Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Renata Czeluśniak Sędziowie: WSA Hanna Knysiak - Sudyka WSA Janusz Kasprzycki (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 23 marca 2021 r. sprawy ze skargi Z. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 29 lipca 2020 r. znak: [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu I instancji

Zaskarżoną przez Z. K. (zwanego dalej skarżącym), decyzją z dnia 29 lipca 2020 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. jedn., Dz.U. z 2017 r., poz. 1257) oraz art. 2, art. 3, art. 8 art. 39, art. 40, art. 41 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. jedn., Dz.U. z 2016 r., poz. 930 ze zm., dalej zwanej ustawą o pomocy społecznej), Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Burmistrza Miasta z dnia [...] 2020 r., znak: [...] ([...]), o odmowie przyznania skarżącemu specjalnego zasiłku celowego na zakup leków, środków dezynfekujących i odgrzybiających.

Powyższa decyzja zapadła w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Skarżący złożył w dniu 18 maja 2020 r. w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej wniosek o udzielenie mu pomocy finansowej, w tym na zakup leków, środków dezynfekujących i odgrzybiających.

W związku z powyższym w dniu 25 maja 2020 r. został przeprowadzony wywiad środowiskowy w siedzibie Ośrodka.

Z ustaleń wywiadu wynika, że skarżący, będący w wieku emerytalnym, prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. Zajmuje lokal z zasobów Urzędu Miasta (pokój z łazienką). Utrzymuje się z zasiłku stałego (548,00 zł) oraz dodatku pielęgnacyjnego (215,84 zł.). Skarżący choruje na zaćmę. Oczekuje na operację. Nadto, oczekuje na konsultację lekarską w związku z powstaniem torbieli pod kolanem oraz drętwieniem prawej ręki. W dalszym ciągu ma problemy ze słuchem.

Decyzją z dnia [...] 2020 r., znak: [...] ([...]), Z-ca Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, działając z upoważnienia Burmistrza Miasta, odmówił skarżącemu przyznania specjalnego zasiłku celowego na zakup leków, środków dezynfekujących i odgrzybiających.

W uzasadnieniu tej decyzji organ pierwszej instancji podniósł w szczególności, że decyzją z dnia [...] 2020 r., znak: [...], przyznano skarżącemu zasiłek celowy specjalny na opłatę czynszu, pomimo przekroczenia kryterium dochodowego z uwagi na zagrożenie wypowiedzenia umowy usługi hotelowej i w konsekwencji narażenie skarżącego na utratę schronienia.

Organ nie znalazł jednak przesłanek do przyznania zasiłku celowego specjalnego na zakup leków, środków odgrzybiania i dezynfekcji, gdyż nie można ich zaliczyć do kategorii "szczególnie uzasadnionych przypadków". Skarżący nie przedstawił też zaświadczenia lekarskiego ani żadnych recept potwierdzających, że musi przyjmować stałe leki. W związku z tym organ uznał, że nie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek, o którym mowa w art. 41 ustawy o pomocy społecznej.

W odwołaniu od powyższej decyzji skarżący obszernie opisał w jaki sposób - jego zdaniem - jest krzywdzony przez urzędników, a także wskazał na swoje trudne warunki życiowe w związku z niskimi dochodami.

Podniósł w szczególności, że w ostatnim czasie dramatycznie pogorszył się stan jego zdrowia, a to z powodu toksycznych, jak ujął, rujnujących zdrowie warunków panujących w obecnym lokalu, który jest permanentnie zawilgocony, zapleśniały "gangrenujący toksyczną grzybiczną atmosferę dlatego nie nadaje się do normalnego zamieszkania".

Opisaną na wstępie decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu decyzji odwoławczej SKO, wskazało, że zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej , prawo do świadczeń z pomocy społecznej (...) przysługuje :

1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 701 zł

2) osobie w rodzinie , w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 514 zł

3) rodzinie , której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie

W myśl art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;

2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;

3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Z kolei, zgodnie z art. 39 ustawy o pomocy społecznej w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może zostać przyznany zasiłek celowy .

Zasiłek ten może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału , odzieży , niezbędnych przedmiotów użytku domowego , drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu .

Ponadto, zgodnie z art. 40 ustawy o pomocy społecznej zasiłek ten może być przyznany osobie i rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego oraz klęski żywiołowej lub ekologicznej .

Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 41 ustawy o pomocy społecznej

w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany m.in. specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi.

Kolegium wskazało, że w sprawie niniejszej skarżący w dniu 18 maja 2020 r. złożył w organie pierwszej instancji wniosek o przyznanie pomocy w formie zasiłku celowego na opłacenie czynszu, zakup leków, środków do odgrzybiania i środków dezynfekujących. Wniosek swój motywował tym, że ma małe dochody zaś ponosi wydatki związane z ratowaniem zdrowia oraz poniósł stratę w postaci uszkodzenia roweru.

W oparciu o wywiad środowiskowy z dnia 25 maja 2020 r. organ ustalił, że skarżący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe z dochodem miesięcznym w wysokości 763,84 zł miesięcznie w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku (kwiecień 2020 r.). Na dochód ten składał się - zgodnie z ustaleniami organu

1. zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 215,84 zł

2. zasiłek stały w kwocie 548,00 zł

a zatem skarżący nie spełniał warunku - nieprzekroczania kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej określonego w art. 8 ust. 1 ( 701 zł na dzień wydania decyzji) ustawy o pomocy społecznej - uzasadniający przyznanie świadczenia z pomocy społecznej albowiem jego dochód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku (kwiecień 2020 r.) przekraczał to kryterium o kwotę 62,84 zł.

Kolegium wyjaśniło, że zasiłek celowy należy wprawdzie do tego rodzaju świadczeń z pomocy społecznej, iż decyzja o jego przyznaniu należy do kategorii tych decyzji administracyjnych, którym ustawodawca pozostawił uznaniu organu ją wydającego określenie nie tylko, czy należy przyznać świadczenie, ale także - w jakiej wysokości. Z ugruntowanego już w tym zakresie stanowiska, zarówno doktryny jak i judykatury prawa administracyjnego, wynika jednakże, że uznanie nie może oznaczać dowolności.

Uznaniowy charakter decyzji nie oznacza bowiem sytuacji, że organ który ma ją podjąć, nie jest niczym związany w swojej swobodzie jej podjęcia. W ustabilizowanym już i jednolitym w tym zakresie zarówno stanowisku doktryny prawa administracyjnego, jak i w orzecznictwie sądów administracyjnych, ukształtował się pogląd, że uznanie administracyjne nakłada na organ administracji szczególny obowiązek uzasadnienia swojego stanowiska, przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego i logiki.

Aby uzasadnienie odpowiadało przedstawionym wyżej kryteriom musi ono wynikać i opierać się na prawidłowo ustalonym stanie faktycznym, zawierać jego ocenę zgodnie z przepisami prawa materialnego oraz dawać organowi odwoławczemu możliwość dokonania oceny czy ustalenie tego stanu zawarte w uzasadnieniu decyzji pozostaje w zgodzie z wynikami postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie.

W sprawie niniejszej - mając na uwadze materiał dowodowy zgromadzony w jej toku — Kolegium uznało, że organ pierwszej instancji przeprowadził postępowanie dowodowe mające na celu ustalenie sytuacji materialnej strony na dzień składania wniosku poprzez przeprowadzenie wywiadu środowiskowego. Zdaniem Kolegium uzasadnienie zaskarżonej decyzji spełnia kryteria pozwalających na wykluczenie dowolności przy jej podejmowaniu, albowiem zawiera ono motywy przyjęte przez organ pierwszej instancji przy podejmowaniu decyzji.

Kolegium podkreśliło przy tym, że uzasadnienie decyzji odgrywa ważną rolę przede wszystkim dla strony, albowiem pozwala jej zrozumieć motywy jakimi kierował się organ przy jej podejmowaniu. Szczegółowe wyjaśnienie tych motywów leży przecież w interesie organu, bowiem może to pozwolić na uniknięcie niepotrzebnej procedury odwoławczej. Stanowi ono także istotne ułatwienie dla organu odwoławczego, gdyż pozwala mu dokonać prawidłowej oceny szczególnie w sytuacji, gdy mamy do czynienia z decyzjami o charakterze uznaniowym.

W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji wyjaśnił, że decyzją z dnia [...] 2020 r.( znak: [...]), przyznał skarżącemu świadczenie w postaci zasiłku celowego specjalnego na opłatę czynszu oraz wskazał motywy, którymi się kierował podejmując decyzję o odmowie przyznania świadczenia w pozostałym zakresie.

Kolegium podniosło, że nie może ulegać wątpliwości, iż z samej istoty ustawy o pomocy społecznej wynika, że świadczenia udzielane na jej podstawie nie mają

- bo i mieć nie mogą (choćby tylko ze względu na ograniczone możliwości finansowe państwa) - charakteru kompletnego, czyli obejmującego całość potrzeb wnioskodawców, a mogą mieć jedynie charakter uzupełniający w stosunku do ich potrzeb .

W myśl bowiem art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej "pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości " .

Oznacza to także, że świadczenie z pomocy społecznej z jednej strony musi być wyznaczone przez potrzeby wnioskodawcy na poziomie pozwalającym na ich zaspokojenie na podstawowym poziomie, z drugiej zaś strony wysokość świadczenia wyznaczają rzeczywiste możliwości ośrodka pomocy społecznej .

Odnosząc się do zarzutów podniesionych przez skarżącego w odwołaniu Kolegium wskazało, że jak już wyżej podniosło, pomoc społeczna nie jest instytucją realizującą każdy kierowany do niej wniosek. Świadczenia z pomocy społecznej - za wyjątkiem świadczeń o charakterze obligatoryjnym - w każdym przypadku winny stanowić wypadkową potrzeb skarżącego i możliwości finansowych ośrodka. Charakter tych świadczeń może być tylko uzupełniający w stosunku do potrzeb, nie zaś całkowicie te potrzeby zaspokajający.

Podsumowując Kolegium wskazało, że z uwagi na to, iż motywy podjęcia decyzji pierwszoinstancyjnej zostały wyjaśnione w jej uzasadnieniu i znalazły potwierdzenie w materiale dowodowym znajdującym się w aktach sprawy, brak było, w ocenie Kolegium, podstaw do uchylenia kwestionowanej decyzji.

Kolegium dodało, że nie może ulegać wątpliwości, iż sytuacja skarżącego może ulec zmianie, jednakże zawsze istnieje możliwość, złożenia kolejnego wniosku o przyznanie pomocy. Każdy taki wniosek powinien być zaś traktowany z należytą uwagą przez pracowników OPS. Z kolei skarżący winien mieć świadomość, że świadczenie o które się ubiega (zasiłek celowy) nie należy mu się obligatoryjnie i niejako z urzędu. Ma ono charakter fakultatywny i zostało pozostawione do uznania organu pomocy społecznej.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skarżący wyraził swoje niezadowolenie z rozstrzygnięć i działań organów pomocy społecznej. Opisał swoją trudną sytuację podkreślając, że jego żądania w sytuacji zamieszkiwania w zapleśniałym i toksycznym lokalu, nie są uwzględniane. Jest traktowany jako klient – darmozjad, nie zasługujący na egzystowanie w godziwych warunkach mieszkalnych i zdrowotnych.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie, wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t. jedn., Dz. U. z 2021 r., poz. 137) w zw. z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. jedn., Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm. dalej w skrócie P.p.s.a.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, stosując środki określone w ustawie. Kontrola sądu polega na zbadaniu, czy przy wydawaniu zaskarżonego aktu nie doszło do rażącego naruszenia prawa dającego podstawę do stwierdzenia nieważności, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania, naruszenia prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy oraz naruszenia przepisów postępowania administracyjnego w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sąd nie jest przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, zgodnie z dyspozycją art. 134 § 1 P.p.s.a. Sąd administracyjny nie rozstrzyga więc merytorycznie, lecz ocenia zgodność decyzji z przepisami prawa.

Skarga zasługiwała na uwzględnienie, ale nie z przyczyn w niej wskazanych.

Zdaniem Sądu przeprowadzona w niniejszej sprawie kontrola wydanych w niej decyzji według wyżej wskazanych kryteriów doprowadziła Sąd do stwierdzenia, że zaskarżona decyzja, jak i utrzymana nią w mocy decyzja organu pierwszej instancji, nie odpowiadają prawu.

Materialnoprawną podstawę wydania kontrolowanych decyzji stanowił przepis art. 41 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. jedn., Dz.U. z 2020 r., poz. 1876, dalej zwanej ustawą o pomocy społecznej).

Z regulacji ustawy o pomocy społecznej wynika, że świadczeniami z pomocy społecznej są między innymi zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy (art. 36 pkt 1 lit. c ustawy o pomocy społecznej).

Zgodnie z treścią art. 39 ustawy o pomocy społecznej, w brzmieniu obowiązującym w dacie wydawania zaskarżonej decyzji, w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy (ust. 1). Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu (ust. 2).

Nie pozostawia wątpliwości, że przyznanie beneficjentowi tej formy pomocy jest związane ze spełnieniem kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 ustawy o pomocy społecznej. Jak bowiem wynika z art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem art. 40, art. 41, art. 53a i art. 91, przysługuje tym podmiotom, które nie przekroczyły wskazanych w punktach 1-3 w ust. 1 tego przepisu kwot kryterium dochodowego.

W rozpoznawanej sprawie orzekające w obydwu instancjach organy stanęły na stanowisku, że skarżącemu nie może być udzielone wsparcie z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego z art. 39 ustawy o pomocy społecznej z powodu przekroczenia kryterium dochodowego. Stanowisko to, co do zasady uznać należało za trafne.

Z drugiej jednak strony organy wskazały, że sytuacja życiowa skarżącego nie może zostać zakwalifikowana do "szczególnie uzasadnionego przypadku, o którym mowa w art. 41 ustawy o pomocy społecznej, przewidującego możliwość przyznania beneficjentowi specjalnego zasiłku celowego.

W ocenie Sądu orzekające w obydwu instancjach organy w sposób pobieżny, mało wnikliwy i nieprawidłowy, ustaliły stan faktyczny niniejszej sprawy.

Przyznać należy, że art. 41 ustawy o pomocy społecznej posługuje się pojęciem ogólnym, niedookreślonym i nieposiadającym definicji ustawowej "szczególnie uzasadnionego przypadku".

W doktrynie przyjmuje się, że przesłanka ta występuje wówczas, gdy sytuacja życiowa osoby lub rodziny, ponad wszelką wątpliwość, bez konieczności wnikliwych zabiegów interpretacyjnych istniejącego stanu rzeczy, pozwala stwierdzić, iż jest nadzwyczajna, dotkliwa w skutkach i głęboko ingerująca w plany życiowe, a wynika ze zdarzeń nienależących do zdarzeń codziennych. Są to zdarzenia występujące okazjonalnie, wymagające wielu niefortunnych zbiegów okoliczności, czy wykraczające poza możliwości ludzkiej zapobiegliwości (por. W. Maciejko, P. Zaborniak, Ustawa o pomocy społecznej, Komentarz, Warszawa 2008 r., s. 202).

Tożsamą wykładnię przepisu art. 41 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej przyjęto również w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (zob.m.in. wyroki z dnia 28 sierpnia 2008 r., sygn. akt I OSK 1416/07 oraz z dnia 12 maja 2011 r., sygn. akt I OSK 164/11, z dnia 16 maja 2018 r. sygn. akt I OSK 179/18, czy z dnia 16 listopada 2018 r. sygn. akt I OSK 3072/18 - opublikowane na: orzeczenia.nsa.gov.pl).

Podzielić więc należy pogląd, że specjalny zasiłek celowy powinien być zatem traktowany jako wyjątkowa, szczególna pomoc doraźna na konkretny cel bytowy

w sytuacji, gdy uzyskiwany dochód przekracza ustawowe kryterium dochodowe,

a nie jest możliwe uzyskanie potrzebnych środków w ramach własnych działań strony i zwyczajnych świadczeń z pomocy społecznej. Przyznanie tego rodzaju zasiłku powinno uwzględniać okoliczności konkretnej sprawy (w tym indywidualną sytuację strony i ogólną sytuację pozostałych potrzebujących) oraz cele i zadania pomocy społecznej (art. 2 pkt 1, art. 3 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej). Odstępstwo od konieczności spełnienia kryterium dochodowego powoduje, że przyznanie pomocy takim osobom, w sytuacji ograniczonych środków finansowych i dużej liczby uprawnionych oraz osób oczekujących na wsparcie, wymaga wyjątkowych okoliczności.

Mając powyższe na względzie powtórnie podkreślić szczególnie należy, że wsparcie beneficjenta tą formą pomocy w sytuacji ustalenia przekroczenia kryterium dochodowego wymaga zbadania indywidualnej sytuacji strony, a nie orzekania w ramach swoistego automatyzmu i to w stosunku do osoby, której sytuacja jest znana, a przynajmniej powinna być znana, organom pomocowym.

Z akt administracyjnych, w tym z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego wprost wynika, że skarżący ma problemy ze wzrokiem, choruje na zaćmę i ma zaplanowaną operację oraz oczekuje na konsultację lekarską związaną z powstaniem torbieli pod kolanem oraz drętwieniem prawej ręki. Stwierdzenie zatem przez organy a priori, bez odniesienia się do wskazanego stanu zdrowia skarżącego, że brak było przesłanek do wydania pozytywnej decyzji, jest niewystarczające do uznania za prawidłową ocenę tego stanu zdrowia skarżącego przez orzekające organy, jako niepodpadającego pod "szczególnie uzasadniony przypadek", o którym mowa w art. 41 ustawy o pomocy społecznej. Sąd administracyjny nie może w tym zakresie zastępować organów. To organy pomocy społecznej muszą dokonać oceny, z jakich powodów stan zdrowia skarżącego nie odbiega od złego stanu zdrowia wielu osób, że nie może zostać on zaliczony jako "szczególnie uzasadniony przypadek." Przez pojęcie "szczególnie uzasadnionego przypadku" należy rozumieć taką sytuację życiową osoby lub rodziny, która ponad wszelką wątpliwość, bez konieczności wnikliwych zabiegów interpretacyjnych istniejącego stanu rzeczy, pozwala stwierdzić, że zaistniały nagłe, drastyczne, dotkliwe w skutkach i ingerujące w plany życiowe zdarzenia, które to zdarzenia nie należą do zdarzeń codziennych ani do zdarzeń nadzwyczajnych i wykraczają poza możliwości ludzkiej zapobiegliwości. (por. m. in. wyrok NSA z dnia 18 maja 2020 r., sygn. akt I OSK 1557/19; LEX nr 3025561). W tym względzie, nie można więc poprzestawać na swego rodzaju automatyzmie, gdyż tego rodzaju orzekanie jest dowolnym, bez poparcia w konkretnych dowodach. Ponadto, co istotne, te same organy w decyzjach zapadłych po rozpoznaniu tego samego wniosku skarżącego z dnia 18 maja 2020 r. wyraziły wzajemnie sprzeczne stanowiska. W niniejszej sprawie same orzekające organy przyznały, że decyzją z dnia [...] 2020 r.(znak: [...]) udzieliły skarżącemu wsparcia w postaci zasiłku celowego i to, co ważne, specjalnego na opłatę czynszu. Skoro w tych samych okolicznościach stanu faktycznego w odniesieniu do jednej potrzeby bytowej organy uznają, że sytuację życiową skarżącego uznać należało za "szczególnie uzasadniony przypadek", uzasadniający udzielenie mu pomocy w formie zasiłku specjalnego celowego z art. 41 ustawy o pomocy społecznej na opłacenie czynszu, zaś w stosunku do innych potrzeb bytowych skarżącego, w okolicznościach tego samego stanu faktycznego, ocena organów sytuacji życiowej skarżącego jest odmienna, to za dowolne i niczym nieuzasadnione uznać należało stanowisko orzekających organów, wyrażone w uzasadnieniach kontrolowanych decyzji, o braku przesłanek do uznania sytuacji życiowej skarżącego za "szczególnie uzasadniony przypadek z art. 41 ustawy o pomocy społecznej. W czym przejawia się różnica i jakie okoliczności zadecydowały w dokonaniu odmiennej oceny sytuacji życiowej skarżącego organy w sposób dostateczny, a przede wszystkim przekonywujący, nie wskazały. W tym względzie nie wystarcza więc jednozdaniowe stwierdzenie, że "...Ośrodek nie znalazł przesłanek do przyznania zasiłku celowego specjalnego."

Organy zobowiązane były zatem ocenić, czy sytuacja skarżącego, będącego w wieku emerytalnym, utrzymującego się tylko z pomocy społecznej, który ma problem ze słuchem, choruje na zaćmę, wskazuje na powstanie torbieli pod kolanem i drętwienie prawej ręki, wymagających konsultacji lekarskich, jest sytuacją drastyczną, dotkliwą w skutkach dla skarżącego i ingerującą w jego życiową egzystencję na tyle, że ani nie jest to sytuacja codzienna, ani nadzwyczajna, a do jej przezwyciężenia nie wystarcza ludzka zapobiegliwość.

Postanowienia artykułów: 7 i 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. jedn., Dz.U. z 2020 r., poz. 256 ze zm., zwanej dalej w skrócie - k.p.a.) nakazują więc organom respektowanie interesu indywidualnego do granic jego kolizji z interesem publicznym. Ustalenie treści interesu publicznego w konkretnej sprawie administracyjnej wiązać się będzie z celami regulacji prawnej stanowiącej materialnoprawną podstawę dla rozstrzygnięcia takiej sprawy.

Owszem, racje mają organy podnosząc, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, celem pomocy społecznej jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczna, jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy, ma charakter wsparcia osób w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwić im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są zobowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej, co wynika z postanowień art. 4 ustawy o pomocy społecznej, a pomoc społeczna nie może stanowić źródła utrzymania i zaspokojenia wszystkich potrzeb beneficjentów. Trafnie też organy podnoszą, że mają prawo w świetle regulacji ustawy o pomocy społecznej dokonywać selekcji żądań beneficjentów kierując się ich niezbędnymi potrzebami, potrzebami innych beneficjentów i ilością przyznanych na ten cel środków finansowych. Jednak ta gradacja potrzeb konkretnego beneficjenta musi się odbywać w uzasadniony sposób. Nie może polegać na takim działaniu, jak w niniejszej sprawie, że w okolicznościach tego samego stanu faktycznego, organy sytuację życiową skarżącego raz uznają za "szczególnie uzasadniony przypadek" z art. 41 ustawy o pomocy społecznej, a raz uznają za niepodpadającą pod to pojęcie. Takie działanie organów pomocowych jest nieprawidłowe i nie służy realizacji celów pomocy społecznej.

Podnieść zatem należy, że decyzja podjęta w ramach uznania administracyjnego, nie będzie mogła być uznana za dowolną wtedy, gdy orzekający organ ustali zgodnie z art. 7, i 77 § 1 k.p.a. wszystkie istotne okoliczności dla treści rozstrzygnięcia wydawanego na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej. Bez wyrażenia zatem pełnej oceny z uwzględnieniem indywidualnych aspektów sytuacji życiowej skarżącego, nie sposób było uznać za prawidłowych decyzji wydanych w tej sprawie, w których, w decyzji pierwszoinstancyjnej jedynie jednozdaniowo stwierdzono, że brak jest przesłanek do przyznania skarżącemu pomocy, zaś w decyzji odwoławczej Kolegium zaakcentowało wagę uzasadnienia motywów podjętego rozstrzygnięcia, podkreślając konieczność przedstawienia w nich oceny materiału dowodowego, przy czym samo oceny tej nie przedstawiło. Nie można bowiem nazwać "dokonaniem oceny" stanowiska organu odwoławczego przez wskazanie ogólnikowych stwierdzeń bez odniesienia się do konkretnych okoliczności istotnych dla treści rozstrzygnięcia z art. 41 ustawy o pomocy społecznej.

Kontrolowane decyzje, zostały zatem, w ocenie Sądu, wydane bez uwzględnienia postanowień art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. jedn., Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.