Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie: Przewodniczący: Sędzia WSA Janusz Bociąga (spr.) Sędziowie: WSA Janusz Kasprzycki WSA Barbara Pasternak po rozpoznaniu w dniu 20 października 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi A Spółka Cywilna W. B. oraz E. J. – F. z siedzibą w A na bezczynność Starosty w przedmiocie wniosku dotyczącego opatrzenia urzędowymi pieczęciami - klauzulami dokumentów I. stwierdza bezczynność Starosty; II. określa, że bezczynność miała miejsce bez rażącego naruszenia prawa; III. zobowiązuje Starostę do opatrzenia dokumentów przeznaczonych dla podmiotu na rzecz którego zrealizowano prace geodezyjne odpowiednimi klauzulami urzędowymi - w terminie 7 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku; IV. zasądza od Starosty na rzecz strony skarżącej 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania V.

A Spółka cywilna W. B. oraz E. J. – F. wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na bezczynność Starosty polegająca na nieopatrzeniu dokumentów odpowiednimi klauzulami urzędowymi, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 8 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2010 r., nr 193, poz. 1287 ze zm.).

Strona skarżąca wskazała, że w dniu 3 lutego 2015 r. zgodnie z art. 12 a ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne złożono pisemne zawiadomienie do Starosty o zakończeniu prac geodezyjnych, polegających na sporządzeniu projektu rozgraniczenia gruntu pokrytego wodą potoku Ł od gruntów przyległych stanowiących działki nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [....], [...] i [...] w miejscowości S. G. w gminie W, jednocześnie przekazano organowi operat techniczny. Starosta zweryfikował go pod względem zgodności z przepisami prawa z wynikiem pozytywnym. Pozytywny wynik weryfikacji na podstawie art. 12 b ust. 4 ustawy stanowił podstawę do przyjęcia operatu technicznego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Starosta potwierdził jedynie przyjęcie niniejszego operatu wpisem do ewidencji materiałów tego zasobu, ale wbrew ustawowemu obowiązkowi nie dokonał opatrzenia dokumentów przeznaczonych dla podmiotu na rzecz którego realizowano prace geodezyjne odpowiednimi klauzulami urzędowymi. Tym samym w opinii skarżących organ pozostał w bezczynności w obliczu art. 12 b ust. 5 ustawy, który zobowiązuje organ nie tylko do potwierdzenia przyjęcia operatu technicznego do zasoby poprzez wpis do ewidencji materiałów tego zasobu, ale także poprzez opatrzenie z urzędu map z projektem podziału odpowiednimi klauzulami urzędowymi. W dniu 19 marca 2015 r. Starosta zwrócił dokumenty bez opatrzenia ich klauzulami urzędowymi.

W opinii strony skarżącej działanie organu należy uznać za wadliwe, gdyż zgodnie z art. 12 b ust. 6 Prawa geodezyjnego i kartograficznego jedyną podstawą do zwrotu dokumentów bez opatrzenia ich klauzulami urzędowymi jest negatywny wynik weryfikacji. Z uwagi na powyższe skarżący pismem z dnia 20 marca 2015 rr. Wezwali Starostę do usunięcia naruszenia prawa. Starosta pismem z dnia 9 kwietnia 2015 r. odmówił usunięcia naruszenia prawa stwierdzając, że wezwanie jest nieuzasadnione. Opatrzenie dokumentów przeznaczonych dla podmiotu na rzecz którego realizowane były prace geodezyjne organ uzależnił od złożenia wniosku o uwierzytelnienie zgodnie z rozporządzeniem Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie sposobu i trybu uwierzytelniania przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej dokumentów na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilnoprawnych.

Strona skarżąca podniosła, że stanowisko organu jest całkowicie nieuzasadnione, gdyż art. 12 b ust. 5 Prawa geodezyjnego i kartograficznego jasno i konkretnie wskazuje na sposób i tryb opatrzenia dokumentów odpowiednimi klauzulami. W szczególności potwierdza, że jest to czynność dokonywana z urzędu a nie na wniosek, których obciąża stronę poniesieniem dodatkowych kosztów. Dlatego też bezczynność Starosty w przedmiocie wykonania czynności materialno – technicznej potwierdzającej przyjęcie operatu technicznego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, a polegającej na opatrzeniu z urzędu klauzulami dokumentów.

W odpowiedzi na skargę Starosta wniósł o jej oddalenie. Organ wskazał, że nie można wybiórczo traktować art. 12 b ust. 5 Prawa geodezyjnego i kartograficznego, zgodnie z którym przyjęcie zbiorów danych lub innych materiałów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego właściwy organ Służby Geodezyjnej i Kartograficznej potwierdza wpisem do ewidencji materiałów tego zasobu, a także opatrzeniem dokumentów przeznaczonych dla podmiotu na rzecz którego wykonawca prac geodezyjnych lub prac kartograficznych realizuje prace geodezyjne lub prace kartograficzne, odpowiednimi klauzulami urzędowymi o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 8, ale należy uwzględnić art. 12 d ust. 2 tej ustawy, zgodnie z którym Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi w drodze rozporządzenia sposób i tryb uwierzytelniania przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej dokumentów opracowanych przez wykonawców prac geodezyjnych lub prac kartograficznych na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilno-prawnych, w tym wzoru wniosku o uwierzytelnienie opracowanych dokumentów mając na względzie zapewnienie prawidłowości i rzetelności działania organów Służby Geodezyjnej i Kartograficznej oraz szczególne znaczenie dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2014 r. w przypadku, gdy wniosek o uwierzytelnienie dokumentów jest składany w związku z przekazaniem przez wykonawcę prac geodezyjnych lub prac kartograficznych dokumentacji geodezyjnej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego uwierzytelnienie dokumentów następuje z chwilą przyjęcia tej dokumentacji, a zgodnie z § 4 ust. 2 w przypadkach innych niż określone w ust. 1 uwierzytelnienie dokumentów następuje niezwłocznie po złożeniu wniosku o ich uwierzytelnienie nie później jednak niż w terminie 7 dni. Ustawodawca rozróżnia więc dwie drogi uwierzytelniania dokumentów pierwszą po złożeniu wniosku przez wykonawcę prac geodezyjnych i drugą, gdy wykonawca przekaże zamawiającemu wyniki prac bez opatrzenia ich klauzulami, wówczas zamawiający występuje z wnioskiem o ich uwierzytelnienie. W ocenie organu intencją ustawodawcy było obniżenie wysokości opłat dla geodetów za udostępnienie materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego do wykonania zgłoszonych prac i jednocześnie stworzenie możliwości ponoszenia opłat za uwierzytelnienie dokumentów będących wynikami zgłaszanych prac przez podmiot, na rzecz którego wykonawca prac je realizuje, tak aby dochody z tytułu prowadzenia zasobu geodezyjnego i kartograficznego nie uległy zmniejszeniu. Z analizy opłat za udostępnienie zasobu dla wykonawców prac geodezyjnych i kartograficznych w okresie po 12 lipca 2014 r. wynika znaczące ich obniżenie w wielu przypadkach nawet kilkukrotne.

W piśmie procesowym z dnia 26 sierpnia 2015 r. strona skarżąca podtrzymała wszystkie dotychczasowe żądania i wnioski. Podniesiono, że wykładnia językowa art. 12 b ust. 5 Prawa geodezyjnego i kartograficznego nie budzi żadnych wątpliwości. Zgłaszając Staroście zakończenie wykonywania prac skarżący nie byli zobligowani do składania wraz z zawiadomieniem i operatem wniosku o uwierzytelnienie przygotowanych dokumentów klauzulami urzędowymi, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie sposobu i trybu uwierzytelniania przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej dokumentów na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilnoprawnych. Ponieważ opłata, o której stanowi art. 40 b ust. 1 pkt 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego pobierana jest za uwierzytelnienie dokumentów, a nie za potwierdzenie ich przyjęcia do zasobu, w celu uzyskania potwierdzenia przyjęcia wykonanej pracy do zasobu, skarżący nie są też zobowiązani do uiszczenia opłaty za uwierzytelnienie. Z treści art. 12 b ust. 5 ustawy wynikało bowiem wprost, iż dokument przeznaczony dla zamawiającego daną pracę, organ opatruje stosownymi klauzulami z urzędu i wydaje wykonawcy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 1270 ze zm., dalej jako "P.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. W myśl art. 3 § 2 pkt 8 P.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej sprawowana przez sądy administracyjne obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów administracji w przypadkach określonych w pkt 1 – 4a. W przypadku skarg na bezczynność organu administracji publicznej postępowanie sądowoadministracyjne jest dopuszczalne wówczas, gdy organ pozostaje w zwłoce z wydaniem decyzji, postanowienia, innego aktu lub podjęcia czynności dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, a sprawa ma charakter sprawy z zakresu administracji publicznej.

Badania zasadności skargi na bezczynność organu sąd dokonuje według stanu prawnego i na podstawie akt sprawy istniejących w dniu orzekania. Instytucja skargi na bezczynność organu ma na celu ochronę strony poprzez zobowiązanie organu do wydania aktu lub dokonania określonej czynności w sprawie. Z przepisu art. 35 § 1 i § 2 K.p.a. wynika obowiązek organu załatwienia sprawy bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.

Sąd uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (art. 149 § 1 P.p.s.a.).

Tytułem wstępu wyjaśnić należy, iż organy administracji zobowiązane są do przestrzegania zasad ogólnych postępowania administracyjnego, a w szczególności organy powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia (art. 12 § 1 K.p.a.). Realizacji tej zasady służy m. in. przepis art. 35 § 1 K.p.a. Zgodnie z jego treścią organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym – w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania (art. 35 § 3 K.p.a.). Do terminów powyższych nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu (art. 35 § 5 K.p.a.). O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie, określonym w art. 35 K.p.a., organ administracji publicznej obowiązany jest zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Dotyczy to również przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z przyczyn niezależnych od organu (art. 36 K.p.a.). Z kolei stan bezczynności organu administracji publicznej występuje wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie, ale - mimo istnienia ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 4 marca 2008 r., IV SAB/Wa 109/07).

Oceniając zasadność przedmiotowej skargi stwierdzić należy, że zasługuje ona na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie Starosta nie wywiązał się z ustawowego obowiązku wynikającego z art. 12 b ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2010 r., Nr 193, poz. 1287 ze zm.).

W dacie kiedy skarżąca spółka złożyła pisemne zawiadomienie o zakończeniu prac geodezyjnych i przekazała w dniu 3 lutego 2015 r. operat techniczny z wykonania inwentaryzacji powykonawczej budynku wraz z przyłączami obowiązywały znowelizowane przepisy prawa geodezyjnego i kartograficznego.

Nowelizacja ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne była konsekwencją orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 czerwca 2013 r., sygn. akt K 30/12, zgodnie z którym przepis upoważnienia ustawowego dotyczy określenia opłat za czynności związane z prowadzeniem państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego i uzgodnieniem usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu oraz związane z prowadzeniem krajowego systemu informacji o terenie, za udzielenie informacji, a także za wykonanie wyrysów i wypisów operatu ewidencyjnego, traci moc z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyrok, tj. z dniem 12 lipca 2014 r.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 12 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy wykonawca prac geodezyjnych lub prac kartograficznych zgłasza te prace przed ich rozpoczęciem właściwemu staroście.

Organ, który otrzymał zgłoszenie prac geodezyjnych lub prac kartograficznych w terminie 10 dni roboczych uzgadnia z wykonawcą listę materiałów zasobu niezbędnych lub przydatnych do wykonania zgłoszonych prac i udostępnia ich kopie za opłatą, o której mowa w art. 40a ust. 1 cyt. ustawy.

Wykonawca prac geodezyjnych lub kartograficznych, zgodnie z art. 12b ust. 1, o zakończeniu tych prac zawiadamia organ służby geodezyjnej i kartograficznej, do której zostały przekazane zbiory danych lub inne materiały stanowiące wyniki prac geodezyjnych lub kartograficznych, niezwłocznie weryfikuje je pod względem zgodności z przepisami prawa obowiązującymi w geodezji i kartografii. Wynik weryfikacji utrwala się w protokole – art. 12b ust. 3 ustawy. Natomiast pozytywny wynik weryfikacji stanowi podstawę do przyjęcia zbiorów danych lub innych materiałów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego – art. 12b ust. 4 ustawy.

Skutki przyjęcia zbiorów danych lub innych materiałów do państwowego zasobu geodezyjnego określa przepis art. 12b ust. 5 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przyjęcie zbiorów danych lub innych materiałów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego właściwy organ służby geodezyjnej i kartograficznej potwierdza wpisem do ewidencji materiałów tego zasobu, a także opatrzeniem dokumentów przeznaczonych dla podmiotu, na rzecz którego wykonawca prac geodezyjnych lub prac kartograficznych realizuje te prace, odpowiednimi klauzulami urzędowymi, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 8 ustawy. Cytowany przepis art. 12b ust. 5 ustawy stwarza po stronie organu administracji obowiązek opatrzenia dokumentów przyjętych do zasobu geodezyjnego, po pierwsze – wpisem do ewidencji materiałów tego zasobu, a po drugie opatrzeniem dokumentów przeznaczonych dla podmiotu, na rzecz którego wykonawca prac geodezyjnych lub kartograficznych realizuje te prace stosownymi klauzulami urzędowymi.

Ponieważ przepis art. 12b ust. 5 prawa geodezyjnego i kartograficznego nie określił terminu do opatrzenia dokumentacji klauzulami urzędowymi należy przyjąć, że czynność taką należy wykonać niezwłocznie po pozytywnej weryfikacji materiałów geodezyjnych i kartograficznych oraz po ich przyjęciu do zasobu.

W przedmiotowej sprawie po dokonaniu pozytywnej weryfikacji w dniu 12 marca 2015 r. operat został wpisany i włączony do zasobu nadając numer identyfikatora ewidencyjnego [...]. Starosta nie wywiązał się jednak z obowiązku opatrzenia dokumentów przeznaczonych dla podmiotu odpowiednimi klauzulami urzędowymi, o których mowa w art. 40 ust. 8 ustawy i jest oczywistą konsekwencją pozytywnego wyniku weryfikacji i przyjęcia zbiorów danych do państwowego zasobu geodezyjnego. Ustawodawca nie uzależnił dokonania takiej czynności od uiszczenia jakichkolwiek opłat.

Co do zasady, korzystanie z materiałów zasobu jest odpłatne, lecz nie dotyczy to sytuacji, o której mowa w art. 12b ust. 5 ustawy. Przepis ten mówi o przyjęciu dokumentów do zasobu, a nie ich udostępnianiu czy uwierzytelnianiu.

Uwzględniając skargę na bezczynność, Sąd stosownie do art. 149 § 1 P.p.s.a. zobowiązał Starostę do opatrzenia dokumentów – przeznaczonych dla podmiotu, na rzecz którego zrealizowano prace – odpowiednimi klauzulami urzędowymi w terminie 7 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku. W przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do przyjęcia, że bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 P.p.s.a. z zw. z art. 205 § 1 P.p.s.a.