectwami homologacji pojazdu nr 1792-09 na te typy samochodów.

Z opisu samochodu w ocenie organów wynikało, że jest on przeznaczony zarówno do przewozu osób jak i towarów.

Według taryfy celnej stanowiącej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 19 grudnia 1997r. w sprawie ustanowienia Taryfy Celnej ( DZ. U. Nr 158, poz. 1047) do pozycji 8703 zostały zakwalifikowane pojazdy samochodowe i inne pojazdy mechaniczne przeznaczone zasadniczo do przewozu osób ( inne niż w pozycji 8702), włącznie z samochodami osobowo-towarowymi ( kombi) oraz samochodami wyścigowymi. Pozycja 8704 z kolei obejmuje pojazdy samochodowe przeznaczone do transportu towarowego. Wyjaśnienia do Taryfy celnej dotyczące pozycji PCN 8703 wskazują, że określenie "samochody osobowo-bagażowe" oznacza pojazdy przeznaczone do przewozu najwyżej 9 osób (wraz z kierowcą), których wnętrze może być wykonane bez zmiany konstrukcji do przewozu zarówno osób, jak i towarów. Wynika z tego, że taryfa celna klasyfikuje pojazdy samochodowe według ich przeznaczenia. Z jej zapisów i wyjaśnień nie wynika jednak, jakie cechy samochodu o podwójnym przeznaczeniu ( do przewozu osób i towarów) pozwalają zakwalifikować je do samochodów " przeznaczonych zasadniczo do przewozu osób" a jakie do "pojazdów samochodowych do transportu towarowego".

Wobec tego Sąd stwierdził, iż rzeczą organów celnych było przeprowadzenie dowodu z przedłożonego świadectwa homologacji danego typu pojazdu, stwierdzającego, że oznaczony samochód jest samochodem ciężarowym.

Sąd podkreślił, iż świadectwo homologacji jest dokumentem urzędowym i stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone.

Z dokumentem urzędowym związane jest zaś domniemanie prawdziwości jego treści. Skoro więc art. 194 § 1 Ordynacji podatkowej ma zastosowanie w postępowaniu celnym to organ celny, będąc związany dokumentem urzędowym, zobowiązany był uznać za udowodnione to, co wynikało z jego treści. Ocena omawianego dokumentu urzędowego i zakwestionowanie jego treści mogło mieć miejsce dopiero po przeprowadzeniu na podstawie art. 194 § 3 Ordynacji podatkowej dowodu przeciwko prawdziwości zawartych w tym dokumencie informacji. Nieuznanie zaś faktu stwierdzonego w dokumencie urzędowym stanowi naruszenie prawa procesowego ( B. Adamiak, Ordynacja podatkowa . Komentarz. Wrocław 2004r., str. 665, teza 4, wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego z 17 sierpnia 2004r. sygn. akt: GSK 482/04, str. 15)

W ocenie Sądu z zaskarżonej decyzji nie wynika, aby organy celne przeprowadziły kontrdowody podważające wiarygodność przedstawionego świadectwa homologacji.

Za taki kontrdowód nie można uznać zeznań świadka funkcjonariusza celnego, ponieważ zeznania te zawierają jedynie pobieżny opis pojazdów kontrolowanych podczas odprawy celnej.

Powyższe uzasadnia w ocenie Sądu zarzut naruszenia art. 194 § 1 , 122 i 187 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 262 Kodeksu celnego, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

W końcowych uwagach Sąd stwierdził, że naruszenie wskazanych przepisów prawa procesowego, prowadzące w konsekwencji do wadliwych ustaleń faktycznych, co do rodzaju (przeznaczenia) importowanego samochodu (osobowy, czy towarowo-ciężarowy) pozwala na uznanie za zasadny zarzut o naruszeniu prawa materialnego przez błędną klasyfikację celną. Klasyfikując przedmiotowy pojazd do pozycji Taryfy celnej 8703 22 19 0 bez dostatecznego ustalenia, że jest to samochód zasadniczo przeznaczony do przewozu osób, organ celny niewłaściwie zastosował ten przepis prawa zawarty w załączniku do cytowanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z 19 grudnia 1997r. w sprawie ustanowienia Taryfy Celnej ( Dz. U. Nr 158 poz. 1047).

Opisane uchybienia organów celnych, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, prowadzą do uchylenia zaskarżonej decyzji z mocy art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a i c P.p.s.a w związku z art. 97 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. nr 153, poz. 1271).

Dyrektor Izby Celnej decyzją z [...] września 2006r. uchylił na podstawie art. 233 § 1 pkt. 2 lit. a Ordynacji podatkowej, art. 85 § 1, art. 262 Kodeksu celnego, § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 19 grudnia 1997r. w sprawie ustanowienia Taryfy celnej, w związku z art. 26 ustawy z 19 marca 2004r. – przepisy wprowadzające ustawę – Prawo celne oraz art. 153 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, po rozpoznaniu odwołania z 21 maja 2001r. od decyzji Dyrektora Urzędu Celnego z [...] maja 2001r., zaskarżoną decyzję w części dotyczącej podstawy prawnej i orzekł w następujący sposób: "strona 1 jest: § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 19 grudnia 1997r. w sprawie ceł na towary przywożone z zagranicy ( Dz. U. nr 158, poz. 1047) winno być § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 19 grudnia 1997r. w sprawie ustanowienia Taryfy celnej (Dz. U. Nr 158, poz. 1047 ze zm.)

W pozostałej części organ II instancji zaskarżoną decyzję utrzymał w mocy.

Organ odwoławczy uzasadniając swoje stanowisko wskazał, iż kierując się obowiązkiem wynikającym z treści art. 153 P.p.s.a i koniecznością przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w kwestii przedłożonego (w kserokopii niepotwierdzonej za zgodność z oryginałem) świadectwa homologacji nr 1792 z 23 października 1997 r. Dyrektor Izby Celnej zwrócił się do Departamentu Transportu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury o wyjaśnienie:

1. czy instytut jest upoważniony do zmiany typu pojazdu, mając na względzie fakt, iż producent określony w świadectwie był odpowiedzialny za wszystkie aspekty procesu homologacji i uzyskał w swoim kraju

stosowaną homologację;

2. czy można uznać, że montaż kratki, dokonany poza wytwórnią producenta, jest czynnikiem decydującym o zmianie typu pojazdu skoro pod pojęciem typ pojazdy należy rozumieć pojazd jednej kategorii,

np. samochody osobowe, a typ pojazdu może zawierać warianty

i wersje, np. wersja kabriolet, kombi...,

3. czy zasadnie wydano świadectwo homologacji skoro montażu dokonano poza wytwórnią producenta, na terenie Niemiec, a zakład montujący w nie dostarczył świadectw homologacji na montowane elementy;

4. czy były wydawane świadectwa homologacji dla samochodów marki R wyprodukowanych przez firmę C.

W odpowiedzi zastępca Dyrektora Departamentu Transportu Drogowego w Ministerstwie Infrastruktury poinformował, że:

1. instytut od 1-go stycznia 1984r. jest jednostką badawczą uprawnioną do prowadzenia badań homologacyjnych typu pojazdu i kontroli zgodności produkcji z typem homologacyjnym;

2. jednostka badawcza nie jest upoważniona do zmiany typu pojazdu, lecz w toku badań weryfikuje prawidłowość danych zadeklarowanych przez producenta pojazdu;

3. na podstawie wyników badań homologacyjnych Ministerstwo Infrastruktury udziela, rozszerza, odmawia lub cofa świadectwo homologacji typu bądź zwalnia producenta z obowiązku jego posiadania – przed przystąpieniem Polski do UE fakt udzielenia homologacji w innym państwie nie miał wpływu na procedury homologacji typu pojazdu stosowane w Polsce.

4. montaż przegrody oddzielającej przedział pasażerski dokonany w pojeździe fabrycznie nowym może być dokonany przez firmę upoważnioną przez producenta pojazdu zgodnie z dokumentacją techniczną;

5. producent bierze pełną odpowiedzialność za wszystkich podwykonawców biorących udział w procesie produkcji, jak i dokonujących wszelkich zmian technicznych przed wprowadzeniem pojazdu do obrotu, niezależnie od sposobu organizacji i miejsca produkcji.;

6. przegroda oddzielająca przestrzeń ładunkową od przedziału pasażerskiego samochodu podlega ocenie jej konstrukcji i warunków montażu, a w szczególności wymagań geometrycznych oraz wytrzymałości zarówno samej przegrody jak i elementów jej zamocowania w pojeździe określonego typu.

7. pojazd samochodowy, który uzyskał świadectwo homologacji określające jego rodzaj jako osobowy może zostać wykorzystany jako pojazd podstawowy do dokonania przebudowy, w wyniku której możliwe jest uzyskanie homologacji samochodu ciężarowego, który będzie spełniał wszystkie wymagania przewidziane dla samochodu ciężarowego, a dane te powinny być podane w świadectwie homologacji i załączonym do niego opisie technicznym.

Organ II instancji podkreślił, iż w celu wyjaśnienia, czy zgodnie z zamysłem producenta importowany pojazd został wyprodukowany jako osobowy czy też jako ciężarowy, pismem z [...] października 2004r. i [...] stycznia 2005r. zwrócono się za pośrednictwem Ambasady RP o udzielenie pomocy administracyjnej w uzyskaniu od producenta [...] R świadectw homologacji na modele : [...].

W odpowiedzi Pierwszy Sekretarz Ambasady RP przesłał otrzymane w Wydziale Świadectw oryginały stosownych certyfikatów homologacyjnych. Poinformowano również, że Szef Wydziału Świadectw R stwierdził, że R [...] wyprodukowany był jako samochód osobowy,

o czym świadczy rodzaj nadwozia i umieszczona w jego numerze podwozia litera "K" określająca rodzaj karoserii.

Z nadesłanych certyfikatów wynika, że samochody należą do rodzaju samochodów osobowych wersji kombi, z pięcioma miejscami do siedzenia, typ pojazdu producent oznaczył literami "KC".

Nadto organ II instancji wystąpił do Skarżącej o nadesłanie umowy zawartej z dostawcą towarów, tj. firmą C, na podstawie której firma dokonywała przeróbek konstrukcyjnych w pojazdach, w wyniku których uzyskano pojazdy ciężarowe oraz o nadesłanie świadectw homologacji uzyskanych po dokonaniu przeróbek konstrukcyjnych.

Dodatkowo zwrócono się o nadesłanie oryginału świadectwa homologacji dla samochodów ciężarowych marki R [...] produkcji [...] R.

W odpowiedzi pełnomocnik skarżącej poinformował, iż umowa dotycząca świadczenia usług w zakresie montażu przegrody została dołączona do akt postępowania. Jej kopia z uwagi na konieczność odszukania w zasobach archiwalnych zostanie dostarczona w terminie około 1 miesiąca (czego nie uczyniono). Świadectwa homologacji dla firmy C oraz dla [...] R wg. wiedzy pełnomocnika nie istnieją.

W ocenie organu odwoławczego w sprawie fizyczny stan towaru pozostaje poza sporem. Niesporne jest, że przedmiotem importu był samochód marki R [...], eksportowany przez firmę R, jako samochód osobowy, do którego po jego wydaniu przez eksportera, wstawiona została kratka oddzielająca przestrzeń pasażerską od bagażowej.

Niesporne jest również, iż w trakcie postępowania skarżąca dołączyła niepotwierdzoną za zgodność z oryginałem kopię świadectwa homologacji typu pojazdu nr 1792 z kopią opisu technicznego typu pojazdu stanowiącego załącznik do ww. świadectw.

Kwestią sporną jest natomiast ocena stanu fatycznego i skutku materialno prawnego, jaki ten stan rodzi.

Strona skarżąca twierdzi, iż importowane pojazdy, mimo że w dokumentach transakcyjnych określane są jako osobowe, są samochodami ciężarowymi klasyfikowanym do pozycji 8704 Taryfy celnej, ponieważ służą do transportu towarowego. Słuszność powyższego twierdzenia potwierdzać ma świadectwo homologacji wydane przez Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej oraz dokument przeróbki konstrukcyjnej.

Dodatkowo skarżąca zarzuca organom celnym zmianę kodu procedury celnej na procedurę 4000 (dopuszczenie do obrotu), gdy tymczasem właściwą procedurą celną powinna być zadeklarowana w zgłoszeniu celnym procedura 4021 - przywóz towarów po uszlachetnianiu biernym, ponieważ przedmiotem przywozu był produkt kompensacyjny (samochód ciężarowy) powstały w wyniku uszlachetniania biernego kratki.

W ocenie organu odwoławczego przedmiotem importu był samochód osobowy kwalifikowany do pozycji 8703 taryfy celnej, zaś właściwą procedurą celną jest dopuszczenie do obrotu.

Organ celny zaznaczył, że kieruje się wytycznymi WSA zawartymi w wyroku z 18 lutego 2005r., przy ponownym rozpoznaniu odwołania, przede wszystkim przeprowadzono dowód z przedłożonego przez skarżącą świadectwa homologacji nr 1792.

W ocenie organu odwoławczego dołączone przez skarżącą kserokopie świadectwa homologacji nie mogą zostać w niniejszej sprawie uznane za materiał dowody z uwagi na formę i treść.

Nadesłane świadectwa homologacji są faktycznie jedynie niepotwierdzonymi za zgodność z oryginałem kserokopiami dokumentu opatrzonego nagłówkiem Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej. Dokumenty te nie posiadają cech oryginału. Brak oryginału dokumentu poddaje w wątpliwość jego moc dowodową i znaczenie dla niniejszej sprawy.

Organ uważa, że gdyby nawet uznać, iż pomimo swojej wadliwej formy dokument ten korzystał z domniemania prawdziwości i zgodności z prawdą – to biorąc pod uwagę jego treść, również należy odrzucić jego znaczenia dla rozpoznawanej sprawy.

Świadectwo homologacji typu pojazdu nr 1792 potwierdza jedynie, iż na podstawie badań przeprowadzonych w Instytucie Transportu Samochodowego

/ praca 5517 / – samochód ciężarowe marki R typ KC0AAF ([...]), jest zgodne z dołączonym do nich opisem technicznym pojazdu

( również kopia niepotwierdzona za zgodność z oryginałem) i odpowiadają warunkom, o których mowa w § 55 ust. 2 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 1 lutego 1993r. w sprawie warunków technicznych i badań pojazdów ( Dz. U. z 1996r. nr 155, poz. 772)

Zgodnie z pracą ITS nr 5517 badaniom poddano samochód o określonych numerach identyfikacyjnych nadwozia nr [...], rok produkcji 1997, a więc pojazd zupełnie inny, niż będący przedmiotem importu w sprawie.

Świadectwo potwierdza zgodność z opisem samochodu ciężarowego, a nie samochodu ciężarowego zbudowanego na bazie nadwozia samochodu osobowego, o ładowności do 1000 kg. Świadectwo nr 1792 wydano w 1998r., natomiast przedmiotem importu były pojazdy wyprodukowane w roku 1999r.

Organ podkreśla, że w opracowaniu ITS wymienione są wszystkie homologowane części i podzespoły, brak jest jednak montowanej kratki.

W ocenie organu z powyższego wynika, pomijając nawet wadliwą formę świadectwa homologacji, że nie może się ono odnosić do pojazdu będącego przedmiotem niniejszej sprawy.

Powyższe ustalenia prowadzą w ocenie organu do wniosku, że nadesłane przez Skarżącą kopie świadectwa homologacji nie mogą być brane pod uwagę przy rozpatrywaniu sprawy z uwagi na wadliwą formę i treść. Dodatkowo o ich znikomej wartości dowodowej świadczy przeprowadzony kontrdowód z certyfikatu homologacji wydanego przez producenta pojazdu – R.

Świadectwo to potwierdza, że zgodnie z zamysłem producenta pojazdy te były pojazdami osobowymi. Organ celny stwierdził również brak jakichkolwiek świadectw homologacji wystawionych dla firmy dokonującej przeróbki.

Brak zgody producenta na przeróbki pojazdów samochodowych powoduje, że ewentualna zmiana homologacji mogła dotyczyć wyłącznie poszczególnych egzemplarzy, a zatem mogła być dokonana, co najwyżej dopiero po dopuszczeniu pojazdów do obrotu.

Zgodnie z obowiązującą w dniu dokonania zgłoszenia celnego Taryfą celną stanowiącą załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 19 grudnia 1997r. ( Dz. U. nr 158, poz. 1047) zastosowana przez organ celny I instancji pozycja 8703 obejmuje:

- pojazdy samochodowe i inne pojazdy mechaniczne przeznaczone zasadniczo do przewozu osób ( inne niż z pozycji 8702) włącznie z samochodami osobowo towarowymi ( kombi) oraz samochodami wyścigowymi.

Objęcie przez organ celny I instancji importowanego samochodu osobowego ww. pozycją wynika wprost z reguły 1 ORINS, zgodnie, z którą tytuły sekcji, działów i poddziałów mają znaczenie wyłączenie orientacyjne, dla celów prawnych klasyfikacje towarów należy ustalić godnie z brzemieniem pozycji i uwag do sekcji lub działów.

Dlatego też nie ma możliwości objęcia samochodów osobowych żądaną przez Skarżącą pozycją 8704. Pozycja ta obejmuje jedynie pojazdy samochodowe do transportu towarowego, a więc towary cechujące się innym stanem fizycznym niż cechowały się w dniu dopuszczenia do obrotu samochody importowane przez skarżącą.

Odmienne potraktowanie spornego samochodu stanowiłoby naruszenie art. 13 Kodeksu celnego oraz Taryfy celnej.

W ocenie organu skoro przedmiotem zgłoszenia celnego był samochód osobowy zmianie musiała również ulec procedura celna.

Uszlachetnianie bierne jest jedną z gospodarczych procedur celnych. Zgodnie z art. 151 Kodeksu celnego polega ona na czasowym wywozie towarów krajowych poza polski obszar celny, w celu poddania ich procesom uszlachetniania, a następnie na dopuszczeniu do obrotu produktów powstałych w wyniku tych procesów.

Przy dopuszczeniu do obrotu produktów kompensacyjnych należy kierować się przepisami Kodeksu celnego oraz obowiązującego w latach 1998-1999 rozporządzenia Ministra Finansów z 1 grudnia 1997r. w sprawie gospodarczych procedur celnych i procedur uproszczonych ( Dz. U. Nr 147 , poz. 989 ze zm.).

Zgodnie z § 170 rozporządzenia opis produktów kompensacyjnych lub produktów zamiennych, zawarty w zgłoszeniu celnym o dopuszczeniu do obrotu produktów kompensacyjnych lub produktów zamiennych powinien być zgodny z opisem tych produktów zawartym w pozwoleniu.

W niniejszej sprawie Dyrektor Urzędu Celnego udzielił w dniu [...] kwietnia 1998r. na wniosek skarżącej pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetnia biernego. Towarem wywożonym był towar o nazwie handlowej – przegroda działowa do samochodu R [...] z pozycji 8708 Taryfy celnej. Natomiast produktem kompensacyjnym, który mógłby być powrotnie przywieziony był towar o nazwie handlowej samochód do transportu towarowego o ładowności do 1000 kg, zbudowany na bazie nadwozia samochodu osobowego, z pozycji 8704 taryfy celnej,

Produktem kompensacyjnym, nie był określony w pozwoleniu pojazd z pozycji 8704, lecz samochód osobowy z pozycji 8703 Taryfy celnej. Rozbieżność ta naruszała wskazany przepis § 170 rozporządzenia, w związku z czym organ

I instancji zasadnie uznał, że nie została zakończona procedura uszlachetniania biernego i zasadnie wydał decyzję o objęciu przedmiotowego samochodu procedurą dopuszczenia do obrotu.

Decyzja organu II instancji została zaskarżona przez Skarżąca spółkę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

We wniesionej skardze skarżąca wskazała na naruszenie przez organy celne przepisów prawa materialnego.

1) § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1997r. w sprawie ustanowienia Taryfy celnej ( Dz. U. nr 158, poz. 1047 ze zm.)- dalej Taryfa celna – poprzez błędną wykładnię klasyfikującą importowany samochód do pozycji PCN 8703;

2) art. 156 ustawy z dnia 9 stycznia 1997r. Kodeks celny ( Dz. U. z 2001, nr 75, poz. 802 ze zm.) zwaną dalej Kodeks celny – poprzez niezastosowanie zwolnienia od cła przy imporcie przegród działowych objętych uprzednio procedurą uszlachetniania biernego;

3) § 55 ust. 1 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 1 lutego 1993r. w sprawie warunków technicznych i badań pojazdów

( Dz. U. z 1996r. , nr 155, poz. 772 ze zm.) zwanym dalej rozporządzeniem – poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegająca na zupełnym pominięciu uprawnień i obowiązków importera w zakresie uzyskania świadectwa homologacyjnego;

4) art.65 § 5 Kodeksu celnego , poprzez wydanie decyzji dopiero po upływie terminu przedawnienia prawa do wydania decyzji;

5) art.87 ust. 1 Konstytucji RP, poprzez negowanie mocy wiążącej polskiej ustawy z 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym.

Skarżąca wskazała również na naruszenie przez organy prawa procesowego w szczególności:

1) art. 153 P.p.s.a - poprzez niezastosowanie się do oceny prawnej i wskazań, co do dalszego postępowania wyrażonych w wyroku WSA z dnia 26 stycznia 2005r. ( winno być z 18 lutego 2005 r. );

2) art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa ( Dz. U. nr 8, poz. 60 ze zm.) zwaną dalej Ordynacja podatkowa w związku z art. 262 Kodeksu celnego poprzez prowadzenie postępowania w sposób nie wzbudzający zaufania do organów celnych, w szczególności w wyniku nie zwrócenia się do spółki o uzupełnienie materiału dowodowego o uwierzytelnioną kopię świadectwa homologacji i wyciągnięcia z tego faktu negatywnych skutków wobec spółki;

3) art. 122 Ordynacji podatkowej w związku z art. 262 Kodeksu celnego, poprzez nie podjęcie wbrew ustawowemu obowiązkowi wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu celnym, a w szczególności w wyniku nie zwrócenia się do spółki o uzupełnienie materiału dowodowego o uwierzytelnioną kopię świadectwa homologacji, czemu spółka w każdej chwili była w stanie zadośćuczynić.

4) art. 125 Ordynacji podatkowej w związku z art. 262 Kodeksu celnego, poprzez intencjonalne zarzucenie najszybszej metody wyjaśnienia sprawy w zakresie możliwości dostarczenia przez spółkę uwierzytelnionej kopii świadectwa homologacji i przerzucenia ciężaru przeprowadzenia dowodu na okoliczność tego, czy spółka jest w stanie okazać uwierzytelnioną kopię przedmiotowego świadectwa, na spółkę i na sąd administracyjny;

5) art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 262 Kodeksu celnego, poprzez odrzucenie z nieuzasadnionych prawnie, rzekomych " przyczyn formalnych" dowodów w postaci świadectwa homologacji potwierdzającego słuszność twierdzeń spółki;

6) art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 262 Kodeksu celnego, poprzez zarzucenie inicjatywy w zakresie zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego w szczególność poprzez nie zwrócenie się do spółki o uzupełnienie materiału dowodowego o uwierzytelnioną kopię świadectwa homologacji, a następnie wyciągnięcie z tego faktu negatywnych dla spółki skutków;

7) art. 191 Ordynacji podatkowej w związku z art. 262 Kodeksu celnego poprzez wydanie rozstrzygnięcia na podstawie oceny szczątkowej i nie mającej znaczenia w sprawie części materiału dowodowego zebranego w sprawie z pominięciem zasadniczych i najbardziej istotnych elementów;

8) art. 194 § 1 i 3 Ordynacji podatkowej w związku z ust. 262 Kodeksu celnego poprzez zakwestionowanie mocy dowodowej dokumentu urzędowego – świadectwa homologacji, pomimo nie przeprowadzenia dowodu przeciwko wiarygodności tego dokumentu.

9) art. 233 § 1 pkt. 2 lit. a Ordynacji podatkowej w związku z art. 262 Kodeksu celnego, poprzez uchylenie decyzji w zakresie jej podstawy prawnej.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżąca wniosła o:

1) przeprowadzenie na podstawie art. 106 § 3 P.p.s.a. dowodu z uwierzytelnionej kopii świadectwa homologacji nr 1792 z 23 października 1997 r. wraz z załącznikami celem wyjaśnienia istotnych wątpliwości podniesionych przez organ celny odnośnie poprawnej formy dowodu;

2) stwierdzenie nieważności decyzji na podstawie art. 145 § 1 pkt. 2 P.p.s.a. w związku z art. 247 § 1 pkt. 3 Ordynacji podatkowej w powiązaniu z art. 262 Kodeksu celnego, jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa oraz dodatkowo na podstawie art. 135 P.p.s.a stwierdzenie nieważności decyzji organu I instancji na podstawie art. 247 § 1 pkt. 2 w związku z art. 262 Kodeksu celnego, jako wydanej bez podstawy prawnej lub alternatywnie:

3) na podstawie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a i b w związku z art. 135 P.p.s.a uchylenie decyzji organów obu instancji jako wydanych z rażącym naruszeniem przepisów prawa materialnego i procesowego.

W bardzo obszernym uzasadnieniu skarżąca w szczegółowy sposób uzasadniła poszczególne zarzuty zawarte w skardze , wskazując min. na naruszenie art. 153 P.p.s.a. W ocenie skarżącej Dyrektor Izby Celnej związany był wyrokiem WSA z 18 lutego 2005r., zgodnie, bowiem z treścią art. 153 P.ps.a ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

W ocenie skarżącej ocena prawna wyrażona w uzasadnieniu wyroku WSA nie odnosi się wyłącznie, jak zdaje się przyjmować Dyrektor Izby Celnej, do kwestii proceduralnej, przeciwnie w ocenie skarżącej, wywody Sądu dobitnie wskazują, iż orzekając w sprawie przeanalizował całość materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i uznał za wiarygodny dowód z przedstawionej przez skarżącą kserokopii świadectwa homologacji.

Świadectwo to jako dokument urzędowy korzysta z domniemania prawdziwości – art. 194 § 1 Ordynacji podatkowej.

Skarżąca uważa za niezrozumiały wywód organu zmierzający do podważenia wiarygodności przedłożonego świadectwa homologacji poprzez kilkukrotne podkreślenie, iż w toku postępowania skarżąca przedstawiła wyłącznie jego kserokopie. Okoliczność ta znana była sądowi, lecz pomimo tego Sąd uznał przedstawiony dokument za wiarygodny dowód.

Skarżąca podkreśla, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do zmiany stanu faktycznego, która to zmiana umożliwiłaby dokonanie przez organ celny rozstrzygnięcia odmiennego od rozstrzygnięcia sądu.

W sprawie można mówić jedynie o odmiennej ocenie mocy wiążącej dokumentu – świadectwa homologacji, dokonanej przez organy celne.

W szczególny sposób skarżąca podkreśliła okoliczności naruszenia art. 194

§ 1 i 3 Ordynacji podatkowej.

W jej ocenie przedłożone świadectwo homologacji jest dokumentem urzędowym i stanowi dowód tego, co zostało w nim zawarte, ponieważ dokument ten spełnia dwie przesłanki, czyli dokument został sporządzony w formie określonej przepisami prawa oraz dokument został sporządzony przez organy władzy publicznej lub inną jednostkę, która na podstawie odrębnych przepisów uprawniona jest do jego wydania.

Wbrew twierdzeniom zawartym w uzasadnianiu decyzji oraz wbrew wytycznym zawartym w wyroku WSA organ celny nie przeprowadził przeciwdowodu przeciwko przedłożonemu świadectwu homologacji.

Organ celny nie zakwestionował autentyczności tego dokumentu. Jeżeli w tym względzie organ celny miał zastrzeżenia to winien wystąpić do wystawcy dokumentu z wnioskiem o potwierdzenie, czy faktycznie dokument o takiej treści został przez niego wydany.

Skarżąca podkreśla, iż tylko podmiot, który wydał świadectwo homologacji lub też podmiot mający uprawnienia do weryfikacji jego decyzji byłby uprawniony do tego, aby stwierdzić, że dane zawarte w dokumencie są niezgodne ze stanem rzeczywistym.

Skarżąca podkreśla, iż Wydział Świadectw R nie jest podmiotem uprawnionym do weryfikowania ustaleń dokonanych przez Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej. W aktach sprawy brak jest dokumentów potwierdzających fakt wystąpienia do ministerstwa z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu na okoliczność stwierdzenia, czy treść świadectwa jest zgodna ze stanem rzeczywistym.

Dyrektor Izby Celnej w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga okazała się zasadna.

Dokonując oceny zaskarżonej decyzji Sąd miał na uwadze rozstrzygniecie zawarte w wyroku WSA w Poznaniu z 18 lutego 2005r., sygn. akt: 3/I SA/Po 2993/01.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wyraźnie stwierdził, iż rzeczą organów celnych było przeprowadzenie dowodu z przedłożonego świadectwa homologacji pojazdu nr 1792 stwierdzającego, że omawiane samochody są samochodami ciężarowymi. Świadectwo homologacji typu pojazdu jest dokumentem urzędowym i stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Dalej Sąd wskazał, że z dokumentem urzędowym związane jest domniemanie prawdziwości jego treści. Skoro więc art. 194 § 1 Ordynacji podatkowej ma zastosowanie w postępowaniu celnym, to organ celny będąc związany dokumentem urzędowym, zobowiązany był uznać za udowodnione to, co wynikało z jego treści. Ocena omawianego dokumentu urzędowego i zakwestionowanie jego treści mogło mieć miejsce dopiero po przeprowadzeniu na podstawie art. 194 § 3 Ordynacji podatkowej dowodu przeciwko prawdziwości zawartych w tym dokumencie informacji.

Nadto Sąd podkreślił, że z zaskarżonej decyzji nie wynika, by organy celne przeprowadziły kontrdowody podważające wiarygodność przedłożonego świadectwa homologacji.

Powyższe rozważania należy odnieść do treści art. 153 P.p.s.a., zgodnie

z którym ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu Sądu wiążą w sprawie ten Sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

Przez ocenę prawną należy rozumieć wyjaśnienie istotnej treści przepisów prawnych i sposobu ich stosowania w rozpoznawanej sprawie. Pojęcie to obejmuje również krytykę sposobu zaskarżenia normy prawnej w zaskarżonym akcie, jak i wyjaśnienie, dlaczego stosowanie tej normy przez organ zostało uznane za błędne.

Wskazania co do dalszego postępowania stanowią z reguły konsekwencję oceny prawnej. Dotyczą one sposobu działania w toku ponownego rozpoznania sprawy i mają na celu uniknięcie błędów już popełnionych oraz wskazanie kierunku, w którym powinno zmierzać przyszłe postępowanie dla uniknięcia wadliwości w postaci, np. braków w materiale dowodowym lub innych uchybień procesowych.

Należy podzielić pogląd skarżącej, że Sąd dał w tej mierze wyraźne wskazania, stwierdził bowiem, że przedłożone świadectwo homologacji jest dokumentem urzędowym, z którym związane jest domniemanie prawdziwości, a odmienna ocena tego dokumentu musi być poprzedzona przeprowadzeniem dowodu przeciwnego – art. 194 § 3 Ordynacji podatkowej.

W ocenie Sądu organ celny wydając ponownie decyzję nie przeprowadził takiego dowodu.

W szczególności nieuzasadniony jest pogląd organu, że przedłożenie przez Skarżącą kserokopii świadectwa homologacji nie może zostać uznane w niniejszej sprawie za materiał dowodowy z uwagi na formę i treść.

Okoliczność, że Skarżąca przedłożyła kserokopię świadectwa homologacji a nie jego oryginał, czy uwierzytelniony odpis nie przesądza jeszcze o tym, że obalono prawdziwość tego dokumentu.

Rolą i obowiązkiem organu celnego było bowiem zobowiązanie Skarżącej do przedłożenia takiego dokumentu w jego oryginale lub uwierzytelnionym odpisie.

Tymczasem obowiązku takiego organ nie dopełnił. Organ celny wystąpił do Skarżącej o nadesłanie innych świadectw homologacji ( pismo z dnia 15 czerwca 2005r.) a nie świadectwa będącego przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie, jego oryginału , czy uwierzytelnionego odpisu.

Trafne jest również twierdzenie skarżącej o tym, że organ celny mógł wystąpić do organu wystawiającego świadectwo homologacji o potwierdzenie jego autentyczności, również tego nie uczyniono.

Zakwestionowanie świadectwa homologacji z uwagi na jego treść, jest również błędne, pomijając już fakt niezrozumienia przez organ celny zasad wydawania świadectwa homologacji – jest ono wydawane na określony typ pojazdu a nie konkretnie oznaczony jednostkowo samochód, to należy stwierdzić, iż tylko podmiot, który wydał świadectwo homologacji lub też jest uprawniony do weryfikacji jego decyzji, jest uprawniony do tego, aby stwierdzić, że dane w nim zawarte są niezgodne ze stanem rzeczywistym.

Organ celny nie przeprowadził zatem dowodu przeciwko autentyczności dokumentu, przeciwko jego zgodności z prawdą.

W szczególności za taki kontrdowód, wbrew twierdzeniom organu, nie można uznać dokumentów uzyskanych za pośrednictwem Ambasady Polskiej z Wydziału Świadectw R i to co najmniej z następujących przyczyn. Po pierwsze skarżąca nie była informowana przez organ celny o przeprowadzeniu takiego dowodu, co stanowi naruszenie art. 123 Ordynacji podatkowej. Po drugie uzyskane w ten sposób dokumenty w postaci świadectw homologacji producenta – R nie mają zastosowania w powyższej sprawie. Przedmiotem oceny jest bowiem świadectwo homologacji wydane przez właściwe władze krajowe a nie państwa obce.

Z tych też przyczyn rozważania organów celnych dokonane w oparciu o uzyskane za pośrednictwem Ambasady RP dokumenty są w sprawie bezprzedmiotowe.

W sprawie jest bowiem bezsporne, że o wydanie świadectwa homologacji wystąpić może zarówno producent pojazdu jak i jego importer – w tym przypadku skarżąca, która przedłożyła stosowne świadectwo organom celnym i świadectwo to jest przedmiotem oceny organów celnych.

Na marginesie należy wskazać, że okoliczność, iż samochody będące przedmiotem importu były przed wprowadzeniem na polski obszar celny samochodami osobowymi była znana organom celnym od początku postępowania i wynika między innymi z treści pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego z [...] kwietnia 1998r., okoliczności tej skarżąca nie zatajała, ale nie ona jest przesądzająca w sprawie.

Sąd zaznacza, że stosownie do art. 26 ustawy z dnia 19 marca 2004r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo celne - ( Dz. U. Nr 68,poz. 623) przepisy dotychczasowe stosuje się do spraw dotyczących długu celnego, jeśli dług celny powstał przed dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkowstwa w Unii Europejskiej.

W tym też zakresie należy stwierdzić, iż organy celne naruszyły w toku postępowania przepisy art. 122, 123 i 187 § 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 262 Kodeksu celnego.

Wskazane przepisy nakładają bowiem na organy celne obowiązek podejmowania niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz nakładają nań obowiązek zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego, czego w sprawie nie uczyniły.

Naruszenie wskazanych przepisów prawa procesowego prowadzi w konsekwencji do wadliwych ustaleń faktycznych w zakresie rodzaju – przeznaczenia importowanego samochodu ( osobowy czy towarowo-ciężarowy).

Tym samym należy uznać za zasadny zarzut zawarty w skardze o naruszeniu prawa materialnego przez błędną klasyfikację celną. Zakwalifikowanie przez organy celne spornego pojazdu do pozycji Taryfy celnej 8703 22 19 0 bez należytego ustalenia, że jest to zasadniczo samochód przeznaczony do przewozu osób, stanowi niewłaściwe zastosowanie tego przepisu prawa, zawartego w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 19 grudnia 1997r. w sprawie ustanowienia Taryfy celnej.

Za niezasadny uznać należy podniesiony przez Skarżącą zarzut naruszenia art.65 § 5 Kodeksu celnego , poprzez wydanie decyzji po upływie terminu przedawnienia prawa do jej wydania. Trafne jest w tym względzie stanowisko organu odwoławczego zawarte w odpowiedzi na skargę, że analiza przywołanego przepisu prowadzi do wnioski, iż trzyletni termin do wydania decyzji dotyczy jedynie decyzji wydanych przez organy celne I instancji i nie dotyczy decyzji wydawanych przez organy odwoławcze. Za taką interpretacją przemawia treść art.65 § 4 ustawy , w którym jest mowa jedynie o decyzjach uznających zgłoszenie celne za prawidłowe lub nieprawidłowe, a które wydawane są jedynie przez organy I instancji / wyrok NSA z 30.08.2004 r. sygn. akt GSK 839/04 /.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ dokona oceny dowodów uwzględniając rozważany wyżej charakter związania oceną prawną wyrażoną w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 18 lutego 2005 r. oraz niniejszym orzeczeniu tak w zakresie wykładni przepisów prawa, jak i okoliczności faktycznych, jakie stanowiły podstawę tej oceny w obu tych orzeczeniach. Przy ewentualnym uzupełnianiu postępowania dowodowego istotne jest, by przeprowadzone dowody odpowiadały granicom sprawy, wyznaczonym art. 134 § 1 P.p.s.a. i omówionym związaniem, a w spornym zakresie zmierzały do weryfikacji dokumentu urzędowego - świadectwa homologacji. Zaznaczyć przy tym wypada, iż organ celny ma także obowiązek dowodzenia okoliczności korzystnych dla strony. Zatem nie może on prowadzić postępowania zmierzającego do osiągnięcia jednego z góry założonego przez siebie celu oraz zbierać i oceniać tylko te dowody, które go do niego przybliżają.

Wskazane przez Sąd uchybienia organu celnego, mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy i stanowią podstawę uchylenie zaskarżonej decyzji z mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c P.p.s.a. Na podstawie art. 152 P.p.s.a Sąd orzekł, iż uchylona decyzja nie może być wykonana, a o kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 P.p.s.a.

/-/ J. Niedzielski /-/ S. Kowalczyk /-/ B. Rennert