Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Bohdanowicz, Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Staniszewska, Asesor WSA Michał Ruszyński (spr.), Protokolant asystent sędziego Krzysztof Rogalski, z udziałem Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Gorzowie Wielkopolskim po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lutego 2008 roku sprawy ze skargi [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] roku, nr [...] w przedmiocie zasiłku stałego oddala skargę.

Decyzją z dnia [...] Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w S., działając na podstawie art. 7 pkt 5, art. 8 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 9 ust. 1 i ust. 8-8a, art. 37 ust. 1 oraz art. 106 ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2004r. Nr 64, poz. 593 ze zm. - zwanej dalej u.p.s.) a także na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2006r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. Nr 135, poz. 950) oraz art. 104 kpa, postanowił zakończyć realizację decyzji Nr [...] przyznającej C. T. zasiłek stały w wysokości 444 zł miesięcznie od 1 stycznia 2007r. do 31 grudnia 2007r, oraz składkę zdrowotną w wysokości 9,00 % od kwoty zasiłku na czas trwania świadczenia.

W uzasadnieniu decyzji organ l instancji podał: "ze względu na pobyt w Zakładzie Karnym zawiesza się wypłatę zasiłku stałego z dniem 1 lipca 2007r. W myśl art. 13 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń. Przepis ten stanowi podstawę do zawieszenia prawa do świadczeń z pomocy społecznej".

Od powyższej decyzji odwołał się C. T.. W odwołaniu odwołujący się wskazał, że obecnie przebywa w areszcie śledczym i został poinformowany pisemnie przez Ośrodek Pomocy Społecznej w S. o wstrzymaniu jego zasiłku stałego wyrównawczego za odbywanie kary. Poinformował, że z żoną jest po rozwodzie od 2004r, że jest po trepanacji czaszki i jest całkowicie niezdolny do pracy o charakterze trwałym, cały czas się leczy. Odwołujący się wskazał ponadto, że na dzieci są zasądzone alimenty i sam zgłosił komornikowi, żeby zatrzymywał mu część zasiłku na poczet alimentów. Podał, że od lutego 2007r. przebywa u swojej matki. Jest tam zameldowany i upoważnił matkę do pobierania jego zasiłku. Odwołujący się wskazał także, iż ma ciężkie warunki materialne, zaś matka jak może to mu pomaga. Zwrócił się do organu odwoławczego o "odwieszenie" decyzji wydanej przez Ośrodek Pomocy Społecznej w S., żeby mógł dalej otrzymywać zasiłek stały wyrównawczy i żeby dalej mógł spłacić alimenty, które pobiera komornik.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w G. decyzją z dnia [...] - działając na podstawie art. 138 § 2 kpa -uchyliło zaskarżoną decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ l instancji.

Organ II instancji stwierdził, że decyzja organu pomocy społecznej wydana została z naruszeniem przepisów art. 10 § 1 i art. 61 § 4 kpa. Organ wskazał, że w myśl art. 61 § 4 kpa o wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie. Stanowi on formę realizacji zasady ogólnej czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym (art. 10 kpa). Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 kpa organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Organ odwoławczy wskazał, że obowiązek zapewnienia stronom czynnego udziału w postępowaniu obejmuje fazę wszczęcia postępowania, fazę postępowania wyjaśniającego, fazę między zakończeniem postępowania wyjaśniającego a wydaniem decyzji oraz fazę podejmowania decyzji. W razie zatem wszczęcia postępowania z urzędu strona ma prawo uzyskania zawiadomienia o tym fakcie (art. 61 § 4 kpa). Przedmiotem zawiadomienia powinna być wyraźna informacja skierowana do strony o wszczęciu postępowania z podaniem jego przedmiotu, sposobu wszczęcia oraz daty.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze wyjaśniło, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że odwołujący się nie został zawiadomiony o wszczęciu postępowania w sprawie zakończenia realizacji decyzji z dnia [...] przyznającej zasiłek stały, oraz składkę zdrowotną. Organ zwrócił także uwagę na to, że w aktach sprawy brak jest zawiadomienia o możliwości zapoznania się ze zebranym materiałem dowodowym i wypowiedzenia się co do niego. Ponadto w ocenie Kolegium zaskarżona decyzja wydana została z naruszeniem art. 107 § 1 i 3 kpa. Organ wskazał, że zaskarżona decyzja w ogóle nie zawiera uzasadnienia prawnego. Nie zawiera też uzasadnienia faktycznego, gdyż trudno za takie uznać lakoniczne jednozdaniowe stwierdzenie zawarte w jej uzasadnieniu.

W skardze C. T. ponownie podniósł zarzuty podniesione w odwołaniu od decyzji organu l instancji, wnosząc o pozytywne rozstrzygnięcie sprawy, aby mógł otrzymywać zasiłek stały.

W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje :

W ocenie Sądu skarga jest niezasadna.

Na wstępie należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2002r. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Tak określony zakres sądowej kontroli wyłącza możliwość kierowania się przez sąd przy rozpoznawaniu skarg innymi okolicznościami, jak tylko oceną, czy kontrolowane rozstrzygnięcie administracyjne wydane zostało zgodnie z przepisami wskazanymi w podstawie prawnej. Sąd administracyjny nie zastępuje organu administracji publicznej. Oznacza to, że Sąd nie miał możliwości wydania orzeczenia przywracającego skarżącemu zasiłek stały.

Generalną zasadą wynikająca z art. 10 § 1 kpa, jest zasada czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym. Przez udział w postępowaniu administracyjnym należy rozumieć udział stron w całym ciągu czynności przygotowawczych tego postępowania. Dopuszczalność prowadzenia postępowania bez czynnego udziału strony jest wyjątkiem od zasady ogólnej. Następuje to w sytuacji, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. W niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z takim przypadkiem.

Słusznie wskazał organ odwoławczy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, iż przepis art. 61 § 4 kpa, zgodnie z którym o wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie, stanowi formę realizacji zasady czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym. W niniejszej sprawie organ pomocy społecznej nie zawiadomił skarżącego o wszczęciu postępowania w sprawie zakończenia realizacji decyzji z dnia 11 stycznia 2007r. przyznającej zasiłek stały, oraz składkę zdrowotną. Organ l instancji nie umożliwił także skarżącemu przed wydaniem decyzji wypowiedzenia się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów. Trafnie zatem organ II instancji wskazał, iż decyzja pierwszoinstancyjna wydana została z naruszeniem zasady wyrażonej w art. 10 § 1 kpa oraz przepisu art. 61 § 4 kpa.

Prawidłowe jest także stwierdzenie organu odwoławczego, iż uzasadnienie decyzji organu l instancji z uwagi na jego lakoniczność narusza przepis art. 107 § 1 i § 3 kpa. Nie zawiera ono bowiem ani uzasadnienia prawnego ani uzasadnienia faktycznego. Zwrócić także należy uwagę na to, że art. 13 ust. 2 u.p.s, na który to przepis powołał się organ l instancji w uzasadnieniu decyzji, nie ma w sprawie zastosowania. Skarżący nie jest bowiem osobą tymczasowo aresztowaną w stosunku do której zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej, lecz osobą odbywająca karę pozbawienia wolności. Fakt ten wynika z pisma Kierownika Działu Ewidencji Aresztu Śledczego w M. z dnia [...]. W takim zaś przypadku osobie takiej zgodnie z ust. 1 art. 13 u.p.s. prawo do świadczeń z pomocy społecznej nie przysługuje a organ pomocy społecznej obowiązany jest wszcząć postępowanie administracyjne na podstawie art. 106 ust. 5 u.p.s.

Reasumując stwierdzić należy, iż organ odwoławczy uchylając pierwszoinstancyjne rozstrzygnięcie i przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ l instancji nie naruszył przepisu art. 138 § 2 kpa.

Ze wskazanych w uzasadnieniu względów Sąd nie miał podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji i na mocy art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2002r. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł jak w sentencji wyroku.