Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Pamela Kuraś-Dębecka Sędziowie Sędzia WSA Zbigniew Rudnicki (spr.) Asesor WSA Danuta Szydłowska Protokolant Anna Fabiańczuk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 sierpnia 2008 r. sprawy ze skargi P. Sp. z o.o., R. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] lutego 2008 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego pt. "Wiadro" nr Rp-1077 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. stwierdza, że uchylona decyzja nie podlega wykonaniu.

Decyzją Urzędu Patentowego RP z dnia lutego 2008 r., działającego w trybie postępowania spornego, po rozpoznaniu na rozprawie wniosku P. Sp. z o.o., R. (dalej: wnioskodawcy), przeciwko K. R., K. (dalej: uprawnionemu), o unieważnienie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego pt.: "Wiadro" nr Rp-1077 na podstawie art. 102, 103, 104 w związku z art. 316 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508 i Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117, z późn. zm.- dalej: p.w.p.) oraz art. 98 k.p.c. w związku z art. 256 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. p.w.p. oddalono wniosek.

W uzasadnieniu przypomniano, iż dnia [...] sierpnia 2006 r. wnioskodawca wystąpił do Urzędu Patentowego RP, działającego w trybie postępowania spornego, z wnioskiem o unieważnienie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego pt.: "Wiadro" nr Rp-1077 udzielonego [...] czerwca 2002 r. na rzecz uprawnionego z pierwszeństwem od [...] kwietnia 2000 r.

Za podstawę swojego żądania wnioskodawca podał przepisy art. 102, 103 oraz art. 104 mające zastosowanie w związku z art. 316 ust. 1 powołanej ustawy p.w.p.

Swój interes prawnego wnioskodawca uzasadnia tym, iż wnioskodawca i uprawniony są konkurentami w dziedzinie opakowań z tworzyw sztucznych, w tym wiader, przy czym uprawniony skierował na drogę karną sprawę o naśladownictwo spornego wzoru, a więc sporne prawo prowadzi do ograniczenia działalności gospodarczej wnioskodawcy.

W uzasadnieniu wniosku wnioskodawca podniósł, że przedmiotowy wzór w dacie jego zgłoszenia do rejestracji ([...] kwietnia 2000 r.) nie spełniał przesłanki wymogu nowości, gdyż był znany z publikacji w BUP nr [...] z dnia [...] września 1999 r. zgłoszenia wzoru użytkowego W-107808, a ponadto wszystkie cechy istotne spornego wzoru Rp-1077 zostały ujawnione w opisie wzoru Rp-734 zarejestrowanego z wcześniejszym pierwszeństwem ([...] października 1999 r.), przy czym podkreślił, że istotnymi cechami są tylko elementy wskazane w zastrzeżeniu.

Ponadto, zdaniem wnioskodawcy, sporny wzór nie spełnia wymogu oryginalności w rozumieniu powołanych przepisów art. 102 ust.1 oraz art. 104 p.w.p., stanowiąc co najwyżej kombinację cech wzorów znanych z publikacji w BUP nr [...] z dnia [...] września 1999 r. zgłoszenia wzoru użytkowego W-107808, a także z opisu patentowego nr PL 169717 B1, opisu patentowego nr PL 177336 B1, opisu zgłoszeniowego EP 0287980 A1 oraz opisu niemieckiego wzoru użytkowego DE 9321225 U1 i wzoru zdobniczego Rz 13 052 - rozpatrywanych łącznie, gdyż ogólne wrażenie jakie wywierają jest takie same jak wrażenie wywierane przez sporny wzór. Pełnomocnik wnioskodawcy nie potrafił jednakże wskazać, które cechy poszczególnych rozwiązań składają się na kombinację tworzącą sporny wzór przemysłowy.

Uprawniony podniósł, że zgłoszenie wzoru użytkowego W-107808 przedstawia rozwiązanie różniące się od przedmiotowego brakiem kabłąka i uchwytów ręcznych, odmiennymi proporcjami znacznie bardziej smukłego korpusu, odmiennym ukształtowaniem zewnętrznej krawędzi obrzeża złożonego z powierzchni stożkowej, stopnia i powierzchni cylindrycznej, zagłębioną w środku pokrywą oraz plombą zajmującą całą szerokość pasa wywinięcia krawędzi korpusu. Także wzór przemysłowy Rp-734 różni się od wzoru przedmiotowego odmiennym ukształtowaniem obrzeży, odmiennymi proporcjami korpusu, i odmiennym ukształtowaniem pokrywy.

Pełnomocnik uprawnionego zakwestionował pogląd wnioskodawcy, że zastrzeżenia decydują o zakresie ochrony wzoru przemysłowego. Powołał się na pogląd prof. Marii Poźniak-Niedzielskiej zawarty w publikacji "Naruszenie praw na dobrach materialnych", PIZP 2001, str. 72. Powołał także wyrok Sądu Najwyższego z 22 listopada 1967 r., w którym Sąd wypowiedział się, ze przedmiotem ochrony (wzoru zdobniczego) jest ogólny efekt, ogólne wrażenie jakie wywołują istotne cechy wzoru. Podkreśli, że także w orzecznictwie wspólnotowym bierze się pod uwagę wyłącznie rysunek wzoru przemysłowego, gdyż opis nie jest w ogóle wymagany.

Na dowód małej swobody twórczej przy projektowaniu opakowań w formie wiader uprawniony przedłożył szereg materiałów ukazujących różne rozwiązania kształtu obrzeża wiadra, które uzyskały ochronę patentową lub prawo ochronne na wzór użytkowy.

Urząd Patentowy, po rozpatrzeniu wszystkich materiałów w sprawie zważył co następuje.

Stosownie do przepisów art. 89 ust. 1 w związku z art. 117 ust.1 p.w.p. prawo z rejestracji wzoru przemysłowego może być unieważnione na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny. W myśl art. 255 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy sprawy o unieważnienie prawa z rejestracji rozpatruje Urząd Patentowy RP w trybie postępowania spornego. Natomiast zgodnie z art. 316 ust. 1 powołanej ustawy zgłoszenia wzorów zdobniczych dokonane przed dniem wejścia w życie tej ustawy i nierozpatrzone do tego czasu uważa się za zgłoszenia wzorów przemysłowych, co oznacza, że ustawowe warunki wymagane do uzyskania prawa z rejestracji należy oceniać według przepisów obowiązujących w dniu rejestracji wzoru przemysłowego.

W przedmiotowej sprawie wzór przemysłowy pt.: "Wiadro" nr Rp-1077 został zgłoszony do rejestracji w dniu [...] kwietnia 2000 r. jako wzór zdobniczy, a więc przed dniem wejścia w życie ustawy p.w.p., tj. przed dniem 22 sierpnia 2001 r. Rejestracja wzoru nastąpiła w dniu [...] czerwca 2002 r. na podstawie przepisów tej ustawy w brzmieniu ustalonym przez art. 110 i 111 w związku z art. 316 ust. 1 i 4 (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508). Tym samym został on poddany ocenie według wymogów zawartych we wskazanych przepisach. Przepisy tej ustawy opublikowanej w Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508, będą więc stanowić podstawę prawną oceny zdolności rejestrowej przedmiotowego wzoru przemysłowego.

Urząd Patentowy uznał, że wnioskodawca ma interes prawny w domaganiu się unieważnienia prawa z rejestracji spornego wzoru przemysłowego, gdyż wnioskodawca i uprawniony są konkurentami w dziedzinie opakowań z tworzyw sztucznych, w tym wiader i sporne prawo prowadzi do ograniczenia działalności gospodarczej wnioskodawcy. Zagwarantowanie pewności w sferze prowadzonej działalności gospodarczej, którą każdy może wykonywać na zasadzie wolności i zgodności z prawem w świetle art. 20 i 22 Konstytucji RP - uzasadnia ten interes prawny. Ponadto uprawniony skierował na drogę karną sprawę przeciwko wnioskodawcy o naśladownictwo spornego wzoru.

Definicja wzoru przemysłowego zawarta w art. 102 ust.1 powołanej ustawy p.w.p. stanowi (podobnie jak uprzednio obowiązujący przepis § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1963 r. w sprawie ochrony wzorów zdobniczych), iż "wzorem przemysłowym jest nowa i oryginalna, nadająca się do wielokrotnego odtwarzania, postać wytworu, przejawiająca się w szczególności w jego kształcie, właściwościach powierzchni, barwie, rysunku lub ornamencie".

Tak więc ocenie podlegają postacie wytworów, tj. postać wytworu objętego przedmiotowym prawem z rejestracji w świetle postaci wytworów ukazanych w materiałach przeciwstawionych. Niesłuszna jest teza wnioskodawcy, że zastrzeżenia decydują o zakresie ochrony wzoru przemysłowego. Świadczy o tym m.in. pogląd prof. Marii Poźniak-Niedzielskiej zawarty w publikacji "Naruszenie praw na dobrach materialnych", PIZP 2001, str. 72, a także wyrok Sądu Najwyższego z 22 listopada 1967 r., w którym Sąd wypowiedział się, że przedmiotem ochrony (wzoru zdobniczego) jest ogólny efekt, ogólne wrażenie jakie wywołują istotne cechy wzoru. Ma on zastosowanie zwłaszcza do wzorów przemysłowych zgłoszonych jako wzory zdobnicze, ze względu na takie same kryteria oceny. Także w orzecznictwie wspólnotowym, które może wskazywać ogólne europejskie tendencje oceny wzorów przemysłowych, bierze się pod uwagę wyłącznie rysunek wzoru przemysłowego, gdyż opis przy zgłoszeniu wspólnotowego wzoru przemysłowego nie jest w ogóle wymagany.

Oceniając nowość postaci wytworu przedmiotowego wzoru przemysłowego należy zwrócić uwagę na definicję nowości wzoru przemysłowego, który zgodnie z przepisem art.103 p.w.p. uważa się za nowy jeżeli nie został on podany do powszechnej wiadomości przed datą jego pierwszeństwa w sposób umożliwiający jego odtworzenie (to jest odtworzenie postaci tego wytworu), ani nie był z wcześniejszym pierwszeństwem zgłoszony i następnie zarejestrowany.

Urząd Patentowy stwierdził, że materiały przedłożone przez wnioskodawcę obejmujące publikację w BUP nr [...] z dnia [...] września 1999 r. zgłoszenia wzoru użytkowego W-107808 i opis wzoru Rp-734 zarejestrowanego z wcześniejszym pierwszeństwem ([...] października 1999 r.) nie stanowią dowodów na to, iż sporny wzór przemysłowy nie spełniał wymogu nowości.

Przedmiotowe prawo z rejestracji obejmuje wiadro w kształcie stożka ściętego o określonych proporcjach, ukazanych na rysunku załączonym do dokumentacji zgłoszeniowej, złożone z płaskiej stopniowanej pokrywy, z szerokim pierścieniem oporowym korpusu o cylindrycznej powierzchni bocznej, za który to pierścień zachodzi cylindryczna obwodowa ścianka boczna pokrywy, i do którego zamocowany jest pałąk i, od dołu, zamocowane są dwa uchwyty ręczne, przy czym pierścień oporowy zawiera łamliwą plombę z napisem "OPEN" na tle kratkowanym, o szerokości równej około połowy szerokości pierścienia oporowego.

Zgłoszenie wzoru użytkowego W-107808 przedstawia rozwiązanie różniące się od przedmiotowego brakiem kabłąka i uchwytów ręcznych, odmiennymi proporcjami znacznie bardziej smukłego korpusu, odmiennym ukształtowaniem zewnętrznej krawędzi obrzeża złożonego z powierzchni stożkowej, stopnia i powierzchni cylindrycznej, zagłębioną w środku pokrywą oraz plombą zajmującą całą szerokość pasa wywinięcia krawędzi korpusu. Także wzór przemysłowy RP-734 różni się od wzoru przedmiotowego brakiem uchwytów ręcznych, odmiennymi proporcjami znacznie bardziej smukłego korpusu, odmiennym ukształtowaniem zewnętrznej krawędzi obrzeża złożonego z dwóch powierzchni stożkowych o przeciwnym nachyleniu i wąskiej zagłębionej powierzchni cylindrycznej między nimi, zagłębioną w środku pokrywą oraz plombą zajmującą całą szerokość pasa wywinięcia krawędzi korpusu. Tak więc żaden z w/w dokumentów nie pozwala na odtworzenie postaci spornego wytworu.

Także zarzut, że sporny wzór nie jest oryginalny w rozumieniu art.104 p.w.p. stanowiąc co najwyżej kombinację cech znanych wzorów Urząd Patentowy uznał za nieudowodniony.

Przedłożone na tą okoliczność zgłoszenie wzoru użytkowego W-107808, a także opis patentowy nr PL 169717 B1, opis patentowy nr PL 177336 B1, opis zgłoszeniowy EP 0287980 A1 oraz opisy niemieckiego wzoru użytkowego DE 9321225 U1 i wzoru zdobniczego Rz 13 052 nie ujawniają wiadra o proporcjach, ukształtowaniu obrzeża i uchwytach ręcznych stanowiących cechy wzoru przedmiotowego.

W szczególności, jak podano uprzednio, zgłoszenie wzoru użytkowego W-107808 przedstawia rozwiązanie różniące się od przedmiotowego brakiem kabłąka i uchwytów ręcznych, odmiennymi proporcjami znacznie bardziej smukłego korpusu, odmiennym ukształtowaniem zewnętrznej krawędzi obrzeża pokrywy złożonego z powierzchni stożkowej, stopnia i powierzchni cylindrycznej, zagłębioną w środku pokrywą oraz plombą zajmującą całą szerokość pasa wywinięcia krawędzi korpusu. Tak więc przedmiotowy wzór różni się wyraźnie od przedmiotu tego przeciwstawionego zgłoszenia.

Opis patentowy nr PL 169717 B1 przedstawia rozwiązanie różniące się od przedmiotowego odmiennym kształtem korpusu z przekrojem prostokątnym (zamiast przekroju kołowego), poszerzeniem do dołu pierścienia oporowego z obniżonym zamocowaniem kabłąka, brakiem uchwytów ręcznych, zagłębioną w środku pokrywą oraz plombą zajmującą całą szerokość pasa wywinięcia krawędzi korpusu i umieszczoną w jego narożu. Tak więc przedmiotowy wzór różni się wyraźnie od przedmiotu tego przeciwstawionego patentu.

Opis patentowy nr PL 177336 B1 przedstawia rozwiązanie różniące się od przedmiotowego brakiem kabłąka i uchwytów ręcznych, odmiennymi proporcjami znacznie bardziej przysadzistego korpusu, odmiennym ukształtowaniem zewnętrznej krawędzi obrzeża złożonego jedynie z powierzchni cylindrycznej pasa oporowego, oraz plombą zajmującą całą szerokość pasa oporowego korpusu. Tak więc przedmiotowy wzór różni się wyraźnie od przedmiotu tego przeciwstawionego patentu.

Opis zgłoszeniowy EP 0287980 A1 przedstawia rozwiązanie różniące się od przedmiotowego, półokrągłym poszerzeniem do dołu pierścienia oporowego z obniżonym zamocowaniem kabłąka, brakiem uchwytów ręcznych, zagłębioną przy krawędzi pokrywą oraz brakiem plomby. Tak więc przedmiotowy wzór różni się wyraźnie od przedmiotu tego przeciwstawionego zgłoszenia.

Opis niemieckiego wzoru użytkowego DE 9321225 U1 przedstawia rozwiązanie różniące się od przedmiotowego odmiennym ukształtowaniem zewnętrznej krawędzi obrzeża złożonego z powierzchni cylindrycznej, powierzchni stożkowej i drugiej powierzchni cylindrycznej, poszerzeniem do dołu wywiniętego obrzeża korpusu z obniżonym zamocowaniem płaskiego kabłąka na wystających trzpieniach (zamiast kabłąka drutowego wetkniętego do otworów w pierścieniu oporowym korpusu), brakiem uchwytów ręcznych, zagłębioną znacznie pokrywą oraz brakiem pierścienia oporowego i odmiennym kształtem plomby. Tak więc przedmiotowy wzór różni się wyraźnie od przedmiotu tego przeciwstawionego wzoru użytkowego.

Opis wzoru zdobniczego Rz 13 052 przedstawia rozwiązanie różniące się od przedmiotowego odmiennymi proporcjami znacznie bardziej przysadzistego korpusu, odmiennym ukształtowaniem zewnętrznej krawędzi obrzeża złożonego jedynie z powierzchni cylindrycznej, brakiem uchwytów ręcznych i odmiennym, okrągłym kształtem plomby. Tak więc przedmiotowy wzór różni się wyraźnie od przedmiotu wzoru przeciwstawionego.

Chociażby z powyższych przyczyn przedmiotowy wzór różni się wyraźnie od tych w/w znanych wzorów, a jego cechy nie są wyłącznie kombinacją cech tych wzorów w rozumieniu art. 104 powołanej ustawy p.w.p.

Ponadto Urząd zauważył, że pełnomocnik wnioskodawcy nie potrafił wskazać na rozprawie, które konkretnie cechy poszczególnych przedłożonych na tą okoliczność rozwiązań składają się na kombinację tworzącą w całości sporny wzór przemysłowy.

W tej sytuacji Urząd Patentowy uznał zarzuty, że rejestracja spornego wzoru przemysłowego pt.: "Wiadro" nr RP-1077 nastąpiła z naruszeniem powołanych przepisów, za bezzasadne i orzekł o oddaleniu wniosku.

Urząd przypomniał też, że to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wskazania podstawy prawnej i przedstawienia dowodów na okoliczność braku wskazanych ustawowych warunków wymaganych do udzielenia ochrony.

Skargę na powyższą decyzję Urzędu Patentowego wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wnioskodawca wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i skierowanie sprawy do ponownego rozpatrzenia w Urzędzie Patentowym RP oraz stwierdzenie, że uchylona decyzja nie podlega wykonaniu.

Zaskarżonej decyzji wnioskodawca zarzucił naruszenie art. 102, 104 i art. 107 ust. 2 p.w.p., przez ich błędne zastosowanie lub brak uwzględnienia.

Skarżący, nie zgadzając się z wymienioną decyzją, uznał zarazem prawidłowość zastosowanych w sprawie przepisów oraz przedstawił stanowisko Urzędu Patentowego, skupiając się na tezie, że przedmiotem ochrony (wzoru zdobniczego) jest ogólny efekt, ogólne wrażenie jakie wywołują istotne cechy wzoru. Przeciwstawił jej twierdzenie, że o zakresie ochrony wzoru decydują zastrzeżenia ochronne w opisie wzoru przemysłowego.

W ocenie skarżącego (wnioskodawcy) definicja wzoru przemysłowego zawarta w art. 102 p.w.p., poza wymogiem nowości, oryginalności i wielokrotnego odtwarzania, wskazuje zasadniczo jedynie na rodzaje cech wytworu, które mogą być uznane za cechy wzoru przemysłowego (ust. 1) lub za takie cechy nie powinny być uznane (ust. 2). Wnioskodawca stwierdza także, że przytoczona w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji praca prof. Marii Poźniak-Niedzielskiej oraz wyrok Sądu Najwyższego z 22 listopada 1967 r. dotyczą wzorów zdobniczych (jak wskazano w samej decyzji), a nie wzorów przemysłowych, zaś przepisy w zakresie wzorów przemysłowych zostały dopasowane do wymagań unijnych w okresie późniejszym, po wejściu w życie p.w.p. (po 22 sierpnia 2001 r.). Także w okresie późniejszym zostały wprowadzone do p.w.p. dla wzorów przemysłowych terminy, takie jak ogólne wrażenie lub zakres swobody twórczej przy opracowaniu wzoru przemysłowego.

Ponadto powoływanie się na wzory zdobnicze przy ocenie przedmiotu ochrony wzoru przemysłowego nie ma zastosowania wobec wprowadzenia wyraźnego przepisu art. 107 ust. 2 p.w.p., a mianowicie że "zakres przedmiotowy prawa z rejestracji wzoru przemysłowego określają łącznie rysunek wzoru i jego istotne cechy wskazane w opisie". Definicja cech istotnych została zawarta w § 5 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wzorów przemysłowych (Dz. U Nr 40 poz. 358), zgodnie z którym opis powinien opisywać na końcu, po wyrazach "cechy istotne wzoru przemysłowego" te cechy postaciowe, które wyróżniają zgłoszony wzór od innych, znanych już wzorów i stanowią podstawę do jego identyfikacji.

Przytoczone przepisy w sensie dosłownym wskazują, że zakres przedmiotowy prawa z rejestracji wzoru przemysłowego określają łącznie rysunek wzoru i jego istotne cechy wskazane w opisie. Nie jest zatem dopuszczona możliwość, że za takie cechy istotne można uznać alternatywnie cechy wskazane tylko na rysunku lub tylko w opisie wzoru przemysłowego.

Wnioskodawca nadmienił, że wspomniane rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 2002 r., weszło w życie 3 maja 2002 r., to jest przed datą decyzji o rejestracji przedmiotowego wzoru przemysłowego nr RP-1077 (26 czerwca 2002 r.).

W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1963 r. w sprawie ochrony wzorów zdobniczych brak było analogicznego przepisu określającego zakres przedmiotowy prawa z rejestracji wzoru zdobniczego. Jednakże w obowiązującym przed wprowadzeniem p.w.p. zarządzeniu Prezesa Urzędu Patentowego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 7 maja 1963 r. w sprawie zgłaszania w Urzędzie Patentowym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wynalazków, wzorów użytkowych i wzorów zdobniczych (M.P. Nr 42, poz. 207, uchylonym w części dotyczącej wynalazków i wzorów użytkowych (M.P. z 1973 r. nr 1, poz. 4) w § 24 ust. 3 określono, że "W zastrzeżeniach ochronnych powinna być jasno i w sposób nie budzący wątpliwości sformułowana istota wzoru użytkowego lub wzoru zdobniczego, co do której zgłaszający chce uzyskać prawo wyłączności."

W nawiązaniu do obu uregulowań – p.w.p. i wyżej wymienionego zarządzenia Prezesa UP z 7 maja 1963 r., na podstawie analogii za cechy istotne w opisie wzoru przemysłowego należy uznać cechy zawarte w zastrzeżeniach ochronnych, i to w części znamiennej, jeśli opis pozostawiono w wersji jak dla wzoru zdobniczego i nie dostosowano opisu do wymagań określonych dla wzoru przemysłowego.

Skarżący uznał zatem za nieuprawnione stwierdzenie Urzędu Patentowego RP uznające za niesłuszną tezę skarżącego (wnioskodawcy), że zastrzeżenia decydują o zakresie ochrony wzoru przemysłowego. Wskazanie cech istotnych wzoru zarówno na rysunku, jak i w określonym miejscu opisu ma także uzasadnienie, polegające na tym, że w opisie słownym nie zawsze można ściśle wyrazić cechy wzoru przemysłowego i potrzebna jest interpretacja na podstawie rysunku. Jednakże przepisy p.w.p. w wersji z 22 sierpnia 2001 r. nie wskazywały na możliwość, aby za takie cechy istotne można uznać alternatywnie cechy wskazane tylko na rysunku lub tylko w opisie wzoru przemysłowego.

Tymczasem Urząd Patentowy RP przy ocenie nowości i oryginalności spornego wzoru nr Rp-1077 na podstawie art. 103 i 104 p.w.p. jako cechy istotne uznał cechy niewskazane przez zgłaszającego w zastrzeżeniach ochronnych jako cechy istotne. Przykładowo, podaje jako cechy istotne (str. 5 akapit 3) (poza niżej wymienionymi cechami od g) do k)) następujące elementy:

a) wiadro o określonych proporcjach,

b) złożone z płaskiej stopniowanej pokrywy,

c) pierścień oporowy o cylindrycznej powierzchni bocznej,

d) za który to pierścień zachodzi cylindryczna obwodowa ścianka pokrywy,

e) i do którego zamocowany jest pałąk

f) i od dołu zamocowane są dwa uchwyty ręczne.

W rzeczywistości zgłaszający sporny wzór przemysłowy nr RP-1077 zastrzegał jedynie wiadro w kształcie stożka zwężającego się ku dołowi, składające się z korpusu, pokrywy, uchwytów i pałąka, posiadające następujące cechy znamienne:

g) korpus wiadra ma wywinięte górne obrzeże,

h) na korpusie jest szeroki pierścień oporowy tworzący z powierzchnią korpusu

obwodowy rowek,

i) na powierzchni pierścienia oporowego uformowane jest wgłębienie otwarte od góry zakryte łamliwą plombą o tym samym kształcie, a ponadto zastrzeżono następujące cechy:

j) wgłębienie ma kształt zbliżony do prostokąta o szerokości w przybliżeniu dwukrotnie mniejszej od szerokości pierścienia oporowego,

k) plomba na powierzchni zewnętrznej ma wyraźne tło w postaci kratki i napis

"OPEN".

Pokrywa, uchwyty i pałąk są w zastrzeżeniach wymienione jedynie wyliczeniowo, bez wskazania ich cech postaciowych. Wgłębienie, plomba i napis "OPEN" nie są pokazane (ujawnione) w całości na rysunku. Napis "OPEN" jest jedynie napisem informacyjnym, uwarunkowanym wyłącznie względami technicznymi lub funkcjonalnymi. Na postawie art. 104 p.w.p. wzór przemysłowy uważa się za oryginalny, jeżeli różni się w sposób wyraźny od wzorów znanych i jego cechy nie są wyłącznie kombinacją cech znanych wzorów.

Urząd Patentowy RP uznał zarzut braku oryginalności spornego wzoru w rozumieniu art. 104 p.w.p., stanowiącego co najwyżej kombinację cech znanych wzorów za nieudowodniony, przy czym w uzasadnieniu przedstawiono analizę porównawczą, osobno każdego z przeciwstawionych opisów z przedmiotowym wzorem Rp-1077, podobnie jak przy ocenie nowości, wskazując jedynie na istniejące różnice. Tak przeprowadzona analiza pozwala jedynie na wykazanie, czy przedmiotowy wzór różni się w sposób wyraźny od wzorów znanych. Taka analiza nie pozwala natomiast na wykazanie, czy cechy przedmiotowego wzoru są lub nie są wyłącznie kombinacją cech znanych wzorów. Nie przeprowadzono mianowicie porównania cech wspólnych, dla wykazania czy poszczególne cechy przedmiotowego wzoru różnią się w sposób wyraźny od podobnych cech przeciwstawionych wzorów i są lub nie są wyłącznie kombinacją (kompilacją) cech przeciwstawionych wzorów, tak jak wskazuje przepis art. 104 p.w.p., który mówi o kombinacji cech wielu znanych wzorów, a nie tylko jednego znanego wzoru, jak to sugeruje Urząd Patentowy RP, poprzez wspomnianą analizę porównawczą różnić przedmiotowego wzoru indywidualnie w stosunku do poszczególnych wzorów.

Wszystkie cechy istotne przedmiotowego wzoru nr RP-1077, jak to już wykazano we wniosku o unieważnienie, zostały ujawnione w opisie zgłoszeniowym wcześniejszego wzoru użytkowego nr W-107808 (w aktach sprawy), ogłoszonym w BUP nr [...] z dnia [...] września 1999 r. Natomiast pozostałe cechy przedmiotowego wzoru Rp-1077, takie jak posiadanie przez wiadro pokrywy, uchwytów i pałąka oraz kształtu wgłębienia i plomby osłaniającej to wgłębienie zostały ujawnione w pozostałych przeciwstawionych wzorach (w aktach sprawy), a mianowicie.

- opis patentowy nr PL 169717 Bl - ujawnia wiadro z pałąkiem i uchwytami ręcznymi podobnymi jak we przedmiotowym wzorze nr Rp-1077,

- opis patentowy nr PL 177336 B1 - ujawnia pojemnik z pokrywą z pierścieniem oporowym, podobnym jak w przedmiotowym wzorze nr Rp-1077,

- opis zgłoszeniowy wynalazku nr EP 0287980 A1 - pokazuje wiadro z pokrywą, wykonane z tworzywa sztucznego, z plombą o szerokości równej około połowy szerokości pierścienia oporowego,

- opisu wzoru użytkowego nr DE 9321225 Ul - pokazuje wiadro z tworzywa sztucznego wytworzone wtryskowo, o stożkowym korpusie z górnym obrzeżem w kształcie identycznym jak w przedmiotowym wzorze nr Rp-1077 oraz plombą o szerokości mniejszej od szerokości pierścienia oporowego, przy czym wiadro jest zaopatrzone w pałąk i pokrywkę,

- opis wzoru zdobniczego nr Rz-13052 - pokazuje cylindryczne wiadro z pokrywą, pałąkiem i szerokim pierścieniem oporowym.

Jak wynika z powyższego, zostało wykazane, że każda z istotnych cech przedmiotowego wzoru nr Rp-1077 jest znana co najmniej z jednego z przeciwstawionych wzorów, znanych z publikacji: W-107808, PL 169717 Bl, PL 177336 Bl, EP 0287980 Al, DE 9321225 Ul i Rz-13052.

Zestaw wymienionych publikacji znanych wzorów z określeniem cech przedmiotowego wzoru nr Rp-1077 został podany w piśmie strony skarżącej z dnia [...] listopada 2007 r. oraz na rozprawie w dniu [...] lutego 2008 r. Zestaw tych publikacji został także podany na str. 2 przedmiotowej decyzji Urzędu Patentowego RP, a także w dalszej treści decyzji. Trudno zatem uznać za uzasadnione stwierdzenie Urzędu Patentowego RP, że nie został udowodniony zarzut o braku oryginalności spornego wzoru nr Rp-1077. Trudno też uznać za uzasadniony zarzut, że pełnomocnik wnioskodawcy (skarżącego) nie wskazał, które cechy znanych wzorów składają się na kombinację tworzącą sporny wzór przemysłowy, jeśli taka kombinacja cech jest równoważna zbiorowi cech istotnych spornego wzoru, a ponadto zespół tych cech został wskazany we wcześniejszych pismach strony skarżącej.

W odpowiedzi na skargę Urząd Patentowy RP wniósł o oddalenie skargi.

Urząd stwierdził, że materiały przedłożone przez wnioskodawcę obejmujące publikację w BUP nr [...] z dnia [...] września 1999 r. zgłoszenia wzoru użytkowego W-107808 i opis wzoru Rp-734 zarejestrowanego z wcześniejszym pierwszeństwem ([...] października 1999 r.) nie stanowią dowodów na to, iż sporny wzór przemysłowy nie spełniał wymogu nowości.

Skarżący nie kwestionował powyższych ustaleń i nie wskazał naruszenia art. 103 p.w.p.

Urząd uznał także za nieudowodniony zarzut, że sporny wzór nie jest oryginalny w rozumieniu art.104 p.w.p. stanowiąc co najwyżej kombinację cech znanych wzorów. Przedłożone na tą okoliczność zgłoszenie wzoru użytkowego W-107808, a także opis patentowy nr PL 169717 B1, opis patentowy nr PL 177336 B1, opis zgłoszeniowy EP 0287980 A1 oraz opisy niemieckiego wzoru użytkowego DE 9321225 U1 i wzoru zdobniczego Rz 13 052 nie ujawniają bowiem wiadra o proporcjach, ukształtowaniu obrzeża i uchwytach ręcznych stanowiących cechy wzoru przedmiotowego.

W swojej skardze strona zarzuca przedmiotowej decyzji naruszenie przepisów art. 102, 104 i 107 ust. 2 p.w.p., przez ich błędne zastosowanie lub brak uwzględnienia.

W szczególności skarżący polemizuje ze stwierdzeniem Urzędu Patentowego uznające za niesłuszną tezę, że zastrzeżenia decydują o zakresie wzoru przemysłowego i zarzucając Urzędowi brak uwzględnienia przepisu art. 107 ust. 2 p.w.p. Ponadto krytykuje on analizę przeprowadzoną przez Urząd w kontekście oceny oryginalności wzoru.

Ustosunkowując się do zarzutów podniesionych przez skarżącego Urząd Patentowy wyjaśnił, że nie zasługują one na uwzględnienie w świetle ustalonego stanu faktycznego i prawnego sprawy.

Uzasadniając swoje stanowisko Urząd Patentowy powtórzył argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, a dotyczącą niesłuszności tezy wnioskodawcy, że o zakresie ochrony wzoru przemysłowego decydują zastrzeżenia, przywołując w tym zakresie powołane w uzasadnieniu argumenty (publikacja prof. Marii Poźniak-Niedzielskiej, wyrok SN, orzecznictwo wspólnotowe) i stwierdzając w konkluzji, że w przypadku wzorów przemysłowych zgłoszonych jako wzory zdobnicze ma miejsce sytuacja szczególna. Mianowicie, zastrzeżenia zawarte w ich opisie nie mają dla ich oceny żadnego znaczenie, gdyż opis wzoru przemysłowego ze swej natury takich zastrzeżeń nie posiada. W takim przypadku opis wzoru nie posiada też wskazania cech istotnych. Podstawowym źródłem oceny takiego wzoru są więc ilustracje zawarte w jego dokumentacji zgłoszeniowej.

Nie stanowi to naruszenia art. 107 ust. 2 p.w.p., który mówi, że "zakres przedmiotowy prawa z rejestracji określają łącznie rysunek wzoru i jego istotne cechy wskazane w opisie", gdyż przepis ten mówi o sumowaniu się wpływu rysunku i istotnych cech wskazanych w opisie, a więc przy braku istotnych cech wskazanych w opisie (jak w przypadku spornego wzoru) pozwala na ocenę wzoru opartą wyłącznie na rysunku. Przepisu tego nie można więc interpretować tak jak to robi skarżący, ograniczając cechy istotne wzoru przemysłowego jedynie do cech istotnych wskazanych w opisie, a za cechy wskazane w opisie przyjmując cechy z zastrzeżeń.

W dalszej części uzasadnienia odpowiedzi na skargę Urząd powtórzył porównanie cech spornego wzoru z wzorami (rozwiązaniami) mu przeciwstawionymi, stwierdzając w każdym przypadku, iż przedmiotowy wzór różni się wyraźnie od przedmiotu każdego – rozpatrywanego odrębnie - przeciwstawionego zgłoszenia.

W konkluzji Urząd Patentowy RP uznał, że przedmiotowy wzór różni się wyraźnie od tych w/w znanych wzorów, a jego cechy nie są wyłącznie kombinacją cech tych wzorów w rozumieniu art. 104 powołanej ustawy p.w.p.

W swoim komentarzu Zenobiusz Miklasiński (Prawo własności przemysłowej. Komentarz, Stan prawny na dzień 21 maja 2001 r., UPRP, poz. wydawnicza 34, str.152, w. 11-15) podkreślił, że przepis ten dotyczy zakazu wiernego naśladownictwa dobranych cech wzoru sprawiających, że dany wzór stanowi "mieszankę" kilku znanych wzorów, gdyż każdy wzór można przedstawić jako zespół pojedynczych cech wielu wzorów.

Tak więc, w ocenie Urzędu, skarżący nie podniósł w skardze żadnych okoliczności, które mogłyby wskazywać na nieprawidłowość decyzji i spowodować zmianę stanowiska zajętego przez Urząd Patentowy w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów odnoszących się do słuszności rozstrzygnięcia.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Rozpoznając skargę w świetle powołanych wyżej kryteriów należy uznać, że nie zasługuje ona na uwzględnienie.

Przedmiotem rozpoznania przez Sąd była skarga na decyzję Urzędu Patentowego RP z RP z dnia lutego 2008 r., działającego w trybie postępowania spornego, którą oddalono wniosek o unieważnienie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego pt.: "Wiadro" nr RP-1077.

Urząd Patentowy RP trafnie uznał, odwołując się do treści art. 316 ust. 1 p.w.p., że zgłoszenia wzoru zdobniczego dokonane przed dniem wejścia w życie tej ustawy i nierozpatrzonego do tego czasu - jak to miało miejsce w rozpatrywanej sprawie, w której wzór pt.: "Wiadro" nr Rp-1077 został zgłoszony do rejestracji w dniu [...] kwietnia 2000 r. jako wzór zdobniczy, a więc przed dniem wejścia w życie ustawy p.w.p., tj. przed dniem 22 sierpnia 2001 r. - uważa się za zgłoszenia wzoru przemysłowego. Zgodnie z ust. 4 powołanego przepisu postępowanie związane ze zgłoszeniem (...) wzoru przemysłowego toczy się od dnia wejścia wżycie ustawy – p.w.p. według jej przepisów.

Rejestracja przedmotowego wzoru nastąpiła w dniu [...] czerwca 2002 r. na podstawie przepisów ustawy – p.w.p. w brzmieniu ustalonym przez art. 110 i 111 w związku z art. 316 ust.1 i 4 (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508). Oznacza to, że został on poddany ocenie według wymogów zawartych we wskazanych przepisach, a co za tym idzie – to właśnie przepisy tej ustawy (opublikowanej w Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508) powinny stanowić podstawę prawną oceny zdolności rejestrowej przedmiotowego wzoru przemysłowego.

Z powyższą oceną dotyczącą stanu prawnego, na gruncie którego należało ocenić zdolność rejestrową spornego wzoru przemysłowego, zgodził się skarżący (wnioskodawca).

W podstawie prawnej zaskarżonej decyzji Urzędu Patentowego RP przywołano przepisy art. 102, 103 i 104 p.w.p.; skarżący odwoływał się również do treści art. 107 p.w.p., który to przepis (ale nie zarzut) Urząd pominął. Z treści decyzji wynika jednak jednoznacznie, że Urząd Patentowy odnosił się do brzmienia powołanych przepisów w ich obecnym kształcie, natomiast skarżący przywoływał je w ich pierwotnego brzmienia, które uznano za właściwe dla rozstrzygnięcia sprawy.

I tak, należy się zgodzić ze skarżącym, iż zakres prawa z rejestracji wzoru przemysłowego określają łącznie rysunek wzoru i jego istotne cechy wskazane w opisie. Twierdzenie to wynika wprost z pierwotnego brzmienia art. 107 ust. 2 p.w.p., w myśl którego "zakres przedmiotowy prawa z rejestracji wzoru przemysłowego określają łącznie rysunek wzoru i jego istotne cechy wskazane w opisie." Treść tego przepisu jest jasna i nie wymaga wykładni. Clara non sunt interpretanda. W tej sytuacji twierdzenie Urzędu Patentowego, że ocenie podlegają wyłącznie postacie wytworów, a także ogólny efekt, ogólne wrażenie jakie wywołują istotne cechy wzoru, nie znajduje potwierdzenia w przepisach obowiązujących w dacie rejestracji spornego wzoru. Już za zupełne nieporozumienie należy uznać odwołanie się w tej sprawie do orzecznictwa wspólnotowego, w którym bierze się pod uwagę wyłącznie rysunek wzoru przemysłowego, gdyż opis przy zgłoszeniu wspólnotowego wzoru przemysłowego nie jest w ogóle wymagany. Należy przypomnieć, że w dacie rejestracji przedmiotowego wzoru, która nastąpiła w dniu [...] czerwca 2002 r., Polska nie była jeszcze członkiem Unii Europejskiej, a przepisy p.w.p. nie były jeszcze w pełni skorelowane z prawem unijnym.

Z takiego ograniczenia (bo jest to w istocie ograniczenie) dokumentacji zakresu prawa z rejestracji wzoru przemysłowego wynikają również ograniczenia dowodowe odnoszące się m.in. do jego nowości. Z tego też względu skarżący uznał, że wszystkie cechy istotne spornego wzoru Rp-1077 zostały ujawnione w opisie wzoru Rp-734 zarejestrowanego z wcześniejszym pierwszeństwem ([...] października 1999 r.), przy czym podkreślił, w ocenie Sądu z oczywistą przesadą, że istotnymi cechami są tylko elementy wskazane w zastrzeżeniu.

Dalej, skarżący położył duży nacisk na zarzut, iż sporny wzór stanowi w istocie kombinację cech wzorów znanych z wcześniejszych publikacji w BUP; zarzut ten dotyczy w istocie wymaganej przez prawo przy rejestracji wzoru przemysłowego cechy nowości, jak i cechy oryginalności.

W odniesieniu do tych cech, a zwłaszcza cechy oryginalności, brzmienie przepisu art. 104 p.w.p. w wersji pierwotnej różni się w sposób istotny obecnego kształtu tego przepisu.

W brzmieniu z 2002 r. przepis ten stanowił, iż " wzór przemysłowy uważa się za oryginalny, jeżeli różni się w sposób wyraźny od wzorów znanych i jego cechy nie są wyłącznie kombinacją cech znanych wzorów." Z przepisu tego wynika wyraźnie, że kompilacja, kombinacja cech znanych wzorów, nie różniąca się w sposób wyraźny od wzorów znanych, której nie można uznać za oryginalną, nie powinna zostać zarejestrowana jako nowy wzór przemysłowy.

Skarżący trafnie podnosi, że z takiego pojęcia wzoru przemysłowego (a ściślej – ograniczenia tego pojęcia) wynika znacząca dyrektywa metodologiczna dotycząca oceny zdolności rejestrowej wzoru. Mianowicie, nie wystarcza wykazanie, że zgłoszony wzór różni się od wzorów przeciwstawionych, ale należy również wykazać, że nie zawiera on cech tych wzorów - dalej – że nie stanowi w istocie sumy cech tych wzorów, stanowiąc ich kombinację. Ma więc rację skarżący zarzucając, że w postępowaniu przed Urzędem Patentowym nie przeprowadzono porównania cech wspólnych, dla wykazania czy poszczególne cechy spornego wzoru różnią się w sposób wyraźny od podobnych cech przeciwstawionych wzorów i są lub nie są wyłącznie kombinacją (kompilacją). W obszernej decyzji wskazano jedynie, czym (jakimi cechami) wzory przeciwstawione różni się od wzoru spornego, pomijając istniejące (ewentualnie) podobieństwa i cechy wspólne.

Wskazana wyżej dyrektywa nie ma już zastosowania na gruncie obecnego brzmienia art. 104 p.w.p., w myśl którego:

"Art. 104. 1. Wzór przemysłowy odznacza się indywidualnym charakterem, jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo.

2. Przy ocenie indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego bierze się pod uwagę zakres swobody twórczej przy opracowywaniu wzoru."

Przy tym brzmieniu przepisu kwestia kombinacji czy kompilacji cech wzorów już zainteresowanych straciła na znaczeniu, gdyż przepis ten – właśnie zgodnie z aktualnym orzecznictwem europejskim – kładzie nacisk na pojęcie "ogólnego wrażenia", jakie nowy wzór wywołuje na zorientowanym użytkowniku, przy czym to "ogólne wrażenie" ma się różnić od "ogólnego wrażenia" wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo.

Nie ma też racji uprawniony starając się udowodnić – przy pomocy szeregu materiałów ukazujących różne rozwiązania kształtu obrzeża wiadra, które uzyskały ochronę patentową lub prawo ochronne na wzór użytkowy - małą swobodę twórczą przy projektowaniu opakowań w formie wiader. Po pierwsze, ograniczenie to nie miało znaczenia w przepisach p.w.p. w pierwotnym brzmieniu z 2002 r. Po wtóre, w dobie rozwoju wzornictwa przemysłowego (designu) klasę tego wzornictwa udowadnia się przy projektowaniu rzeczy najprostszych, takich jak np. sztućce do jedzenia, które stają się sztandarowymi produktami (wzorami przemysłowymi) znanych firm projektowych (np. A.)

W konsekwencji Sąd stwierdził, iż odmowa stwierdzenia nieważności spornego wzoru przemysłowego została dokonana z naruszeniem przepisów art. 102, 103 i 104 p.w.p. w ich pierwotnym brzmieniu, właściwym dla rozpatrzenia niniejszej sprawy, co miało wpływ na wynik sprawy.

Przystępując do ponownego rozpatrzenia wniosku o unieważnienie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego pt.: "Wiadro" nr RP-1077 Urząd Patentowy RP dokona więc oceny spornego wzoru zgodnie z przepisami p.w.p. w pierwotnym brzmieniu z 2002 r. – właściwymi w sprawie z racji daty zgłoszenia i rejestracji spornego wzoru, jak to sam zresztą ustalił.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.) orzekł jak w sentencji wyroku.

Na podstawie art. 152 powołanej ustawy orzeczono, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.