Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak (sprawozdawca), Sędziowie WSA Jerzy Drwal,, WSA Grzegorz Wałejko, Protokolant Referent Ewelina Piskorek, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 26 czerwca 2014r. przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej sprawy ze skargi Z. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] grudnia 2013r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie prawa jazdy kategorii A, B oddala skargę.

Zaskarżoną do sądu decyzją z dnia [...] grudnia 2013 r., znak: [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L., po rozpatrzeniu odwołania Z. W., utrzymało w mocy decyzję Starosty L. z dnia [...] listopada 2013 r., znak: [...]) w przedmiocie cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami.

Decyzja została wydana w następującym stanie sprawy:

Pismem z dnia 22 lipca 2013 r. Prokurator Rejonowy w L. wystąpił do Starosty L. o wszczęcie postępowania w sprawie skierowania Z. W., posiadającego prawo jazdy kat. A i B, na badanie lekarskie celem stwierdzenia przeciwwskazań lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami mechanicznymi. Decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r., znak: [...], Starosta L. skierował Z. W. na badania lekarskie. Od decyzji nie wniesiono odwołania.

W orzeczeniu lekarskim nr [...], z dnia [...] września 2013 r., wydanym przez Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w L. stwierdzono istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami mechanicznymi. Stwierdzenie to zostało podtrzymane w wydanym przez Instytut Medycyny Wsi w L., na skutek odwołania kierowcy, orzeczeniu lekarskim nr [...] z dnia [...] października 2013 r.

Decyzją z dnia [...] listopada 2013 r. Starosta L. cofnął Z. W. uprawnienia do kierowania pojazdami kat. A i B oraz nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

W odwołaniu od powyższej decyzji pełnomocnik Z. W. podniósł zarzuty naruszenia szeregu przepisów postępowania, w tym cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami w sytuacji istnienia sprzeczności między treścią orzeczeń powołanych przez organ a wynikami badań lekarskich przedstawionych przez stronę, z których wynika brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami.

Po rozpatrzeniu odwołania decyzją z dnia [...] grudnia 2013 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie Kolegium powołało art. 103 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2014 r., poz. 600; dalej: u.k.p.), z którego wynika, że starosta wydaje decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami w przypadku stwierdzenia na podstawie orzeczenia lekarskiego istnienia przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem.

Organ wskazał, że ostateczne orzeczenie lekarskie z [...] października 2013 r. stwierdzające istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami jest wiążące dla organów administracji, które nie mogą wydać decyzji o innej treści niż cofającą uprawnienia. Organy nie mogą podważać wyników badania lekarskiego w oparciu o inne dokumenty złożone do akt sprawy przez stronę.

Kolegium powołało się również na rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2013 r., poz. 133). Z § 9 ust. 1 rozporządzenia wynika, że badania lekarskie przeprowadzane w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami przeprowadza się w wojewódzkich ośrodkach medycyny pracy, nie jest więc możliwe przeprowadzenie porównywalnego co do zakresu badania kierowcy w innej jednostce medycznej. Nie można także kwestionować orzeczenia lekarskiego wydanego w trybie powyższego aktu wykonawczego z uwagi na przymiot jego ostateczności. Niemożliwe było zatem uwzględnienie wniosku strony o przeprowadzenie rozprawy i przesłuchanie świadków, gdyż doszłoby do sytuacji, w której wiedza lekarzy (biegłych), dysponujących doświadczeniem zawodowym, byłaby konfrontowana i oceniana w świetle wypowiedzi osób posiadających jedynie wiedzę potoczną.

Nie ma znaczenia dla sprawy stwierdzenie w dniu 17 października 2013 r. przez psychologa braku u strony przeciwwskazań psychologicznych do prowadzenia pojazdu, bowiem podstawą wydania decyzji są przeciwskazania zdrowotne, a nie psychologiczne do prowadzenia pojazdu.

Uchybienie polegające na tym, że decyzję doręczono stronie, a nie jej pełnomocnikowi nie miało wpływu na wynik sprawy. Zasadne było również nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności ze względu na to, że osoba, wobec której istnieją przeciwwskazania zdrowotne do prowadzenia pojazdu, stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia własnego i innych użytkowników dróg publicznych.

W skardze do sądu administracyjnego pełnomocnik Z. W. zarzucił naruszenie przepisów postępowania dowodowego poprzez pominięcie kierowanych przez stronę wniosków dowodowych przeciwko treści orzeczenia lekarskiego z [...] października 2013 r. Orzeczenie stanowi dokument urzędowy, dopuszczalne jest więc przeprowadzenie dowodu przeciwko jego treści.

W skardze zarzucono również niewyjaśnienie w uzasadnieniu okoliczności związanej z nieprawdziwymi stwierdzeniami zawartymi w orzeczeniu lekarskim. Uzasadniając orzeczenie lekarskie powołano się na sądowy nakaz leczenia skarżącego w zakładzie stacjonarnym, gdy w rzeczywistości nakaz taki nie został w dacie sporządzenia orzeczenia wydany.

Zarzucono także naruszenie art. 10 § 1 k.p.a. poprzez wydanie decyzji bez uprzedniego zawiadomienia strony o zgromadzeniu całego materiału dowodowego, co uniemożliwiło stronie wypowiedzenie się co do zebranego materiału, a także zgłoszenie kolejnych wniosków dowodowych np. w postaci opinii biegłych.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. wniosło o jej oddalenie, podtrzymując w całości stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona decyzja nie została podjęta z naruszeniem przepisów prawa, w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.

Zgodnie z treścią art. 103 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o kierujących pojazdami, starosta wydaje decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami w przypadku stwierdzenia na podstawie orzeczenia lekarskiego istnienia przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem. Powyższa ustawa, z pewnymi wyjątkami, które nie mają zastosowania w niniejszej sprawie, weszła w życie dnia 19 stycznia 2013 roku. Na mocy art. 137 dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 80d ust. 7, art. 88 ust. 7, art. 94 ust. 4, art. 100 ust. 2, art. 115, art. 115l, art. 123, art. 125 oraz art. 127 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie upoważnień określonych w niniejszej ustawie, nie dłużej jednak niż przez okres 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Na podstawie art. 123 ustawy – Prawo o ruchu drogowym wydane zostało wskazane wyżej rozporządzenie Ministra Zdrowia z 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, które reguluje m. in. tryb postępowania w przedmiocie wydania ww. orzeczenia przez lekarza orzecznika, jednocześnie określając podmioty uprawnione do dokonania badań. W przypadku skierowania kierowcy na badania na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 2 lit.b u.k.p., jak to miało miejsce w niniejszej sprawie, muszą być one przeprowadzone we właściwym terytorialnie wojewódzkim ośrodku medycyny pracy (§ 9 ust. 1 rozporządzenia), zaś organem odwoławczym od orzeczenia wydanego w takim ośrodku jest jeden z podmiotów enumeratywnie wymienionych w § 12 ust. 3 rozporządzenia - w niniejszym przypadku jest to Instytut Medycyny Wsi im. [...] w L. Regulacja powyższa, wskazująca krąg podmiotów uprawnionych do orzekania o istnieniu lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi, w razie decyzyjnego skierowania na badania, zapewnia legitymowanie się przez lekarzy odpowiednim wykształceniem

i doświadczeniem zawodowym oraz bezstronność przy ocenie stanu zdrowia osoby badanej. Na etapie powyższego postępowania diagnostyczno-orzeczniczego strona może kwestionować wyniki badań przedstawiając będące w jej posiadaniu dokumenty lekarskie, takie jak orzeczenia, zaświadczenia, historie choroby, czy wreszcie wyniki innych badań mające znaczenie w sprawie, a w szczególności uprawniona jest do odwołania się od orzeczenia lekarskiego I instancji do specjalistycznego organu wyższego stopnia po doręczeniu jej, stosownie do § 11 ust. 1 rozporządzenia, tego orzeczenia lekarskiego. Uprawnienie do odwołania się stanowi gwarancję zapewnienia ochrony praw osoby badanej. Uprawniony lekarz organu odwoławczego wydając orzeczenie uwzględnia nie tylko wyniki przeprowadzonego przez siebie badania, lecz również dokumentację medyczną zgromadzoną przez lekarza orzekającego w I instancji oraz wyniki konsultacji oraz badań specjalistycznych, pomocniczych, jeśli uznał je za niezbędne.

Orzeczenie lekarskie uprawnionego lekarza podmiotu odwoławczego jest ostateczne (§ 13 ust. 2 rozporządzenia). Przedstawiona powyżej procedura jest określona w sposób precyzyjny przez wskazane przepisy, zaś ostateczność orzeczenia uprawnionego lekarza podmiotu odwoławczego świadczy o tym, że nie są dopuszczalne żadne środki odwoławcze od tego orzeczenia w normalnym toku postępowania.

Z akt sprawy wynika, iż skarżący, po otrzymaniu decyzji Starosty L. z dnia [...] sierpnia 2013 r., kierującej go na badania lekarskie, poddał się stosownym badaniom w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w L., w ramach których uprawniony lekarz stwierdził w orzeczeniu lekarskim z dnia [...] września 2013 r., nr [...], iż u skarżącego istnieją przeciwskazania zdrowotne do kierowania pojazdami silnikowymi. Skarżący skorzystał z przysługującego mu prawa odwołania się od orzeczenia WOMP. Podmiot odwoławczy – Instytut Medycyny Wsi im. [...] w L. – orzeczeniem z dnia [...] października 2013 r., nr [...], mającym przymiot ostateczności, stwierdził u skarżącego istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi, do których wymagane jest m.in. posiadanie prawa jazdy kategorii A i B. W myśl § 17 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia uprawniony do badań lekarz jest obowiązany prowadzić dokumentację medyczną osób badanych w formie karty badania lekarskiego, której wzór określa załącznik nr 9 do rozporządzenia. Do karty badania lekarskiego dołącza się wyniki konsultacji specjalistycznych i badań pomocniczych. Tak, więc wydając orzeczenie lekarze Instytutu Medycyny Wsi im. [...] w L. dysponowali niezbędną dokumentacją, co potwierdził sam skarżący dołączając do odwołania ksero karty badania lekarskiego oraz wyniki konsultacji specjalistycznych. Te wyniki badań a w szczególności stwierdzenie psychologa o braku przeciwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami mają według skarżącego, świadczyć o braku rzetelności

i zgodności ze stanem faktycznym przedmiotowego orzeczenia. Zdaniem Sądu należy podzielić w tym zakresie stanowisko Samorządowego Kolegium Odwoławczego, że podstawą faktyczną kwestionowanej decyzji są występujące u skarżącego przeciwskazania zdrowotne, a nie psychologiczne do prowadzenia pojazdu mechanicznego. Brak jest jakichkolwiek przesłanek aby twierdzić, że badania i wnioski wyciągnięte przez lekarzy orzeczników na podstawie całego materiału medycznego zgromadzonego w sprawie zawierały nieprawidłowości. Orzeczenie jednostki odwoławczej w świetle § 13 ust. 2 rozporządzenia ma charakter ostateczny, co oznacza, że od orzeczenia lekarskiego Instytutu Medycyny Wsi im. [...] w L. nie służył żaden środek zaskarżenia.

Orzeczenia lekarskie zapadłe w trybie tej procedury, nie podlegają weryfikacji przez organy administracji publicznej w prowadzonych przez nie postępowaniach o wydanie lub cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi, co oznacza że organy te są związane takimi orzeczeniami i nie mają jakichkolwiek podstaw formalnoprawnych do kwestionowania okoliczności objętych treścią tych orzeczeń (por. wyrok NSA z 25.10.2011 r., I OSK 1859/10, wyrok NSA z dnia 11.01.2007 r.,

I OSK 251/06). Związanie, o którym wyżej mowa nie oznacza braku jakiejkolwiek możliwości zakwestionowania dokumentu urzędowego jakim jest orzeczenie o istnieniu przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi. Jednak możliwość ta nie może wykraczać poza dozwolone według art. 76 § 3 K.p.a. przeprowadzenie dowodu przeciwko treści dokumentu. Dodatkowe zawężenie możliwości kwestionowania takiego orzeczenia w toku postępowania prowadzonego przez starostę wynika ze szczególnego charakteru tego dokumentu. Skoro dokumentem urzędowym jest orzeczenie lekarskie stwierdzające istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem wymagające wiedzy specjalnej, wytworzone w toku szczególnej procedury, to może być zweryfikowane tylko w tej szczególnej procedurze przewidzianej przepisami ustawy o kierujących pojazdami. Z przepisów ustawy o kierujących pojazdami wynika, że dokonywanie oceny istnienia lub braku przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami zostało przekazane wyłącznie upoważnionym do tego lekarzom, wojewódzkim ośrodkom medycyny pracy oraz podmiotom medycznym enumeratywnie wymienionym w § 12 ust. 3 rozporządzenia. Zakres i sposób przeprowadzania badań poprzedzających wydanie stosownego orzeczenia jest ściśle określony. Przewidziana jest także szczególna procedura dająca możliwość przeprowadzenia ponownego badania w swoistym trybie odwoławczym. Tego rodzaju regulacja dotycząca czynności specjalistycznych jakimi są badania lekarskie powoduje, że nie jest dopuszczalne przeprowadzenie badań medycznych w inny sposób dla potrzeb postępowania przed organem administracji. W szczególności nie jest możliwa weryfikacja treści orzeczenia lekarskiego stwierdzającego istnienie lub brak przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami wydanego przez wojewódzki ośrodek medycyny pracy lub jak w tym przypadku przez Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w L. poprzez dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

W związku z powyższym bezzasadny jest sformułowany w skardze zarzut naruszenia art. 75 § 1 K.p.a. oraz art. 76 § 3 K.p.a., poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, w sytuacji kiedy skarżący nawet nie wskazuje jakiej specjalności miałby to być biegły i jakie okoliczności poddane by były jego ocenie. Przyjęcie stanowiska prezentowanego przez skarżącego oznaczałoby, że organ administracji orzekający w przedmiocie cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi zostałby upoważniony między innymi do oceny dokumentacji medycznej oraz wyników badań, w oparciu o które wydano orzeczenie lekarskie. Powyższe czynności nie tylko przekraczałyby kompetencje organu, lecz wręcz byłoby to niemożliwe, gdyż organ nie posiada specjalistycznej wiedzy medycznej. Kwestionowane orzeczenie lekarskie jest dokumentem urzędowym, któremu Kodeks postępowania administracyjnego przyznaje zwiększoną moc dowodową w zakresie tego co nim stwierdzono, bowiem dokument ten, jak wskazano wyżej, został sporządzony w przypisanej formie i przez powołane do tego organy w zakresie ich działania – rzeczowo, miejscowo i instancyjnie.

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut skargi iż zawarcie w uzasadnieniu orzeczenia lekarskiego nr [...] stwierdzenia, że "wobec skarżącego orzeczono sądowy nakaz leczenia ZUA w zakładzie stacjonarnym", miało doniosłe znaczenie dla treści tego orzeczenia. Zawarcie takiego stwierdzenia nie oznacza że zdeterminowało ono treść rozstrzygnięcia zawartego w tym orzeczeniu lekarskim tym bardziej, że nie odnosi się do oceny stanu zdrowia skarżącego. Ponadto, jak wynika z załącznika nr 5 do rozporządzenia, wzór orzeczenia lekarskiego w nim określony nie przewiduje uzasadnienia. W tym zakresie dopuszczalne jest zamieszczenie tylko rozstrzygnięcia pozytywnego lub negatywnego. Takie rozstrzygnięcie zawierają orzeczenia wydane przez: Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w L. oraz Instytut Medycyny Wsi im. [...] w L. Wskazana jest również data przeprowadzenia ponownych badań lekarskich w zakresie istnienia lub nieistnienia przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi określonej kategorii.

Odnośnie podniesionego w skardze zarzutu naruszenia art. 10 k.p.a. poprzez uniemożliwienie wypowiedzenia się stronie co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, przed wydaniem decyzji administracyjnej, organ rzeczywiście takiej możliwości skarżącemu nie zapewnił. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wyrażany jest jednak pogląd, akceptowany przez skład orzekający w niniejszej sprawie, iż nie każde naruszenie art. 10 § 1 k.p.a. skutkuje uchyleniem decyzji administracyjnej poddanej kontroli sądu. Zarzut naruszenia powołanego przepisu przez niezawiadomienie strony o zebraniu materiału dowodowego i możliwości składania wniosków może odnieść skutek wówczas, gdy stawiająca go strona wykaże, że zarzucane uchybienie uniemożliwiło jej dokonanie konkretnych czynności procesowych (wyrok NSA z 18 maja 2006 r., II OSK 831/05; OSP 2007/3/26). Odnosząc powyższe stanowisko do stanu zaistniałego w badanej sprawie należy stwierdzić, że uchybienie organu nie miało wpływu na treść rozstrzygnięcia w sprawie. Fakt iż organ odwoławczy nie dał stronie możliwości wypowiedzenia się co do zgromadzonego materiału dowodowego przed wydaniem decyzji a po zgromadzeniu wszystkich dowodów nie wpłynął na możliwość korzystania z uprawnień procesowych przez stronę tym bardziej że Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie prowadziło żadnego postępowania dowodowego, pozostał też bez wpływu na treść rozstrzygnięcia w sprawie.

Konkludując Sąd stwierdza, że pomimo pewnych niedociągnięć procesowych organ odwoławczy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy. Stwierdzone uchybienia nie są tak dużej wagi, aby mogły stanowić podstawę uchylenia decyzji, nie miały bowiem wpływu na treść rozstrzygnięcia. W świetle art. 145 § 1 p.p.s.a. uchybienia proceduralne inne niż stanowiące podstawę wznowienia postępowania administracyjnego mogą uzasadniać uchylenie przez sąd zaskarżonej decyzji tylko wówczas, gdy zostanie wykazane, że mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Takiego związku w przedmiotowej sprawie nie da się wykazać.

Mając na uwadze przedstawione wyżej okoliczności Sąd uznał, że zaskarżona decyzja w zakresie utrzymującym w mocy decyzję Starosty L. cofająca skarżącemu uprawnienia do prowadzenia pojazdów nie narusza prawa.

Biorąc pod uwagę powyższe Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie orzekł o oddaleniu skargi na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi(Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.).