Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Grzegorczyk-Meder, Sędziowie Sędzia NSA Elżbieta Makowska,, Asesor WSA Joanna Wojciechowska (spr.), Protokolant Krzysztof Chudy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2008r. sprawy ze skargi Gminy na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody z dnia [...] nr [...] w przedmiocie ustalenia wysokości opłat za udostępnienie informacji publicznej oddala skargę

Prezydent Miasta S. zarządzeniem z dnia 26 listopada 2004r. na podstawie art. 15 ust. 1 w zw. z art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej / Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm./ i art. 31 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym / Dz. U. z 2001r., nr 142, poz. 1591 z późn. zm./ ustalił wysokość opłat za udostępnienie informacji publicznej w związku ze sposobem wskazanym we wniosku.

Wojewoda [...] rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 2 sierpnia 2007r., [...] na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym / Dz. U. z 2001r., Nr 142, poz. 1591 z późn. zm./ w związku z art. 4 ust.1 pkt 1, art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej / Dz. U. nr 112, poz. 1198 z późn. zm./ stwierdził nieważność § 1 pkt 6 zarządzenia Prezydenta Miasta S. z dnia 26 listopada 2004r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za udostępnienie informacji publicznej w zakresie wyrazów:

" przy zastosowaniu algorytmu:

O = N + m · 0,30zł

gdzie:

O – opłata za informację, N- cena nośnika, m- czas potrzebny na przygotowanie (przetworzenie) informacji wyrażony w minutach, 0,30zł – cena jednej roboczominuty".

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia, Wojewoda podał, że zgodnie z art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, zaś konkretyzacja tego prawa nastąpiła w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Zasadą jest bezpłatny dostęp do powyższej informacji. Wyjątkiem jest art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej, który określa, iż jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, o którym mowa w art. 10 ust. 1, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom. W zarządzeniu z dnia 26 listopada 2004r. Prezydent określił wysokość opłat za udostępnienie informacji publicznej w związku ze wskazanym we wniosku sposobem udostępniania, w tym od § 1 od pkt 1 do pkt 5 koszt kserokopii, koszt wydruku, zapis na dyskietce wraz z nośnikiem, zapis na płycie CD-ROM wraz z nośnikiem, przesłanie drogą elektroniczną na adres e-mail. W pkt 6 §1 w/w zarządzenia określono sposób liczenia opłaty w przypadku gdy urząd miałby ponieść dodatkowe koszty w związku z udostępnieniem lub przekształceniem informacji publicznej: O = N + m · 0,30zł,

gdzie: O – opłata za informację, N- cena nośnika, m- czas potrzebny na przygotowanie (przetworzenie) informacji wyrażony w minutach, 0,30zł – cena jednej roboczominuty.

Zdaniem Wojewody, pkt 6 § 1 zarządzenia narusza art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, bowiem opłata taka może być ustalona (pobrana) jedynie jako ekwiwalent rzeczywistych kosztów jej udostępnienia, które są ściśle związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku. Wojewoda podkreślił, że udostępnianie informacji publicznej jest zadaniem organów władzy państwowej, zaś art. 15 tej ustawy nie podlega wykładni rozszerzającej. Organ powinien zapewnić odpowiednie środki organizacyjno-techniczne dające możliwość wywiązania się z powyższego obowiązku. Koszty jakie ponosi organ w związku udostępnieniem informacji publicznej nie obejmują wszelkich kosztów jakie organ ponosi, ale tylko dodatkowe. Według Wojewody, dodatkowym kosztem nie może być wynagrodzenie pracownika organu jakie poświęca on na udostępnienie informacji. Praca pracownika związana z przygotowaniem informacji stanowi podstawowy wyraz funkcjonowania organu, który ponosi koszty, wykonując swoje ustawowe zadania. Kosztami tymi nie może być obciążony podmiot żądający udostępnienia informacji. Nie może być więc pobrana opłata za pracę wykonywaną przez pracownika urzędu związaną z przygotowaniem (przetworzeniem) informacji publicznej. Prawodawca pozwala pobrać opłatę z tytułu kosztów, czyli kosztów faktycznych. Opłata ta nie może być traktowana jako forma uzyskiwania dodatkowych środków finansowych. Wojewoda pował się wyrok WSA we Wrocławiu z da 20 października 2004r., sygn. akt IV SA/Wr 505/04.

Gmina Miasto S. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w S. na powyższe rozstrzygnięcie i wniosła o jego uchylenie. Zdaniem skarżącej, art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej nie dzieli kosztów na osobowe i rzeczowe, a jedynie wymaga, aby odpłatność odpowiadała poniesionym kosztom. Skarżąca uważa, że koszt związany z wynagrodzeniem pracownika mieści się w w/w przepisie i pozwala na ustalenie dodatkowych kosztów w sposób skonkretyzowany.

Wojewoda [...] w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał argumentację jak w zaskarżonym rozstrzygnięciu nadzorczym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje :

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych / Dz. U. Nr 153, poz. 1269 / sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej / Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm./, każdemu przysługuje do niej dostęp. Dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny, za wyjątkiem przewidzianym w art. 15 tej ustawy. Powyższy przepis przewiduje, że jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, o którym mowa w art. 10 ust.1, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom.

Cytowany przepis określa 2 przypadki, w których dopuszczalne jest żądanie opłaty od wnioskodawcy, gdy podmiot zobowiązany ma ponieść dodatkowe koszty, a to:

1) gdy koszty te są związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia (np. kserokopia, dyskietka, wydruk komputerowy itp.),

2) gdy koszty te związane są z koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku (np. przekształcenie posiadanych dokumentów w formę cyfrową i ich obróbka, kompilacja danych pochodzących z rozproszonych zbiorów itp).

Podkreślić trzeba, że chodzi w tym przepisie o "dodatkowe koszty". Na jego podstawie dopuszczalne jest zatem pobieranie opłaty odpowiadającej rzeczywistym kosztom (np. kopiowania dokumentów) a w zasadzie nie jest dozwolone żądanie opłaty z tytułu konieczności wykonywania dodatkowej pracy przez pracowników zobowiązanego (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 20.10.2004 r. sygn. akt

IV SA/Wr 505/04, OSS 2005/1/12, S. Szuster komentarz do art. 15 ustawy

o dostępie do informacji publicznej w LEX/el. 2003). Naczelny Sąd Administracyjny

w wyroku z dnia 13 czerwca 2005 r. sygn. akt I OSK 69/05 wyraził pogląd, że pobieranie opłaty za dodatkową pracę pracownika jest ograniczone do przypadków otrzymania przez organ wyjątkowo pracochłonnego żądania, którego wykonanie będzie możliwe jedynie po godzinach pracy.

Zgodzić należy się z Wojewodą, iż praca pracownika związana z przygotowaniem informacji stanowi podstawowy wyraz funkcjonowania organu, który ponosi koszty, wykonując swoje ustawowe zadania. Kosztami tymi nie może być obciążony podmiot żądający udostępnienia informacji.

Tym samym Sąd uznał zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody za prawidłowe.

Wojewoda [...] był uprawniony do wydania rozstrzygnięcia nadzorczego jako organ nadzoru nad działalnością jednostki samorządu terytorialnego. Nadzór ten obejmuje także akty o charakterze wewnętrznym. Sąd rozpoznając skargę organu gminy uprawniony jest do kontroli powyższego aktu nadzoru jedynie w granicach w jakich rozstrzygnięciem nadzorczym objęto akt samorządu terytorialnego.

Mając na uwadze powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w S. na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz. U. Nr 153, poz.1270 z późn. zm./, orzekł jak w sentencji.