drukuj    zapisz    Powrót do listy

6269 Inne o symbolu podstawowym 626 6401 Skargi organów nadzorczych na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym), Samorząd terytorialny, Rada Gminy, Stwierdzono niezgodność z prawem zaskarżonego aktu, IV SA/Gl 503/14 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2015-02-18, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Gl 503/14 - Wyrok WSA w Gliwicach

Data orzeczenia
2015-02-18 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2014-05-15
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Sędziowie
Andrzej Matan
Beata Kalaga-Gajewska /sprawozdawca/
Stanisław Nitecki /przewodniczący/
Symbol z opisem
6269 Inne o symbolu podstawowym 626
6401 Skargi organów nadzorczych na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Samorząd terytorialny
Skarżony organ
Rada Gminy
Treść wyniku
Stwierdzono niezgodność z prawem zaskarżonego aktu
Powołane przepisy
Dz.U. 2013 poz 594 art. 9, art. 91, art. 93-94, art. 64
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - tekst jednolity.
Dz.U. 2012 poz 270 art. 147 par. 1, art. 3 par. 2 pkt 6
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska (spr.) Sędzia WSA Andrzej Matan Protokolant st. sekr. sąd. Arkadiusz Kmiotek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2015 r. sprawy ze skargi Wojewody [...] na uchwałę Rady Gminy M. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie przystąpienia Gminy do spółki akcyjnej pod nazwą: A Spółka Akcyjna stwierdza niezgodność z prawem zaskarżonej uchwały i określa, że nie podlega ona wykonaniu.

Uzasadnienie

Wojewoda [...] na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.) oraz art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012, poz. 270 z późn. zm.) wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały Nr [...] Rady Gminy M. z [...] w sprawie przystąpienia Gminy M. do spółki akcyjnej pod nazwą: A Spółka Akcyjna, jako niezgodnej z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. f) w związku z art. 64 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym i art. 7 Konstytucji RP. Zgodnie z treścią uchwały Rada wyraziła zgodę na przystąpienie Gminy M. do spółki akcyjnej pod nazwą wskazaną powyżej oraz wyraziła zgodę na objęcie przez Gminę M. akcji Spółki, w zamian za wniesiony wkład niepieniężny, przy czym jej wykonanie powierzono Wójtowi Gminy, a wejście w życie ustalono na dzień jej podjęcia.

Wojewoda wskazał, że stosownie do art. 64 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne. Jednocześnie ust. 3 tego samego artykułu stanowi, że prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku. Niewątpliwie w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Wskazane sposoby realizacji zadań odnoszą się także do zadań przekazanych do wspólnego wykonywania przez związek międzygminny, przy czym przekazanie zadań związkowi międzygminnemu na podstawie statutu ma ten skutek, że uprawnienie do tworzenia jednostek organizacyjnych oraz zawierania umów z innymi podmiotami w celu wykonywania tych zadań przechodzi na związek. Innymi słowy stwierdzić należy, że konsekwencją przekazania zadań gminy związkowi międzygminnemu jest przedmiotowe ograniczenie uprawnień gminy w sferze gospodarki komunalnej. Skoro bowiem uprawnienia gminy, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, z mocy art. 64 ust. 3 tej ustawy zostają przeniesione na związek międzygminny, to fakt ten ma wpływ na stosowanie przepisów określających formy prowadzenia gospodarki komunalnej. Stosownie do art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t. j.Dz. U. z 2011 r. nr 45, poz. 236), akt ten określa zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego, polegające na wykonywaniu przez te jednostki zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Jednocześnie art. 5 ustawy o gospodarce komunalnej nakazuje odpowiednie stosowanie przepisów tej ustawy do wykonywania zadań, o których mowa w art. 1, przez związki międzygminne. Jednym z rodzajów jednostek organizacyjnych, jakie tworzyć może gmina są spółki prawa handlowego (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne), przy czym o ile w sferze użyteczności publicznej w zasadzie ustawodawca opowiedział się za dowolnością tworzenia spółek i przystępowania do nich przez gminę, to poza tą sferą aktywność gminy dopuszczalna jest ona tylko w sytuacjach, o których stanowi art. 10 ustawy o gospodarce komunalnej. W ocenie organu nadzoru wykładnia art. 9 i 10 ustawy o gospodarce komunalnej nie może odbywać się z pominięciem art. 1 tej ustawy, a to oznacza, że w sferze użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki (lub przystępować do spółek) służących wykonywaniu zadań własnych. Wnioskując a contrario - gmina w sferze użyteczności publicznej nie może tworzyć spółek (lub przystępować do nich), które nie służą wykonywaniu zadań gminy. Ponieważ uczestnictwo w związku międzygminnym skutkuje derogacją zadań gminy, możliwość tworzenia spółek (przystępowania do spółek) przez taką gminę należy rozpatrywać z uwzględnieniem tego, jakie zadania gminy zostały przekazane do wspólnego wykonywania. Z informacji będących w posiadaniu organu nadzoru wynika, iż 10 Gmin - są to C., K., B., M., O., P., K., R., M. M. - utworzyło Związek Komunalny Gmin ds. Wodociągów i Kanalizacji. Związek ten został wpisany do rejestru związków międzygminnych w dniu [...] pod nr [...]. Stosownie do treści § 7 pkt 1 i 2 Statutu ww. Związku, do zadań związku należą w szczególności m.in. sprawy wodociągów i zbiorowego zaopatrzenia w wodę odbiorców, a także kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych na obszarze gmin uczestników Związku. Tak określone rodzajowo zadanie zostało więc przekazane przez gminy przystępujące do Związku - w tym m.in. Gminę Miasto M. - na rzecz Związku. Z kolei Związek Komunalny Gmin ds. Wodociągów i Kanalizacji jest jedynym akcjonariuszem A Spółka Akcyjna w C.

Organ nadzoru wskazał, iż istota związku międzygminnego polega na tym, że zainteresowane gminy określają, jakie zadania, należące do zakresu ich działania, będą wykonywać wspólnie i w tym celu właśnie tworzą samodzielny byt prawny w postaci związku, na który przenoszą wykonywanie tych zadań. Jak już wcześniej wskazano prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku, stosownie do art. 64 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. To właśnie zadanie własne Gminy M. zostało przejęte przez Związek Komunalny Gmin ds. Wodociągów i Kanalizacji z dniem ogłoszenia statutu tego związku i od tej chwili powinno być wykonywane w jego imieniu i na jego odpowiedzialność. Tym samym przystępując dobrowolnie do tego Związku, Gmina M. przekazała mu całość kompetencji w wyżej wskazanym zakresie. Przekazując zadanie publiczne związkowi - Gmina nie powinna wykonywać go w takim zakresie, w jakim realizuje to związek (por. Komentarz do ustawy o samorządzie gminnym, pod red. P. Chmielnickiego, Warszawa 2004, LexisNexis), gdyż celem powstania związku jest wspólne wykonywanie zadań przekazanych przez gminy.

Analiza informacji zawartych w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, dostępnego na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości (https://ems.ms.gov.pl/) prowadzi do wniosku, że podmiot ten - A Spółka Akcyjna w C. - służy wykonywaniu zadań pozostających w zakresie działania Związku Komunalnego Gmin ds. Wodociągów i Kanalizacji. Przedmiot działalności tej Spółki - zgodnie z informacjami zawartymi w Rejestrze - dotyczy między innymi:

• poboru, uzdatniania i dostarczania wody (zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności - 36.00.Z),

• odprowadzania i oczyszczania ścieków,

• wykonywania instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów oraz § 7 pkt 1 i 2 Statutu - w związku z treścią art. 64 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym - prawa i obowiązki gmin uczestniczących w tym związku, związane z wykonywaniem zadań dotyczących spraw wodociągów i zbiorowego zaopatrzenia w wodę odbiorców, a także kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych na obszarze gmin uczestników Związku, przeszły na ten Związek. Oznacza to, że gminy uczestniczące w Związku Komunalnym Gmin ds. Wodociągów i Kanalizacji, a w tym przypadku Gmina M. utraciła prawo do przystępowania do spółek w sferze użyteczności publicznej, wykonujących przedmiotowe zadania. Poprzez podjęcie kwestionowanej uchwały doszło zatem do niedopuszczalnej sytuacji, w której Gmina M. przystępuje do spółki prawa handlowego, której przedmiot działalności - zgodnie z informacjami zawartymi w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego - dotyczy między innymi wodociągów i zbiorowego zaopatrzenia w wodę odbiorców, a także kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, a sama faktycznie tych zadań nie wykonuje, ponieważ objęte są one już działaniem Związku Komunalnego Gmin ds. Wodociągów i Kanalizacji. Organ nadzoru stoi na stanowisku, iż skoro Gmina, która już raz przekazała swe zadania związkowi międzygminnemu do wspólnego ich wykonywania, to nie ma możliwości przystąpienia do A Spółka Akcyjna, która to Spółka została utworzona przez Związek Komunalny Gmin ds. Wodociągów i Kanalizacji. Mogłoby to nastąpić dopiero po skutecznym wystąpieniu Gminy M. ze Związku Komunalnego.

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy M. wniósł o jej oddalenie, bowiem organu nadzoru dokonał błędnej wykładni art. 64 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym poprzez nadinterpretację tegoż przepisu przyjmując, że przystąpienie Gminy M. do Związku Komunalnego ds. Wodociągow i Kanalizacji wyklucza prawo Gminy do przystępowania do spółek prawa handlowego realizujących czynności w sferze użyteczności publicznej, a pokrywające się z zadaniem własnym przekazanym Związkowi. Wskazany przez skarżącego przepis art. 64 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym przesądza jedynie o przejściu z mocy prawa wszelkich praw i obowiązków związanych z wykonywaniem określonych zadań publicznych w dacie ogłoszenia Statutu Związku. Przystąpienie do związku nie oznacza, że gmina automatycznie pozbawia się wszelkich zadań publicznych związanych z przedmiotem działalności związku. Interpretacja taka prowadzi do stwierdzenia, że Gmina przystępując do Związku pozbawiona jest prawa decydowania i rozporządzania własnym majątkiem wykorzystywanym do wykonywania zadania własnego wykonywanego poprzez Związek. Zgodnie z art. 4 ust 1 pkt 1 ustawy o gospodarce komunalnej to gmina samodzielnie decyduje o sposobie i formach prowadzenia gospodarki komunalnej. Zaś zgodnie z art. 9 ustawy o gospodarce komunalnej gmina może w zakresie zadań publicznych należących do jej zadań własnych przystępować do spółek prawa handlowego. Przystąpienie do spółki nie powoduje sytuacji, że realizować będzie zadania z zakresu kanalizacji sanitarnej. Wniesienie przez Gminę M. aportem do spółki mienia stanowiącego własność Gminy w żaden sposób nie narusza art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. f w związku z art. 64 ustawy o samorządzie gminnym. Przystąpienie Gminy M. do spółki akcyjnej A Spółka Akcyjna i przekazanie jej części majątku wodociągowo-kanalizacyjnego nie jest zabronione przez żaden obowiązujący przepis prawa, gdyż zadanie własne gminy mimo uczestnictwa w Związku nie wygasło. Stanowisko takie zajął między innymi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie o sygn. akt IV SA/GI 49/08.

W ocenie organu, organ nadzoru dokonał także nadinterpretacji przepisów Statutu Związku w tym jego § 7. Przekazanie Związkowi zadań publicznych w sprawach kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych na obszarze gmin członków związku nie stoi na przeszkodzie, aby gminy realizowały inwestycje w zakresie kanalizacji sanitarnej, a następnie przekazywały zrealizowane obiekty i urządzenia użyteczności publicznej do spółki utworzonej przez związek w celu wykonywania zadań z zakresu zbiorowego odprowadzania ścieków. Wybudowane przez Gminę obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej stanowią jej majątek (własność), zatem to Gmina może w granicach obowiązującego prawa decydować o jego przeznaczeniu. Prawo własności uprawnia do rozporządzania przedmiotem tego prawa, bowiem wniesienie na podstawie zaskarżonej uchwały wybudowanej przez gminę infrastruktury technicznej do spółki w zamian za akcje jest realizacją przysługującego Gminie prawa własności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zakres tej kontroli obejmuje w szczególności orzekanie w sprawach skarg na akty organów jednostek samorządu terytorialnego - art. 3 § 1 i § 2 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm., zwanej dalej w skrócie jako: "p.p.s.a.". Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.). Uwzględniając skargę na uchwałę rady gminy, sąd orzeka o nieważności tej uchwały albo stwierdza, że wydana została z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie jej nieważności, na podstawie art. 147 p.p.s.a. w związku z art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm., zwanej dalej w skrócie jako: "u.s.g."). Wskazać należy, że zgodnie z przepisem art. 91 ust. 1 u.s.g. uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne.

Pojęcie istotnego naruszenia prawa nie zostało zdefiniowane w żadnej z ustaw samorządowych, ale w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że istotnymi naruszeniami prawa, o jakich mowa w powołanym wyżej przepisie, są takie naruszenia prawa jak: podjęcie uchwały przez organ niewłaściwy, brak podstawy do podjęcia uchwały określonej treści, niewłaściwe zastosowanie przepisu prawnego będącego podstawą podjęcia uchwały, naruszenie procedury podjęcia uchwały (por. M. Stahl, Z. Kmieciak: "Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego (w świetle orzecznictwa NSA i poglądów doktryny)", Samorząd Terytorialny 2001, z. 1-2, s. 101-102).

Przekroczenie zakresu upoważnienia ustawowego do podjęcia uchwały będące wynikiem wadliwej wykładni jest zatem istotnym naruszeniem prawa, na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 91 ust. 1 i 4 w związku z art. 94 ust. 1 i 2 u.s.g. Ponadto, jest niewątpliwe, że istotnie naruszają prawo te przepisy podjętego aktu, które pozostają w sprzeczności z przepisami ustawowymi (por. wyrok NSA z dnia 11 lutego 1998 r. o sygn. akt II SA/Wr 1459/97, OwSS 1998/3/79 i wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 września 2005 r. o sygn. akt IV SA/Wa 821/05, Lex nr 192932).

O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90 u.s.g.. Z kolei przepis art. 93 ust. 1 u.s.g. stanowi, że po upływie terminu wskazanego w art. 91 ust. 1 organ nadzoru nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy. W tym przypadku organ nadzoru może, a nawet zobowiązany jest, uwzględniając jego konstytucyjne powołanie do sprawowania nadzoru nad legalnością działalności komunalnej, zaskarżyć niezgodną z prawem uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego. W tym zakresie organ nadzoru nie jest ograniczony żadnym terminem. W niniejszej sprawie, przedmiot sądowej kontroli zgodność z prawem stanowi uchwała Rady Gminy M. w sprawie przystąpienia Gminy M. do spółki akcyjnej pod nazwą: A Spółka Akcyjna.

Na wstępie przyjdzie wskazać, że legitymację prawną do podjęcia uchwały o przystąpieniu do spółki prawa handlowego daje radzie gminy przepis art. art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. f) u.s.g., zgodnie z którym do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał dotyczących tworzenia i przystępowania do spółek i spółdzielni oraz rozwiązywania i występowania z nich.

Teoretycznie przyjąć by można, że dla gminy, jako osoby prawnej o pełnej zdolności do bycia podmiotem praw i obowiązków, a w tym praw i obowiązków wynikających z kodeksu cywilnego i kodeksu spółek handlowych, poza wskazaną regulacją o charakterze stricte kompetencyjnym, zbędne byłoby jeszcze tworzenie dalszego ustawowego upoważnienia pozwalającego gminie na korzystanie z uprawnień praw przysługujących wszystkim osobom prawnym. Zgodzić się tu jednak należy ze stanowiskiem prezentowanym w piśmiennictwie prawniczym, co do tego, że w konsekwencji konstytucyjnej zasady legalizmu organy samorządu terytorialnego dla swego działania wymagają wyraźnego upoważnienia ustawowego legitymującego jednostki samorządowe do tworzenia spółek oraz do przystępowania do nich. Każde działanie podmiotów prawa publicznego, niezależnie jakich spraw miałoby dotyczyć, powinno być uzasadnione treścią konkretnej normy prawnej. Jeżeli organy chcą dokonać określonej czynności musi istnieć konkretna podstawa prawna pozwalająca na działanie w określonej formie. Taka podstawa prawna nie może mieć przy tym jedynie ogólnego charakteru lecz powinna upoważniać do dokonania ścisle określonych czynności (por. Marek Szydło, Ustawa o gospodarce komunalnej, Komentarz, wyd. WolterKluwer Warszawa 2008 i przywoływane tam piśmiennictwo prawnicze).

Przepis art. 9 ust. 3 u.s.g. stanowi, że formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywanie przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa. Regulację w tym zakresie zawiera ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 45 poz. 236, zwanej dalej w skrócie jako: "u.g.k.").

Akt ten określa zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego wskazując w art. 2, że w szczególności gospodarka ta może być prowadzona w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Jak stanowi art. 4 ust. 1 u.g.k. organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego stanowią o wyborze sposobu i form gospodarki komunalnej, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Norma legitymująca jednostki samorządu terytorialnego do uzyskiwania statusu wspólnika w spółkach prawa handlowego, czy to poprzez tworzenie takich spółek czy przystąpienie do już istniejących, jest zawarta wart. 9 i art. 10 u.g.k. Jak słusznie zauważa się w treści uzasadnienia kontrolowanego rozstrzygnięcia nadzorczego, uprawnienie wynikające z przywołanych przepisów art. 9 i art. 10 u.g.k. nie może być odczytywane w oderwaniu od istoty gospodarki komunalnej prowadzonej przez jednostki samorządu terytorialnego. Istotę tę określa się w treści art. 1 ust. 1 in fine u.g.k. stwierdzając, że polega ona na wykonywaniu przez jednostki samorządu terytorialnego zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Przy uwzględnieniu treści art. 1 ust. 1 i 2 u.s.g. oznacza to, że gospodarka komunalna gminy polega na zaspokojeniu zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy zamieszkującej jej terytorium.

W świetle przywołanych uregulowań można bezspornie wskazać, że istnieje przepis prawa, który pozwala gminie przystąpić do spółki prawa handlowego, jeżeli spółka taka będzie zajmować się wykonywaniem ciążących na niej zadań własnych. Zadania te muszą być wykonywane w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, a więc mieszkańców tej gminy. Zgodzić się tu należy z poglądem judykatury, że gdyby spółka kapitałowa, do której przystępuje gmina prowadziłaby również działalność wykraczającą poza realizację zadań spoczywających na gminie, to wówczas, nijako pośrednio również i gmina byłaby zaangażowana w działalność wykraczającą poza spoczywające na niej z mocy ustawy bądź porozumienia zawartego z organami administracji rządowej zadania. Tego zaś w żadnym wypadku czynić gminom nie wolno. Z tych samych powodów nie może dojść do sytuacji, gdy wspólnikami tej samej spółki byłyby dwie różne gminy. Spółka realizowałaby w ten sposób zadania zaspokajające potrzeby zbiorowe mieszkańców obu gmin, a gminy - wspólnicy, pośrednio zaangażowane w działalność na rzecz zadań spoza swego terytorium, wykraczałyby poza przyznane im prawem zadania ograniczone do zaspokajania potrzeb mieszkańców z ich terytorium (por. Marek Szydło, "Ustawa o gospodarce komunalnej", Komentarz, wyd. WolterKluwer, Warszawa 2008).

Zadanie wykonywane przez A S.A. obejmuje sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku, a więc niezaprzeczalnie zadanie własne gminy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 u.s.g. Jednak zadanie to obejmuje nie tylko potrzeby wspólnoty samorządowej, jaką jest ogół mieszkańców Gminy C. lecz również potrzeby mieszkańców gmin K., B., M., O., P., K., R., M. i M. Te bowiem gminy utworzyły Związek Komunalny Gmin do spraw Wodociągów i Kanalizacji. Związek ten jest z kolei organem założycielskim A S.A. powołanego dla realizacji zadań własnych gmin uczestników Związku.

Przystąpienie Gminy M. do Spółki, której celem jest realizowanie zadań własnych należących do dziewięciu innych jeszcze gmin budzi zatem istotne zastrzeżenia, gdyż łączyłby się z przekroczeniem przyznanych jej prawem zadań ograniczonych do zaspokajania potrzeb mieszkańców z terytorium Gminy M. Ponad powyższe, przypominając, że dozwolone jest przystąpienie jednostki samorządu terytorialnego do spółki prawa handlowego jeżeli spółka taka będzie zajmować się wykonywaniem ciążących na niej zadań trzeba stwierdzić, iż przystąpienie Gminy M. do A S.A. nie jest prawnie dopuszczalne. W świetle art. 64 ust. 1 i 3 u.s.g. nie budzi wątpliwości, że celem powołania związku międzygminnego jest przekazanie temu podmiotowi do realizacji ciążących na gminach uczestniczących w tym związku zadań własnych. Prawa i obowiązki gmin uczestników w zakresie wykonywania zadań publicznych przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu (por. wyrok NSA z dnia 1 lutego 2000 sygn. II SA/Po 606/99 publ.ONSA 2001 nr 2 poz. 74). Z tą też chwilą zadania własne gmin (uczestników) przekazane związkowi stają się zadaniami Związku, zatem wykonywane są w jego imieniu i we własnym zakresie.

Odnosząc się do podniesionego w odpowiedzi na skargę zarzutu, że mimo uczestnictwa w związku zadanie władne gminy nie wygasło przyjdzie się z nim zgodzić albowiem przekazanie takie jest dobrowolne i nie przechodzi na związek międzygminny w sposób nieodwracalny (art. 64 ust. 1 u.s.g.). Jednakże dopóki gmina jest uczestnikiem związku międzygminnego, jej zadania stają się zadaniami własnymi związku, albowiem zgodnie z art. 64 ust. 3 tej ustawy wszelkie prawa i obowiązki gmin uczestniczących w takim związku, związane z wykonywaniem przekazanych mu (we właściwej formie) zadań, przechodzą z mocy prawa na właściwe organy tego związku, z dniem ogłoszenia statutu związku.

W ocenie Sądu brak jest podstaw prawnych, by twierdzić, iż Gminy M. z chwilą przystąpienia do Związku mogła nadal swobodnie dysponować na rzecz innego niż ten Związek podmiotu składnikiem majątkowym w postaci sieci wodociągowo - kanalizacyjnych i urządzenia te mogłyby być przekazywane bezpośrednio na rzecz A S.A.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 147 § 1 w związku z art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a. oraz art. 94 ust. 2 u.s.g. Sąd orzekł, jak sentencji.



Powered by SoftProdukt