Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Sokołowska Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Grzegorczyk-Meder (spr.), Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 7 maja 2020 r. sprawy ze skargi P. Spółka z o.o. w Warszawie na czynność Prezydenta Miasta z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyjęcia zawiadomienia o nabyciu pojazdu I. stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności, II. zasądza od Prezydenta Miasta na rzecz P. Spółka z o.o. w W. kwotę [...]([...] siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Pismem z dnia [...] znak: [...] Prezydent Miasta poinformował P. L. F. Sp. z o.o. w W. , że odmawia przyjęcia zawiadomienia o nabyciu pojazdu marki [...] i numerze rejestracyjnym [...]

Organ wyjaśnił, że w dniu [...] stycznia 2020 r. wpłynęło zawiadomienie o nabyciu ww. pojazdu przez P. L. F. Sp. z o.o. w W. od P. L. S.A. w Ł., do którego dołączono kopie faktur. Podstawę odmowy przyjęcia zawiadomienia stanowił fakt, że wraz ze zgłoszeniem nabycia pojazdu nie złożono wniosku o jego rejestrację. Powyższe pismo doręczono zostało P. L. F. Sp. z o.o. w W. w dniu [...] lutego 2020 r.

W dniu [...] marca 2020 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) P. L. F. Sp. z o.o. w W., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika,

na podstawie art. 50 § 1 i art. 52 § 2 w zw. z art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie skargę ww. czynność Prezydenta Miasta z dnia [...]

Zaskarżonej czynności Spółka zarzuciła:

naruszenie przepisów prawa materialnego w zakresie art. 78 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, powodujące, że stanowisko organu zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa i zdaniem Skarżącej skutkuje nieważnością stanowiska o odmowie przyjęcia zawiadomienia o nabyciu;

wydanie stanowiska organu bez podstawy prawnej, brak bowiem w obowiązujących przepisach instytucji odmowy przyjęcia wniosku, bądź dokumentu, co skutkuje nieważnością stanowiska organu o odmowie przyjęcia zawiadomienia o nabyciu;

naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy w zakresie art. 78 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że osoba, bądź podmiot dokonujący zawiadomienia o nabyciu pojazdu musi ten pojazd uprzednio zarejestrować, w sytuacji, gdy rejestracja pojazdu i obowiązek zawiadomienia o nabyciu, bądź zbyciu stanowią dwie osobne czynności;

naruszenie § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie oznaczania i rejestracji pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych poprzez niewłaściwe zastosowanie i uznanie, sprzecznie nawet z wykładnią językową treści przepisu i jego treścią sensu stricte, że Skarżąca była zobowiązana złożyć wniosek o rejestrację pojazdu, w sytuacji, gdy norma przepisu wskazuje, że w przypadku zawiadomienia o nabyciu pojazdu zarejestrowanego, organ dokonuje rejestracji pojazdu na wniosek właściciela pojazdu.

Wobec powyższego Skarżąca wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu, tj. stanowiska Ministerstwa Infrastruktury Departamentu Transportu Drogowego odnośnie instytucji zawiadomienia o nabyciu i zbyciu pojazdów oraz o stwierdzenie nieważności stanowiska organu, w sytuacji, gdy odmowa przyjęcia zawiadomienia o nabyciu pojazdu została wydania na skutek działania bez podstawy prawnej, bądź z rażącym naruszeniem prawa. Ewentualnie, o uchylenie stanowiska organu co do odmowy przyjęcia zawiadomienia o nabyciu pojazdu oraz o rozstrzygnięcie w wyroku, że Skarżąca jest uprawniona do wykonania obowiązku zawiadomienia o nabyciu pojazdu i dokonała zawiadomienia w terminie.

Ponadto, Spółka wniosła o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym oraz o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, tj. kwotę [...]zł tytułem zwrotu kosztów postępowania i kwotę [...]zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W ocenie Skarżącej, stanowisko organu wynikające z błędnej interpretacji przepisów jest nieprawidłowe i nie zasługuje na aprobatę, bowiem w polskim porządku prawnym brak jest instytucji odmowy przyjęcia pisma, bądź dokumentu przez organ. Tym samym organ udzielając odpowiedzi na zawiadomienie o nabyciu pojazdu równocześnie potwierdził fakt otrzymania zawiadomienia o nabyciu pojazdu.

Spółka wskazała dalej, że organ dokonał błędnej wykładni art. 78 ust.2 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, podkreślając przy tym, że właściciel zawiadamiając o nabyciu pojazdu musi zarejestrować pojazd. Przepis ten, w ocenie Skarżącej, wskazuje, że właściciel pojazdu zarejestrowanego jest obowiązany zawiadomić w terminie nieprzekraczającym 30 dni starostę o nabyciu lub zbyciu pojazdu. Tym samym chodzi o kategorię pojazdów, tj. pojazd zarejestrowany uprzednio na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Takie stanowisko potwierdza art. 140mb ustawy Prawo o ruchu drogowym, gdzie penalizuje się niedokonanie rejestracji pojazdu uprzednio nierejestrowanego na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, tj. sprowadzonego z UE albo niedokonanie w terminie zawiadomienia o zbyciu, bądź nabyciu pojazdu uprzednio zarejestrowanego.

Zdaniem Skarżącej, obowiązek zawiadomienia o nabyciu, bądź zbyciu pojazdu jest zupełnie odrębną kwestią od dokonania przerejestrowania pojazdu. Ponadto, żaden przepis obowiązujący w polskim porządku prawnym nie nakazuje dokonywać takowego przerejestrowywania.

Na poparcie powyższego stanowiska Spółka powołała się na pismo z Ministerstwa Infrastruktury Departamentu Transportu Drogowego z dnia 19 grudnia 2019 r., znak: DTD-3.0211.5.2019, z treści którego wynikało, że formularz nie stanowi obligatoryjnego wzoru zawiadomienia o nabyciu lub zbyciu pojazdu w trybie art. 78 ust. 2 PRD i jest wzorem wniosku o dokonanie rejestracji/rejestracji czasowej / wyrejestrowania.

Ministerstwo wskazało przy tym, że stosując ten formularz do rejestracji/rejestracji czasowej/wyrejestrowania pojazdu można jednocześnie dokonać zawiadomienia o nabyciu lub zbyciu pojazdu, co ma służyć wygodzie obywateli. Ponadto wyjaśniło, że można dokonać zawiadomienia w trybie art. 78 ust. 2 Prawo o ruchu drogowym oddzielnie bez stosowania formularza. Oznacza to, że można dokonać zawiadomienia w "zwykłym" piśmie skierowanym do starosty oraz że można w tym piśmie dokonać zawiadomienia dotyczącego więcej niż jednego pojazdu. Wskazany wyżej formularz stanowi załącznik nr 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie oznaczania i rejestracji pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych, powoływanego przez organ.

Skarżąca podała, że nie jest już właścicielem przedmiotowego pojazdu, a występuje jedynie jako pośrednik w sprzedaży, a pojazd został sprzedany. Spółka dokonała jego zbycia w dniu [...] stycznia 2020 r., zawiadamiając organ o tym fakcie. Końcowo podkreśliła, że w pewnych przypadkach właściciel pojazdu może nie być zainteresowany jego przerejestrowaniem, a chce jedynie - zgodnie z ciążącym na nim prawnie obowiązkiem - dokonać zawiadomienia o nabyciu/zbyciu pojazdu. Tak jest w przypadku wielu transakcji, gdzie samochód jest "tylko" towarem handlowym i nie ma potrzeby rejestracji auta na sprzedawcę.

W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta wniósł o jej oddalenie w całości. Jednocześnie mając na uwadze, że skarżąca Spółka złożyła dwie skargi o tej samej treści i w tym samym przedmiocie organ wniósł o zarządzenie, na podstawie art. 111 § 1 p.p.s.a., połączenia ww. skarg na odmowę przyjęcia zawiadomień o nabyciu przez Spółkę pojazdów, w celu ich łącznego rozpoznania, a także rozstrzygnięcia.

Organ wskazał, że zgodnie z art. 78 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym właściciel pojazdu zarejestrowanego jest obowiązany zawiadomić w terminie nieprzekraczającym 30 dni starostę o nabyciu lub zbyciu pojazdu. Jednocześnie art. 140mb pkt 2 ustawy stanowi, że kto będąc właścicielem pojazdu zarejestrowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wbrew przepisowi art. 78 ust. 2 pkt 1 nie zawiadamia starosty o nabyciu lub zbyciu pojazdu - podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 1000 zł. Z kolei, zgodnie z § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2355 ze zm.) w przypadku zawiadomienia o nabyciu pojazdu zarejestrowanego, organ rejestrujący dokonuje rejestracji pojazdu na wniosek właściciela pojazdu. Przepisy § 2 i § 19 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Zdaniem Prezydenta, redakcja § 17 ust. 1 ww. rozporządzenia wskazuje na jednoczesność dokonywanych przez organ czynności. Oznacza to, że organ przyjmując zawiadomienie, powinien otrzymać również wniosek o rejestrację pojazdu. Gdyby ustawodawca nie dążył do tego, by zgłoszenie nabycia pojazdu pociągało za sobą konieczność jednoczesnego wniesienia wniosku o rejestrację pojazdu, wówczas § 17 ust. 1 rozporządzenia byłby zbędny. Organ stwierdził ponadto, że jedynie taka interpretacja zapewni pełną realizację założenia, jakim było uporządkowanie informacji zawartych w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, jak również zapewni jej wiarygodność. Skarżąca Spółka nie wniosła jednak o rejestrację pojazdu. Wobec powyższego brak było podstaw do przyjęcia zawiadomienia o nabyciu pojazdu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie z w a ż y ł, co następuje:

Skarga podlegała uwzględnieniu albowiem zaskarżona czynność była niezgodna z prawem.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2167), sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Stosownie do art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.), dalej "p.p.s.a.", sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie; kontrola ta obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na inne niż decyzje i postanowienia akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (§ 2 pkt 4). Sąd uwzględniając skargę na taki akt lub czynność, uchyla ten akt albo stwierdza bezskuteczność czynności, a przepis art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a. stosuje się odpowiednio (art. 146 § 1pP.p.s.a.).

Do stwierdzenia bezskuteczności czynności konieczne jest uznanie przez sąd, że czynność ta narusza prawo materialne w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub przepisy prawa procesowego w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy albo narusza prawo dające podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c p.p.s.a.). Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.).

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest czynność Prezydenta Miasta, opisana w piśmie z dnia [...] polegająca na odmowie przyjęcia od Skarżącej - na podstawie art. 78 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2018 r., poz. 1990 ze zm.)- zawiadomienia o nabyciu pojazdu, ze względu na to, że wraz ze zgłoszeniem nabycia pojazdu nie złożono wniosku o jego rejestrację. W ocenie organu, obowiązek zgłoszenia nabycia pojazdu wraz z równoczesnym wnioskiem o jego rejestrację wynika z przepisu § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2355 ze zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem".

Zdaniem Skarżącej, stanowisko organu jest nieprawidłowe i wynika z błędnej interpretacji ww. przepisów.

Spór jaki powstał między stronami niniejszego postępowania sprowadza się zatem do oceny zgodności z prawem czynności Prezydenta Miasta polegającej na odmowie przyjęcia od Skarżącej zawiadomienia o nabyciu pojazdu.

W niniejszej sprawie Skarżąca zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 78 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym powiadomiła organ o nabyciu pojazdu. W myśl bowiem tego przepisu, właściciel pojazdu zarejestrowanego jest obowiązany zawiadomić w terminie nieprzekraczającym 30 dni starostę o nabyciu lub zbyciu pojazdu.

Z kolei stosownie do treści § 17 ust. 1 powołanego rozporządzenia organ rejestrujący dokonuje rejestracji pojazdu na wniosek właściciela pojazdu. Przepisy § 2 i § 19 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Z powyższego przepisu wynika, co uszło uwadze organu, że co do zasady postępowanie dotyczące zarejestrowania pojazdu jest postępowaniem opartym na zasadzie skargowości, co oznacza, że do jego uruchomienia niezbędny jest wniosek uprawnionego podmiotu (właściciela pojazdu), który to określa w nim podstawę żądania. Podobnie jest w przypadku pojazdu już zarejestrowanego w razie przeniesienia własności na inną osobę, jak miało to miejsce w niniejszej sprawie, gdzie samochód jest jak podkreśliła Skarżąca tylko "towarem handlowym" i nie ma potrzeby jego rejestracji na sprzedawcę. Tym samym sprawa dotycząca rejestracji takiego pojazdu nie może się toczyć bez odpowiedniego wniosku osoby zainteresowanej.

Natomiast obowiązek wynikający z art. 78 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym ma jedynie charakter porządkowy. Niewykonanie obowiązku wynikającego z treści tego przepisu stanowi wykroczenie z art. 97 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2019 r., poz. 821) i nie ma on wpływu na skuteczność zawartej umowy przenoszącej prawo własności pojazdu.

Nie ma przy tym przeszkody do wystąpienia przez stronę z wnioskiem o rejestrację pojazdu jednocześnie z zawiadomieniem o jego nabyciu. Skorzystanie z tej możliwości zależy jednak od inicjatywy i woli strony. Nie może być natomiast przedmiotem nacisku ze strony organu odmowa przyjęcia od nabywcy pojazdu zawiadomienia, który to obowiązek wynika wprost z ustawy i ma - jak to wyżej wskazano- odrębny charakter od rejestracji pojazdu.

Przy ewentualnym podejmowaniu podobnych czynności kontrolowany organ powinien się kierować powyższą oceną Sądu i pochylić się przede wszystkim nad tym, jaka jest rzeczywista intencja strony, która nabyła pojazd i zgłosiła ten fakt w ustawowym terminie właściwemu organowi.

Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku na podstawie art. 146 § 1 p.p.s.a. O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie drugim sentencji wyroku na podstawie art. 200 i 205 tej ustawy.