Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Grochowska-Jung (spr.) Sędziowie WSA Andrzej Kołodziej Ewa Pisula-Dąbrowska Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2014 r. sprawy ze skargi A. B. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w przedmiocie udostępnienia danych osobowych 1. stwierdza, że przewlekłe prowadzenie postępowania przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa, 2. wymierza Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych grzywnę w wysokości [...] ([...]) złotych, 3. umarza postępowanie w pozostałym zakresie.

W piśmie z dnia [...] września 2013 r., A. B. zwrócił się do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych ze skargą na bezprawne udostępnienie jego danych osobowych przez P. Sp. z.o.o. z siedzibą w [...] przy ul. [...] (obecnie [...] Sp. z.o.o., z siedzibą w [...] przy ul. [...]) na rzecz D. Sp. z o.o. [...], z siedzibą w [...] przy ul. [...], domagając się usunięcia jego danych osobowych z zasobów D. Sp. z o.o. [...] z siedzibą w [...] w trybie art. 18 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz. U. z 2002 r., Nr 101, poz. 926 ze zm.).

Pismami z dnia [...] stycznia 2014 r. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (zwany dalej Generalnym Inspektorem) wystąpił do P. Sp. z o.o. i P. Sp. z o.o. o złożenie wyjaśnień w sprawie. Jednocześnie Generalny Inspektor pismem z dnia [...] stycznia 2014 r. (znak: [...]) poinformował Skarżącego o podjętych w sprawie działaniach.

W dniach [...] stycznia i [...] stycznia 2014 r. do Biura Generalnego Inspektora wpłynęły wyjaśnienia nadesłane w sprawie przez p. Sp. z o.o. i D. Sp. z o.o. [...].

W dniu [...] czerwca 2014 r. A. B. skierował do Generalnego Inspektora wezwanie do zaniechania naruszenia prawa (które wpłynęło do organu w dniu [...] lipca 2014 r.). W piśmie w tym Skarżący wskazał, iż na podstawie art. 37 i 227 Kpa wzywa do zaprzestania przewlekłego i biurokratycznego prowadzenia postępowania administracyjnego przez Generalnego Inspektora. Skarżący w treści pisma zarzucił, iż skargę do Generalnego Inspektora wniósł [...] września 2013 r. a do 30 czerwca 2014 r. nie otrzymał żadnej informacji o wyniku czynności w prowadzonym postępowaniu administracyjnym, o której zawiadomiony został pismem z dnia [...] stycznia 2014 r.

W dniu 8 lipca 2014 r. A. B. skierował do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w przedmiocie przetwarzania jego danych osobowych. Wskazał, że w sprawie jego wniosku z dnia [...] września 2013 r. organ do chwili obecnej nie podjął żadnej decyzji. Wniósł o ukaranie GIODO za przewlekłość postępowania na podstawie art. 154 § 1 ppsa.

Następnie, pismami z dnia [...] lipca 2014 r. Generalny Inspektor poinformował strony postępowania, iż zgromadzony materiał jest wystarczający do wydania decyzji administracyjnej, a także pouczył o możliwości realizacji uprawnień określonych w art. 10 § 1 i art. 73 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, zwanej dalej Kpa oraz wskazał termin, w którym powinna nastąpić ewentualna realizacja tych uprawnień.

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2014 r. nr [...] Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych stosując art. 104 § 1 Kpa i art. 12 pkt 2, art. 22 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 2, 3, 5 ustawy o ochronie danych osobowych odmówił uwzględnienia wniosku A. B. Decyzja została doręczona skarżącemu w dniu [...] sierpnia 2014 r.

W odpowiedzi na skargę Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu przedstawił stan sprawy oraz wskazał, iż organ podjął działania służące wnikliwemu i rzetelnemu ustaleniu przedmiotu postępowania, okoliczności faktycznych sprawy oraz zebraniu materiału dowodowego wystarczającego do wydania decyzji administracyjnej i w dniu [...] sierpnia 2014 r. taką decyzję wydał.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrole prawnych form działania organów administracji publicznej, podlegających jego kontroli, a także orzeka w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekle prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

W sprawach ze skarg na przewlekłe prowadzenie postępowania sąd administracyjny ocenia, czy w sprawie wystąpiła przewlekłość w prowadzonym postępowaniu i na podstawie tej oceny, stosownie do okoliczności sprawy, podejmuje rozstrzygnięcia, o których mowa w art. 149 ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skarga na przewlekłe prowadzenie postępowania ma nie tylko na celu zweryfikowanie prawidłowości procedowania organu pod względem zachowania norm określających dopuszczalny czas trwania takiego postępowania, ale także ma doprowadzić do wydania przez organ oczekiwanego przez stronę aktu lub podjęcia określonej czynności. Skarga ta jest więc odmianą skargi na bezczynność organu, wnoszoną wówczas, gdy organ wprawdzie prowadzi postępowanie, ale - mimo ustawowego obowiązku - nie kończy go wydaniem stosownego aktu ani nie podejmuje właściwej czynności, której domaga się strona. Dla stwierdzenia przewlekłości prowadzonym postępowaniu, a tym samym kwalifikowanej bezczynności organu w zakresie niewydania stosownego aktu, nie ma znaczenia fakt, z jakich powodów organ zwleka z jego podjęciem, a w szczególności, czy zwłoka spowodowana jest zawinioną lub też niezawinioną opieszałością organu. Istotne bowiem jest, że organ dopuszcza się obstrukcji w rozpatrzeniu wniosku, a jego procedowanie wydłuża czas oczekiwania przez stronę na rozstrzygnięcie. Natomiast okoliczności, które powodują zwłokę organu oraz jego działania w toku rozpoznawania sprawy (jak też zaniechania) oraz stopień przekroczenia terminów, wpływają na ocenę zasadności skargi na przewlekłość w tym sensie, że Sąd zobowiązany jest je ocenić przy jednoczesnym stwierdzeniu, czy istniejąca przewlekłość miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa czy też nie.

W rozpoznawanej sprawie istotnie Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych dopuścił się przewlekłości w prowadzonym przez niego postępowaniu, gdyż złożony przez skarżącego w dniu [...] września 2013 r. wniosek został zrealizowany poprzez wydanie decyzji dopiero w dniu [...] sierpnia 2014 r. a więc już po wniesieniu skargi do Sądu. Jakkolwiek organ w okresie od dnia skierowania powyższego wniosku przez A. B. do dnia podjęcia wskazanej decyzji prowadził postępowanie, niemniej jednak analiza czynności przeprowadzonych przez GIODO w toku tego postępowania nie pozwala przyjąć, że czynił to szybko czyli bez zbędnej zwłoki. Przedstawiony chronologicznie w części historycznej niniejszego uzasadnienia przebieg procedowania organu wykazuje, iż już od chwili złożenia wniosku – tj. [...] września 2013 r. do momentu podjęcia przez GIODO pierwszej czynności w sprawie [...] stycznia 2014 r. tj. wezwania P. Sp. z o.o. i P. Sp. z o.o. do złożenia wyjaśnienia w sprawie upłynął okres ponad dwóch miesięcy. Wyjaśnienia obu spółek wpłynęły do organu w dniu [...] stycznia 2014 r. i [...] stycznia 2014 r. i od tego momentu Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych zaniechał jakichkolwiek czynności i nie prowadził ich aż do dnia [...] lipca 2014 r., w którym to dniu sformułował pismo informujące strony postępowania, że zebrany w sprawie materiał dowodowy jest wystarczający do wydania decyzji administracyjnej oraz że mają one prawo zaznajomienia się z tym materiałem, a także, że przysługuje im prawo wglądu do akt postępowania, z kolei od dnia skierowania tego pisma do zainteresowanego do dnia wydania decyzji w sprawie upłyną znowu ponad miesiąc.

Tego rodzaju procedowanie organu uchybia zasadzie szybkości postępowania administracyjnego i to w stopniu rażącym, wszak nieprawidłowe jest, by czynności wyjaśniające organu w sprawie były podejmowane co kilka miesięcy w sytuacji gdy sprawa nieskomplikowana winna być rozstrzygnięte w ciągu miesiąca.

Przyjmując nawet, że sprawa A. B. mogła mieć dla organu skomplikowany charakter, to nie zmienia to faktu, że organ ani nie zawiadomił skarżącego o przedłużeniu postępowania ze wskazaniem daty jego zakończenia, ani nie podjął decyzji w rozsądnym terminie. Świadczy to o kwalifikowanej zwłoce organu w podejmowaniu rozstrzygnięcia w sprawie.

Zgodnie z ustanowioną w art. 12 kpa zasadą szybkości postępowania, organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia (§ 1). Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione bezzwłocznie (§ 2). W myśl art. 35 § 1 kpa, organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Załatwienie zaś sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania (art. 35 § 3 kpa). Artykuł 36 § 1 kpa nakłada natomiast na organy administracji publicznej obowiązek zawiadomienia strony o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 kpa. a także o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w przepisie szczególnym, z podaniem przyczyny zwłoki oraz wskazania nowego terminu jej załatwienia.

Mając na względzie brzmienie tych przepisów, wskazać należy, że w niniejszej sprawie niewątpliwie wystąpiły przesłanki uzasadniające stwierdzenie przewlekłości prowadzonego postępowania, bowiem organ uchybił cytowanym normom proceduralnym, a biorąc pod uwagę, że zwłoka, w podjęciu decyzji miała charakter kwalifikowany, naruszenie tych norm ma charakter rażący. Dlatego też Sąd, działając na podstawie art. 149 § 1 ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stwierdził przewlekłość prowadzonego postępowania, uznając przy tym, że miała ona miejsce z rażącym naruszeniem prawa (pkt 1 i 2 sentencji wyroku).

Jak zostało zaznaczone, skarga na przewlekłość ma nie tylko służyć zweryfikowaniu prawidłowości procedowania organu pod względem zachowania norm określających dopuszczalny czas trwania takiego postępowania, ale także ma doprowadzić do wydania przez organ oczekiwanego przez stronę aktu lub podjęcia określonej czynności, bowiem uwzględnienie takiej skargi skutkuje wydaniem wyroku zobowiązującego organ do rozpatrzenia wniosku strony. Jednakże Sąd nie jest uprawniony do prowadzenia postępowania w kierunku wydania rozstrzygnięcia zobowiązującego organ do rozpatrzenia wniosku strony, jeżeli po wniesieniu skargi doszło do podjęcia decyzji, a tak jest w rozpoznawanej sprawie. Skoro zatem w toku postępowania, a przed wydaniem orzeczenia przez Sąd, GIODO wydał i doręczył skarżącemu oczekiwany przez niego akt administracyjny (art. 54 § 3 cyt. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), postępowanie sądowe zmierzające w istocie do zobowiązania organu stało się bezprzedmiotowe i podlega umorzeniu na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 ww. ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Natomiast podkreślić należy, że niczym usprawiedliwiona zwłoka w działaniu organu musi wywołać określone skutki, które w postaci wymierzenia Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych grzywny mają na celu zdyscyplinowanie w przyszłości tego organu do terminowego załatwiania spraw obywateli. Wymierzona w wyroku grzywna (pkt 2 wyroku) mieści się w granicach określonych w art. 154 § 6 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Jej wysokość zarówno miarkuje rozmiar uchybień organu, jak i uwzględnia rolę i znaczenie jaką Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych pełnił jako organ w grupie organów centralnych w Rzeczypospolitej Polskiej.

Z tych względów w zakresie wyżej wskazanych przepisów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, orzekł jak w sentencji wyroku.