Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Sędziowie asesor sądowy WSA Elżbieta Lemańska, sędzia WSA Marek Leszczyński, Protokolant sekretarz sądowy Katarzyna Derewońko, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2018 r. sprawy ze skargi P. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] grudnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu prawa jazdy oddala skargę

U podstaw podjętego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia faktyczne.

Starosta A. decyzją z dnia [...] października 2017 r. znak: [...] odmówił P. W. wydania prawa jazdy kategorii C i C+E. Skarżący wystąpił o wydanie mu dokumentu w dniu [...].10.2017r. w związku z faktem, że wyrokiem Sądu Rejonowego w C. z dnia [...].02.2017r. sygn. akt [...] został orzeczony wobec niego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 4 lat ale z wyłączeniem kategorii C oraz C + E. Organ I instancji odmawiając wydania dokumentu powołał się na brzmienie art. 12 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 5.01.2011r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2017r., poz. 978 ze zm.).

Z decyzją tą nie zgodził się P. W. i wniósł odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. zarzucając naruszenie:

- zasady ne bis in idem, tj. ponownego karania za to samo zdarzenie, poprzez nałożenie dodatkowej sankcji w postaci odmowy wydania prawa jazdy kategorii C oraz C+E, podczas gdy wcześniej za ten sam czyn został wobec odwołującego się orzeczony przez Sąd Rejonowy w C. zakaz prowadzenia pojazdów jedynie kategorii B;

- zasady podziału i równowagi władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej poprzez nierespektowanie wydanego przez Sąd Rejonowy w C. II Wydział Karny prawomocnego wyroku i odmowę wydania prawa jazdy kategorii C, C+E, mimo orzeczenia w tym wyroku jedynie zakazu prowadzenia pojazdów kategorii B;

- wyrażonej w art. 175 ust. 1 Konstytucji RP zasady sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sądy, poprzez nałożenie przez organ administracyjny sankcji karnej za popełniony przez odwołującego się czyn, której dolegliwość wykraczała poza orzeczony środek karny.

Wskazując na powyższe naruszenia odwołujący się wniósł o zmianę decyzji i orzeczenie o wydaniu prawa jazdy kategorii C oraz C+E.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. decyzją z dnia [...] grudnia 2017 r. nr znak [...], utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu podano, że materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia o odmowie zwrotu prawa jazdy w zakresie kategorii C i C+E stanowił przepis art. 12 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2017 r., poz. 978 z późn. zm.). Organ podniósł, że ustawa ta, choć jest aktem stosunkowo nowym, była już kilkukrotnie nowelizowana a wprowadzane w ustawie zmiany objęły też treść art. 12. Zdaniem organu odwoławczego dla prawidłowego i pełnego wyjaśnienia znaczenia zawartych w nim regulacji należy odwołać się do historycznego ich brzmienia i skonfrontowania ich z aktualną treścią art. 12 ustawy.

Podano, że istotnym dla rozpoznawanej sprawy zmianom nie uległ ust. 1 art. 12 ustawy. Zarówno w tekście pierwotnym ustawy, jak i obecnie, istnieje w nim tak samo brzmiący pkt 2, który stanowi, że prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu. Przepis ten ustanawia jednoznaczny zakaz wydania prawa jazdy osobie, wobec której sąd prawomocnym wyrokiem zastosował środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Zakaz wydania prawa jazdy takiej osobie rozciąga się na cały okres obowiązywania zastosowanego przez sąd środka i dotyczy wszystkich kategorii prawa jazdy, na które rozciąga się sądowy zakaz kierowania pojazdami. Nowelizacje ustawy o kierujących pojazdami znacznie zmieniły natomiast treść ust. 2 art. 12 ustawy. Przepis ten w pierwotnym kształcie brzmiał następująco: przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy kategorii:

1) B1 lub B - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A;

2) AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;

3) B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D.

Przepis art. 12 ust. 1 pkt 1 - 3 ustawy nakazywał więc odnosić omówiony wcześniej zakaz wydawania prawa jazdy do osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy kategorii określonych w pkt 1 – 3 w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów pewnych - wskazanych przez ustawodawcę kategorii. Formułował zakaz wydawania prawa jazdy innych kategorii niż ta, której dotyczył orzeczony przez sąd zakaz prowadzenia pojazdów. I tak nie pozwalał wydać prawa jazdy osobie ubiegającej się o wydanie go w zakresie kategorii B1 lub B w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów kategorii AM, A1, A2 lub A. Wydanie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D było niedozwolone w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów kategorii B. Prawo jazdy kategorii B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E nie mogło być z kolei wydane osobom, wobec których orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D. Organ podniósł, że treść art. 12 ust. 2 ustawy w jego pierwotnym brzmieniu istotnie nasuwać mogła pewne wątpliwości. Mylące w tym wypadku mogło okazywać się użyte przez ustawodawcę sformułowanie "osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy" na oznaczenie podmiotów, których dotyczy zakaz wydawania prawa jazdy z art. 12 ust. 2 ustawy. Sformułowanie to mogło być interpretowane w sposób wąski przyjmujący, że za osobę ubiegającą się o wydanie prawa jazdy należałoby uznać tylko taką, która po raz pierwszy występuje o wydanie prawa jazdy. Natomiast w szerokim ujęciu osobami ubiegającymi się o wydanie prawa jazdy miałyby być wszystkie osoby, które prawo jazdy chcą otrzymać, niezależnie czy miałoby to nastąpić pierwszy raz, czy też chodziłoby o wydanie prawa jazdy zatrzymanego wcześniej, które dana osoba już posiadała.

Organ podniósł, że niejasności w tym zakresie dostrzegł ustawodawca, bowiem nowelizacją ustawy o kierujących pojazdami, która weszła w życie z dniem 25 października 2014 r., w art. 12 ust. 2 po sformułowaniu "wobec osoby ubiegającej się o wydanie" dodał, że zakaz wydawania prawa jazdy dotyczy też osób ubiegających się o "zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii". Obecnie art. 12 ust. 2 pkt 1 - 3 brzmi następująco: przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii:

1) B1 lub B - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A;

2) AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;

3) B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D.

Zdaniem organu odwoławczego, tak zmieniony ust. 2 art. 12 ustawy nie pozostawia już wątpliwości, że zakaz wydawania prawa jazdy innych kategorii niż objęte zakazem sądowym dotyczy także tych osób, które posiadają już określone uprawnienia i ubiegają się o zwrot zatrzymanego wcześniej prawa jazdy. Zatem na podstawie art. 12 ust. 2 pkt 2 ustawy starosta jest zobowiązany do niewydawania prawa jazdy m.in. kategorii C, czy C+E w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, do których kierowania wymagane jest prawo jazdy kategorii B. Przy tym zakaz ten odnosi się zarówno do kierowców ubiegających się po raz pierwszy o prawo jazdy danej kategorii (w tym wypadku kategoria C i C+E), w czasie trwania zakazu, jak też do kierowców posiadających już takie uprawnienia - przez zakaz zwrotu zatrzymanego im wcześniej dokumentu prawa jazdy w okresie obowiązywania orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów kategorii B.

Organ odwoławczy podał, że prawo jazdy kategorii B, C, i C+E P. W. zostało zatrzymane przez funkcjonariusza policji w trakcie kontroli drogowej w dniu [...] lipca 2017 r. i następnie przy piśmie Zastępcy Komendanta Powiatowego Policji w G. z dnia [...] lipca 2017 r. przesłane do Starosty A. Wcześniej, prawomocnym wyrokiem z dnia [...] lutego 2017 r., sygn. akt: [...] Sąd Rejonowy w C. II Wydział Karny orzekł wobec P. W. zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 4 lat z wyłączeniem pojazdów objętych kategorią C i C+E.

Niezależnie więc od tego, że Sąd karny wyłączył spod ogólnego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów w ruchu lądowym, prowadzenie pojazdów kategorii C i C+E, wniosek P. W. o wydanie zatrzymanego dokumentu prawa jazdy w zakresie tych kategorii nie mógł być rozpatrzony pozytywnie. Ustawodawca bowiem w art. 12 ust. 2 pkt 2 ustawy jednoznacznie wykluczył możliwość zwrotu prawa jazdy kategorii C oraz C+E, osobie, wobec której prawomocnym wyrokiem sądu orzeczony został zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B. Stąd też organ pierwszej instancji zasadnie odmówił zwrotu zatrzymanego prawa jazdy.

Odnosząc się do zarzutów odwołania organ podał, że brak jest podstaw, by twierdzić, że w art. 12 ust. 2 ustawy ustawodawca ustanowił wobec kierujących dodatkową sankcję, rozszerzającą środek karny zastosowany wcześniej przez sąd powszechny. Przepis ten nie ma charakteru sankcji administracyjnej, dlatego trudne do obrony jest - zdaniem organu - stanowisko, zgodnie z którym zastosowanie tego przepisu prowadzi do naruszenia zasady ne bis in idem. Wskazana regulacja stanowi wyraz dbałości ustawodawcy o zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego, która jest realizowana poprzez eliminowanie z uczestnictwa w nim kierujących pojazdem naruszających w sposób rażący zasady bezpieczeństwa. Nadto organ wskazał, że trudno jest odmówić racjonalności rozwiązania jakie daje art. 12 ust. 2 ustawy, jeżeli weźmie się pod uwagę, że prawo jazdy kategorii B jest uprawnieniem "węższym", łatwiej osiągalnym niż prawo jazdy kategorii C czy C+E. Jeżeli spojrzy się na to w ten sposób, wydaje się być oczywistym, że kierowca, co do którego sąd powszechny uznał, iż nie powinien kierować pojazdem kategorii B, tym bardziej nie spełnia warunków, by w bezpieczny sposób kierować pojazdami większymi, cięższymi, przystosowanymi do ciągnięcia przyczepy i przewozu towarów. Końcowo podano, że organy administracji mają obowiązek działać na podstawie przepisów prawa i nie mają uprawnień, by rozstrzygać o zgodności przepisów ustawowych z normami wyższego stopnia wyrażonymi w Konstytucji. Związane są przepisami ustawy - w tym wypadku ustawy o kierujących pojazdami, które mają stosować wprost. Na marginesie zaznaczono, że pogląd zaprezentowany w wyroku wskazanym w odwołaniu jest tylko jednym z głosów w sporze o to, w jaki sposób rozumieć należy normę wynikającą z art. 12 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami. Podkreślono też, że w ostatnim czasie zapadło wiele orzeczeń sądów administracyjnych wyrażających stanowisko zasadniczo odmienne, za którym opowiada się też organ, uwzględniających zmianę, jakiej w art. 12 ust. 2 ustawy dokonał ustawodawca z dniem 25 października 2014 r.

Skargę od tej decyzji do sądu administracyjnego wniósł pełnomocnik P. W. Podniósł w niej takie same zarzuty jak w odwołaniu, dodatkowo zarzucając naruszenie art. 12 ust. 1 pkt 2 oraz art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o kierujących pojazdami oraz art. 42 Kodeksu karnego. I tak zarzucił naruszenie:

- art. 12 ust. 1 pkt 2 oraz art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o kierujących pojazdami, poprzez błędne przyjęcie, że prawo jazdy kategorii C i C+E nie może być wydane osobie, w stosunku do której orzeczono prawomocnym wyrokiem zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym kategorii B z wyłączeniem kategorii C i C+E, podczas gdy zgodnie z treścią przepisu wykluczone jest wydanie prawa jazdy jedynie w okresie i w zakresie obowiązywania tego zakazu, zaś w stosunku do skarżącego nie orzeczono zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w zakresie kategorii C i C+E, a jedynie w zakresie kategorii B;

- art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o kierujących pojazdami poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy przepis ten ma zastosowanie do osób ubiegających się o nowe uprawnienia, których wcześniej nie posiadały, zaś skarżący takie uprawnienia posiada i wnosił o wydanie prawa jazdy w zakresie, w jakim nie dotyczył go zakaz prowadzenia pojazdów;

- art. 42 Kodeksu karnego poprzez jego błędną wykładnię i orzeczenie de facto przez organy administracji, a nie prze sąd o zakazie prowadzenia przez skarżącego pojazdów kategorii c i C+E, co nie leży w zakresie uprawnień organów administracyjnych, gdyż nie są one zdolne sprawować władzy sadowniczej;

- sprzeczność z podstawowymi zasadami demokratycznego państwa prawa, wyrażonymi w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, tj.:

- zasadą ne bis in idem, tj. ponownego karania za to samo zdarzenie, poprzez nałożenie dodatkowej sankcji w postaci odmowy wydania prawa jazdy kategorii C oraz C+E, podczas gdy wcześniej za ten sam czyn został wobec odwołującego się orzeczony przez Sąd Rejonowy w C. zakaz prowadzenia pojazdów kategorii B;

- zasadą podziału i równowagi władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, poprzez nierespektowanie wydanego przez Sąd Rejonowy w C. II Wydział Karny prawomocnego wyroku i odmowę wydania prawa jazdy kategorii C, C+E, mimo orzeczenia w tym wyroku jedynie zakazu prowadzenia pojazdów kategorii B;

- wyrażoną w art. 175 ust. 1 Konstytucji RP zasady sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sądy, poprzez nałożenie przez organ administracyjny sankcji karnej za popełniony przez odwołującego się czyn, której dolegliwość wykraczała poza orzeczony środek karny.

Wskazując na powyższe naruszenia, pełnomocnik skarżącego wniósł o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi stwierdził, że organy rozstrzygające niniejszą sprawę niezasadnie uznały, że przepisy, które stały się podstawą wydania zaskarżonej decyzji, znajdują zastosowanie nie tylko w odniesieniu do osób ubiegających się o nowe uprawnienia, ale także do osób posiadających uprzednio uzyskane uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie kategorii w nich wymienionych, które nie zostały wskazane w wyroku sądowym orzekającym o środku karnym określonym w art. 42 Kodeksu karnego, w sytuacji, w której osoby te wnoszą o wydanie dokumentu potwierdzającego ich posiadanie. Nadto pełnomocnik skarżącego wskazał, że obecnie dominującym w orzecznictwie stał się pogląd, zgodnie z którym regulacja art. 12 ustawy o kierujących pojazdami dotyczy tylko osób, które po raz pierwszy ubiegają się o wydanie prawa jazdy, powołując w tym miejscu stosowne orzeczenia sądów administracyjnych. Pełnomocnik skarżącego, przywołując postanowienie Sądu Najwyższego z 26 lutego 2014 r., sygnatura akt I KZP 29/13, wskazał, że jeżeli sąd orzekł o zakazie prowadzenia pojazdów, do kierowania którymi potrzebne jest prawo jazdy kategorii B, to kierowca nie dostanie dokumentu w zakresie innych kategorii, ale też zakaz nie rozciąga się na te uprawnienia, które wcześniej posiadał oraz że przepis art. 12 ustawy dotyczy osób dopiero ubiegających się o wydanie prawa jazdy, a nie ma zastosowania do osób, które posiadają określone uprawnienia do prowadzenia pojazdów. Zdaniem pełnomocnika skarżącego odmienna interpretacja prowadziłaby do niedopuszczalnego wniosku, że środek karny może być istotnie modyfikowany przez art. 12 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami, co wprowadzałoby iluzoryczność orzeczeń sądów, gdyż umożliwiałoby wprowadzenie surowszej dolegliwości automatycznie, mimo treści wydanego wyroku. Pełnomocnik skarżącego podniósł, że zgodnie z wcześniej wskazanym postanowieniem Sądu Najwyższego, z przepisów prawa karnego wynika jednoznacznie, że to sąd orzeka o zakazie prowadzenia pojazdów, określając jednocześnie jakiego rodzaju pojazdów zakaz dotyczy i dopiero to orzeczenie sądu stanowi podstawę do cofnięcia uprawnień do ich prowadzenia w orzeczonym zakresie przez właściwy organ administracji. Organ ten nie może przy tym rozszerzyć ani zawęzić orzeczonego przez sąd zakazu. Za bezpodstawne uznał rozszerzenie przez organ zakazu kierowania pojazdami nałożonego przez Sąd. Zdaniem pełnomocnika skarżącego świadczy to o przekroczeniu jego kompetencji i prowadzi do wydania decyzji, która rozstrzyga o zakresie środka karnego, do czego uprawniony jest wyłącznie sąd. W konsekwencji tego, zdaniem pełnomocnika skarżącego, organ dopuścił się też naruszenia fundamentalnej zasady polskiego porządku prawnego – ne bis in idem, tj. ukarał skarżącego ponownie. Organy administracji publicznej najpierw wydając, a później utrzymując w mocy niewątpliwie sprzeczną z prawem decyzję, naruszyły więc nie tylko przepisy ustaw zwykłych, ale również przepisy Konstytucji RP, co znajduje wyraz w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 8 marca 2017 r., sygnatura akt II SA/Po 1034/16.

Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył co następuje;

Skarga jako bezzasadna podlegała oddaleniu. Wbrew zarzutom skarżącego, organy administracji obu instancji odmawiając zwrotu skarżącemu zatrzymanego prawa jazdy w zakresie kategorii nie objętych sądowym zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych, postąpiły zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, bez ich naruszenia.

Słusznie Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. zwraca uwagę na ignorowany przez skarżącego fakt zmiany stanu prawnego w zakresie regulacji o zwrocie zatrzymanego prawa jazdy. Od dnia [...].10.2014r. tj. od dnia wejścia w życie rozszerzonego brzmienia art. 12 ust. 2, wprowadzonego mocą ustawy z dnia 26.06.2014r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2014r., poz. 970), niemożność wydania prawa jazdy osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych (tj. art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami), stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii:

1) B1 lub B - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A;

2) AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;

3) B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D.

Zgodnie z art. 3 ustawy nowelizującej, przepis art. 12 ust. 2 ma zastosowanie do osób, wobec których orzeczono prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych po dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej, co generalnie nastąpiło w dniu 24.08.2014r. zaś przepis art. 12 ust. 2, jak wyżej wskazano, zaczął obowiązywać od 25.10.2014r. W odniesieniu do skarżącego wyrok Sądu Rejonowego w C. z dnia 7[...]02.2017r. sygn. akt [...], mocą którego orzeczono wobec niego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym kategorii B na okres 4 lat z wyłączeniem kategorii C oraz C + E, został wydany w okresie obowiązywania zacytowanego wyżej brzmienia art. 12 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami. Przepis ten i wynikająca wprost z jego treści niemożność zwrotu skarżącemu prawa jazdy kategorii C oraz C+E z uwagi na obowiązywanie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w zakresie prawa jazdy kategorii B, dotyczy bezpośrednio skarżącego.

Składowi orzekającemu znany jest wyrok WSA w Poznaniu z dnia 8.03.2017r. sygn. II SA/Po 1034/16 ,na który powołuje się pełnomocnik skarżącego a także treść postanowienia Sądu Najwyższego z 26 lutego 2014 r., sygnatura akt I KZP 29/13, do którego nawiązuje uzasadnienie skargi. Skład orzekający w sprawie niniejszej prezentuje jednak odmienne stanowisko, niż zaprezentowane w orzecznictwie przywołanym przez skarżącego. Zwraca przy tym uwagę, że aktualna linia orzecznictwa większości wojewódzkich sądów administracyjnych oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, jest zbieżna z poglądem prezentowanym przez sąd w sprawie niniejszej (vide: między innymi wyrok NSA z dnia 6.02.2018 sygn. I OSK 1860/17, wyrok NSA z dnia 13.10.2017r. sygn. I OSK 3181/15, wyrok NSA z dnia 9.11.2017r. sygn. I OSK 105/16, wyrok WSA w Olsztynie z dnia 11.08.2015r. sygn. II SA/Ol 633/15). W świetle kategorycznej treści art. 12 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami, osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii B, nie ma możliwości odzyskania zatrzymanego prawa jazdy również w zakresie pozostałych kategorii nie objętych zakazem z wyroku karnego.

W uzasadnieniach wyroków wydanych w sprawach o sygn. I OSK 105/16 i I OSK 1860/17, Naczelny Sąd Administracyjny podkreślał, że opisana wyżej nowelizacja ustawy o kierujących pojazdami miała na celu ujednolicenie stosowania przepisów ustawy o kierujących pojazdami w zakresie wydawania i cofania uprawnień do kierowania pojazdami. Nowelizacja miała na celu doprecyzowanie kwestii objęcia zakresem art. 12 ust. 2 także osób ubiegających się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy oraz o przywrócenie uprawnień w zakresie prawa jazdy określonej kategorii. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku w sprawie I OSK 1860/17 odniósł się do zarzutów niekonstytucyjności wprowadzonej nowelizacji. Stwierdził, że przewidziana w art. 12 ust. 2 w związku z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami, podstawa do nałożenia, niezależnej od sankcjonowania karnoprawnego, sankcji administracyjnej, nie narusza wzorców konstytucyjnych, na które wskazują osoby ubiegające się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy. Stwierdził, nawiązując do stanowiska Trybunału Konstytucyjnego zajętego w sprawie P 32/12, że ustawodawca dysponuje znaczną swobodą regulacyjną w zakresie wyboru metod oraz drogi prawnego sankcjonowania tych nielegalnych zachowań adresatów norm, które ze względu na przyjęte założenia i cele polityki państwa oraz zasady i wartości konstytucyjne, wymagają odpowiedniej i nierzadko skumulowanej reakcji prawodawczej. Jeżeli przyjęte rozwiązania ustawodawcze nie naruszają w sposób oczywisty norm, zasad i wartości konstytucyjnych (w tym zasad proporcjonalności, równości lub sprawiedliwości społecznej), to brak jest podstaw do podważania ustawodawczych wyborów aksjologicznych i normatywnych. NSA nie dopatrzył się w zarzutach skarżącego kasacyjnie wyrok WSA w Białymstoku oddalający skargę na odmowę zwrotu prawa jazdy (o sygn. II SA/Bk 199/17), wykazania tego rodzaju kwalifikowanego naruszenia powyższych norm, zasad i wartości. Argumenty natury prawnoustrojowej, do których nawiązywała skarga kasacyjna w sprawie I OSK 1860/17 i nawiązuje również skarga w niniejszej sprawie, NSA uznał za niewykazujące dostatecznej prawnokonstytucyjnej relewancji. Stwierdził, iż nie są uzasadnione próby konstruowania konstytucyjnego zakazu kumulacji sankcji karnej i administracyjnej za ten sam czyn (zasada ne bis in idem). Konstytucja RP nie zawiera bowiem postanowień bezpośrednio statuujących tę zasadę, inaczej niż czynią to przepisy wiążących Polskę przepisów Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz przepisy Karty praw podstawowych Unii Europejskiej., które – na gruncie sankcjonowania karnoprawnego – zakazują ponownego sądzenia lub karania w sprawach karnych dotyczących tego samego czynu zagrożonego karą (art. 4 ust. 1 Protokołu Nr 7 do Konwencji i art. 50 Karty). NSA dodał, iż nawet , jeśli w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego zakaz ne bis in idem, jest uznawany za szczegółową zasadę konstytucyjną wywodzoną z zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) lub za element konstytucyjnego prawa do obrony (art. 45 ust. 2 Konstytucji) i konstytucyjnego prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji), to nie należy zapominać, że nie jest uprawnione aprioryczne wnioskowanie, że kumulacja sankcji karnej i administracyjnej za ten sam czyn, jest konstytucyjnie zabroniona. Zakaz ne bis in idem w sensie ścisłym ma zastosowanie wtedy, gdy w stosunku do osoby uprzednio ukaranej za popełnienie czynu zabronionego przez prawo karne, wszczyna się postępowanie karne dotyczące tego samego czynu. NSA zwrócił uwagę, że w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego funkcjonuje także szersze rozumienie zasady ne bis in idem, ale wyprowadzone ono zostało na tle zbiegu sankcji karnej z sankcją administracyjną o charakterze wybitnie represyjnym. W odniesieniu do zaskarżonej sankcji (zakazu zwrotu zatrzymanego prawa jazdy) , NSA zauważył, iż zakaz ten realizuje odmienne funkcje i cele niż sankcja karna. Nie są to funkcje represyjne (odwetowe) ale prewencyjne i zabezpieczające.

Skład orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela zaprezentowane wyżej stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zauważa, że ratio legis zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych stanowi wykluczenie z ruchu drogowego takich kierowców, którzy zagrażają bezpieczeństwu w komunikacji, zwłaszcza, jeżeli zagrożenie dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym spowodowali znajdując się w stanie nietrzeźwości. Nie tylko zatem literalne brzmienie art. 12 ust. 2 w związku z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami (mające co do zasady pierwszeństwo przed innymi metodami interpretowania przepisów prawa) nie pozwalało na uwzględnienie wniosku skarżącego o zwrot prawa jazdy, ale także wykładnia celowościowa przepisu. Z wyroku karnego wynika dla skarżącego bezpośredni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii B, ale pośrednio również zakaz prowadzenia pojazdów kategorii C i C+E, gdyż ustawodawca rozciągnął skutki orzeczenia karnego w zakresie prawa jazdy kategorii B także na inne uprawnienia do prowadzenia pojazdów, przy czym skutki te dotyczą zarówno ubiegającego się o prawo jazdy określonej kategorii, jak i dysponującego już takim prawem jazdy.

Mając powyższe na uwadze Sąd skargę oddalił (art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi)