Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Renata Nawrot (sprawozdawca) Sędziowie Sędzia WSA Leszek Kobylski Sędzia WSA Sławomir Fularski po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Radomiu w trybie uproszczonym w dniu 14 czerwca 2016 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia "[...]" na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R. z dnia [...] listopada 2015 r. znak [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania oddala skargę.

Decyzją znak [...] z [...] października 2015 r. Burmistrz Gminy i Miasta [...] (zwany dalej: Burmistrz, organ I instancji), działając na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm., zwanej dalej: k.p.a.) i art. 7 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 2 pkt 10, 12 i 19, art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. ustawy o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2013 r., poz. 856 ze zm., zwana dalej: u.o.z.), po rozpatrzeniu wniosku Stowarzyszenia "[...]" (zwane dalej: wnioskodawca, stowarzyszenie, skarżący), orzekł o odmowie wydania decyzji o czasowym odebraniu zwierząt będących własnością A. O.- W. zamieszkałej [...], ul. [...]- 3 koni i psa - przebywających w [...] przy ul. [...].

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiło ustalenie przez organ I instancji, iż stowarzyszenie nie uzupełniło wniosku o czasowe odebranie zwierząt (co do wskazania miejsca pobytu zwierząt w celu ustalenia ich stanu), co skutkowało niemożliwością ustalenia oceny zasadności odebrania zwierząt właścicielce.

W odwołaniu złożonym na powołaną decyzję skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Wydanemu rozstrzygnięciu skarżący zarzucił naruszenie:

1. art. 77 k.p.a., poprzez brak realizacji przez organ wyczerpującego zebrania

i rozpatrzenia całego materiału dowodowego sprawy;

2. art. 107 § 3 k.p.a., poprzez brak w decyzji wskazania faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, a także brak w uzasadnieniu decyzji wyjaśnienia podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa;

3. art. 107 § 3 k.p.a., wedle którego organy administracji obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postepowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, co w sprawie nie miało miejsca.

Postanowieniem znak [...] z [...] listopada 2015 r. Kolegium działając na podstawie art. 134 k.p.a., stwierdziło niedopuszczalność odwołania.

W uzasadnieniu postanowienia, po przedstawieniu stanu faktycznego sprawy organ odwoławczy wskazał, że status stowarzyszenia nie uprawnił go do wniesienia odwołania. W aktach sprawy brak jest postanowienia przewidzianego w art. 31 § 2 k.p.a.- o dopuszczeniu stowarzyszenia do udziału w przedmiotowym postępowaniu.

Za bezsporny Kolegium uznało fakt, że decyzja została wydana przez organ

I instancji na wniosek stowarzyszenia powołującego się na wystąpienie przesłanki uzasadniającej czasowe odebranie A.O.W. zwierząt, z powołaniem się na art. 7 ust. 3 u.o.z. Okoliczność wystąpienia przez stowarzyszenie do Burmistrza

z zawiadomieniem o odebraniu już zwierząt, celem wydania decyzji potwierdzającej zasadność takowego działania, nie jest równoznaczna z dopuszczeniem tegoż stowarzyszenia do postępowania na prawach strony w rozumieniu art. 31 § 2 k.p.a. Wskazując treść art. 31 k.p.a. wywiodło, że ze zgromadzonych w aktach sprawy materiałów nie wynika, aby decyzja dotyczyła interesu prawnego lub obowiązku organizacji społecznej, co pozwalałoby na uznanie stowarzyszenia za stronę postępowania administracyjnego. W takim wypadku o jej udziale w postępowaniu, jako organizacji społecznej na prawach strony, można byłoby mówić wówczas, gdyby stowarzyszenie zwróciło się do organu o dopuszczenie go do udziału w postępowaniu na prawach strony w trybie art. 31 § 1 pkt 2 k.p.a. a organ, po przeanalizowaniu przesłanek zawartych w tym przepisie, wydał stosowne postanowienie. Z akt administracyjnych nie wynika jednak, aby stowarzyszenie złożyło w postępowaniu wniosek o dopuszczenie go do udziału w postępowaniu. We wniosku z [...] lipca 2015 r. stowarzyszenie nie sformułowało takiego żądania - nie można uznać za nie treści zawartej w ostatnim zdaniu wniosku (str.6), że jako strona postępowania stowarzyszenie (...) wnosi o dołączenie do akt sprawy reportażu programu (...). Stan taki świadczy, że stowarzyszenie samo mianowało się stroną postępowania. Nie wyczerpuje to jednak procedury uczestnictwa w postępowaniu na prawach strony.

W konsekwencji Kolegium uznało, że stowarzyszenie nie miało legitymacji procesowej do skutecznego wszczęcia postępowania odwoławczego, co skutkować winno stwierdzeniem niedopuszczalności odwołania na podstawie art. 134 k.p.a.

Skargę na powołaną wyżej decyzję do sądu administracyjnego złożył skarżący, wnioskując o uchylenie zaskarżonego postanowienia ewentualnie o uchylenie rozstrzygnięć obu instancji oraz zwrot kosztów postępowania. Wydanej decyzji zarzucił naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego, tj.:

1. art. 28 i art. 29 k.p.a., poprzez błędne uznanie, iż stowarzyszenie nie jest stroną postępowania;

2. art. 7 ust. 3 u.o.z., poprzez nieuwzględnienie trybu szczególnego odbioru zwierząt określonego tym przepisem oraz innych obowiązków organizacji wobec zwierzęcia określonych w art. 39 u.o.z.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy podtrzymał dotychczasową argumentację i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., zwana dalej: p.p.s.a.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Oznacza to, iż sąd rozpoznając skargę ocenia, czy zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa materialnego bądź przepisów postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 134 p.p.s.a. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Uwzględnienie skargi następuje w przypadku stwierdzenia naruszenia przez Sąd przepisów prawa, wskazanego w art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a.

Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia Kolegium stanowił art. 134 k.p.a., zgodnie z którym organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia niedopuszczalność odwołania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania. Postanowienie w tej sprawie jest ostateczne.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z art. 127 § 1 k.p.a. od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Do rozpatrzenia odwołania właściwy jest organ wyższego stopnia. Oznacza to, że rozpatrzenie sprawy w trybie odwoławczym może nastąpić dopiero po wydaniu decyzji przez organ pierwszej instancji i wniesieniu odwołania od tej decyzji przez podmiot uprawniony do podjęcia tej czynności procesowej. Kluczowym jest, że legitymację do wniesienia odwołania ma wyłącznie strona, a więc podmiot, który spełnia przesłanki,

o których mowa w art. 28, art. 29 i art. 30 k.p.a.

Organizacja społeczna ma prawa strony, a zatem również prawo wniesienia odwołania, tylko wówczas gdy została dopuszczona do udziału w postępowaniu w I instancji (por. B. Adamiak [w:] B. Adamiak, J. Borkowski; Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011, s. 485). Stanowisko prezentowane w literaturze przedmiotu, podziela judykatura (por. wyrok WSA z 12 marca 2009 r., sygn. II SA/Bk 838/07, wyrok WSA z 20 listopada 2006 r., sygn. VI SA/Wa 1771/06). A contrario zatem, jeżeli organizacja nie brała udziału w postępowaniu w I instancji, to nie ma ona również legitymacji do złożenia odwołania. Nie może przy tym budzić wątpliwości, że organizacja społeczna korzysta z prawa strony w rozumieniu art. 10 k.p.a. od chwili wydania postanowienia o dopuszczeniu jej do udziału w postępowaniu na podstawie art. 31 § 2 k.p.a. (por. wyrok NSA z 4 czerwca 1998 r., sygn. IV SA 1180/96, wyrok NSA z 20 stycznia 2005 r., sygn. OSK 1755/04). Zwrócić przy tym należy również uwagę, że udział organizacji społecznych w postępowaniach administracyjnych ma na celu umożliwianie tym organizacjom prezentowanie własnego stanowiska w kwestiach, które mają znaczenie dla sposobu załatwienia sprawy. W samym założeniu więc celem udziału organizacji społecznej w postępowaniu jest nie tyle wspieranie strony, której interesu prawnego sprawa dotyczy, co przedstawianie własnego stanowiska odnośnie rozpoznawanej sprawy, z wykorzystaniem środków procesowych przysługujących stronie (por. uchwała NSA z 12 grudnia 2005 r., sygn. II OPS 4/05).

Zdaniem Sądu prawidłowe jest ustalenie organu odwoławczego, iż skarżący nie był uprawniony do złożenia odwołania od wydanej w sprawie przez Burmistrza decyzji. Nie został bowiem dopuszczony do udziału w prowadzonym przez organ I instancji postępowaniu w przedmiocie czasowego odebrania zwierząt. Sąd ocenia, iż okoliczność wystąpienia przez stowarzyszenie do organu I instancji z zawiadomieniem o czasowym odebraniu zwierząt (1 psa i 3 koni) z gospodarstwa przy ul. [...]

w [...] (data wpływu do organu - 15 października 2014 r.), który wedle regulacji art. 7 ust. 1 i 2 u.o.z. stanowi jednocześnie podstawę do wszczęcia postępowania

i orzeczenia o czasowym odebraniu zwierząt, nie jest równoznaczne z dopuszczeniem tegoż stowarzyszenia do postępowania na prawach strony w rozumieniu art. 31 § 2 k.p.a.

Należy przypomnieć, że w myśl art. 31 k.p.a., organizacja społeczna może

w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem: 1) wszczęcia postępowania, 2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny (§ 1). Organ administracji publicznej, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie (§ 2). Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na prawach strony (§ 3). Organ administracji publicznej, wszczynając postępowanie w sprawie dotyczącej innej osoby, zawiadamia o tym organizację społeczną, jeżeli uzna, że może ona być zainteresowana udziałem w tym postępowaniu ze względu na swoje cele statutowe, i gdy przemawia za tym interes społeczny (§ 4). Organizacja społeczna, która nie uczestniczy

w postępowaniu na prawach strony, może za zgodą organu administracji publicznej przedstawić temu organowi swój pogląd w sprawie, wyrażony w uchwale lub oświadczeniu jej organu statutowego (§ 5).

Ze zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy dokumentów, wydanych orzeczeń oraz prezentowanego stanowiska stron nie wynika, aby decyzja organu I instancji dotyczyła interesu prawnego lub obowiązku organizacji społecznej, co pozwalałoby na uznanie Stowarzyszenia "[...]" z siedzibą w [...] za stronę postępowania administracyjnego. W takim wypadku o jej udziale w postępowaniu, jako organizacji społecznej na prawach strony, można byłoby mówić wówczas, gdyby stowarzyszenie zwróciło się do organu o dopuszczenie go do udziału w postępowaniu na prawach strony w trybie art. 31 § 1 pkt 2 k.p.a., a organ po przeanalizowaniu przesłanek zawartych w tym przepisie, wydał stosowne postanowienie. Z akt administracyjnych nie wynika, aby stowarzyszenie złożyło wniosek o dopuszczenie go do udziału w postępowaniu. Nie mogą mu zatem przysługiwać w tym postępowaniu prawa strony i w konsekwencji prawo wniesienia odwołania.

W kontekście powyższych rozważań za nieuprawnione uznać należy podniesione w skardze zarzuty dotyczące naruszenia przepisów prawa materialnego

i postępowania.

Mając na uwadze powołane okoliczności, Sąd działając na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł o oddaleniu skargi.