Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Sylwester Marciniak po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia "P." Sp. z o. o. w Z. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 11 października 2007 r. sygn. akt I SA/Gl 1839/05 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi "P." Sp. z o. o. w Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 13 września 2005 r. nr [...] w przedmiocie kompensacji wzajemnych zobowiązań postanawia: oddalić zażalenie

Postanowieniem z dnia 11 października 2007 r., sygn. akt I SA/Gl 1839/05, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odmówił "P." sp. z o.o. w Z. przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi tej spółki na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 13 września 2005 r., Nr [...], w przedmiocie kompensacji wzajemnych zobowiązań.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd I instancji wskazał, iż strona w licznych postępowaniach wpadkowych dotyczących prawa pomocy ogranicza się do nadesłania tych samych, wielokrotnie już przedstawianych, dokumentów źródłowych, mając świadomość, iż okazały się one niewystarczające do uwzględnienia jej żądań. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, iż strona nie dołożyła należytej staranności aby wykazać, iż zachodzą przesłanki przemawiające za przyznaniem jej prawa pomocy, nie przedłożyła bowiem aktualnej dokumentacji, która by potwierdzała, iż znajduje się ona w sytuacji nie pozwalającej na pokrycie kosztów postępowania sądowego.

Na powyższe postanowienie strona wniosła zażalenie. W treści uzasadnienia strona podkreśliła swą trudną sytuację oraz to, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego blokuje działalność spółki poprzez zajęcie egzekucyjne jej rachunków bankowych, ruchomości i nieruchomości. Skarżący pozbawiony jest możliwości dysponowania swoim majątkiem. Jednocześnie wskazano, iż strona funkcjonuje wyłącznie dzięki celowym pożyczkom jednego z wierzycieli. W swojej ocenie strona w stopniu wystarczającym udowodniła brak środków na wpłatę żądanej opłaty, bowiem brak środków wynika z naruszającego prawo działania urzędników.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać należy, że celem instytucji prawa pomocy jest zagwarantowanie dostępu do sądu osobom (zarówno fizycznym jak i prawnym oraz innym jednostkom organizacyjnym), których wyjątkowo trudna sytuacja materialna nie pozwala na poniesienie kosztów postępowania. W przypadku osób prawnych lub innych jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, stosownie do treści art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej powoływana jako "P.p.s.a.") prawo pomocy w zakresie częściowym może być przyznane, gdy strona wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.

W ocenie tutejszego Sądu skarżąca spółka nie wykazała, że zasługuje na dofinansowanie jej z budżetu państwa (a prawo pomocy jest w istocie taką formą dotowania) w zakresie zwolnienia z obowiązku uiszczenia wpisu sądowego.

Z akt sprawy wynika, iż spółka nadal funkcjonuje, a zatem utrzymuje pewien poziom płynności finansowej. Z dokumentacji przedstawionej przez stronę w trakcie postępowania przed Sądem I instancji faktycznie wynika, iż część z nieruchomości stanowiących majątek spółki jest przedmiotem egzekucji, jednakże, jak zauważa WSA w Gliwicach nie pozbawia to skarżącej możliwości pozyskiwania środków finansowych. Nadto sama skarżąca przyznaje, iż na chwilę obecną jest w stanie pozyskać od jednego z wierzycieli środki finansowe w formie pożyczek celowych. Z akt sprawy wynika poza tym, iż w poprzednich latach spółka osiągała stosunkowo wysokie dochody.

Ponadto należy wskazać, iż nie zasługuje na aprobatę stanowisko strony, która wybiórczo prezentuje dokumentację mającą potwierdzać jej sytuację majątkową. W tym miejscu zaznaczyć trzeba, iż z treści art. 246 § 2 pkt 2 P.p.s.a. wynika, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania istnienia przesłanek przemawiających za słusznością przyznania prawa pomocy ciąży na wnioskodawcy. Tymczasem skarżąca uznając za bezcelowe przedstawianie aktualnej dokumentacji zdaje się nie brać pod uwagę tego, że zarówno Sąd I instancji, jak i Naczelny Sąd Administracyjny ma możliwość rzetelnego rozważenia i zweryfikowania twierdzeń skarżącej jedynie w oparciu o dokumenty źródłowe przedłożone przez stronę i w oparciu jedynie o ten materiał jest w stanie ocenić, czy przesłanki z art. 246 § 2 pkt 2 P.p.s.a. faktycznie zaistniały.

Tutejszy Sąd zauważa również, iż okoliczność przyznania skarżącemu prawa pomocy przez sąd wojewódzki w innych sprawach nie może sama w sobie stanowić argumentu uzasadniającego podobne rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie. Nie do przyjęcia byłaby sytuacja, gdyby sąd rozpoznający sprawę dla zachowania jednolitej linii orzeczniczej rozstrzygał nie na podstawie akt tej sprawy, a jedynie w oparciu o stanowisko wyrażone w podobnej sprawie przez inny skład orzekający. Należy bowiem mieć na uwadze, iż Naczelny Sąd Administracyjny rozpatruje sprawę pod kątem zarzutów zażalenia w oparciu o akta jednej konkretnej sprawy i ocenia pod względem zgodności z prawem jedynie zaskarżone postanowienie.

Nadto wskazać należy, iż nie może bez wpływu na wynik sprawy pozostawać fakt, iż Naczelny Sąd Administracyjny wypowiedział się już odnośnie przyznania stronie prawa pomocy, uznając, iż nie spełnia ona ustawowych przesłanek w tym zakresie. Wielokrotne wnioski strony nie wnoszą nic nowego, opóźniając jedynie rozstrzygnięcie sprawy pod względem merytorycznym, co Wojewódzki Sąd Administracyjny powinien mieć na uwadze przy dalszym rozpatrywaniu sprawy.

W związku ze stwierdzeniem, iż kwestionowane przez skarżącego orzeczenie odpowiada przepisom prawa, a zarzuty zażalenia nie zasługują na uwzględnienie, Naczelny Sąd Administracyjny, stosownie do art. 184 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.