Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Tomasz Świetlikowski (sprawozdawca), Sędziowie: Sędzia WSA Ewa Kamieniecka, Sędzia WSA Katarzyna Radom, po rozpoznaniu w Wydziale IV na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 27 czerwca 2024 r. sprawy ze skargi D. P. na bezczynność Dyrektora Zespołu Szkół nr 8 we Wrocławiu w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej na wniosek z dnia 21 marca 2021 r. I. stwierdza, że Dyrektor Zespołu Szkół nr 8 we Wrocławiu dopuścił się bezczynności w załatwieniu wniosku z dnia 21 marca 2021 r. i że bezczynność ta ma miejsce z rażącym naruszeniem prawa; II. zobowiązuje Dyrektora Zespołu Szkół nr 8 we Wrocławiu do załatwienia wniosku w zakresie punktu 13 wniosku w terminie 14 dni od otrzymania odpisu prawomocnego wyroku; III. umarza postępowanie w sprawie zobowiązania organu do załatwienia wniosku w zakresie nieobjętym dyspozycją pkt II wyroku; IV. dalej idącą skargę oddala; V. zasądza od Dyrektora Zespołu Szkół nr 8 na rzecz D. P. kwotę 100 (słownie: sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Przystępując do rozstrzygania, Sąd przyjął stan faktyczny i prawny sprawy jn.

D. P. (dalej: wnioskodawca, strona, skarżący) - wnioskiem z 21 marca 2021 r. złożonym poprzez platformę e-PUAP - wystąpił do Dyrektora Liceum Ogólnokształcącego nr [...] we W. o udostępnienie informacji publicznej

w następującym zakresie:

"1. Czy tutejsza szkoła zapewnia uczniom powszechny i darmowy dostęp do sieci

Wi-Fi?

2. W jaki sposób szkoła zapewniła dostęp Wi-Fi uczniom? Kto sfinansował dostęp? Ile kosztował?

3. Czy w szkole odnotowano negatywne skutki zdrowotne wśród uczniów w wyniku użytkowania sieci Wi-Fi?

4. Czy Dyrekcja Szkoły ograniczyła w szkole wpływ fal elektromagnetycznych wytwarzanych przez urządzenia szkolne?

5. Czy szkole kiedykolwiek zaproponowano montaż nadajnika antenowego na terenie placówki? Jeśli tak, to proszę o podanie kto proponował (instytucja/firma/organizacja itp.) i kiedy?

6. W jaki sposób szkoła wykorzystuje środki finansowe w celu ochrony zdrowia uczniów? Czy istnieją dokumenty na ten temat? Jeśli tak, to jakiego okresu one dotyczą?

7. Czy szkoła wspiera lub promuje szczepienia przeciwko HPV?

8. Kiedy przeprowadzono fluoryzację w Państwa placówce i jak często się ją przeprowadza?

9. Czy przeprowadzono w Państwa szkole kontrole sanitarne? Co wykazały?

10. Czy Państwa szkoła zapewnia posiłki dla dzieci? Czy żywność nie jest modyfikowana genetycznie? W jaki sposób stwierdzono brak GMO?

11. Czy odnotowano przypadki zakażeń koronawirusem w Państwa szkole?

12. Czy szkoła prowadzi zajęcia zdalnie, czy stacjonarnie? Od którego miesiąca

i dnia?

13. Jakie obostrzenia przeciwko COVID-19 stosowała szkoła w okresie wrzesień 2020 - styczeń 2021? Czy były obowiązkowe maseczki i izolacja chorych uczniów? Proszę o szczegółowy spis tych obostrzeń.

14. Czy Dyrekcja Placówki otrzymała pismo stowarzyszenia Centrum Informacji

o Zdrowiu Dobrostan dotyczące obostrzeń przeciwepidemicznych?".

W dniu 12 czerwca 2023 r. skarżący złożył skargę na bezczynność organu. Zarzucił naruszenie art. 1 ust. 1, art. 3 ust. 2, art. 4 ust. 1, art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2022 r., poz. 902 ze zm. - dalej: u.d.i.p.) poprzez nieudostępnienie wnioskowanej informacji publicznej w ustawowym terminie. Wniósł o: zobowiązanie organu do rozpatrzenia wniosku w terminie 14 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy; stwierdzenie, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; nałożenie na organ grzywny w maksymalnej możliwej wysokości; zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że do dnia wniesienia skargi nie otrzymał odpowiedzi na wniosek i zaprezentował swoje stanowisko w sprawie.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Zespołu Szkół nr [...] we W. (dalej: organ) wniósł o jej oddalenie. Wskazał, że uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z 11 kwietnia 2019 r., nr VIII/181/19 (dalej: Uchwała) utworzono Zespół Szkół nr [...] we W. (dalej: Zespół Szkół), w skład którego wchodzą jednostki budżetowe: Liceum Ogólnokształcące nr [...] we W. (dalej: Liceum) oraz Technikum nr [...] we W. Zgodnie z § 4 ust. 1 Uchwały, Zespół Szkół przejął wszystkie należności i zobowiązania Liceum i Technikum. Tym samym, poprzednio samodzielne Liceum przekształciło się w Zespół Szkół. Placówka zmieniła również obowiązującą skrzynkę e-PUAP, o czym poinformowano na stronie Biuletynu Informacji Publicznej (dalej: BIP), gdzie nowy adres został udostępniony oraz na stronie internetowej Zespołu Szkół, gdzie zamieszczono odnośnik do strony BIP. Organ podał zatem do wiadomości publicznej nowo obowiązującą skrzynkę e-PUAP. Zdaniem organu, jeżeli doszło do przekształcenia Liceum w Zespół Szkół,

a informacja o zmianie skrzynki została udostępniona w BIP, to można przypuszczać, że działanie skarżącego mogło być dokonywane w złej woli. W związku

z powyższym, nieudzielenie odpowiedzi na wniosek strony nie stanowiło intencjonalnego działania organu, który wobec przekształcenia placówki nie korzystał ze skrzynki e-PUAP należącej do Liceum.

Do odpowiedzi na skargę załączono odpowiedź na wniosek, wystosowaną

w dniu 13 lutego 2024 r., którą udzielono następującej informacji publicznej:

"1. Nie.

2. Nie dotyczy.

3. Placówka nie posiada takich danych.

4. Nie.

5. Nie.

6. Szkoła zatrudniała i zatrudnia nadal pielęgniarkę (umowa).

7. Placówka jest jednostką oświatową wykonującą zadania z zakresu kształcenia uczniów. Nie dotyczy.

8. Nie prowadzi się.

9. Nie przeprowadzono.

10. Nie dotyczy – brak posiłków.

11. Szkoła nie odnotowywała.

12. Na dzień zapytania, tj. 21 marca 2021 r., szkoła prowadziła zajęcia zdalnie. Dokumenty: w wyżej wymienionych od dnia 11 marca 2020 r. stosuje się Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Zarządzenia Prezydenta Wrocławia. W załącznikach, jak również ogólnodostępne na stronie MEN i UM Wrocław.

13. Wynikające z zaleceń GIS.

14. Tak."

Pismem złożonym w powiązanej sprawie z wniosku skarżącego o wymierzenie organowi grzywny za nieprzekazanie rozpoznawanej skargi w terminie (sygn. IV SO/Wr 18/23; k. 73-75 niniejszej sprawy) skarżący wskazał, że skarga - a więc

i wniosek o udostępnienie informacji publicznej - zostały prawidłowe doręczone organowi, gdyż w momencie ich wysyłania na platformie e-PUAP dostępna była skrytka Liceum. Na dzień złożenia tego pisma skrytka nie była już jednak dostępna, co oznacza, że organ ją usunął, a więc miał do niej dostęp i skoro utrzymywał ją

w aktywności, to obywatele mogli przesyłać na nią pisma, a organ miał obowiązek je odbierać. Nie zasługuje przy tym na uwzględnienie argument, że skoro organ założył nową skrytkę, to nie musiał odbierać korespondencji ze starej. Organ mógł wcześniej usunąć starą skrytkę, a jeżeli tego nie zrobił, to powinien odbierać wysyłane na nią pisma, gdyż skrytka była czynna w momencie ich wnoszenia.

Kolejnym pismem, w odniesieniu do udzielonej przez organ 13 lutego 2024 r. odpowiedzi na wniosek, skarżący podał w wątpliwość, czy odpowiedź na pytanie 13. jest precyzyjna i wyczerpująca.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje.

Skarga na bezczynność organu w sprawie z wniosku skarżącego

o udostępnienie informacji publicznej jest uzasadniona.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej w kompleksowy sposób reguluje procedurę dostępu do informacji publicznej, nie zawiera jednak przepisów, które dotyczą bezczynności organu. Stąd aktualny jest wypowiadany w orzecznictwie sądowym pogląd, że warunkiem wykluczenia zarzutu bezczynności na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej jest to, aby stosowne działanie podmiotu zobowiązanego podjęte było - w wymaganych przepisami tej ustawy - terminie

i formie. Oznacza to, że adresat wniosku, jeżeli jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej, powinien: udostępnić wnioskowaną informację publiczną, jeśli znajduje się w jej posiadaniu (art. 10 ust. 1 w zw. z art. 4 ust. 3 u.d.i.p.); wydać decyzję o odmowie jej udostępnienia, jeżeli stwierdzi istnienie ograniczeń w dostępie do informacji publicznej (art. 16 i art. 17 u.d.i.p. w zw. z art. 5 u.d.i.p.); poinformować, że w danej sprawie przysługuje odrębny tryb dostępu do żądanej informacji publicznej (art. 1 ust. 2 u.d.i.p.); poinformować, że nie posiada żądanej informacji publicznej (art. 4 ust. 3 u.d.i.p.); poinformować, że wnioskowana informacja nie stanowi informacji publicznej (art. 1 ust. 1 u.d.i.p.) - por. wyrok WSA

w Warszawie z 26 lipca 2022 r., II SAB/Wa 51/22, dostępny - podobnie jak wszystkie powołane niżej orzeczenia sądów administracyjnych - w: CBOSA.

Stwierdzenie przez Sąd, czy w kontrolowanej sprawie doszło do bezczynności w przedmiocie rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej, wymaga w pierwszej kolejności zbadania, czy podmiot, do którego skierowano żądanie, jest obowiązany do udostępnienia informacji publicznej oraz czy informacje, o udzielenie których zwrócił się wnioskodawca, są informacją publiczną.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w myśl art. 4 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p. nie budzi wątpliwości, że adresat wniosku - Dyrektor Liceum (obecnie: Dyrektor Zespołu Szkół) - jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej. Poza sporem pozostaje także, że żądane przez skarżącego informacje stanowią informację publiczną (z wyjątkiem informacji o stanie zdrowia uczniów oraz informacji o niewybranych ofertach złożonych poza trybem zamówień publicznych).

Istota sporu w sprawie sprowadza się więc do oceny, czy na dzień wniesienia skargi organ zobowiązany pozostawał w bezczynności w rozpoznaniu wniosku skarżącego, złożonego w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Z akt sprawy wynika, że skarżący złożył wniosek o udostępnienie informacji publicznej w dniu 21 marca 2021 r. poprzez platformę e-PUAP na skrzynkę Liceum. Stosownie do treści Uchwały, z dniem 1 września 2019 r. Liceum weszło w skład Zespołu Szkół, który przejął jego wszystkie należności i zobowiązania. Zespół Szkół utworzył nową skrzynkę e-PUAP, o czym poinformowano na stronie BIP. Jednocześnie skrzynka e-PUAP Liceum nie została usunięta, o czym świadczą skutecznie skierowane do niej pisma przez stronę (wniosek z 21 marca 2021 r.

i skarga z 12 czerwca 2023 r.). Tym samym, wobec posiadania przez Liceum w dniu złożenia wniosku oficjalnej ścieżki komunikacji elektronicznej - własnej skrzynki

e-PUAP, strona uprawniona była do skorzystania z niej i wniesienia pisma tą drogą. Należy przy tym zauważyć, że wejście Liceum w skład Zespołu Szkół nie jest równoznaczne z formalną utratą bytu prawnego przez Liceum (por. art. 91 ustawy

z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe; Dz. U. z 2024 r., poz. 737 ze zm.), więc zasadne było kierowanie przez stronę wniosku na adres tej jednostki budżetowej, jeżeli pozostawał on aktywny. W tej sytuacji za bezzasadne należy uznać twierdzenia organu, że podanie do wiadomości publicznej nowego adresu e-PUAP Zespołu Szkół przez zamieszczenie go w BIP rodziło zobowiązanie u obywateli do składania pism wyłącznie na nową skrzynkę. Pozostawienie przez organ aktywnej skrzynki e-PUAP Liceum, z możliwością kierowania do niej pism przez oficjalny portal mObywatel, było równoznaczne z koniecznością zapewnienia jej bieżącej obsługi, a zaniechania w tej kwestii nie mogą obciążać wnioskodawcę. Jeżeli zamierzeniem organu było wygaśnięcie skrzynki e-PUAP Liceum, to należało ją usunąć, co zresztą nastąpiło już po wniesieniu skargi i wniosku o wymierzenie grzywny za jej nieprzekazanie, co trafnie zauważyła strona. Nie zmienia to jednak faktu, że pisma skierowane do skrzynki e-PUAP Liceum w okresie, gdy była ona aktywna (w tym wniosek i skargę strony), należy uznać za skutecznie wniesione. Sąd nie dopatrzył się przy tym zarzucanej przez organ złej woli w działaniu skarżącego, który wnosząc pisma miał prawo korzystać z oficjalnej ścieżki komunikacji elektronicznej zapewnionej przez organ. Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych, w którym ugruntował się pogląd, że wszelkie trudności, błędy czy nieprawidłowości w zakresie kształtowania i obsługiwania przez organy administracji publicznej oficjalnych systemów służących do komunikacji z tymi organami (np. poczty elektronicznej, systemu e-PUAP) nie mogą być przerzucane na korzystających z tych systemów, a nadto ryzyko nieodebrania czy też nieodczytania przez organ wysłanego do niego przy użyciu poczty elektronicznej wniosku, skierowanego na oficjalnie podany adres poczty elektronicznej organu, obciąża ten organ, a nie wnioskodawcę (por. wyroki NSA: z 19 maja 2017 r., I OSK 2529/15, z 16 lutego 2016 r., I OSK 2186/14 oraz postanowienia NSA: z 5 listopada 2015 r., I OZ 1414/15, z 18 listopada 2015 r., I OSK 2897/15).

Ostatecznie organ, pismem z 13 lutego 2024 r. udostępnił skarżącemu wnioskowane informacje. Mając na uwadze, że - jak wykazano powyżej - wniosek został skutecznie złożony 21 marca 2021 r., a skarga 12 czerwca 2023 r., należało stwierdzić, że na dzień wniesienia skargi organ pozostawał w bezczynności

w rozpoznaniu wniosku. W dalszej kolejności pozostało zbadać, czy sposób załatwienia wniosku przez organ był prawidłowy, co ma decydujące znaczenie

w kwestii zobowiązania organu do jego załatwienia (art. 149 § 1 pkt 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U.

z 2023 r., poz. 1634 ze zm. - dalej: p.p.s.a.) lub umorzenia postępowania w tym zakresie (art. 161 § 1 pkt 3 w zw. z art. 149 § 1 pkt 1 p.p.s.a.).

Przypomnienia wymaga, że właściwa realizacja wniosku o dostęp do informacji publicznej wymaga precyzyjnego udzielenia informacji na temat zawartych w nim kwestii. Nie chodzi bowiem o udzielenie jakiejkolwiek informacji, ale

o przedstawienie jej w takim zakresie i w taki sposób, jaki odpowiada treści żądania. Przedstawienie informacji innej niż ta, na którą oczekuje wnioskodawca, informacji niepełnej lub też nieadekwatnej do treści wniosku świadczy o bezczynności podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej, do którego skierowano wniosek o jej udostępnienie (zob. wyrok NSA z 7 grudnia 2010 r., I OSK 1737/10). Udostępniona informacja publiczna powinna być wyczerpująca, a jej treść nie może budzić wątpliwości. W ocenie Sądu, należy przyznać rację skarżącemu, że odpowiedź udzielona na pytanie 13 wniosku takim wymogom nie odpowiada. Pytanie dotyczyło stosowanych przez szkołę w okresie od września 2020 r. do stycznia

2021 r. obostrzeń przeciwko COVID-19 oraz konieczności korzystania z maseczek i izolacji chorych uczniów, wraz z prośbą o przedstawienie szczegółowego spisu tych obostrzeń. W odpowiedzi organ zdawkowo poinformował skarżącego, że stosował obostrzenia "wynikające z zaleceń GIS". Tak udzieloną informację nie sposób uznać za dokładną i wyczerpującą. Zapytanie dotyczyło bowiem konkretnych rozwiązań zastosowanych w placówce we wskazanym okresie, a w odpowiedzi organ odwołał się do bliżej niesprecyzowanych zaleceń GIS, nie wskazując, o jakie zalecenia dokładnie chodzi, nie tłumacząc, czy były realizowane przez cały wskazany okres, nie przedstawiając ich w żaden sposób, ani nie podając, gdzie wnioskodawca może się z nimi zapoznać. W odpowiedzi nie wskazano konkretnych rozwiązań i zasad stosowanych w szkole podczas pandemii COVID-19, o które pytał skarżący, wobec czego udzieloną informację publiczną należało uznać za niepełną i niezgodną

z wymogami stawianymi przez ustawę. Tym samym organ pozostaje w bezczynności w zakresie rozpoznania pkt 13 wniosku. W pozostałym zakresie wniosek został załatwiony prawidłowo.

Mając na uwadze powyższe, Sąd - w pkt I zdaniu pierwszym sentencji wyroku - stwierdził bezczynność organu w sprawie z wniosku z 21 marca 2021 r., a w pkt II zobowiązał organ do rozpoznania wniosku w zakresie pkt 13, w terminie 14 dni od dnia otrzymania odpisu prawomocnego wyroku, gdyż - jak wykazano powyżej - odpowiedzi organu z 13 lutego 2024 r. we wskazanej części nie można uznać za wystarczającą dla załatwienia sprawy. Pomimo że do dnia wniesienia skargi organ pozostawał w bezczynności w rozpoznaniu wniosku także w pozostałym zakresie, to stan ten został usunięty już po wniesieniu skargi na bezczynność, ale przed jej rozpoznaniem i rozstrzygnięciem przez Sąd, dlatego zbędnym było zobowiązywanie organu do rozpoznania wniosku w zakresie nieobjętym dyspozycją pkt II wyroku,

a postępowanie w tym przedmiocie należało umorzyć, o czym orzeczono w pkt III sentencji wyroku.

Jednocześnie Sąd uznał, że stwierdzona bezczynność organu miała miejsce

z rażącym naruszeniem prawa, o czym przesądził w pkt I zdaniu drugim sentencji wyroku. Oceniając tę kwestię Sąd miał na uwadze, że rażące naruszenie prawa oznacza wadliwość o szczególnie dużym ciężarze gatunkowym i ma miejsce w razie lekceważącego traktowania przez organ swoich obowiązków. Łączne opóźnienie

w udzieleniu informacji publicznej wyniosło niemal 3 lata (wniosek wpłynął 21 marca 2021 r. i został rozpoznany dopiero 13 lutego 2024 r., przy 14-dniowym terminie na załatwienie sprawy – art. 13 ust. 1 u.d.i.p.). Przez cały ten okres organ nie udzielił stronie żadnych informacji dotyczących złożonego wniosku, a informację publiczną udostępnił dopiero po złożeniu skargi do sądu. Przy czym - jak wskazywano powyżej - nie stanowi usprawiedliwienia dla działań organu fakt założenia nowej skrzynki

e-PUAP i zaprzestania obsługiwania poprzedniej, wciąż aktywnej, skrzynki Liceum, gdyż wszelkie nieprawidłowości w obsłudze oficjalnych systemów służących do komunikacji z organem obciążają organ.

Zgodnie z przyznaną prawem kompetencją (Sąd "może") i nie będąc związany wnioskami skargi (art. 134 § 1 p.p.s.a.), Sąd odstąpił (nie uwzględnił wniosku strony skarżącej i oddalił jej skargę w tym zakresie na podstawie art. 151 w zw. z art. 149

§ 2 p.p.s.a.; pkt IV sentencji wyroku) od nałożenia na organ grzywny. Sąd miał na względzie, że działanie organu nie było intencjonalne i wynikało z przeoczeń organizacyjnych związanych z przekształceniem placówki, a nie ze złej woli. Ponadto wniosek został załatwiony po złożeniu skargi do sądu, a udostępniona informacji publiczna w zasadniczej części wyczerpała żądanie strony. Z powyższych względów Sąd uznał, że żądanie skarżącego wymierzenia organowi grzywny w maksymalnej możliwej wysokości nie było uzasadnione. Orzekając jak w pkt I-IV sentencji wyroku Sąd działał na podstawie art. 149

§ 1 pkt 1, art. 161 § 1 pkt 3 w zw. z art. 149 § 1 pkt 1, art. 149 § 1 pkt 3, art. 149 § 1a, art. 149 § 2 w zw. z art. 154 § 6 i art. 151 p.p.s.a. O kosztach postępowania Sąd postanowił zgodnie z art. 200 p.p.s.a. (pkt VI sentencji wyroku). Zasądzona od organu na rzecz skarżącego kwota kosztów odpowiada wartości wpisu sądowego, jaki uiścił on inicjując postępowanie sądowe

w sprawie.