Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Renata Siudyka (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska, Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz, Protokolant Starszy referent Damian Szczurowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 grudnia 2018 r. sprawy ze skargi J. O. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zwrotu wydatków poniesionych przez gminę z tytułu opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej oddala skargę.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. (dalej także "organ odwoławczy") utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta K. (dalej także "organ I instancji") z dnia [...] r. ustalającą J. O. (dalej także "skarżąca", "strona") obowiązek zwrotu należności z tytułu wydatków poniesionych przez Gminę K. na opłatę za pobyt jej ojca M. O. w "A" w B. za okres od 1 lutego 2017 r. r. do 31 sierpnia 2017 r. w łącznej wysokości 5 419.67 zł.

W uzasadnieniu powyższego orzeczenia przywołano następujący stan faktyczny sprawy.

Decyzją z dnia [...] r., nr [...] wydaną w związku z postanowieniem Sądu Rejonowego w G. z dnia [...] r. sygn. akt [...] M. O. został skierowany do "A" w B. (dalej "DPS"). Opłata za pobyt w DPS została ustalona na podstawie decyzji z dnia [...] r. nr [...] . Z jej treści wynikało, że opłatę ponosić będą M. O. w wysokości 70% dochodu oraz Gmina K. w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej, a opłatą do wniesienia której zobowiązany został M. O. . Ponieważ organ I instancji ustalił, że osobami zobowiązanymi do partycypowania w kosztach pobytu w DPS M. O. są również jego zstępne (córki) J. O. i B. Z. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej prowadził postępowanie wyjaśniające celem stwierdzenia, czy osoby te - zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 930 ze zm.-dalej "u.p.s.") - byłyby zobowiązane do ponoszenia odpłatności za pobyt ich ojca w DPS. Z B. Z. organ I instancji zawarł w dniu 20 marca 2015 r. umowę, na podstawie której partycypuje ona w kosztach pobytu ojca w domu pomocy społecznej. Natomiast druga córka (J. O. – skarżąca w sprawie rozpatrywanej przez Sąd) odmówiła podpisania analogicznego porozumienia i dlatego decyzją z [...] r., nr [...] ustalono jej opłatę za pobyt ojca w Domu Pomocy Społecznej w B. "A" w następującej wysokości:

od 1 stycznia 2015 r. do 31 stycznia 2015 r. - 710,34 zł,

od 1 lutego 2015 r. do 28 lutego 2015 r. - 990,71 zł,

od 1 marca 2015 r. do 31 marca 2015 r. - 1.090,78 zł,

od 1 kwietnia 2015 r. do 31 maja 2015 r. - po 1.126,72 zł miesięcznie,

od 1 czerwca 2015 r. do 30 czerwca 2015 r. - 1.030,47 zł,

od 1 lipca 2015 r. do nadal - po 1.211,85 zł miesięcznie.

Od 1 lutego 2017 r. ostatnia wysokość opłaty (1211.81 zł) uległa zmianie, bowiem w dniu 9 czerwca 2017 r., nr [...] ustalono w okresie od 1 lutego 2017 r. do 31 marca 2017 r. wysokość miesięcznej opłaty w kwocie 767.81 zł., a w okresie od 1 kwietnia 2017 r. 796.81 zł.

Druga zstępna B. Z. wniosła w przedmiotowym okresie opłaty ustalone w umowie z dnia 20 marca 2015 r.

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji przywołał treść art. 61 ust. 3 u.p.s., a następnie wskazał, że Gmina K. w okresie od 1 lutego 2017 r. do 31 marca 2017 r. wniosła zastępczo opłaty w wysokości po 767.81 zł miesięcznie i w okresie od 4 kwietnia 2017 r. do 31 sierpnia 2017 r. po 796.81 zł miesięcznie tj. w wysokości do której skarżąca została zobowiązana na podstawie decyzji z dnia [...] r. Zgodnie z art. 104 ust. 1 i 3 u.p.s., wydatki poniesione przez gminę podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Dlatego też, pismem z dnia [...] r. nr [...] strona została poinformowana o wszczęciu postępowania w sprawie zwrotu należności z tytułu wydatków poniesionych przez Gminę K. za pobyt M. O. w DPS w okresie od 1 lutego 2017 r. do 31 sierpnia 2017 r. Z uwagi na to, że strona odmówiła przeprowadzenia aktualizacji wywiadu środowiskowego przez wyznaczonego pracownika socjalnego oraz nie skorzystała z możliwości osobistego wyznaczenia daty jego postępowania organ I instancji wziął pod uwagę dostępną dokumentacji i ustalił, że dochód skarżącej w październiku 2017 r. (obliczony zgodnie z art. 8 ust. 3 u.p.s.) wynosił 2 736.04 zł, czyli znacznie powyżej aktualnie obowiązującego 300 % kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej. Na tej podstawie organ I instancji obliczył kwotę zwrotu należności przez stronę za okres od 1 lutego 2017 r. do 31 marca 2017 r. w wysokości 1 535.62 zł, tj. po 767.81 zł miesięcznie, a za okres od 1 kwietnia 2017 r. do 31 sierpnia 2018 r. w wysokości 3 984.05 zł tj. po 796.81 zł miesięcznie. Wskazał, że skarżąca w trakcie niniejszego postępowania nie złożyła wniosku o nabycie uprawnień w ramach art. 104 ust. 3 i ust. 4 u.p.s. Organ I instancji wskazał przy tym, że ustalenie sytuacji życiowej strony następuje na postawie wywiadu środowiskowego. Rozpatrując zaś kwestie zastosowania z urzędu uprawnień, które przewiduje art. 104 ust. 3 u.p.s. wzięto pod uwagę ostatni wywiad środowiskowy z dnia 7 lutego 2018 r. oraz całość materiału dowodowego zebranego w trakcie postępowania z wniosku strony z dnia 30 października 2017 r. w sprawie całkowitego zwolnienia z obowiązku wnoszenia opłaty za pobyt M. O. w DPS. Organ I ustalił, że strona prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę, jest właścicielem mieszkania własnościowego. Ponadto strona jest osobą pozostająca pod opieką lekarzy specjalistów. W zakresie sytuacji dochodowej ustalono, że dochód strony w styczniu 2018 r. wynosił 3 944,80 zł, w lutym 2018 r. – 3 625.65 zł a w marcu 2018 r.- 3 157.04 zł. Ustalono również, że miesięczne wydatki strony wynoszą 2 800.03 zł. Organ I instancji ustalił również, że zarówno sytuacja życiowa jak i dochodowa strony nie nosi znamion "wyjątkowej". Nie jest nią stan zdrowia skarżącej, gdyż wydatki związane z przewlekłymi chorobami nie są tego rzędu, że uniemożliwiają zaspokajanie innych niezbędnych potrzeb, tj. związanych z utrzymaniem domu, zakupem żywności, odzieży. Zdaniem organu I instancji sytuacja strony należy do kategorii przypadku zwykłego, gdyż w materiale dowodowym nie znaleziono okoliczności, które spowodowałyby niewykonalność nałożonego obowiązku. Organ I instancji wskazał, że nakaz ustalenia zwrotu i obowiązek zwrotu wynika wprost z art. 104 ust. 1 u.p.s. Stwierdził, że w przedmiotowej sprawie niezasadnym wydatkiem Gminy K. jest opłata zastępczo wniesiona za pobyt M. O. w DPS w okresie od 1 lutego 2017 r. do 31 sierpnia 2018 r., gdyż do jej wniesienia na podstawie prawomocnej decyzji zobowiązana jest skarżąca. W tej sytuacji Gmina K. ma prawo ubiegania się o zwrot określonej kwoty.

Strona zawiadomiona o zakończeniu postępowania dowodowego skorzystała z uprawnień art. 10 K.p.a. i złożyła pismo z dnia 28 listopada 2017 r. zawierające szereg wniosków, które zostały rozpatrzone przez organ I instancji.

Nie zgadzając się z powyższym strona reprezentowana przez pełnomocnika wniosła odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego zarzucając organowi I instancji:

I. naruszenie przepisów prawa materialnego to jest:

- art. 104 ust. 3 w związku z art. 61 ust. 1 pkt 2 u.p.s. - poprzez jego zastosowanie podczas, gdy brak było uprzedniej decyzji wydanej na podstawie art. 59 ust. 1u.p.s.,

- art. 104 ust. 3 w związku z art. 61 ust. 3 u.p.s. - poprzez jego zastosowanie w sytuacji odmowy podpisania umowy przez osobę zobowiązaną do jej zawarcia,

- art. 104 § 1 k.p.a. w związku z art. 103 ust. 2 u.p.s. - poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy w przypadku odmowy podpisania umowy przez osobę zobowiązaną, organ pomocy społecznej winien wystąpić do sądu powszechnego z roszczeniem opartym na art. 64 k.c.,

- art. 104 ust. 4 u.p.s.- poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do skorzystania przez organ z instytucji wyrażonej w tym przepisie.

II. naruszenie przepisów postępowania, tj.:

- art. 156 § 1 pkt 3 K.p.a. - poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy decyzja organu I instancji z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie ustalenia opłaty za pobyt M. O. w DPS za okres od 1 stycznia 2015 r. dotyczy sprawy poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną,

- art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. – poprzez jego niezastosowanie podczas gdy rozpatrzenie przedmiotowej sprawy zależy od rozstrzygnięcia sprawy o całkowite zwolnienie strony z obowiązku ponoszenie opłat za pobyt M. O. w DPS w trybie art. 64 pkt 2 u.p.s. oraz od rozstrzygnięcia przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie zagadnienia prawnego wniesionego przez Prokuratora Generalnego RP wnioskiem z dnia [...] r., sygn. akt [...].

Wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i umorzenie postępowania ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

W uzasadnieniu wskazała, że zobowiązanie skarżącej do ponoszenia opłat w sytuacji gdy w obrocie prawnym istnieje decyzja z dnia [...] r., nr [...] ustalająca krąg osób zobowiązanych do ponoszenia odpłatności za pobyt M. O. w DPS, a dopóki w obrocie prawnym funkcjonuje wskazana decyzja to organ I instancji nie ma żadnych podstaw prawnych do ustalenia odpłatności przez J. O. . Zdaniem pełnomocnika strony, powołane przepisy nie mogą stanowić podstawy prawnej do wydania decyzji ustalającej wysokość należności podlegającej zwrotowi z tytułu poniesionych wydatków wniesionych zastępczo przez Gminę K. za pobyt M. O. w DPS w B. , w sytuacji udokumentowanej odmowy podpisania umowy przez skarżącą, co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych z 2009 r. W przekonaniu strony, dzieje się tak tym bardziej, że w piśmie z 31 grudnia 2017 r. "zobowiązana wskazała i udokumentowała miesięczne wydatki, które znacznie przewyższają jej wynagrodzenie, wobec czego nie jest w stanie partycypować w kosztach utrzymania" ojca. Ponadto, strona wyartykułowała, że jest osobą schorowaną, o czym świadczy załączona do akt dokumentacja. Ponieważ zaś środki M. O. w całości wystarczają na pokrycie wydatków związanych z jego utrzymaniem, co więcej on sam deklaruje chęć ponoszenia pełnych kosztów utrzymania, w związku z tym zbędne staje się nakładanie na stronę obowiązku ponoszenia opłat za pobyt ojca w DPS. Argument ten wzmocniono tezą, że w latach 80-tych przeciwko M. O. toczyło się wiele postępowań karnych o znęcanie się nad rodziną, które zakończyły się wydaniem wyroków skazujących. Z tego względu, za rażąco niesprawiedliwe uznano ponoszenie kosztów utrzymania ojca przez stronę. Jego znęcanie się nad córką i jej matką, zostawiło bowiem trwały ślad w psychice córki (skarżącej);

Zdaniem pełnomocnika strony, decyzja organu I instancji z dnia [...] r. w przedmiocie ustalenia opłaty za pobyt M. O. w DPS za okres od 1 stycznia 2015 r. dotknięta jest wadą nieważności.

Ponadto pełnomocnik skarżącej wyraził opinię, że niniejsze postępowanie winno zostać zawieszone bowiem wnioskiem z dnia 30 października 2017 r. strona wystąpiła o zwolnienie jej z obowiązku ponoszenia opłat za pobyt M. O. w DPS (w trybie art. 64 pkt 2 u.p.s.), a organ I instancji odmówił zawieszenia postępowania. Nadto przedmiot sprawy jest tożsamy z wnioskiem Prokuratora Generalnego w sprawie [...] , a zatem również z tego powodu zachodzi konieczność zawieszenia postępowania Stwierdził, że organ I instancji nie odniósł się do złożonego przez stronę wniosku o odstąpienie od żądania zwrotu należności z tytułu wydatków poniesionych przez gminę K. na opłatę pobytu M. O. w DPS.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji.

W uzasadnieniu po chronologicznym przedstawieniu przebiegu postępowania organ odwoławczy przywołał treść art. 61 ust. 1 do 4 oraz art. 64 ust. 1 do 4 u.p.s. Dalej wskazał, że skarżąca ze względu na posiadany dochód winna była uczestniczyć w kosztach utrzymania ojca w DPS od dnia, w którym został w nim umieszczony, strona nie podpisała jednak stosownej. Organ odwoławczy podkreślił, że przewidziany w art. 61 ust 1 u.p.s. ustawowy obowiązek wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej musi być skonkretyzowany i zindywidualizowany, a zarzuty strony dotyczące braku podstaw do wydania decyzji organu I instancji nie znajdują uzasadnienie zarówno w świetle wskazanych przepisów, jak i orzecznictwa. Zauważył, że większość zarzutów podniesionych w odwołaniu nie dotyczy zaskarżonej decyzji ale decyzji organu I instancji z dnia [...] r., nr [...] ustalającej odpłatność strony za pobyt jej ojca w DPS i decyzji organu I instancji nr [...] ustalającej odpłatność M. O. za jego pobyt w DPS. Decyzje te są ostateczne.

Odnosząc się do zarzutu braku zastosowania art. 104 ust 4 u.p.s. organ odwoławczy stwierdził, że podziela dokonaną przez organ I instancji ocenę sytuacji strony bowiem nie jest to szczególnie uzasadniony przypadek zarówno ze względu na sytuacje dochodową jak i zdrowotna strony. W świetle art. 104 ust. 4 u.p.s. trudne relacje strony z ojcem nie mają znaczenia skoro strona należy do kręgu osób zobowiązanych do alimentacji.

Stwierdził, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i zasługuje na utrzymanie w mocy również i z tej przyczyny, że organ I instancji odniósł się do wniosku o odstąpienie od żądania zwrotu należności z tytułu wydatków poniesionych przez Gminę K. . Opłata skarżącej za pobyt jej ojca w DPS została ustalona zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt 2 u.p.s. Dalej organ odwoławczy poinformował stronę, że zgodnie z art. 64a u.p.s. osobę zobowiązaną do wnoszenia opłaty za pobyt w DPS zwalnia się całkowicie z tej opłaty na jej wniosek pod warunkiem, iż przedstawi prawomocne orzeczenie sądu o pozbawieniu rodzica władzy rodzicielskiej nad tą osobą i oświadczy, że władza rodzicielska nie została przywrócona. Wobec powyższego organ odwoławczy uznał, że stan faktyczny i prawny został prawidłowo ustalony przez organ I instancji.

Nie zgadzając się z powyższym, strona reprezentowana przez pełnomocnika wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach zarzucając organowi odwoławczemu:

I. naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

1) art. 104 ust. 3 w związku z art. 61 ust. 1 pkt 2 u.p.s. poprzez jego zastosowanie podczas gdy brak było uprzedniej decyzji wydanej na podstawie art. 59 ust. 1 u.p.s.,

2) art. 104 ust. 3 w związku z art. 61 ust. 3 u.p.s. poprzez jego zastosowanie, w sytuacji odmowy podpisania umowy przez osobę zobowiązaną do jej zawarcia,

3) art. 104 § 1 k.p.a. w zw. z art. 103 ust. 2 u.p.s. poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy w przypadku odmowy podpisania umowy przez osobę zobowiązaną, organ pomocy społecznej winien wystąpić do sądu powszechnego z roszczeniem opartym na przepisie art. 64 k.c,

4) art. 104 ust. 4 u.p.s. poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do skorzystania przez organ z instytucji wyrażonej w tym przepisie.

II. naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 59 ust. 1 u.p.s. poprzez jego zastosowanie w sytuacji istnienia w obrocie prawnym decyzji ustalającej odpłatność.

III. naruszenie przepisów postępowania, a to:

1) art. 156 § 1 pkt 3 K.p.a. poprzez jego niezastosowanie podczas gdy decyzja Zastępcy Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie ustalenia opłaty za pobyt M. O. w Domu Pomocy Społecznej w B. za okres od 1 stycznia 2015 r. dotyczy sprawy poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną,

2) art. 97 § 1 pkt 4 K.p.a. poprzez jego niezastosowanie podczas gdy rozpatrzenie przedmiotowej sprawy zależy od rozstrzygnięcia sprawy o całkowite zwolnienie J. O. z obowiązku ponoszenia opłat za pobyt M. O. w DPS w trybie art. 64 pkt 2 u.p.s. oraz od rozstrzygnięcia przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie zagadnienia prawnego wniesionego przez Prokuratora Generalnego RP wnioskiem z dnia [...] r., znak [...] , sygn. akt [...] . Wniosła o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji wraz z decyzją organu I instancji, ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji oraz przekazanie sprawy Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w K. do ponownego rozpoznania, a także zasądzenie od organu na rzecz skarżącej kosztów postępowania według norm przepisanych.

Na poparcie stawianych zarzutów pełnomocnik przywołał liczne wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych zapadłe w analogicznych sprawach. Ponadto wskazał, że pismem z dnia 30 października 2017 r. skarżąca złożyła na podstawie art. 64 pkt 2 u.p.s. wniosek o zwolnienie jej z obowiązku ponoszenia opłat za pobyt M. O. w DPS. Zdaniem skarżącej rozstrzygnięcie sprawy z wniosku z dnia 30 października 2017 r. będzie miało istotny wpływ na rozpatrzenie sprawy dotyczącej zwrotu należności z tytułu wydatków poniesionych przez Gminę K. na opłatę pobytu M. O. w DPS, a w takiej sytuacji zachodziła konieczność zawieszenia postępowania. Ponadto skarżąca zauważyła, że przedmiot niniejszej sprawy jest tożsamy z wnioskiem Prokuratora Generalnego zarejestrowanym pod sygn. akt [...], a zatem z tego też względu zachodzi konieczność zawieszenia przedmiotowego postępowania.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie ponieważ zaskarżona decyzja jest zgodna z prawem.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2107) Sąd ten sprawuje w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym § 2 wspomnianego przepisu stanowi, iż kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm.- dalej "p.p.s.a.") wynika natomiast, że w przypadku, gdy Sąd stwierdzi, bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia – uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Natomiast w razie nieuwzględnienia skargi sąd skargę oddala na podstawie art. 151 ustawy p.p.s.a. Z kolei zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Ustalając istotny dla sprawy stan faktyczny Sąd stwierdza, że – co do meritum – nie jest on sporny i został nakreślony powyżej przy omawianiu stanowiska organu jak i strony skarżącej. W ocenie Sądu nie ma zatem konieczności jego ponownego powielania.

Zaskarżoną decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji w sprawie zobowiązania skarżącej do zwrotu należności z tytułu wydatków poniesionych przez Gminę K. za opłatę pobytu M. O. w "A" w B. za okres od 1 lutego 2017 r. do 31 sierpnia 2017 w łącznej kwocie 5 519, 67 zł.

W dniu wydawania decyzji przez organ I instancji jak i organ odwoławczy obowiązywała ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1769 ze zm.- dalej "u.p.s."). W myśl art. 104 ust. 1 u.p.s. należności z tytułu wydatków na świadczenia z pomocy społecznej i z tytułu opłat określonych w ustawie, a także z tytułu świadczeń pobranych nienależnie, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z ust. 3 tego artykułu wysokość należności podlegającej zwrotowi oraz termin jej zwrotu ustala się w drodze decyzji administracyjnej. W szczególnych przypadkach można zwolnić zobowiązanego z obowiązku zwrotu gminie opłat poniesionych przez nią zastępczo, zwłaszcza jeżeli stanowiłoby to dla niego nadmierne obciążenie (art. 104 ust. 4). Decyzja, o której stanowi art. 104 ust. 3 u.p.s., jest wydawana w celu przeprowadzenia egzekucji obowiązku niezrealizowanego przez osobę zobowiązaną i stanowi tytuł egzekucyjny będący podstawą prawną do przeprowadzenia egzekucji administracyjnej. Przypomnieć należy, że w art. 61 ust. 1 u.p.s. określone zostały osoby zobowiązane do wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej. Wnoszenie opłat nie obciąża równocześnie wszystkich zobowiązanych wymienionych w art. 61 ust. 1 u.p.s., ale obowiązek ten przechodzi na nich w kolejności ustalonej w powołanym przepisie. Zastępczy charakter wnoszenia opłat przez gminę wynika z art. 61 ust. 3 u.p.s., w myśl którego gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej, wnosi opłaty zastępczo, jeżeli nie wywiązują się z tego osoby zobowiązane w pierwszej kolejności. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych w tym celu kwot. Zauważyć również należy, że przedmiotem zaskarżonej decyzji jest zobowiązanie skarżącej do zwrotu należności z tytułu wydatków poniesionych przez gminę na opłatę za pobyt w jej ojca w DPS. Rozstrzygnięcia tego nie można utożsamiać z trzema poprzedzającymi je decyzjami: o skierowaniu uprawnionej osoby do domu pomocy społecznej, o ustaleniu jej opłaty za pobyt we wspomnianej placówce, a także o ustaleniu opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, ponoszonej za korzystającego z tej placówki przez osoby wskazane w art. 61 ust. 1 pkt 2 u.p.s.

Podkreślenia przy tym wymaga, że na mocy decyzji z dnia [...] r. ojciec skarżącej został skierowany do domu pomocy społecznej, a w kolejnym rozstrzygnięciu z dnia [...] r. ustalono odpłatność za jego pobyt w DPS. Obydwie wspomniane decyzje stały się ostateczne. Następnie decyzją z dnia [...] r. Prezydent Miasta K. ustalił skarżącej opłatę za pobyt ojca w DPS. Od 1 lutego 2017 r. ostatnia wysokość opłaty (1211.81 zł) uległa zmianie, bowiem ostateczną decyzją z dnia [...] r. Prezydent Miasta K. ustalił skarżącej w okresie od 1 lutego 2017 r. do 31 marca 2017 r. wysokość miesięcznej opłaty w kwocie 767.81 zł., a w okresie od 1 kwietnia 2017 r. 796.81 zł.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w skardze należy zauważyć, że w dniu 11 czerwca 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu wniosku Prokuratora Generalnego z dnia [...] r., nr [...] podjął w składzie siedmiu sędziów uchwałę [...] stwierdzając, że : "Obowiązek wnoszenia, przez osoby wskazane w art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r., poz. 1769 ze zm.), opłat za pobyt w domu pomocy społecznej umieszczonej w nim osoby, a w konsekwencji wydanie decyzji o zwrocie kosztów poniesionych zastępczo przez gminę na podstawie art. 104 ust. 3 w związku z art. 61 ust. 3 tej ustawy, wymaga uprzedniego skonkretyzowania i zindywidualizowania tego obowiązku począwszy od dnia jego powstania w stosunku do każdej ze zobowiązanych osób w decyzji administracyjnej o ustaleniu opłaty wydanej na podstawie art. 59 ust. 1 w związku z art. 61 ust. 1 i 2 tej ustawy lub w drodze umowy zawartej na podstawie art. 103 ust. 2 w związku z art. 61 ust. 1 i 2 oraz art. 64 ustawy o pomocy społecznej", a wobec powyższego nie ma podstaw do zawieszenia niniejszego postępowania.

Ponadto nie ma podstaw do zawieszenia niniejszego postępowania w związku z wszczętym na wniosek skarżącej postępowaniem o zwolnienie z obowiązku ponoszenia opłat za pobyt jej ojca w DPS toczącym się na podstawie art. 64 pkt 2 u.p.s..

Wbrew temu, co podnosi skarżąca, przedmiotem zaskarżonej decyzji nie jest ustalenie opłaty ciążącej na stronie z tytułu kosztów pobytu jej ojca w DPS, ale jej zobowiązanie do tego, aby wywiązała się z powinności nałożonej na nią w ostatecznej decyzji organu I instancji z dnia [...] r. ustalającej odpłatność skarżącej za pobyt jej ojca w DPS oraz zmianami wynikającymi z decyzji tegoż organu z dnia [...] r.

Wobec powyższego za chybione uznać należy zarzuty skargi w zakresie naruszenia przepisów prawa materialnego, jak i procesowego. Stawiając te zarzuty skarżąc zdaje się nie zauważać, że określenie wysokości należności podlegającej zwrotowi oraz osób zobowiązanych w tym przedmiocie zostało zastrzeżone dla decyzji wydawanych na podstawie art. 104 ust. 1 i 3 w związku z art. 61 ust. 3 u.p.s. Tego rodzaju decyzji w żaden sposób nie można utożsamiać z decyzją określającą osobę zobowiązaną do ponoszenia kosztów pobytu członka rodziny w domu pomocy społecznej i ustalającą wysokość przypadającej na niego kwoty opłaty. Obowiązki nałożone w zaskarżonej decyzji dotyczą należności uregulowanych zastępczo przez gminę. Zobowiązanie do zwrotu takich należności następuje w odrębnym trybie niż postępowanie, w którym ustalana jest wysokość opłaty obciążającej małżonka, zstępnych lub wstępnych mieszkańca DPS. Zaskarżona decyzja nie "dubluje" orzeczeń z dnia [...] r. ustalającego odpłatność skarżącej za pobyt jej ojca w DPS wraz ze zmianami wynikającymi z decyzji z dnia [...] r. Tym samym, nie można mówić o nieważności zaskarżonego orzeczenia ostatecznego. Dzieje się tak, ponieważ na mocy decyzji z dnia [...] r. r. orzeczono o opłacie za pobyt w domu pomocy społecznej, częściowo ponoszonej przez osobę umieszczonej w tej placówce, a częściowo przez gminę. W zaskarżonej decyzji ostatecznej zobowiązano natomiast skarżącą do zwrotu "przerzuconej" na nią należności z tego tytułu, uiszczonej zastępczo przez gminę. Kompetencja do takiego przeniesienia obciążenia finansowego na skarżącą oraz zobowiązania jej do zapłaty wynika z art. 61 ust. 3 u.p.s. Dodatkowo, zaniechanie wspomnianego działania mogłoby doprowadzić odpowiedzialne za to osoby do odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Zarzuty skarżącej dotyczące niepodpisania umowy, o której mowa w art. 103 ust. 2 u.p.s. oraz podnoszenia argumentu, w myśl którego w tej sytuacji konieczne było zastosowanie konstrukcji prawnej zawartej w art. 64 kc w istocie jest polemiką nie ze zaskarżoną decyzją, ale z chronologicznie poprzedzającą ją, ostateczną decyzją administracyjną w przedmiocie ustalenia opłaty ponoszonej przez skarżącą za pobyt jej ojca w domu pomocy społeczne. Podstawą prawną do wydania takiego władczego rozstrzygnięcia wynika z powoływanego art. 104 ust. 3 u.p.s.. Niemożność stosowania dyspozycji art. 64 kc w odniesieniu do stanu faktycznego sprowadzającego się do odmowy podpisania umowy wspomnianej w art. 61 ust. 2 pkt 2 u.p.s. oraz art. 103 ust. 2 u.p.s. wynika zaś z art. 1 kc.

Nie sposób również potwierdzić trafności dalszych zarzutów podniesionych w skardze, a mianowicie naruszenia art. 104 ust. 4 u.p.s. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do skorzystania przez organ z instytucji wyrażonej w tym przepisie oraz art. 59 ust. 1 u.p.s. przez jego zastosowanie w sytuacji istnienia w obrocie prawnym wydanie decyzji ustalającej odpłatność z mocą wsteczną. Zarzuty te bowiem w istocie również nie odnoszą się do zaskarżonej decyzji ale poprzedzających ją decyzji ostatecznych- ustalających odpłatność za pobyt ojca skarżącej w DPS. Jak wyżej wzmiankowano zgodnie z art. 104 ust. 4 u.p.s. w szczególnych przypadkach można zwolnić zobowiązanego z obowiązku zwrotu gminie opłat poniesionych przez nią zastępczo, zwłaszcza jeżeli stanowiłoby to dla niego nadmierne obciążenie. W tym kontekście nietrudno zauważyć, że skoro sama strona nie zwróciła się o zastosowanie dobrodziejstwa art. 104 ust. 4 u.p.s., nie sposób skutecznie zarzucać organowi, iż działając z urzędu nie odwołał się do treści wspomnianego przepisu, wydając uznaniową decyzję administracyjną. Skarżąca nie stworzyła też sposobności do odwołania się przez pracownika socjalnego do dyspozycji art. 104 ust. 4 u.p.s., bowiem odmawiała współdziałania z organem I instancji uniemożliwiając przeprowadzenie aktualizacji wywiadu środowiskowego oraz nie skorzystała z możliwości osobistego wyznaczenia daty postępowania pracownika socjalnego. Decyzja uznaniowa może być przez Sąd uchylona w przypadku stwierdzenia, że została wydana z takim naruszeniem przepisów prawa materialnego czy procesowego, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy. O tego rodzaju naruszeniach można mówić, gdy organ pozostawił poza swoimi rozważaniami argumenty podnoszone przez stronę, pominął istotny dla rozstrzygnięcia materiał dowodowy lub dokonał jego oceny wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego.

Odnosząc powyższy wywód do okoliczności sprawy Sąd stwierdza, że orzekające w sprawie organy prawidłowo ustaliły jej stan faktyczny, a ustalenia te znajdują potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach sprawy. Organ odwoławczy ustalił istotne okoliczności dotyczące sytuacji zdrowotnej, finansowej i bytowej strony. Trudne, osobiste relacje skarżącej i jej ojca nie mają znaczenia w rozpatrywanej sprawie. Zdaniem Sądu zasadnie ocenił, że nie było podstaw do twierdzenia, że zwrot opłaty za jej pobyt jej ojca w DPS-ie stanowiłby nadmierne obciążenie dla skarżącej.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a., oddalił skargę.