Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Makowska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Grzegorczyk-Meder,, Sędzia NSA Iwona Tomaszewska, Protokolant Katarzyna Skrzetuska-Gajos, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 marca 2012 r. sprawy ze skargi A. L. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne oddala skargę

Decyzją z dnia [...] Komendant Miejski Policji

działając na podstawie art. 124 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 ze zm.) oraz art. 268 a Kpa skierował A. L. na badanie psychologiczne na podstawie art. 130 ust.1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym.

W uzasadnieniu decyzji organ podał, że A. L. w okresie [...] popełnił wykroczenia drogowe, za które otrzymał punktów, wpisanych do ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, jako wpisy ostateczne, stwierdzone prawomocnymi mandatami karnymi kredytowanymi. Przekroczenie limitu punktów w okresie nie przekraczającym jednego roku musi spowodować automatyczne wydanie obligatoryjnej decyzji o skierowaniu na badania psychologiczne. Postępowanie administracyjne zostało wszczęte na podstawie wniosku o sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdem z dnia [...] Wydziału Ruchu Drogowego, w stosunku do A. L. w trybie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Komendant wyjaśnił, że zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U. Nr 236, poz. 1998 ze zm.), do ewidencji kierowców dokonano wpisów wykroczeń wymienionych we wniosku o sprawdzenie kwalifikacji z datą ujawnienia wykroczenia oraz liczbę punktów odpowiadającą popełnionemu wykroczeniu. Wpisu ostatecznego do ewidencji kierowców dokonuje się jeżeli naruszenia zostaną stwierdzone prawomocnymi wyrokami sądów lub mandatami karnymi. Ogólna zasada przewidziana w § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia przewiduje, że usuwa się z ewidencji punkty przyznane na podstawie wpisu ostatecznego, jeżeli od dnia naruszenia upłynął rok. Usunięcia punktów z ewidencji nie można dokonać, jeśli przed upływem roku kierowca dopuścił się naruszeń, za które liczba punktów ostatecznych przekroczyła punkty. Sytuacja taka miała miejsce w przypadku strony, punkty otrzymane za naruszenie popełnione w dniu [...] nie mogły ulec usunięciu z ewidencji. W dniu wszczęcia postępowania administracyjnego strona posiadałapunktów karnych.

W nawiązaniu do pisma strony z dnia [...] organ wyjaśnił, iż termin wpisu kart rejestracyjnych do ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, reguluje decyzja Nr [...] Komendanta Głównego Policji z dnia [...] w sprawie funkcjonowania zestawu centralnych zbiorów informacji tworzących Krajowy System Informacji Policji. Dołączona instrukcja do niniejszego aktu prawnego określa sposób przetwarzania informacji w KSIP oraz wykonywania czynności służbowych.

A. L. wniósł odwołanie od wyżej opisanej decyzji domagając się jej uchylenia i umorzenia postępowania, ewentualnie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

W odwołaniu skarżący zakwestionował nieuwzględnienie jego wniosku

o przeprowadzenie dowodów z kart rejestracyjnych, będących podstawą dokonania wpisu ostatecznego do ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego oraz z wypisu z tej ewidencji. Wyjaśnił, że dowody te powołane zostały celem wszechstronnego wyjaśnienia sprawy i miały na celu weryfikację, czy funkcjonariusz policji, który zastosował postępowanie mandatowe, dokonał czynności związanych ze zgłoszeniem wykroczenia do ewidencji bez zbędnej zwłoki, i czy wpisu dokonano zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie zasadami. Ponadto organ I Instancji powołał się w rozstrzygnięciu na decyzję Nr [...] Komendanta Głównego Policji, a decyzje takie lub instrukcje nie są źródłem prawa. Kluczowym na etapie postępowania dowodowego było ustalenie, czy wpisów do ewidencji dokonano zgodnie z prawem (a nie instrukcjami, decyzjami lub okólnikami, które nie są prawem powszechnie obowiązującym).

Nadto, skarżący wskazał, że otrzymał mandat karny, po którym teoretycznie nastąpiło przekroczenie liczby punktów karnych w dniu [...] Zgodnie

z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy, osobie, o której mowa w art. 124 ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym (...) decyzję o skierowaniu na badanie psychologiczne (...) wydaje komendant powiatowy (miejski, rejonowy) Policji, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia (...), w którym przekroczyła liczbę 24 punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy.

Organ nie dochował tego terminu i bezpodstawnie przedłużył go o kolejny miesiąc. Termin na wydanie decyzji o skierowaniu na badania został określony wprost i wynosi on 30 dni od daty wszczęcia postępowania. Nie jest to termin o charakterze instrukcyjnym, a termin o charakterze materialnoprawnym, po którego upływie uprawnienie organu do wydania decyzji wygasa. Podobny pogląd został wyrażony w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego sygn. akt: II SA/Sz 375/08. Przedmiotowy przepis podlegał zmianom i ostatecznie sprecyzowano go poprzez zastąpienie sformułowania "w terminie 30 dni" na "w terminie nie dłuższym niż 30 dni". Ustawodawca formułując treść przepisu w ten sposób, zamierzał podkreślić nieprzekraczalność tego terminu, tak istotnego z punktu widzenia uzyskania aktualnych wyników badań lekarskich i możliwości cofnięcia uprawnień.

Ponadto skarżący zwrócił uwagę, że organ jako podstawę prowadzonego postępowania wskazał art. 114 ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz art. 124, a obie regulacje dotyczą nieco innych kwestii. Organ powinien był w uzasadnieniu prawnym wyjaśnić podstawy prawne decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa i to wskazanych jako stanowiących podstawę rozstrzygania.

Decyzją z dnia [...] Komendant Wojewódzki Policji na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 oraz art. 268 a Kpa, po rozpatrzeniu odwołania A. L., utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Komendanta Miejskiego Policji z dnia[...].

Uzasadniając rozstrzygnięcie organ II instancji wskazał, że podstawą prawną decyzji o skierowaniu na kontrolne badania psychologiczne był art. 124 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U z 2005 r. Nr 108, poz. 908) w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy (Dz. U. Nr 69, poz. 622). Podstawą faktyczną natomiast było popełnienie przez stronę czterech wykroczeń drogowych w okresie od[...]., za które strona otrzymała łącznie punktów wpisanych do ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Odnotowane w ewidencji kierowców naruszenia dotyczą tzw. wpisów ostatecznych stwierdzonych na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć - prawomocnych mandatów karnych kredytowanych, dotyczących wykroczeń drogowych, popełnionych w okresie nieprzekraczającym.

Skierowanie kierowcy na kontrolne badania psychologiczne ma na celu stwierdzenie istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych i psychologicznych do kierowania pojazdem silnikowym oraz ograniczenie wpływu zagrożeń psychicznych na kierowcę. Badania psychologiczne kierowcy mają charakter badań okolicznościowo - sytuacyjnych i mają za cel ocenę stanu zdrowia kierowcy i jego predyspozycji psychologicznych odnośnie określonej sytuacji w jakiej się on znalazł, a ponadto wymagają sprawdzenia lub weryfikacji stanu zdrowia badanego jako czynnika mającego istotny wpływ na bezpieczeństwo i porządek na drodze.

Zdaniem organu, wielokrotne naruszenie przepisów ruchu drogowego przez kierującego pojazdem może świadczyć o braku umiejętności bezpiecznego prowadzenia pojazdu, nieznajomości lub nieprzestrzegania przepisów ruchu drogowego lub złej technice jazdy. Dla organu kontroli ruchu drogowego jest to sygnałem do podjęcia czynności zmierzających do wyjaśnienia czy powstało uzasadnione zastrzeżenie co do kwalifikacji kierowcy. Zebranie przez kierowcę określonej liczby punktów pociąga obligatoryjne konsekwencje w postaci badań psychologicznych i kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji. Tak więc badania psychologiczne są uzasadnione uporczywym naruszaniem przepisów ruchu drogowego, co może wskazywać na istnienie u kierowcy przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem. Ze względów profilaktycznych i prewencyjnych kierowca taki powinien być wyeliminowany z ruchu drogowego, poprzez zatrzymanie prawa jazdy na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. g cytowanej powyżej Ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Szczegółowo problematykę badań psychologicznych reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy.

Zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, osobie, o której mowa w art. 124 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, zwanej dalej "ustawą", decyzję o skierowaniu na badania psychologiczne, zwane dalej "badaniem", wydaje komendant powiatowy (miejski, rejonowy ) Policji, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia, w którym kierowała w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie jak alkohol, albo od dnia, w którym przekroczyła liczbę punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1.

Wydając decyzję na podstawie tego przepisu organ nie może kierować się tzw. uznaniem administracyjnym, rozpatrując indywidualnie daną sprawę, ponieważ związany jest przymusem administracyjnym, poprzez bezwzględnie obligatoryjny obowiązek wydania skierowania, bez względu na fakt posiadania uprawnień do kierowania przez kierującego pojazdem. Do wydania decyzji o skierowaniu niezbędne jest tylko przekroczenie przez kierującego pojazdem limitu punktów w okresie jednego roku, odnotowanych jako tzw. wpisy ostateczne w ewidencji kierowców.

Strona nie neguje liczby otrzymanych punktów za szereg naruszeń przepisów ruchu drogowego. Dowody zgromadzone przez organ I instancji wskazują, że naruszenia przepisów ruchu drogowego i przypisanych do nich liczby punktów są zgodne z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego.

W odniesieniu do zarzutu strony nieuwzględnienia w całości przez organ I instancji jego wniosku o przeprowadzenie dowodów z kart rejestrujących oraz z wypisu z tej ewidencji, organ odwołał się do § 4 pkt 7 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego, który stanowi, że policjant, który zastosował postępowanie mandatowe lub prowadzi postępowanie w sprawie o naruszenie, niezwłocznie sporządza informację o nałożeniu mandatu lub prowadzenia tych czynności na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia.

Zdaniem organu, przytoczony przepis faktycznie zawiera sformułowanie "niezwłocznie", jednakże również w § 4 pkt 8 rozporządzenia określa się, że wpisu do ewidencji dokonuje policjant lub pracownik jednostki Policji właściwej ze względu na miejsce popełnienia naruszenia, a jeżeli nie można ustalić tego miejsca - jednostki właściwej ze względu na miejsce ujawnienia naruszenia. W punkcie tym nie zawarto już sformułowania "niezwłocznie".

Celem powyższych sformułowań w rozporządzeniu, było jedynie zdyscyplinowanie policjantów nakładających grzywnę w drodze postępowania mandatowego do niezwłocznego przekazywania informacji, policjantom lub pracownikom cywilnym dokonującym wpisów do ewidencji, które mogą skutkować m.in. decyzją o skierowaniu na badanie jakie otrzymała strona. Natomiast samą ewidencję prowadzi, zgodnie z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia, komendant wojewódzki właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ewidencjonowanych. Policjant nakładający mandat sporządza informację w postaci formularza, który jest jedynie powieleniem nałożonego mandatu i jest zwykłą czynnością materialno-techniczną zmierzającą do usprawnienia funkcjonowania ewidencji kierowców.

Z kolei § 6 rozporządzenia informuje w jakich przypadkach organ prowadzący ewidencję usuwa z ewidencji punkty przyznane na podstawie wpisu ostatecznego, i tak, w punkcie 1 - jeżeli wydano decyzją o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym, z wyjątkiem decyzji, o której mowa w art. 140 ust. 1 pkt 1 ustawy, w punkcie 2 — w razie otrzymania informacji o pozytywnym wyniku kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji, o którym mowa w art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy; punkcie 3 - jeżeli od dnia popełnienia naruszenia upłynął rok, chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które liczba punktów ostatecznych i wpisanych tymczasowo przekroczyła punkty, a w przypadku kierowców, o których mowa w art. 140 ust. 1 pkt 3 ustawy - punktów, w punkcie 4 - w razie odbycia szkolenia, o którym mowa w art. 130 ust. 3 ustawy.

W ocenie organu, przedstawione okoliczności w tym przepisie stanowią katalog zamknięty i strona żadnego z tych warunków nie spełnia.

Następnie, organ II instancji wskazał, że Naczelny Sąd Administracyjny,

w składzie siedmiu sędziów, podjął uchwałę w sprawie o sygn. akt I OPS 12/09, w której uznał za termin instrukcyjny, termin wskazany w § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy na wydanie przez organ kontroli ruchu drogowego decyzji o skierowaniu na kontrolne badania psychologiczne. Powyższa uchwała wyjaśniła wątpliwości prawne wskazane w przytoczonych orzeczeniach sądów administracyjnych, na które to powołała się strona w odwołaniu.

W kwestii zarzutu strony, że powołana przez organ I instancji decyzja nr[...] Komendanta Głównego Policji nie stanowi źródła prawa powszechnego, organ odwoławczy uznał, iż jest on słuszny i wyjaśnił, iż przywołana decyzja nie jest źródłem prawa, nie posiada rangi ustawy, ani rozporządzenia.

Co do zarzutu skarżącego, dotyczącego powołania się przez organ I instancji na art. 114 ustawy Prawo o ruchu drogowym i jednocześnie na art. 124 tej ustawy, organ wyjaśnił, że w zawiadomieniu o wszczęciu postępowania administracyjnego są wpisane prawidłowo podstawy prawne. Użycie tych przepisów w uzasadnieniu decyzji i postanowienia nie stanowi rażącego naruszenia prawa. W samej decyzji w tzw. preambule użyto właściwych podstaw prawnych.

Organ odwoławczy podkreślił dalej, że skierowanie na badania psychologiczne jest drugim elementem oddziaływania administracyjnego na kierowcę dopuszczającego się przekroczenia limitu punktów w okresie jednego roku. Przyznane punkty nie są środkiem karnym w rozumieniu prawa. Zebranie przez kierowcę określonej liczby punktów pociąga za sobą konsekwencje prawne w postaci obligatoryjnego wniosku Komendanta Wojewódzkiego Policji do właściwego miejscowo Starosty (Prezydenta Miasta) o skierowanie kierowcy na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji oraz skierowanie kierowcy przez właściwego miejscowo komendanta powiatowego/miejskiego Policji na badania psychologiczne. Nie ulega wątpliwości, że sprawdzenie kwalifikacji kierowcy nie jest karą kryminalną ani karą administracyjną. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrażonym w niepublikowanym wyroku z dnia [...] ., egzamin sprawdzający kierowcy nie jest karą, ale sposobnością do poćwiczenia swych umiejętności, ale wynik egzaminu jest zdarzeniem przyszłym i niepewnym, niezależnie od stopnia przygotowania ma decydować o utrzymaniu lub utracie uprawnień. Przyznawanie punktów kierowcom ma służyć poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez czasowe eliminowanie z niego kierowców często naruszających przepisy, a czasowa eliminacja z udziału w ruchu drogowym kierowców, którzy przekroczyli punkty jest uzasadniona uporczywością naruszania przepisów o ruchu drogowym. Ustaleń co do liczby punktów nie dokonuje w danym momencie organ kontroli ruchu drogowego, bo wynikają one z wpisów do ewidencji kierowców prowadzonej przez organ Policji (Komendanta Wojewódzkiego Policji, właściwego do miejsca zamieszkania kierowcy).

Przepis art. 124 ust. 1 pkt. 2 lit. b dotyczy badań kontrolnych osób które przekroczyły liczbę punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1 powyższej ustawy, a do tych osób zalicza się przypadek strony. Przekroczenie limitu punktów w okresie nie przekraczającym roku musiało więc spowodować automatyczne wydanie obligatoryjnej decyzji o skierowaniu na badania psychologiczne. W przypadku strony, bezdyskusyjnym jest ukaranie jej prawomocnymi mandatami karnymi kredytowanymi, do których przypisano łącznie punktów. Punkty są integralną częścią zarówno postępowania mandatowego, jak i postępowania przed sądem, w związku z popełnionym wykroczeniem lub przestępstwem drogowym i nie jest dopuszczalne rozdzielanie obu tych spraw. Instytucja punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego jest związana z wydaniem orzeczenia o charakterze karnym. Fakt ewidencjonowania punktów za przekroczenia przepisów ruchu drogowego winien być znany każdemu kierowcy, wynika on bowiem z przepisów prawa odnoszących się wprost do osób kierujących pojazdami. Przepisy prawa dają zainteresowanym możliwość zapoznania się w siedzibie organów Policji ze stanem ewidencji i uczestniczenia w szkoleniach celem zmniejszenia liczby punktów o sześć w ewidencji, z czego strona nie skorzystała.

W ocenie organu, zaskarżona decyzja Komendanta Miejskiego Policji wydana została zgodnie z obowiązującymi przepisami i w jej treści nie sposób jest doszukać się wad prawnych powodujących możliwość jej uchylenia bądź zmiany. Brak jest również podstaw do umorzenia postępowania w ww. sprawie.

Na powyższą decyzję ostateczną A. L. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosząc o jej uchylenie.

W treści skargi, skarżący wskazał, że na skutek odwołania Komendant Wojewódzki Policji wydał decyzję, którą utrzymał w mocy decyzję o skierowaniu na badania psychologiczne z powodu przekroczenia punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust 1 ustawy prawo o ruchu drogowym", a zatem nie wydano decyzji objętej treścią rozstrzygnięcia organu I Instancji, faktycznie bowiem Komendant Miejski Policji wydał w sprawie decyzję nazywaną "skierowaniem na badania psychologiczne numer [...] a więc wyłącznie w tym zakresie organ odwoławczy mógł rozstrzygać w sprawie. Poza kompetencją organu II Instancji jest rozbudowa lub zmiana oznaczenia decyzji organu I Instancji, gdyż prowadzi to do sytuacji, w której okazuje się, że rozstrzygnięcie dotyczy aktu nie istniejącego w obrocie prawnym. Postępowanie organu stanowi naruszenie przepisu art. 138 § 1 k.p.a. oraz art. 6 k.p.a. Ponadto w rozstrzygnięciu wskazano, iż organ II Instancji utrzymuje w mocy decyzję Komendanta Miejskiego Policji , Naczelnika Wydziału Ruchu Drogowego. Bezspornie decyzję w I Instancji, wydał nie taki organ jaki wskazano, nie jest bowiem organem Naczelnika Wydziału Ruchu Drogowego nawet, jeżeli posiada upoważnienie Komendanta. Komendant Wojewódzki Policji nie zauważył, że osoby działające z upoważnienia, nie są organem i nie stają się nim w wyniku uzyskania upoważnienia. W tym zakresie - w ocenie skarżącego - decyzja Komendanta Wojewódzkiego Policji wydana została co najmniej z naruszeniem art. 107 § 1 Kpa. Poza tym Komendant Wojewódzki Policji powinien oznaczyć stronę do której kieruje decyzję administracyjną. Wskazanie w petitum decyzji odwołania strony jest niewystarczające i sprzeczne z przepisami.

W dalszej części uzasadnienia, skarżący oświadczył, że w całości podtrzymuje swoje stanowisko zawarte w odwołaniu. A ponadto wskazał, że przeprowadzenie dowodu na okoliczność wpisu do rejestru jest istotne, ponieważ w przypadku braku takiego wpisu strona mogła pozostawać w błędnym przekonaniu co do tego, czy powinna była podjąć wcześniej kroki mające na celu weryfikację własnych umiejętności lub o poziomie punktów objętych wpisem ostatecznym i czy wpisów tych dokonano zgodnie z prawem. Skoro w sprawie zaświadczenie o wpisach wydał organ prowadzący postępowanie, to strona chcąc dokonać weryfikacji przedstawionych danych żądała aby przedstawiono jej pozostałe dokumenty związane z procesem rejestracji, by ustalić, czy działanie organów było zgodne z prawem. Strona może i powinna mieć możliwość śledzenia i weryfikacji postępowania dotyczącego jej osoby i bez znaczenia jest tu fakt, że owa weryfikacja dotyczy czynności technicznych lub faktycznych, także te bowiem powinny zostać wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Skutkiem tych czynności jest umieszczenie określonych informacji o osobie w określonej ewidencji, a dane z tej ewidencji mogą służyć także stronie w kształtowaniu jej zachowań lub do podjęcia działań mających na celu unikniecie działań przymusowych wobec niej (naruszenie art. 77 Kpa). Czynności materialno-techniczne, polegające na wpisywaniu punktów do ewidencji oraz ich usuwaniu, podlegają kontroli sądowej i jako takie w ramach prowadzonego postępowania nie tyle mogą co powinny być badane w toku kontroli instancyjnej (por. wyrok NSA. w sprawie sygn. akt I OSK 1388/09.). Skarżący podtrzymał stanowisko, że skoro otrzymał mandat karny, po którym nastąpiło przekroczenie liczby punktów karnych, to zgodnie z treścią § 2. ust. 1. rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy, organ powinien wydać decyzję o skierowaniu na badanie psychologiczne w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia (...) w którym przekroczył liczbę punktów. Organ nie dochował tego terminu i w konsekwencji powinno nastąpić umorzenie postępowania w sprawie. Nadto skarżący podniósł, że nie wskazanie lub błędne wskazanie przez organ I Instancji podstawy prawnej rozstrzygnięcia nie jest uchybieniem, które może zostać naprawione w rozstrzygnięciu organu odwoławczego. Z tego powodu organ odwoławczy powinien był uchylić decyzję i pozwolić Komendantowi Miejskiemu Policji na poprawienie błędów w wydanym przez siebie rozstrzygnięciu.

W odpowiedzi na skargę organ II instancji podtrzymał dotychczas zajmowane stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył , co następuje:

Skarga jest niezasadna, bowiem sądowa kontrola, dokonana według kryterium zgodności z prawem wskazanego w art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sadów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz w granicach orzekania zakreślonych w art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270), dalej p.p.s.a., wykazała, że akt ten nie narusza prawa w stopniu określonym w przepisach art. 145 § 1 P.p.s.a. , a więc takim, który uzasadnia jej uchylenie lub stwierdzenie jej nieważności.

Jak wynika to z zawiadomienia z dnia 10 maja 2011 r. celem postępowania administracyjnego wszczętego z urzędu przez Komendanta Miejskiego Policji było wydanie decyzji o skierowaniu A. L. na kontrolne badanie psychologiczne z powodu przekroczenia liczby punktów, otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Materialnoprawną podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowił art. 124 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. –Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.), dalej p.r.d. powołany w podstawie prawnej decyzji organu I instancji i przytoczony w uzasadnieniu prawnym decyzji organu odwoławczego.

Wprawdzie organ odwoławczy utrzymując tę decyzję w mocy w podstawie prawnej swojej decyzji, obok podstawy procesowej (art. 138 § 1 pkt 1 kpa), nie powołał przepisu prawa materialnego, ale - w świetle uzasadnienia decyzji organu II instancji- nie ma podstaw do uznania, że organ odwoławczy w istotny sposób naruszył prawo. Po pierwsze, organ ten w uzasadnieniu swojej decyzji wskazał i szczegółowo zinterpretował przepis prawa materialnego, który legł u podstaw decyzji Komendanta Miejskiego Policji, a po drugie w interpretacji tej nie stwierdził błędu w ustaleniach organu I instancji oraz wadliwości wykładni przepisu prawa przyjętego jako materialna podstawa rozstrzygnięcia. Wynika z tego, że wskazana w podstawie prawnej decyzji drugoinstancyjnej jej podstawa procesowa koresponduje nie tylko z samą sentencją decyzji, ale jednocześnie zgodna jest z wynikiem postępowania odwoławczego polegającego na ponownym rozpatrzeniu i rozstrzygnięcia sprawy rozpatrzonej i rozstrzygniętej przez organ I instancji. Dlatego chybione są zarzuty i wywody skargi zarzucające istotne naruszenie prawa poprzez niewskazanie lub wadliwe wskazanie materialnej podstawy rozstrzygnięcia.

Odnośnie do zarzutu, że organ odwoławczy formułując sentencję decyzji utrzymującej w mocy decyzję organu I instancji przyjął formułę: " utrzymuję w mocy zaskarżoną decyzję działającego z upoważnienia Komendanta Miejskiego Policji , Naczelnika Wydziału Ruchu Drogowego z dnia [...]o skierowaniu na badania psychologiczne z powodu przekroczenia liczby punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy –Prawo o ruchu drogowym Pana A. L., wbrew wywodom skargi, nie stanowi istotnego naruszenia prawa procesowego. Mieć trzeba na uwadze, że przepis art. 138 kpa określający rodzaje rozstrzygnięć organu odwoławczego, wskazuje w § 1 pkt 1, że organ po rozpatrzeniu odwołania : "utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję", co jednak nie oznacza obowiązku posłużenia się dosłowną formuła ustawową. Nie ma prawnego zakazu wymienienia w rozstrzygnięciu nazwy organu I instancji, który wydał utrzymana w mocy decyzję, jak również jej daty, numeru , przedmiotu rozstrzygnięcia i nazwiska adresata nałożonego tą decyzja obowiązku, choć w ocenie Sądu taka rozbudowana sentencja jest zbędna, ale nie oznacza to, że narusza w ten sposób prawo, zwłaszcza że nie zawiera błędu ani w oznaczeniu organu, który ja wydał, ani błędu w innych przytoczonych w niej danych. W szczególności nie ma racji skarżący kwestionując sposób oznaczenia organu. Faktem jest, że organem uprawnionym do wydania decyzji w I instancji był Komendant Miejski Policji. Komendant ten korzystając ze swoich prerogatyw upoważnił Naczelnika Wydziału Ruchu Drogowego do wydania decyzji. Okoliczność, że decyzja została podpisana przez osobę upoważnioną, co znalazło odzwierciedlenie w jej treści oraz w treści decyzji organu odwoławczego, nie oznacza, że decyzję tę wydał organ nieupoważniony lub że organ odwoławczy błędnie oznaczył organ wydający decyzję w I instancji.

Podobnie, za chybiony uznać należało zarzut zawierający sugestię dokonania przez organ odwoławczy zmiany przedmiotu sprawy rozstrzygniętej decyzją organu I instancji. Zarówno z decyzji organu I instancji jak i decyzji organu odwoławczego wynika identyczność przedmiotu sprawy administracyjnej. Sprawa ta została wszczęta w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne i w tym przedmiocie orzekły organu administracyjne obu instancji, przy czym z powodu ustanowienia przez ustawodawcę w art. 124 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym kilku przesłanek uzasadniających to skierowanie, organy te dookreślały w swych decyzjach skierowanie na badania psychologiczne podając właściwą przesłankę " z powodu przekroczenia liczby punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy- Prawo o ruchu drogowym". Lektura decyzji organów obu instancji orzekających w sprawie nie pozostawia cienia wątpliwości co do tego, że ich rozstrzygnięcia są przedmiotowo tożsame.

Jako nietrafny ocenić też trzeba zarzut braku oznaczenia strony w decyzji organu odwoławczego. Właśnie poprzez kwestionowane skargą wskazanie, że decyzja została wydana po rozpatrzeniu odwołania A. L. nastąpiło oznaczenie strony i w ocenie Sądu takie oznaczenie jest wystarczające dla wypełnienia dyspozycji art. 107 § 1 kpa.

Sąd nie dopatrzył się również istnienia racjonalnych podstaw do skutecznego podważenia sposobu gromadzenia w toku postępowania administracyjnego materiałów dowodowych oraz oceny ich przydatności dowodowej.

Skarżący, działający za pośrednictwem radcy prawnego nie sformułował wprawdzie wprost zarzutu naruszenia przepisu procedury administracyjnej poprzez oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu na okoliczność wpisu punktów karnych do rejestru, jednakże z kontekstu wywodu skargi uzasadniającego potrzebę weryfikacji tego rejestru wynika, że w istocie oparł się na takim zarzucie. W związku z tym zarzutem, a także z pozostałymi wywodami skargi które maja charakter zarzutów procesowych niezbędne jest podkreślenie, że zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a zarzut naruszenia przepisów postępowania administracyjnego jest skuteczny, jeżeli zaistniałe naruszenia tych przepisów mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, co w sprawie niniejszej musiałoby doprowadzić do stwierdzenia, że gdyby organ żądany dowód przeprowadził, to zapadłoby inne (korzystne dla strony) rozstrzygniecie. Analiza wywodów skargi dokonana w kontekście wniosku dowodowego strony oraz treści postanowienia organu nieuwzględniającego tego wniosku wykazała tymczasem, że organ I instancji nie naruszył przepisów dotyczących postępowania dowodowego, w szczególności art. 75 i 78 § 1 kpa, wykazał bowiem dlaczego, w jego przekonaniu, oferowany dowód nie miał istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, a przy tym zajmując takie stanowisko rozumował racjonalnie. Skarżący wnosił o włączenie do akt postępowania administracyjnego kart rejestracyjnych będących podstawą dokonania "wpisu ostatecznego do ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego", Z treści skargi wynika, że w przekonaniu jej autora w sprawie w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne kierowcy na podstawie art. 124 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy-Prawo o ruchu drogowym konieczne jest weryfikowanie, w każdym przypadku, kart rejestracyjnych celem stwierdzenia prawidłowości dokonanych w nich wpisów. Podzielając stanowisko organów orzekających, że w niniejszej sprawie taka potrzeba nie zachodziła, zauważyć należy, że w sprawie nastąpił taki układ faktów, w świetle których badanie tych kart nie wniosłoby niczego nowego, co starał się wyjaśnić organ odwoławczy, a czego nie dostrzega skarżący. Organy wskazały, że skarżący popełnił w okresie od [...] wykroczenia w ruchu drogowym, za które każdorazowo ukarany został mandatem karnym. Istotą postępowania mandatowego jest to, że przyjęty przez sprawcę wykroczenia mandat jest prawomocny, nie służy od niego już żaden środek prawny. W takim razie, skoro nie ustalono aby jakikolwiek punkt karny skarżący nabył wskutek skazującego wyroku sądowego, a przeciwnie, wszystkie punktów karnych nabył w wyniku ukarania go mandatami za wykroczenia, za które jednocześnie naliczono punkty karne w postępowaniu mandatowym, co wyklucza istnienie wpisów tymczasowych, to powyższa okoliczność w powiązaniu z faktem znajdowania się w aktach administracyjnych sprawy kopii tych mandatów i niesprzeczności z ich treścią (co do daty wystawienia, rodzaju wykroczenia, nałożonej kary i przyznanych punktów karnych) tego co wynika zarówno z wniosku o sprawdzenie kwalifikacji z dnia [...] jak i ze znajdującego się na k.[...] akt administracyjnych zaświadczenia o wpisach w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego z dnia [...] wskazuje na bezbłędność rozumowania organów orzekających w sprawie.

We wskazanym zaświadczeniu wydanym na podstawie ewidencji prowadzonej na podstawie kart rejestracyjnych wykazano wykroczenia z dnia:

1) [...]-punktów,

2) [...] . - punkty,

3) [...] . - punkty,

4) [...] -punktów.

Kopie mandatów karnych znajdujących się w aktach administracyjnych dotyczą tych samych okoliczność, a przy tym skarżący nie kwestionował faktów ukarania w tych dniach takimi mandatami i punktami karnymi. Nie ma zatem w sprawie żadnych rozbieżności, które należałoby wyjaśnić w drodze analizy kart rejestracyjnych, co jedynie doprowadziłoby w tej sytuacji do zbędnego przedłużania postępowania administracyjnego.

Daty popełnienia poszczególnych wykroczeń jednoznacznie stoją na przeszkodzie skuteczności dowodzenia, że w sprawie zaistniała sytuacja faktyczna, która uzasadnia wykreślenie punktów karnych z rejestru na podstawie § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego. Jak trafnie wskazał to organ odwoławczy w uzasadnieniu decyzji, o usunięciu z ewidencji punktów karnych na podstawie powyższego przepisu można byłoby mówić, gdyby upłynął rok od popełnienia wykroczenia powodującego rejestrację tych punktów, a jednocześnie, gdyby skarżący w ciągu tego roku nie dopuścił się naruszeń, za które nałożono kolejne punkty karne. Przepis § 6 ust. 1 pkt 3 stanowi bowiem, że: "Organ prowadzący ewidencję usuwa z ewidencji punkty przyznane na podstawie wpisu ostatecznego, jeżeli od dnia popełnienia naruszenia upłynął rok, chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które liczba punktów ostatecznych i wpisanych tymczasowo przekroczyła punkty." Tymczasem w żadnym z ujawnionych w rejestrze przypadków, nie można dopatrzeć się upływu roku od ostatniego wykroczenia bez ukarania za kolejne wykroczenia. Wyjaśnić przy tym trzeba, zgodnie z przepisem art. 130 ust. 2 p.r.d. warunkiem usunięcia z ewidencji punktów jest upływ roku od dnia naruszenia przepisów ruchu drogowego, gdy kierowca nie popełni w tym okresie kolejnego naruszenia tych przepisów, a nie fakt wydania w tym okresie prawomocnego rozstrzygnięcia związanego z naruszeniem prawa. Przepis art. 130 ust. 2 p.r.d. stanowi bowiem w odpowiednim fragmencie: "chyba, że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń...", a nie że został za te naruszenia w tym okresie prawomocnie ukarany. W tej sytuacji ostateczny wpis o nałożeniu punktów w ewidencji może być dokonany po upływie roku od pierwszego naruszenia prawa ( wyrok NSA z dnia 13.01.2011 r., sygn akt I OSK 113/10, LEX nr 952033).

Reasumując powyższe argumenty, stwierdzić trzeba, że zaskarżona decyzja nie narusza przepisów postępowania administracyjnego. W oparciu o prawidłowo zebrany i należycie oceniony materiał dowodowy, dokonano prawidłowych ustaleń faktycznych, w świetle których materialnoprawna podstawa zaskarżonej decyzji, prowadząca do wydania decyzji o skierowaniu na badania psychologiczne nie budzi żadnych zastrzeżeń.

Wskazany w § 2 ust. 1. rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy, termin 30 dni licząc od dnia w którym kierowca przekroczył liczbę punktów, wbrew stanowisku skarżącego, nie jest terminem prawa materialnego. Występujące w orzecznictwie sądowoadministracyjnym wątpliwości prowadzące do rozbieżności co do oceny charakteru prawnego tego terminu zostały ostatecznie wyjaśnione w uchwale 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. I OPS 12/09 (ONSAiWSA 2010/5/83). W uchwale tej, którą Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela, NSA stwierdził, że: "Termin wydania przez organ kontroli ruchu drogowego decyzji o skierowaniu na badania psychologiczne, o których mowa w § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców oraz osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy (Dz.U. Nr 69, poz. 622 ze zm.), jest terminem instrukcyjnym." W konsekwencji uznania terminu za termin instrukcyjny, nie można zgodzić się ze stanowiskiem skarżącego, że z powodu przekroczenia omawianego terminu przez organ powinno nastąpić umorzenie postępowania. Przekroczenie to ocenić natomiast należy w aspekcie zarzutu naruszenia prawa procesowego we wskazanym już wyżej rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit c p.p.s.a. Z akt administracyjnych wynika, że skarżący liczbę punktów wpisanych do rejestru przekroczył w dniu [...] zaś skierowanie na badania psychologiczne wydane zostało w dniu [...] a więc istotnie z naruszeniem terminu 30 dni, jednakże w ocenie Sądu naruszenie to nie miało żadnego wpływu na wynik sprawy ponieważ w okresie tym nie wystąpiły okoliczności w oparciu o które można byłoby zasadnie twierdzić że nastąpiła dekoncentracja materiału dowodowego istotnego dla rozstrzygnięcia . Analiza akt administracyjnych wskazuje jednocześnie na zasadność stanowiska organu odwoławczego podnoszącego, jako przyczynę naruszenia tego terminu, konieczność podejmowania przez organ czynności w związku z aktywnością procesową strony.

Z powyższych względów Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia skargi i dlatego orzekł jak w sentencji na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.